Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXX, Number 22, 30 May 1891 — Page 2
| This text was transcribed by: | Shelby |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
MA KE KAUOHA.
KA MAI INFLUENZA “LA GRIPPE.”
Ua hoomana ia mai au o ka Papa Pla e hoolaha aku I ke ano o ka hoomaka ana a me ka mea o hana`i no ka mai “la grippe” o laha nei nei ma keia Pae Aina.
Na hiohiona o ka hookaa ana iho o keia mai he ana ano ikaika loa. Mahope hoomaka mai ka lia o ka ili me ka pii mai o ka wele, ikaika ka nalulo o ke poo, hui, a oha na lala me ke kino holookoa. I ka wa o @ mai ai o ia mau hiohiona, hoomaka ke kanu me ka naeono, Mai ka elua (2) a I ka umi (10) la alaila akaluu iho ka mai.
No ka malama ana i ka mea mai.
E malama ka mea mai iaia iho, a o moe malie ma kahi moe.
E hookomo i na wawae iloko o ka wai @hana I awili ia me ka makoko (mustard), a ina he Eva, lia ka ili, a he ana, e ina I mea hoopemehana.
I kakahiaka inu paakai (rochelle @alta) a i ole ia @ of magnesia, a @ na mai ano ikaika ole @ no ka oluolu. Ma na mai ano ikaika lona ole ka oluolu i keia laau makana`e, e kii koke ia ke Kauka me ka hakalia oia.
CHAS. WILCOX.
@ Kakaoolelo, Papa Ola.
Ua makemakeia na koho no ka hoolawa ana i ka puo mai ma Kalaupapa, Molokai, mai ka 300 a i ka 1000 Pai-ai o ka pule o like me ke @ a ka lunanui, e waiho ia ma keia keena mamua @ o ka born 12, awakea o June 23, 1891. E lawe ia na Paiai a waiho ma ka uwapo ma Kalaupapa. I 21 lbs o ke Pai’ai me ka hela ole i ka wahi o waho.
E hoolawa ia na Pai-ai ma ka pule no ka manawa ho oina makahiki e hoomaka ana mai ka la 17 o Auguate 1891.
E waiho ia mai e ka mea e lilo ai ka aolike he hona no ka hooko pololei ia o ka aolike.
E kakao ia mawaho o ka wahi o na paiapala koho, “Tender for Pai-ai.”
Aole i hoopaa ia ka Papa Ola o ne aka i ke koho haahaa io@ a koho e ae paha.
DAVID DAYTON.
2336-@ Perenidena o ka Papa Ola.
KA NUPEPA KUOKOA
M K
Ko Hawaii Paeaina i Huiia
No ka Makahiki, $2.00
No Eono Mahina, $1.00
Kuike ka Rula.
MOOPUKALA E KA
HAWAIIAN GAZETTE CO.
H.M. WHITNEY, Luna Nui,
J.U. KAWAINUI, Luna Hooponopono.
POAONO, MEI 30, 1891
KELA MAU WAHA OLELO
HAWAII.
Ke kakele nei na kalai manao ana a Ka Leo, ka Elele a me ka Hawaii Holomana maluna o na kahua like ole e ke aupuni.
Ke manao nei nae makou, he makehewa ia lakou ke aa mai, o lakou na kalai aupuni e ola ai o kela mau la, oiai, na pilikia e pahola nei maluna o ka aina a me ka lahui.
Aole na hai i imi i na mea e pilikia ai, aka na kela mau huaaelo no a i ekolu e palolo mai nei na waha. O lakou no iloko o na kakoo ana i na hoohaunaele i make ai he ehiku mau ola makamae, a he elua o lakou i kauo huluhulu ia ai i ka hale hoopaa lawehala, pakele mai kekahi a poohu aku ka lae kekahi "kahi ka pohue." Ina aole o lakou kino ma ka hooikaika maoli ana e haanui aku ina e pau ka hapanui o ka aono lahui i ke komo i ka ahaolelo "waiwai ke aupuni," alaila o lakou no ma ia manao hookahi. I ka lilo ana nae o ka hapanui o ka hale ahaolelo i ua aono lahui nei, he poe muumuu houe ipukai wale nae no a pau. A hiki i keia la, ke ike maka nei kakou i na hua awahia o na hana a keia poe.
Ua lona mua kakou i ka mai hookaawale, nole nai i ku a paio keia mau kalai nupepa no ka huli ana i na mea e palekaua ai ka lahui mai keia ina`i weliweli mai.
Eia ka aina i keia mau ia ke pahola nei ka hune, ke makapa nei ke oiaia, ke hoemiia mai nei na uku hana ia o na paahana, ke holomoke mai nei ke panila o na moraki, ke pau mai nei ka ale kaa ole, ke olapa mai nei na hamare a na luna kudala i ke kuai i na aina, ke lohe ia nei na olelo a kekahi poe e kuwo ana, "he kue aku ana keia wa aku o ka oi loa o ka pilikia i ike ole ia ma Hawaii nei mamua," a o ke aupuni o na kuhina puniu ole, ke ku lomaloma nei aohe noonoo no ka pono o ka aina a me ka lahui. O keia ke au o ka Aoao Lahui i keha ai ina e lilo ka hapanui o ka ahaolelo ia lakou "waiwai ke aupuni." O kale "Mahope" a me "Aohe lewaiewa iho," kalaikii hoi a me kaana puu, he mau iwikuamoo lana no na aoao lahui ia (kinai make.)
O na nupepa Ka Leo, Hawaii Holomua a me ka Elele ke hunakele ioa nei lakou mai ka lahui aku i keia pilau nui o ka aina. Hookahi wale no nupepa e kalahea nei, eia ka pilikia iluna ou e Hawaii ke mooo nei, oia ke KUOKOA me PAEAINA I Hulia. Aole hookahi wale manawa, aka he malama ae nei kona kukala ana imua o ka lahui oiwi, e hoike ana me ka hopo ole i na hoomaloka o keia mau nupepa ae ia ekolu mamua. A ke manao nei makou, ua hiki mai ka wa e kakaiapoia ia ai lakou e makoue ma ke alanui e hoike aku ai i ka mea oiaio imua o ka lahui.
HANAWEE KE KIKALA O KO
HILO KINI UA HOI LUULUU
I KE ONE O HANAKAHI.
I ka wa i hoolaha ia ae ai o ke kuikahi e hoomalu mai o America ia Hawaii i ka wa e haunauele ai, i mea hoomau ia ai o ka pomaikai o ka poe mahiai lepo a e pahola ana i ko Hawaii waihona aupuni me ke kani aia manu "pokeokeo," ia wa o Ailuena Buki, kona uhane, kona ikaika a me kona manao maloko o kana mau nupepa e hoike ana ia Hawaii lahui, ia Hawaii alii, a ia Hawaii aina, lilo ka aina pilikia kakou. E kahea ana i halawai a ua ala mai la na kanaka e haikaika ia H. A. P. Kaaka a me ka aha kuhina e noho poo ia ana e ka moopuna a Kakina, ka mea i wehe e i kona noonoo i o la honua ma kona ano kalaiaina, a kalai pomaikai no ka lahui Hawaii a me ko Hawaii noho moi, a e hoomau ana i ka olelo a kamahele kaapuni honua o "Hawaii no ka oi." A e hoomaopopo ana i ka paanaau o ka olelo a na kupuna iaia "i luna no ka ua, wehe e ka pulu oiaio."
O keia noonoo ua kiola ia e ka lehulehu, ua haikaika ia, ua kuha ia aku ia ka maka o ko Hawaii makaha o ka pomaikai laulaha nui, lolaila ke o nei ke kani o ka Elepani i pao ai i ka huewai a ke kanaka, a i pa hoi i ka pohaku ma ko Ailuene Buki kikala. Pela ka lalani mele i alakai ai ma ke poo ae la, oia keia, "Hananee ke kikala o ko Hilo kini." No ka mea ia Buki maloko o ka ahaolelo a hoi mai nei aohe pala i loaa ia Koolaupoko, oki loa aku hoi ka lehulehu.
Nolaila ke hookolo mai nei i ka lahui a hoike akea ae nei imua ou e Hawaii, eia ka pono la a`u e hoike aku nei ia oe e Koolaupoko a Hawaii a pau. E hookuke ae i ke `lii ka Moi ka mea i kuni ia ma ka houpo o Hawaii lahui, "O ke `lii wale no ka makou makemake, o ka luhi o makou me ia nei, O ka makou lealea no ia."
Ia Ailuene Buki ke ku ae nei a poalo i na onohi hoku o Hawaii a pau me ka onou ana aku ia Hawaii aupuni e hoohui aupuni aku a me ka hookauli ae i ko Hawaii noho moi a i moi koho e like me ka Ripabulika o America. O keia Ailuene Buki anei Keopulupulu i koe e ka ana i ka ula loa ia Hawaii lahui Hawaii moi a me Hawaii aina aloha o na kupuna, a i aupuni hiki ole ia Hawaii ke noho haku iho ma kona mau lepo.
I keia wa a Ailune Buki e hoike laulaha nei imua o ka lahui, ke hilinai nei ka lahui i Kau, ka lele i Puna me ka hiamoe. Aia paha a kau i ka lewa, alaila ala mai.
O keia waha hookahi o Ailuene Buki kuo i kela kuikahi i ka wa ia Kakina ma, ua hookolo mai la i ka lehulehu o ka apana koho helu 1 o Honolulu nei aia poe naauao i kiola ai iaia mawaho ae o ka ahaolelo o 1890, a ua Buki la i kaena iho ai maloko o kana mau nupepa oia wa, na oi aku ka pono e haule o R. W. Wilcox mamua o kona haule ana, a i hapai hou ia aku ai no ka apana koho o Koolaupoko ma ke kue ia ana o Rev. J. Paikuli e ko Koolaupoko poe koho, e heie ana oia e imi i pono no Hawaii a pau.
Eia iho ka pono a ua Lunamakaainana nei o oukou e Koolaupoko i loko no o ka opu apahu ae nei, e like me ka ma'i hehe, ka hele a nui ka palahehe, oia paiahe ino e hoolilo ia Hawaii i Repubalika, ke pahola nei i pomaikai ka no Hawaii a pau wahi ana.
Nolaila o Ailune Buki a me ka lehulehu kai au'a i ka pilau iki, oia no nae ia o oneu mai nei i ka pilau nui ola ka hookahuli i Repabulika.
KA LAAU LAPAAU E OLA AI
Iloke o keia mau la pokole o ka hoomaka ana o keia au, ke nee papa mai nei ka hune maluna ou o Hawaii. Ua ike e makou i keia mau kahoaka o ka aina a ua hoike e ia aku i ke akea me ka nana ole i na komikomi a me na hoopalaimaka a kekahi mau papa pai o kakou. No ke kaa e ana ia makou o ke kukala akea ana aku i keia hopena weliwele in a e hoomau ia aku pela me ka laau lapaau ole ia, ua hookui mai ne ia makou ka ninau, "Heaha na laau lapaau e ola ai keia hune, a i ole ia e malani ae ai hoi aole e ikaika loa ka kukupau ana iho?
Ke pane nei makou i ka haina o keia nanau me ke ano nui, a na keia me keia mea poo noonoo e hoaka aku i na wehewehe ana, a e pakui mai paha i onamau kumu hou ae.
Akahi. E imi aku na Kuhina o ka Moiwahine e laa on a kuikahi e noa ai ke dute maluna o na waiwai a pau, no ke komo ana mai a me ka puka ana aku, mawaena o America Huipuia a me Hawaii nei.
Elua. E pakiko i na hoolilo o ke oia ana ma keia mau la, oiai keia hune e laha nei.
KE ALUALU A "KALEKONA" E PAKAHA IA ITATA.
O ka mea hou ano nui loa o ka Poalua nei, ma ka mokuahi Austarila mai Kapalakiko mai, oia ke kipa ana ae o kekahi mokuahi Kile Itata o ka aoao kipi ma ke awa o Sana Diego, Kaleponi, ma ka la 1 o Mei nei, mahope o ka hoohalua ana mawaho o ke awa no kekahi mau la. Mamuli o keia hana pahaohao, ua hoomakakiu aku la na luna aupuni e nåna a e hoolohelohe i kana hana o ka hiki ana mai. Ua hoomaopopo ia mai na ike, ua hoouna ia mai keia mokuahi Itata e ke aoaa kipi, e kuai i na pu, na lako ai a me na lako laua no ka poe kipi e kaua nei ma Kile i ke aupuni, a na keia mokuahi ae la, e lawe aku mai ka mokukuna Robert a me Minnie i na pu a me na lako ai i loaa mua i ua moke kuna la, in a he mea ia e mauae ole aku ai i ko America Huipuia kuikawa ana.
Ua kauoha koke mai la na luna aupuni ma Wasietona i ke Ilamuku ma Sana Diego, e hopu koke aku i ka moke kuna Robert a me Minnie mahalo o ke kanawai kuikawa a me ka powa ma ka moana. Ua kau aku ka Ilamuku iluna o ka waapa mokuahi, me 2 makai a me 1 kapena koa a me 4 koa a holo aku la no ka mokupuni Coronado, kai a ua moke kuno la i ikeia ai i ka wa mamua iho. Ia lakou i puka aku ai iwaho, ike aku la lakou he moku a alualu aku la, ua hooiho aku la ua moku nei i ka hema a komo malalo o na kai o Mekiko, aka ua ike maopopo ia aku la no nae o ua Robert a me Minnie la no ia.
Ua hoi nele mai ka Ilamuku a ua telegarapa i Wasinetona e ninau ana heaha la na hana hou aku. Ua holo hou no ka Ilamuku iwaho no ka manawa elua e hakilo ai, aka ua hoi mai no i ke aumoe me ka ika ole i kekahi moku mawaho.
I kela manawa, aia ke kapena o ka mokuahi Kile Itata i uka o Sana Diego maluna o ka waapa kiki o 6 hoe, a i ke kaa ana aku i ka waapa o ka Ilamuku i waho o ke awa, ua hoi aku la ua kapena nei i luna o ka moku, hiu pu ae la i ka haleuma a holo aku la i waho o ke awa, me ka lawe pu aku ia hookahi Hope Ilamuku i hoonoho kiai ia i luna o ka Itata. O ke kahi Hope Ilamuke i hoonoho kiai ia ai i luna o ka waapa i waho o ka nuku o ke awa, ua ike mai oia i ke pailata nana e hoopuka ana i ka moku e ku ana mawaena o na lako i na mea make. Aia pu ma ka ihu o ka Itata he elua pukuniahi, pela no mahope o ka moku, a me ha mea ia he kanawalu poe o luna o ka mokuahi, ua lako i na mea kaua ua kukulu ia ma ka oneki. Aka i kona wa e ku ana iloko o ke awa, he hookahi wale no pukuniahi i ikeia a me kanaha peha puina. Mahope o ka haalele ana ia Sana Diego, ua holo iki aku ia ke pailata a me ka Hope ilamuu i ka aina.
Ua kauoha pupuahulu mai ke Kuhina Aumoku kaua i ke Kapena o ka moku kaua hao Kaletona, e alualu i ka mokuahi Kile Itata o ka poe kipi a e hopu a kaili mai iaia ke loaa aku ma ke kai akea. Nolaila, ma ke hora 4 wanaao Poaono, Mei 9, ua haalele aku ke Kaletona la Kapalakiko a ea alualu aku la i ka moku Itata. Ma ke la 16 o Mei ua komo aku ke Kaletona i ke awa o Acapulep, Mekiko, he mamao nona na mile he 1300, aole nae ka Rata, aka o ka moku kana kipi o Kile Enameralda oia ke ku ana. Ua lohe wale ia, o keia moku kaua kipi ae la, oia no ka koa ukali o keia mokuahi hali lako kaua e mahuka la. Ma ke ahiahi o ka la 17 o Mei, ua niau loe aku ke Kaletona no ka hema ma ka meheu e hanu ana i ka mokuahi mahuka. O ke awa hou'aku e kipa ai alia o Panama. Ma ke manawa i kauoha ia ai o Kaletona e alualu i ka moku mahuka, ua kauoha pu ia na moku kaua hao America Kapalakiko a me Balatimoa e lana la ma na kai o Kile, e hopu mai i ka mokuahi Rata.
Eia na kanaka, na lako kaua a me na waiwai eluna o ka mokuahi kipi e mahuka la, he 90 luina, he 60 koa, he 250 pu raifela, 4 mau pukuniahi kanaono paona o ka poka, 500 mau tona palaoa maka a me 1300 mau tona lanahu.
I ka wa i komo aku ai o ka moku kaua Enameralada o ka aoao kipi o Kile i Acapulco, ua nele oia 'i ka lanahu, a e hoomano ana e loaa on a lanahu, aka ua hoole nae na mana aupuni aole e haawi lanahu aku iaia.
KULA HANHI KHIKAMAHINE O KAWAIAHAO.
O ka hoike makahiki o ke Kula Hanai Kaikamahine o Kawaihao, e malama ia ana no ia maloko o ke Keena haipule o ke Kula, ma ka Poakolu, Iune 3, mai ka hora 7 a hiki i ka hora 11:30 kakahiaka, no na hoike papa kula. Mahope o ka pau ana o ka hoike, oia hoi mai ka hora 11:30 aku a hiki i ka 12:30, he hoikeike a me ke kuai maoli ia aku o na mea hana lima akamai a na ala o na papa humuhumu, a me na mea i hoomo'a ia ma ke ano kuke, e ike me ka palaoa, meaono a pela aku i hana ia e ka papa kiekie o ka hooponopono hale. Ma ka Poaha, Iune 4, hora 2 auina la, maloko o ka luakini o Kawaiahao, na hoi ke himeni hui, na himeni papalua, na heluhelu kumumanao, na haiolelo a me hooikaika kino. Ke kono ia nei na mea a pau e akoakoa ae malaila.
NUHOU KUWAHO
Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Australia i ke kakahiaak Poalua nei, ua loaa mai ia makou keia mau mea hou malalo iho nei, a ke awiwi ia nei e waiho aku imua o ko makou mau poe heluhelu: KA NUKUNUKU IA O KA EMEPERA WILIAMA.
Berelina, Mei 14. - Eia ke kamailio akea a kukakuka nui ia nei ke ano a me na hana a ka Emepera opio o Geremania, me ka hoonalonalo ole Ke haohao nei kela a me keia, heaha aku ana ia, a i hea la auanei e hoopae ia ai ke aupuni Emepire ina e hoopaakiki ana oia i "kana kumuhana," e like me kana e olelo mau ai. Iloko o ka pupu leho na makaainana e nunu aku nei nunu mai, a he palalaha nui ia o na hoohalahala e pahola nei.
EO NO TUREKE IA RUSIA.
O ka hoopaapaa mawaena o Rusia a me Tureke no ka ae aku i na moku Rusia e komo ma ke kai kapu o ke Dadenela, ua hooholo ia mai nei ma ke ano a Rusia i hauoli loa ai, aka aole nae na mana nui e ae i oluolu. O ka Rusia i ake loa ai, oia ko Tureke ae mai i na moku Rukini pualu i hiki ke hoololiia ae i mau moku kaua e komo loa mai ke Kai Waenahonua aku a hala loa iloko o ke Kai Eleele, oia nae ka Tureke i kue ai, a nolaila ua aua ia kekahi moku Rukini mai Asia mai ma ke alawai oki mai o Sueza. Ua noi aku o Rusia e uku poho mai o Tureke a e hoopau ia ka Alihikaua o ka papu nanai kauoha e aua. Ua hoole no o Tuseke i kinohi aka mahope iho, ua palahe wale ka palu a ae aku ia, koe ka hoohikihiki ana o na koa, malalo ia o kekahi mau rula.
KO KILE ANO NEONEO.
Nu Ioka, Mei 18. - Ma na leta a me na nupepa o America Hema i koaa mai nei, i ikeia iho ai kekahi mau mea hou ano nui e pili ana ia Kile.
Me he mea la, ke hele aku nei i ke kokoke e pau ke kaua. Ma Valaparaiso, ke ku malie la na hana. He lehulehu wali o na kamaaina kuonoono e haalele le ia Satiago a pau i ka holo i Buonasa Arisa i pakele ai mai ka hoomaau mai a ka Peresidena. O kahi o na oihana nui e lawelawe ia ai ma ke kulanakauhale o Iquique, ua ulupaia, a ua pakele aku no nae na wahi e ae o ke taona. O ko ka Peresidena Puali koa, ke olelo ia mai nei aia ma kahi o ke 30,000 ka nui. Aia na koa kipi o Kile ke hoemu ia la i na aina e. Ua loaa aku lakou @na Peru, Bolivia a me ka Repubalika o Agentine.
NA HAKUKOI DALA MA EUROPA.
Ke upu ia aku nei, e pii mai ana ka uku panee o na dala o ka banako e Enelani ma o ka unuhi nui ia ana o na dala gula. Ua kauoha aku nei na Iudaio Rokekaila waiwai nui, e hoihoi ia mai ka lakou mau koena dala a pau e waiho kauliilii ana ma na kulanakauhale hoopukapuka dala o Europa, a ma keia hana ana, ua pii ae ka ena o Rusia, a ua hoohakukoi ia ke kulana o na hale hoopukapuka dala. Ua lilo keia hana a na Rokekaila, i kumu e hoohoopilikia aku ai ia Rusia ma o ka loaa hou ole iaia he aie dala i keia mua aku, oiai ua ike no o Rusia, o kahi e paa nui ia nei o kona mau bona, oia no o Europa, a e lilo auanei keia hana a na Rokekila i kumu e paa loa ia ai ilako ka emi ana o na bona.
"KA OMKU HALI OPIUMA HALCYON."
San Diego Mei, 13. - I keia kakahiaka, ua haalele iho keia awa, he kanaha kanaka malalo o kealakai a A. Johnson a me R. W. Snider, maluna o ka moku kuna holo Makauole, me na loako ai o lawa ai na hebedoma elua, no ke alualu ana, a i ole ia no ka lawe pio ana i ka waiwai oluna o ka moku kuna Halcyon, i haalele aku nei ia Hawaii he mau la aenei i hala me ka ukana nui he opiuma O na kanaka oluna o ka Makauole, ua hoolako ia lakou me na mea kaua shiki i na niho, me ka halia pomaikai e loaa ana ia lakou ka makana kumau a ke aupuni e haawi nei no ka hopu ana i ua moku la, nolaila lakou e apa ole ai i ke alualu ana i ka Kalcyon. [O keia no ka moku kuna i ikeia ai ma Lanai me ka opiuma, a holo hokahoka ai ka Hamuku a hoi nele mai ai. L. H.]
KE KAUA KULOKO MA KILE.
Nu Ioka, Mei 14. - Ke hoolaha nei ka nupepa Herald penei: O ka pae ana mai la no ia o kekahi haole ana-aina hana aelike alahao mai Kile ai, me ka olelo mai, o na lono kaua waeaolelo a pau o na kaua ina Kile mawaena o ke Aupuni a me ka poe kipi, ua lapaau ia lakou e na Beritania, oia hoi ua haku wale ia iho e lakou, no ka mea aohe wahi kaua lanakila hookahi iki a na kipi mai ka hoomaka ana mai o ke kaua. O ka aina wale no a na kipi e noho mana nei, oia o Iquique, Antotagasta a me elua mau wahi e ae. O na kanaka o ia mau aina ua lokahi me ko na kipi. Aole wahi kahua ku pono iki o na kipi ma Kile ponoi. Aole e loaa i na kipi na koa pualu. Ke kaua aku nei lakou i na koa i ao aoli ia me na powa hoohaunaele. Ke kokua ia nei na kipi e ka ona miliona Ekewaka, na haole Beritania ma Valaparaiso a me Kanela North, ka Moi mineminerala nitrate. Ke loaa nei i na kipi na lanahau a me na pipi mai na mokuahi halihali ukana mai pili kapakai. Aole o'u mano e loihi aku ana ke kaua no kanaono la i koe. Eia I ke aupuni he 40,000 mau koa ma na kahua kaua, ua makaukau a ua lawa i na lako O ko na kipi mau koa he 8,000 wale no. Aole lakou i ao ia a makaukau a kukulu pono ia, a ha hemahema ko lakou hoolako ia ana, a he hune hoi i na lako o ke ola ana."
Iquique, Mei 14. - Inehinei, ua ku mai ka moku kaua palehao Huascar, ka moku kaua nui Magellaner a me ka moku halihali koa, o ka aoao kipi, mai Caldera a me Antofagasta me ekolu batallona koa malalo o Lopez, Frias a me Valenzula. O ka nui o na koa he 1,500, a mahope o ka hoolele ia ana mai, ua hookahakaha ae lakou ma na alanui, a ua apo ia mai lakou me ka hauoli nui.
HOAO E POWA I KA HOOILINA KALAUNU O RUSIA.
Berelina, Mei 12. - Ua loaa mai ianei kekahi lono ma Tokio, Iapana mai, e hoike ana, ua lawelawe ia kekahi hana e pakaha i ke ola o ka Hoolina Kalaunu o Rusia, aka ua loaa no iaia na eha, aole nae e make ana. Ua pepehi hiki wawe loa ia ka Hooilina Kalaunu o Rusia e kekahi Iapana i hoolako iaia iho me ka pahikana oi loa. Mamua o ka loaa ana aku o ka Iapana a pale ae i kana kana lapuwale, ua moku kukonukonu aku la oluna o ke poo o ke Keikialii, oiai no ua ku aku no ke alii e pale me ka ikaika. Aole kumu i ala mai ai keia hakaka. O kahi i hana ia ai keia hakaka, ala ma Otsu, he wahi ia ma ka lokowai o Biwa, he umikumamalua paha mile mai Kioto aku.
Wasinetona, Mei 12. - Ua loss mai i ke Kuhina Iapana maanei he lono e pili ana i ka hoao ia ana e powa i ke ola o ke Keikialii, e hoike ana penei, ua hoeha ia ke Keikialii e kekahi Iapana hehena.
Parisa, Mei 18. - Ua loaa mai ia nei he hoike pili aupuni mai Tokio, a pana mai, e olelo ana ua hiki ae ka Hooilina Kalaunu ma Otsu, a mahope koke iho, ua hookokoke aku la kekahi kaiko nona ka inoa o Tsuka Sanso, no ke lahui i kuluma i ka hehena huhu i na poe haolo, a p ka uhau aku ia no ia i ke poo o ka Hooilina Kalaunu a moku ma ke poo. Mamuli o ka manoanoa o ka mahiele e komo ia ana e ke Keikialii, nolaila ua ekolu wale no iniha ka loihi o kahi i moke, aole hoi i komo hohonu iho iloko. Mamua o ka loaa ana he manawa hou i ua kaiko nei ke hahau hou aku, lalau ia aku la oia a hoopaa ia. Lolaila, ua humu koke ia ae la ka eha, a hoihoi ia aku la ke Keikialii kamahele maluna o ke kaaahi kuikawa no Kioto.
Hoolaha Hooko Moraki.
MAMULI O KEKAHI MANA KUAI I HOIKE ia maolko o kekani palapala moraki i hana ia mawaena o Wo Sun, o ka aoao mua a me L Aian, o ka aoao elua, ma ka la - o --- ---la----, i kakau kope ia ma ka buke 126, aoao 47, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi, ka uku ole ia o ke kumupaa a me ka uku panee, nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei. e hooko ana oia ia mana kuai.
A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolaha la aku na aiua i hoike ia ma ia moraki no ke kudaia ana, ma ke keena kudala o Jas. F Morgan, ma Honolulu, ma ka la 22 o Iune, 1891, hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W C Achi na olelo hoakaka no keia mea. Hana ia i keia la 25 o Mei, 1591.
Kam Young, Kam Sun, Kam Yun Toug a me Cha Fait, Na hope o ka mea Moraki mai.
Penei ka waiwai i morakiia:
O ka hoolimalima a Leon You ia Wo Sun, 2 makahiki mai Ianuari 1, 1890, e hoolimalima ana 6300 anana aina ma Waipio, Ewa, Oahu; a he apana o ka aina i hoolimalimaia mai a Emma Kaleleonalani, Kahu Waiwai, ia L Aiau, i hanaia ma ka la 5 o Feberuari, 1885, a kopeia Buke 91, aoao 481. 2339-4t
Hoolaha Hooko Moraki.
MAMULI O KEKAHI MANA KUAI HOIKE ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o Mokuhiwa (w) o Waiehu, mokepuni o Maui, o ka aoao mua, a me Blaisdell, Jr. o Kohala, mokupuni o Hawaii o ka aoao elua ma ka la 9 o Aperila, 1889. i kaukau hope ia ma ka buke 116, aoao 19, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o keia moraki, oia hoi no ka hookaa ole ia o ka ukupanee, nolaila, ke hoola'ia ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei. e hooko ana oia ia mana kiiai.
A ke hoolaha hou ia aku nei mahope aku o na pule ekolu mai keia ia aku, alaila, e hoolaha ia aku ana na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan ma Honolulu, ma ka la 22 o Iune, 1891, hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea.
Hana ia i keia la 25 o Mei, 1891.
Waiwai o J. L. BLAISDELL.
Mea Moraki mai.
Penei na aina i moraki ia:
O keia aiana a pau e waiho la ma Waiehu, Maui, nona ka ili he 4 68-100 mau eka, a i kuhikuhi ia ma ka Palapala Sila Nui Helo 6700 a Kuleana Helu 2489 ia Helanakea e paa ia nei e ka mea moraki Mokuhiwa ka hooilina o ka mea nona ke kuleana. 2339-418.
Hoolaha Hooko Moraki.
MAMULI O KEKAHI MANA KUAI I HOike ia maloko o kekahi palapala moraki o haua ia mawaena o James Kaai a me Nohea Kaai kana wahine o Kohala, Hawaii, o ka aoao mua, a me S B Dole, Kahu, o Honolulu, Oahu, o ka aoao elua, ma ka la 20 o Ianuari, 1885, i kakau kope ia ma ka buke 95, aoao 13, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o keia moraki, oia hoi ka hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.
A ke hoolaha hou ia aku nei aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolaha ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F Morgan, ma Honolulu, ma ka la 22 o Iune, 1891, hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W R Kakela na olelo hoakaka no keia mea.
Hana ia i keia la 25 o Mei, 1891.
S. B. DOLE, Kahu.
Mea Moraki mai.
Penei na aina i moraki iaL
O kela hapaha aina i mahele ole ia iloko o kela mau aina e waiho la ma Makapala, Kohala, mokupuni o Hawaii, i kuhikuhi ia na palena maloko o ka Palapala Sila Nui Helu 4275, a Palapala Hooua kuleana Aina Helu 8683 ia Kimo, makuakane o James Kaai, nona ka ili he 11 2-10 mau eka. 2339-4t
Hoolaha Hooko Moraki.
MAMULI O KEKAHI MANA KUAI I HOike ia maloko o kekahi palapala moraki o haua ia mawaena o Aalona a me Kopaea kana wahine o Haleaka, Koolauloa, Oahu, o ka aoao mua, a me Miss E K Bingham o Honolulu, Oahu, o ka aoao elua, ma ke la 20 o Aperila, 1881, i kakau kope ia ma ka buke 71, aoao 36, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi ka hookaa ole ia o ka uku panee, nolaila. ke hoolaha la aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko aua oia ia mana kuai.
A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila e hoolaha la adu na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F Morgan, ma Honolulu, ma ka la 22 o Iune, 1891, hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W R Kakela na olelo hoakaka no keia mea.
Hana ia i keia la 25 o Mei, 1891.
MISS E. K. BINGHAM.
Mea Moraki mai.
Penei na aina i moraki ia:
O kela apana aina e waiho la ma Haleaka, Koolauloa, Oahu, nona ka ili he 12 86--100 mau eka, a i kuhikuhi ia na palena ma ka Palapala Sila Nui Helu 1308 ia Aikaula. 2889-4t
Hoolaha Hooko Moraki
MAMULI O KEKAHI MANA KUAI I HOIKE ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o Kaluakini (w) a me kana kane o Kaleo Kamoilii Oahu, o ka aoao mua, a me Jane E. Pogue o Kaneohe, Oahu, o ka aoao elua, ma ka la 20 o Mei, 1880, i kakau kope ia ma ka buke 66 aoao 38, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o keia moraki, oia hoi no ka hookaa ole ia o ka ukupanee, nolaila ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.
A ke hoolaha hou ia aku nei, aia 'mahope aku o na pule ekolu mai keia ia aku, alaila e hoolaha ia aku na aina i hoikeia ma la moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan ma Honolulu, ma ka la 22 o Iune, 1891, hora 12 oia la.
Aia ma kahi o R. W. Kakelama'olelo hoakaka.
Hanaia i keia ia 25 o Mei, 1891.
JANE E. POGUE.
Mea Moraki mai.
Penei na aina i moraki la:
O keia apana aina e waiho la ma Kamoiliili, Honolulu, Oahu, i kuhikuhi ia na palena ma ka palapala mahele a Kamakauila i ka mea moraki Kaluakini i hanaia ma ka la 7 o Augate, 1876, a hoopaia iloko o ke K@na Kakau Kope, Buke 46 aoao 300,mailoko o laila. e hoolilo ana ia Kalua kini i ka apana 2 mau eka o na kuleana Hoona Aina 5240 a me 5364. 2339-4t
Hoolaha Hooko Moraki.
MAMULI O KEKAHI MANA KUAI I HOike ia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o P Kahuhu o Heeia, Koolaupoko, Oahu, o ka aoao mua, a me H N Castle, Kahu, o Honolulu, Oahu, o ka aoao elua, ma ka la 4 o September, 184, i kakau kope ia ma ka buke 89, aoao 344, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi ka hookaa ole ia o ka uku panee, nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.
A ke hoolaha hou ia aku uei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolaha ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o Jas. F. Morgan, ma Honolulu, ma ka la 22 o Iune, 1891, hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W R Kakela na olelo hoakaka no keia mea.
Hana ia i keia la 25 o Mei, 1891.
H. N. CASTLE, Kahu.
Mea Moraki mai.
Penei na aina i moraki ia:
O keia mau aina a pau e waiho ia ma Heeia, Koolaupoko, Oahu, a i kuhikuhi ia na palena ma ka palapala Sila Nui Hlu 3629, Kuleana 3571 ma ka inoa o Kalehuna, nona ka ili he 9 16--100 mau eka, a oia no hoi ka aina i hoolilo ia i ka mea moraki Kahuhu ma ka palapala a ka mea kuleana a i hoopaaia ma ke Keena Kakau Kope, Buke 42, aoao 294. 2339-4t
Hoolaha a ka Luna Hooponopono Waiwai.
MAMULI O KO'U HOOKOHU PONO IA ana mai i Lunahooponopono no ka waiwai Kalaau (k) o Waiakea, Hilo, i make, nolaila, ke kanohaia aku nei ka poe e paa ana i kekahi mau aie, a me na waiwai e ae paha, e hoihoi mai iloko o ko'u lima, a o ka poe he mau koina ka lakou e waiho mai iloko o na wahine eono, o hoole mau loa ia aku no.
MRS. KAWAIKUHEA KALAAU, unahooponopono Waiwai no ka Waiwai o Kalaau, i make. 2339-03@
Hoolaha You.
A HA HOOKOLOKOLO KIEKIE @ waii Pae Aina. Ma ka hooponopono @ wa. Ma ke hana o ka waiwai, o Ly@ he keiki oo ole no Honolulu, Oahu @ e ae ia ke noi no ke kuai ana i ke @.
Ma ke heluhelu a me ka wa@ ka palapala nui a K. W. Ka@ ka @ ma o ka waiwai o ua keiki @ Oahu, e noi ana e kuai ia aku @ wai paa o ua keiki oo ole la a e @ kumu kupono e kuai ia ai ua mau @ waiho ia e like me ka hoakaka ana @.
1. He aina i kapaia o Po@ kupuni o Molokai, Palapala @ ka palapala kuai a Hinau i @ ke Aupuni 39, aoao 292. ma @ kona waiwai io.
2. Na aina o Mailepai. Palapala @ a me Kahana, Palapala Sila Nui @ o Maui, ma ua palapala kua a @ ia maka Buke Aupuni 99, @ Makokau, i kakau ia ma @ i @ ma kahi o $50.00 paha ka wa@
3. Aina kalo ma puupopo @ he 12 eka, ma kahi o ka @ wai.
4. aina lako ma Muliwai @ 1-2 eka, ma kahi o ka $2.00@
5. Aina kauu ko i hoo@ Kanu Ko o Olowalu, ma la @ eka, ma kahi o ka $25.00 @
6. Alia kalo ma waaa@ ma kahi o ka $25.00 paha ka w@
No laila, ua kauoha ia ua @ mea oo ole, a me ka poe @ lakou ma ia waiwai, e hele @ ma ka POAKOLU, la 24 @ 10 o ka kakahiaka, ma ke @ keia Aha ma Aliiolani Hale, @ manawa a ma ia wahi e ho@ e ae ole ia ai ke kuai ana @.
Kakauia ma Honolulu. K@ Mei 27, 1891.
Na ka aha:
ALFRED W @
2339-31@ @
A HA HOOKOLOKOLO KAA@ Elua o ko Hawaii Pau @ ponopono waiwai. Ma ke K@ o ke nahu Malama i ka aiwai @ JOSEPH JONES, ke keiki @ Molokai.
Ma ka heluhelu a me ka wa@ ka Palapala Noi Mrs. Maria Jones he keiki oo ole o Joseph Jones @ lokai, a he waiwai koua ma Mol@ a e noi aua e hoopuka ia ka @ hu Kahu Malama i ka Waiwai @ ke keiki oo ole ia Maria Jones.
Nolaila, ua kauoha ia o ka PO@ o Iulai, M. H. 1891, ma ka hora @ oia ka manawa i koho ia no ka @ noi ia imua o na Lunakanawa @ hookolokolo ma Lahaina, Maui @ wa a ma ia wahi no e hele ma@ i pili e hoike mai i ke kumu, @ ko lakou e ae ole ia ai ua no@ oha e hoolaha ia ma ka olelo @ pule maloko o ke kuokoa nupepa @
Kakauia ma Wailuku, Ko Haw!@ Mei 23, M. H. 1391.
GEO. E RICHA@
Lunakanawai Kaapuni Apana @
2339 3@s.
A HA HOOKOLOKOLO KAA@ Elua o ko Hawaii Pae A @ Hooponopono Waiwai. Mokupuni @ wali Pae Aina. Ma ka Waiwai o E@ no Ahaino, Molokai, i make.
No ke mea, ma ka la 22 o Mei, M H @ waiho ia mai imua o ka Ahu, @ i olelo ia, oia no ke Kanoha Hop@ Jones, i make aku lai a me ka @ e noi ana e hoolalo ia keai palapala @ hoopuka hoi ka Palapala @ no Mrs. Maria Jones, ua Wai@ Maria Jones.
Nolaila, ua kauoha ia o ka POAONO @ 11 o lulai, M. H. 1891, ma ka @ ka Runi Hookoloko o ia @ Maui, oia ka la a me ka h@ Palapala Kauoha, a e hooloho @ mai, a me ka poe a pau i pili, @ pala Kauoha, a me ka hoopuka ana @ pala Luna Hooponopono Waiwai @ Palapala Kauoha. A na kauoha ho@ laha no ia mea no na pule ekolu Hok@OKOA, he nupepa i pai ia a i hoolaha Honolulu.
Kakauia ma Wailuku, Ko Hawaii P@ Mei 23, M. H. 1891.
GEO. E. RICAARD
2339-3@ Lunakanawi Kaapuni Apana
A HA HOOKOLOKOLO KIEKIE O @ WAII PAE AINA. Ma ka hoo@ waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o K@ NUI. Olelo kauoha e koho ia I la e @ i ke noi e hoopau i ka Palapala Kauo@ mea, ma ka waiho ia ana mai o ka @ hoopii a Junius Kaae e noi ana o ka @ Kauoha i hana ia ai e Keliiahonui i @ ia e ka Aha ma ka la 16 o Feberuari, @ pau ia, a o ka mea noi, Junius Ka@ hula oia i Lunahooponopono no ma @ nolaila.
Ua kauoha ia, o ka POAKAHI, @ ma ka hora 10 kakahiaka o ka la @ ka rumi hookolokolo o keia Aha, ma @ Hale, Honolulu, Oahu, oia kahi a @ wa i koho ia no ka hoolohe ana @ hoopii la, a o na poe a pau i kuleana @ wai o Keliihonui i oleloia, e ho@ he kumu ka lakou e kue ana i ka @ i ka Palapala Lunahooponopono waiwai @ ka hoopau ana i ua palapala kauoha @.
Hana ia ma Honolulu, Mei o, @.
Na ka Aha:
HENRY W@
2336-6ts Kak@
A HA HOOKOLOKOLO KIEKIE O @ WAII Pae Aina. Ma ke hooponopono @ wai. Ma ka hana o ka waiwa@ o ELE@ HUMPHRRYS o Honolulu, Oahu, @ ke Keena imua o Lunakanawai Po@.
Ma ka heluhelu âme ka waihola a@ palapala hoike a Sarah S Robertson @ kauoha o ka Palapala Hoo@ Humphreys o Honolulu, Oahu, @. aua e apono ia aku na hoolilo he Sil@ ike ana o na mea i loaa mai lala@ noi ia mai e nana a e apono ia ke@ e auohaia e wahele na waiwai e w@ kona lima i ka poe i kuleana m@ kuu ia oia a me kona mau hope @ Luna Pooko Kauoha ana.
Ua kauohaia, o ka POAKOLU @ ma ka hora 10 a.m., imua o na L@ ma ke Keena maloko o ka @ keia Aha ma Aliiolani Hale Honolulu @ a me ka manawa i kohola no ka @ ka palapala noi a me ka pala@ ia, a malaila o hele mai ai na poe @ hoike mai i ke kumu, ma he kumu @ ae ole ia ai ua noi ia, a e hoike pu mai @i kuleana ma ia waiwai.
Kakauia ma Honolulu, Ko Hawi, @ keia la 15 o Mei, A. D. 1891.
Na ka Aha:
ALFRED W.CARTER
2338--8t Hope K@
MA KE KEENA O KA LUNAKA@ Kaapuni Apana Ekolu o Ko @ aina. Ma ka waiwai o KAHALE@ Kamaee, Hilo, Hawaii, i make.
Ua heluheluia a ua waihoia ka pa @ G W A Hapai, e noi ana e hoapono @ ke hope no ka waiwai o Kahaleiw@ maee, Hilo, Hawaii, i make a e h@ waiwai i ua hooiliua, a e hookuu @ kona hope ma ka oihana Luna@ waiwai.
Nolaila, ua knohaia na mea a pa @ POALUA, oia ka la 9 o Iune, M. H. @ hora 10 kakahiaka, ma ka Halu hoo@ Hilo, Hawaii, o ia kahi a me ka m@ ia no ka hoolohe aku i ua noi la @ kue ke hoike ia. F.S. LYMAN
Lunakanawai Kaapuni, Apana Ekolu @ Hawaii Paesina.
Hilo, Hawaii, April 30, 1891.
Hoolaha Hooko Moraki a me@ Kuai.
KE HOIKE IA NEI KA @ i kulike ai me ka mana kuai @ Hoko o kekahi moraki i hana ia e @ Achat, Auga, Achin a me Aiau, h@ lalo o ka inoa Hui Look Sang Wa@ Hyman W. Hyman, Henry W. Hyman @ Hyman, Morris Hyman a me Joseph @ hoahui malolo o ka inoa Hui Hyman @ ma ka la 29 o Aperila, 1890, a i hoo@ Keena Kakau Kope, Buke 123 a ma @ 305, ke manao nei ka poe e paa nei @ e hooko i ua moraki la no ka uhai @ oloko.
Noilaila, ke hoike ia nei, o keia ma @ a pau i paa maloko o keia moraki, e @no ma ke kudala akea ma ke awakea @ Iune 27, 1891, ma ka Hale Kudfala @ Morgan, ma Honolulu.
O na waiwai la, eia na kuhikulu a @ iho:
O kela Mahi Laiki a pau e waiho ia ma @ hole, Koolaupoko, Oahu, e ona ia @ nei o Look Sang Company, a i oha ia ma@ aku e ka Hui Wing Chong Fat Company @ pono a pau, na kuleana a me na poma@ ilaila, na aina a pau a me na hooilima@ kou a o kekahi hapa paha, a me na hale a pau @ na pa, na holoholona, na lako mahiai, na @ hana, na waiwai a me na mea a pau @ iho a e pili ana ia mau waiwai a me ke @ e ulu ia,
HYMAN BROTHERS
Na põe e paa nei i ka Moraki
Thurston & Frear, na Lolo no ka poe @ moraki.
2339-@