Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 34, 25 August 1888 — Lutanela Roge KE Kiu O ke Kaikuono O MOBILE. [ARTICLE]
Lutanela Roge KE Kiu O ke Kaikuono O MOBILE.
Ke Kiu a Atlimarala Faragata i hoouna ai e Ana a e huli i na Topido ina ka Papaku o ke Kaikuono o Mohile.
He Moolelo iloko o ke Kaua Kuloko o ka.Akau me ka Hema.
KE KIU WAHINE O KE KAIKUONO O MOBII.R
*' K hoomaikai ia na Lani no kona pakele ana aku la," wahi a Edita i puana ae ai iaia iho no keia pakele ana o Koge mai loaa pono i na koa kiu o Davikekona ina aole i hiki mai o V r enona i kona hale iua po ala. "Ua makemake loa au ina aole oia i lele mai nei iuka nei, a e waiho malie i kela kiu wahine ? Ina ua hala oia mawaho o ka pa mamua o ka hoopum ia ana iho nei e na koa kiu, alaila, ua pakele oe e Roge i ke komo ana iloko 0 keia piiikia. Auwe !" wahi a ua kaikamahine la i puliki ae ai i kona mau lima a puana hou ae la, "Auwe no ka hoi ka mea aloha e—o ka ipo !" He mau manao o ka pihoihoi nui ko ke kaikamahine no I«utanela Koge, ina e pakele ana oia mai ka hopu pio ia aku e na koa o ke kulanakauh&le ke lawe ia ae ka lono a puni no keia kiu Amenka, a oia kana e kanalua loa nei ina ua puka aku oia mawaho oka pa Ikawa i hiki mai ai o Kapena Davikekona me kona mau koa kiu. Ua ku ae oia iluna a komo aku la ma kekahi rumi a puka loa aku )a mahope o ka hale, a iaia e hele nana ana maloko o ka malapua a kokoke e hiki i ka pa o hope, ua hoopuiwa koke ia ke kaikamahine i kona ike ana aku i kekahi poo kanaka e kiei mai ana maluna o ka pa, a noonoo koke iho la keia, he kiu no kela poo kanaka e hoo halua mai ana no Roge, oiai ua hoopuni ia kona hale e lakou i na minute pokole i hala hope ae nei. O ko īa nei mau ake ana e hui aku me Roge ina eia no oia iloko o kona pa kahi i pee ai, ua hoopau loa ae oia i kona mau manao mua o ka pihoihoi, ua hala mua aku no oia mamua o ka hiki ana mai o na koa ku. Ua kau aku la ko īa nei mau maka i ke poo kanaka maluna o ka pa me ke kali ana i kana inea e hana mai ai. Ua ku iho la o Edita ma ia wahi no kekahi mau minute loīhi mamua o ka nee ana mai o ua mea kino la, a ia wa oia i ike aku ai i ka pinana ana mai maluna oka pa a hele pololei mai la ma kahi a ia nei e ku nei. Ua emi hope ae Ia keia mahope o kekihi o-pu laau a j>ee iho la, me ka » puana pu ana ae i keia mau olelo— <( Eia oe he kiu ke hele malu mai • nei i kou hale. Ona hana o keia po, 014 kau i makemake loa ai e haku i kekahi moolelo loihl A ! Ua ku iho la oe ma ia wahi ehoolohe? Aole! ( Eia no oe ke hele mai nei!" Ua nihi malie mai la ua mea kino i aei a kokoke loa i kahi a ke kaikaena--6 hine e pee nei he mau anana wale no ke kaawale, ku hou iho U oia ma ia wahi a ha lo mai la kona poo imua me ka nana loihi ana i kahi hale, a hoopuka ae ta i keia mau olelo me ka leo malie— "Ua komo wate aku nei no o Davi Y kekona ibko oka rumi me ka nana wale no, a aole oia i huli aku i na kuono e like me ka'u kauoha," trahs a ka leo o ua mea la i pane ae ai, a lohe maopopo aku la ko Edtu mau pepeiao » ina huaoleio a pau. He mau sekona 1 pokole ii oka hoomaha ana* pane hou i ae la i keia mau olek>—
"Ua ike pono loa au i kona komo ana ilvko o keia hale mai ka uwapo mai, oiai, ua ao au i ka oihana o ke kiu no ka ike a me ka lohe no ka pomaikai o na Mokuaina Kuikahi Hui o ka Hema, ahe mea hiki ole ia J u ke hoohiki wahahee aku i na Mana Laoi, aia he kiu Amenka maloko o ka malumalu o na kaupoku o keia hale." Ua hiki ia Edita ke hoomaopopo iho i ka hana a keia mea e hoohalua nei mawaho o kona hale he kiu oia, 'aka, o ka mea pahaohao loa i kona manao, o ka leo o ka mea e kamaiiio nei i keia mau olelo, he leo ia no ka wahme malalo o ka lole kane o na koa kipi. O keia ke kiu wahine o Mohile a kakou i heluhelu ai i ka helu mua, a nana i holo aku e hai ia Kapena I)ayikekona o na koa kiu, ua pae mai o Roge mai na aumoku mai o Faragata a hiki ika hale o Edita i keia po. I ka \va i huli ia ai a loaa ole ma* loko o ka hale, ua olelo ae ua Kapena kiu la, ua kuhihewa ke kiu wahine o Mobile ia Kapena Venona o papu Mbgana, oia ke kiu Amerika ana e hoopaakiki nei. Ua hooholo iho oia i kona manaoio, eia no o Roge ke pee nei iloko o keia hale, a oia ke kumu o kona lawe ana i ke kulana o kona imi maoli aku ia loko, ina he mau ulia o kekahi ano ke ukali nei iaia. " Eia no oia maloko o keia hale kahi i pee ai i keia manawa," wahi a ua kiu wahine la i pane ae ai, a kokolo aku la oia maloko o ka malapua a maalo ae la mamua pono o ke kaikamahine he mau kapuai ke kaawale. " E hoike aku ana au ia Kapena Davikekona, aole loa au i kuhihewa no kela kiu Amerika i keia po." Aole e hiki i ko Edita puuwai ke ku a nana wale aku i na hana o keia ano, ke ole oia e lawe mai i ka wiwo ole o ke aloha aina oiaio no ka hae kahiko, a paio aku i kona enemi he wahine ahe wahine. Ua hooholo iho oia i kona manao, aole e hoike koke aku i keia kiu a hiki i ka manawa e maopopo ai o kana hana, a la wa oia e hakoko ai me ia ina no ke ola a me' ka make, e ku ana no oia imua o ka entmi. Ua hoomau aku ke kiu wahine o Mobile i ke kokolo ana imua me ka nkali pu ia aku e ke kaikamahine opio mahope he mau anana wale no ke kaawale, a i ka wa t hiki aku ai mawaho 0 ka ipuka aniani, ua ku ae la ua wahine kiu nei ma ia wahi a hoolono no kekahi mau minute loihi, a no kona lohe ole i kekahi nakeke maloko o ka hale, ua puana hou ae la oia i keia mau olelo — "Aohe o'u lohe i kekahi mea ma- . loko, aka, he mea kanalua ole no'u ke : olelo ae, eia no keia kiu Amenka ke pee nei malalo oka malumalu kaupoku 1 o keia hale." 1 Hoomaha iho la oia no kekahi mau 1 mioute me ka hoopili ana aku i kona . pepeiao ma ka ipuka aniani a hoolono, 1 a no kona lohe ole i kekahi nakeke, 1 pane hou ae la i keia mau. olelo—
" Ua kipa niai nei au ma keia huakai no ka huli ana i keis kiu Amerika, a o ke alanui pokole hiki ke hanaia i keia hora, oia no ke komo ana a imi i na pooooo o keia hale." Lohe aku la ke kaikamahine i keia mau olelo a ua wahine kiu la, he makemake kona e komo a huli ia loko o' kona hale, oia kana i lele koke aku ai mahope o ka wahine kiu a pane aku !a i keia mau olelo o ka wiwo ole— 1 "Aole loa oe e komo īloko o keia; hale malalo o kekahi kumu, ke ole ka mea- nona ka hale e ae aku ia oe no kou komo ana. ' Ua hoopuiwa nui ia ka wahine kiu i ka leo o keia mea o ke kamailio ana aku mahope ona, oia kana i lele aku ai ihope a ike mai la ia £dita e ku aku ana me ka makaukau no ka hakoko pu me ia, ua pane koke mai la ua wahme kiu nei— W A ! Ua alo a pee iho nei oe ma ko'u alahele ' £ta ke kaupoku o kou haie ke hoopakele nei i kekahi kiu Amenka i lele mai i keia po maī na aumoku mai o Facagata. O kou inoa, o Edita Taila t a oa kamaaina au īa oe, he wahi'noho ole nou ka mmlapua iloko o keia mau hora o ke aumoe me ke kumu ole." " O oe ke kiu hoopoka mea hou o ka aoao kipi o ka Hema," wahi a ke kaikamahine i pane aku ai me ka ko
oka wiwo o!e. 14 Ua olelo mua ae nei au, aole loa oe e komo iloko o keia hale, ke ole ka mea nona ka hale e ae aku ia oe e komo ; a nolaila, ke kono aku nei au ia oe i keia manawa, e komo mai iloko nei o ko'u hale/' He mau helehelena o ka pihoihoi nui maluna o ke kiu wahme o Mohile 1 keia wa, oia ka Edita i wehe ae ai i ke pani oka puka, a pane hou aku la i kona enemi— "Ae, e komo mai iloko nei o ko'u hale. Ua makemake oe e imi i kekahi kiu Amerika, a ua makemake au ia oe e īke maka nou iho, ina eia oia malalo o ka malumalu kaupoku o ko'u hale a me ka ole." kt E like me kau kono ia'u, ke ae' aku nei au e komo iloko o kou hale," wahi a ka wahine kiu i pane mai ai me ka leo kakan-a. Ua komo aku la o Eflita iloko o ka rumi nui me ka wahine kiu, a ma ke pakaukau poepoe nui iwaenakonu, ku like īho la laua ma Kela a me keia aoao a imua pono hoi o ka ipukukui, ua haawi like ae la laua i na nana ana uie ka huhu he wahine a he wahine, a ♦ • * he mau minute elua me ekolu i hala ae, ua pane hou aku la ke kaikamahine—
" Ua olelo mai nei oe, ua ukali oe i kekahi kiu Amerika a hiki i ko'u hale nei, a ua pakele oia i ka huli ia ana iho nei e Kapena Davikekona o na koa kipi. Eia no anei oe malalo oka manaoio no kela kiu Amenka eia maloko nei o ko'u hale ?" "Ae," wahi a ka wahine kiu i pane mai ai. "Ua nkali mai au iaia a hiki i kona komo ana iloko o keia hale. O Kapena Davikekona, aole oia i huli pono i na poopoo o keia hale, oiai, ua lawe oia Ika hilinai o kau mau olelo a nana wale no maloko o na rumi a puka ana iwaho?" "0 ka hilinai i ka huaolelo, he pololei ole ia malalo o ka hooko kauoha, oiai ko'u hale malalo o kona mana i kela wa," wahi a ke kaikamahine. " E olelo mai ana anei oe aohe he kiu Amerika i komo mai nei i kou hale nei ?" "Aohe kiu i komo mai i ko'u hale i keia po, koe wale iho no oe e kena kiu e ku mai nei imua o'u i keia manawa."
"O Kapena I)avikekona, ua hke oia me kekahi hupo nui a hilinai wale no i kau mau olelo. Ina owau pu kekahi me ia i komo iho nei i keia hale, ina ua loaa peno kela kiu Amerika i keia po. Ha kiu wahine au no ka Hema e Edita Tatla, a ua hilahila ole au ke hai ae no ia hana. Owau ke kiu i noho iluna o na aumoku o Faragata no ekolu mahina, a na'u i hai pinepine kana mau hookele kaua i na mana kaua o Mobile nei. Ua hoohiki au e haawi i na kokua a pau no ka pomaikai o na Mokuaina Kuikahi Hui o ka Hema, ekokua i kona mau puali kaua no ka lanakila me ka hoopio i ka noho mana ana o ka enemi a me kana mau hana pakaha." "O ko oukou lanakila wahi a ke kaikamahine wiwo ole i pane aku ai. | u Eia na aumoku o Faragata ke ku nei kona mau heleuma ma ka hohonu o ke kaikuono o Mohile i keia mau bora ? O kekahi anei ia o ko oukou lanakila i ulupa ia ai ka moku kaua kipi Tenesi i ka la inehinei?" "A ' Akahi no oe a wehe ika palulu o kou mau maka i keia manawa," wahi aka wahine kiu i pane mai ai. "O kekahi poe, ua kuhihewa loa lakou me ka manaoio, he puuwai kou e kapalili nei no ke kuokoa o ka Hema. Ua ike au i kekahi kanaka i puni loa ī kau mau hoalohaloha ana, a o Kapena Maka Venona, he paahana hupo nui oia na ka wahine." " E hele oe a hana aku e like me kou makemake. £ noho ana au ianei a kue aku i na mana kaoa o ka Henaa. O keia ha\e, o ko'u kakela ponoi ia, a ke olelo nei au me ka wiwo ole ma keia wahi, aole loa kekahi kanaka kipi e komo hou iloko o keia hale ke oie oia e halawai mua me ka waha o ka u pupanapana." " Hele pela," wahi a ka wahine kiu me kona mau helehelena hiena. "O Mohile keia, kahi o ke kukala kaua o ka Akau me ka Hema, a ke welo nei ka hae ona m«kuaina but maluna o na kaupoku o keia hale." AoU i pau.