Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 11, 18 March 1893 — Page 2
| This text was transcribed by: | Kilohana Hirano |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
MA KE KAUOHA
Ua hookohuia o F. S. Lyman, Esq., i keia la, i Notari no ka Lehulehu no ka Apana Hookolokolo Kaapuni Eha o ko Hawaii Pae Aina.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Mar. 16, 1893.
2433-3
Ua hookohuia o C. C. Kennedy, Esq., i keia la, i hoa no ka Papa Koho i ka waiwai io o na Aina Aupuni no ko ke Aupuni hapa e like me ke kanawai, no na Apana o Hilo a me Puna, Mokupuni o Hawaii, ma kahi o Jos. Nawahi i waiho mai.
Eia ka papa i keia wa:
F. S. LYMAN,
A. B. LOEBENSTEIN,
C. C. KENNEDY,
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Mar. 16. 1893.
2433-3t
UA KOHOIA o Mr. F. M. Hatch lala no ka Aha Kuka i keia la, ma kahi o Mr. H. E. Cooper i waiho mai.
Eia na lala o ka Aha Kuka e ku nei malalo iho:
S. M. Damon, C. BOLTE, John Emmelnth, W. F. Allen, J. A. McCandless, Alex. Young, F. W. McChestney, Cecil Brown, Jas. F. Morgan, Ed. Suhr, H. Waterhouse, Jno. Nott, E. D. Tenney, F. M. Hatch, J. B. CASTLE,
Kakauolelo o na Aha Hooko a me Kuka.
Honolulu, Mar. 7, 1893
2482-3t 27-3t
Ua hookohuia aku i keia la o J. W. MASON, RUFUS A. LYMAN, H. R. RYCROFT, i mau lala no ka Papa Alanui no ka Apana Auhau o Puna, Hawaii, no ka manawa pau ole i koe o elua makahiki
J. A. King,
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina, Mar. 6, 1893
2432-3
Kuai o ka Hoolimalima o ka Aina Aupuni ma Hilo, Hawaii
Ma ka POAKAHI, Aperila 3, hora 12 awakea, mamua iho o ke alo o Aliiolani Hale e kuai ia aku ai ma ke kudala akea ka hoolimalima o ka hapa o ka Aina Aupuni o Kaapoko, makai o ke alanui aupuni o Hilo, Hawaii, nona ka ili he 15 mau eka, oi aku a emi mai paha.
Manawa hoolimalima, he 15 makahiki ka loihi.
Uku hoolimalima kiekie e hoomaka aku ai ke koho ana, he $80 o ka makahiki, e hookaa mua ia i kela a me keia hapalua makahiki.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina, Mar. 3, 1893.
2432-3
Kuai o ka Hoolimalima o ka Aina Aupuni o Kepuhi, Palolo, Oahu.
Ma ka POAKAHI, Aperila 3, 1893, hora 12 awakea, mamua iho o ke alo o Aliiolani Hale, e kuai ia aku ai ma ke kudala akea ka hoolimalima o ka aina aupuni o Kepuhi, Palolo, Oahu, nona ka ili he 11 25-100 mau eka oi aku a emi paha.
Manawa hoolimalima, he 15 makahiki ka loihi.
Uku hoolimalima kiekie e hoomaka aku ai ke koho ana he $70 o ka makahiki, e hookaa mua ia i kela a me keia hapalua makahiki.
J. A. KING
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Mar. 3, 1893.
2432-3
Kuai o ka Aina Aupuni ma Hilo Akau, Hawaii.
I ka POAHA, Maraki 30, 1893, hora 12 awakea, ma ke alo o Aliiolani Hale, e kuai kudala ia aku ai na eka aina nahele a ululaau he 310 2-10 ma kahi e 11/2 mile maluna aku o ae alanui aupuni o Hilo Akau, Hawaii.
E hookoe ana ke aupuni i ka pono e hoomoe aku ai i alanui mawaena aku o ia aina.
Eia kekahi kumu, na ka mea e kuai mai ana a lilo ka aina maluna ae e uku i na lilo o ke anaina nana e ana a me ke kahakakaha ana i ke kii. E loaa no na mea a pau e pili ana i keia aina ke ninau ae i ke Keena Aina, Oihana Kalaiaina.
Uku kiekie e hoomaka aku ai e koho, he $310.
J. A. KING
Kuhina Kalaiaina,
Keena Kalaiaina
Feb. 25, 189
2431-3
Ua hookohuia o GEORGE C. HEWT, Esq. i keia la, i lala no ka Papa Alanui no ka Apana Auhau o Kau, mokupuni o Hawaii, no ka manawa i koe i ka hoohakahakaia ma ka waiho ana mai o Keoki Kimokeo.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina, Maraki 2, 1893
2431-3
NO KA HANA O KA PACIFIC IRON WORKS COMPANY.
Oiai, o ka Pacific Iron Works Company, he hui i kukula ia malalo o na kanawai o ko Hawaii Pae Aina, a i kulike ai me ke kanawai e hookaawale ana no ia ano, ua waiho ia aku ma ke Keena Kalaiaina he palapala noi e hoopau ana i ua hui la i hoohui ia malalo o ke kanawai, me ka palapala hoakaka i hoopili pu ia, e like me ke kuhikuhi a ke kanawai; no ia mea
Ke hoolaha ia aku nei ka lohe i kela a me keia a me ka poe no a pau i kuleana mamua a e noho kuleana nei ma na ano a pau iloko o na Hui la e kue ana i ka ae ana aku i ka makemake o ka Palapala noi la, e waiho mai ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho ma a mamua ae o ka la 26 o Aperila, 1893, a o kela a me keia mea a mau mea paha e makemake ana e loheia ko lakou manao no ia mea, he pono ia lakou ke hiki ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho ma Aliiolani Hale, Honolulu, i ka hora 10 a.m. o ia la e hoike mai i ke kumu e ae ole ia ai ua Palapala Noi la.
James A. KING,
Kuhina Kalaiaina,
Keena Kalaiaina, Feb. 15, 1893
2439-9
Malalo o ke Kanawai i kapa ia "He Kanawai e kukula ai i ka Oihana Kinaiahi o ke Kulanakauhale o Honolulu," i aponoia ma ka la 21 o Feberuari, 1893, ua hookohuia na keonimana malalo iho i Papa Komisina Kinaiahi:
Samuel B. Rose, Lunahoomalu.
Andrew Brown,
James H. Boyd.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaianina, Feb. 24, 1893 2431-3
Ua hookohuia o ANDREW BROWN, ESQ. i Lunanui no ka Oihana Wai o Honolulu a me Kakauolelo o ka Makeke ma kahi o J. C. White i waiho mai. E hoomaka kona hookohu mai ka la 1 aku o Maraki aenei.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina,
Feb. 25, 1893 2431-6
KA NUPEPA KUOKOA
Ko Hawaii Paeaina i Huiia
No ka Makahiki $2.00
No Eono Mahina 1.00
Kuike ka Rula
HOOPUKAIA E KA
HAWAIIAN GAZETTE CO.
H. M. WHITNEY, Luna Nui,
J. U. KAWAINUI, Luna Hooponopono.
POAONO, MARAKI 18, 1893.
Ua waiho aku o Mr. P. C. Jones i kona noho ana lala o ka Aha Hooko o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina, ma muli o ka nawaliwali o kona ola kino a me ke ao ana a kona kauka, a ua kohoia o Mr. T. C. Porter o ka Banako o Claus Spreckles & Co i pani ma kona wahi.
NO KO HAWAII KUOKOA ANA.
Ma ka wa kahiko, ua noho kuokoa pakahi a kaawale na mokupuni o Kauai, Oahu, Maui a me Hawaii. Ua maikai kela, no ka mea, he liilii na waa, aole hiki i ke alii o kekahi mokupuni ke hoomalu pono i kekahi mau mokupuni i hookaawale ia e ke kai. E aho ke noho kuokoa kela me keia mokupuni.
Aka, i ka wa i pae mai ai a haole, a hoomaka e kalepa mai ko na aina e, o ka hoohuiia o keia paemoku a pau i aupuni hookahi, oia ka mea maikai e noho maluhia ai. O ko Kamehameha Nui nai ana a pio na mokupuni a pau iaia, pau hoi ko Hawaii Pae Aina a pau malalo o kona malu, oia no ka mea nana i hoohanohano i ka lahui Hawaii. Ua ulu mai na pomaikai he lehulehu no loko mai o kela hana Kamehameha Nui i hoohui ai.
Ua hala ae nei nae na makahiki he 98, aneane he keneturia okoa, mai kela wa mai i hui ai a loaa he aupuni Hawaii kuokoa. Ua loli ae ma ia hope mai na manawa ano hou ma keia moana Pakipika. He lehulehu na moku kalepa. mokuahi nui a me na manawa i kipa mai a e kaalo ae nei. Ke kokoke mai nei e eli ia a hamama kela alawai ma Nicaragua. Ma laila e puka mai ai na aumoku nunui o ka moana Atelanika a komo iloko o keia moana. E mahuahua loa ana ke kalepa a me na hana hou a hoea mai. Nolaila, e like me kela nai ana a Kamehameha Nui a ike ia na pomaikai, pela e pono ai o Hawaii nei ke hoohui me kekahi aupuni nui a ikaika. Oia auanei ka mea e maluhia pono ai, a e ikaika ai. Aohe pono iaia ke hoomau i keia noho kuokoa ana, a nawaliwali. O ka aoao o ka maluhia, oia no ka hoohui me ke aupuni makamaka lokomaikai nana e kokua mai.
Elima aupuni nui e noho mana, a e hoomalu nei ma na paemoku o keia moana, oia o Enelani, Amerika, Farani, Geremania a me Sepania. Ua maopopo loa, elua wale no oia mau aupuni i makemake ia e na ili ulaula o keia moana, oia na aupuni olelo hookahi o Beritania Nui laua o Amerika. O na pae moku a pau o ka hema, aia no ia Beritania ko lakou makemake. Ua ike lakou i kona poe alii he hoomalu me ka hoopono a me ka lokomaikai. eia nae, aole ae iki mai o Beritania Nui i na ili ulaula e koho balota, aohe hoi o lakou mana iloko o na hana aupun. Una e lilo ana o Hawaii malalo o Enelani, alaila, ma ke ano pio e noho ai, aole ma ke hoohui aloha ia. E malama ia ana no paha me ka hoopono, aka me ka lima ikaika a ma ke ano pio hoi.
Ina me Amerika e hoohui ai, malaila no e loaa ai ka oluolu a me ka noho lanakila ana. Aole o Amerika i hookaumaha i kekahi aina i hoohuiia mai ai me ia a hiki i keia wa. Ua hoolala aku oia i na kumukanawai oluolu no lakou a pau e noho ai me ka lanakila, pela no me Hawaii nei ke hoohui ia. E hoomalu ia mai ana e Amerika ma ke ano makamaka lokomaikai. E hooko ia ana na kanawai kaulike maluna o na kanaka a pau o na waihooluu like ole. Nolaila, aole pono o Hawaii e hopohopo a hookaulua i ka hoohui ana me kela makamaka nui a maikai, oia o Amerika Huipuia. Aohe pono ia kakou e hoomau hou aku ma ka waa liilii o ka noho kuokoa ana. Ua komo kakou iloko o na kai kupikipikio, a e kau koke kakou maluna o ka mokuahi nui oia ka Union o Amerika Huipuia.
KAKOO LAULAHA E HOOHUI IA O HAWAII
Ma kekahi e ae o ka pepa o keia la, hoolaha aku nei makou i ka manao o ka nupepa Buletina o Kapalakiko nona ke poo "Kekahi Aoao o ka Ninau Hawaii:"
Ke hoike nei oia ma na huapolelo kakaikahi i na manao no ka hoohui ana ia Hawaii i hoike ia e ka hapanui o na nupepa Amerika. O ka poe i heluhelu i na nupepa ano koikoi o ke kalai ana o Amerika, Ike no lakou ua kokoke loa lakou e kuikahi ma ka olelo ana e like me ko ka Buletina, "aole loa he pono e haawi ia ona noho aupuni hou ana no na kanaka maoli ma ko Hawaii Pae Aina," a no ia mea o na olelo a pau a Paulo Numana i puhi ai, aole loa ia e lilo i mea e kokua ai i ko ka Moiwahine aoao.
He loio maalea loa o Paulo Numana, a ua ike maopopo loa no oia aole e hoihoi hou ia ana o Liliuokalani iluna o ka nohoalii, e like la me ka hiki ole ke hoopilipili ae i na huamoa i nahaha, pela no e hiki ole ai keia. Ua hoouna ia oia e ka Moiwahine i kipakuia, e hoao e nui ke dala loaa iaia no kana mau koi. Nolaila e like la me ke ano o na loio maalea, ua akena wale aku oia no ka pono oko kona haku mau koi a me ka hoahewa pu aku ia Mr. Stevens i ka hoonele ana i kona haku i ka nohoalii. A mahope o ko Numana kukahekahe leo nui wale ana no ia mea, ke hoomaka nei oia e olelo he mea pono e uku ia ka Moiwahine i pau a oi aki i ka $20,000 o ka makahiki, oia hoi i $80,000 o ka makahiki. Pela ko makou heluhelu ana ma kekahi mau nupepa haole. Ma kela e ike ia iho ai, aohe io no o Numana manao e hoihoih hou ae i kona haku iluna o ka nohoalii aka ma ka puu dala uku hoomau kona hooikaika.
O ka Numana wale no e hooikaika la e loaa, o ka haawina uku makahiki o ka Moiwahine ipau, a oia no ka mea i hoomanaia ai oia maloko o kela palapala hookohu hope nona na kope ekolu i kakau ia ai, a hookahi o ia kope ia Numana, a he elua i waihoia iho i Honolulu nei. Oia ke kumu i inaina loa ai o Numana a me Kawananakoa ia Mr. T. H. Davies i ka lawe ana ae i ke Kama Aliiwahine Kaiulani i Amerika. Ua hoomaopopo e laua ina e kukula hou ia ana ona aupuni alii no Hawaii me Kaiulani ka Moiwahine, alaila, e emi loa ana kahi haawina no ka Moiwahine i pau a hiki i ka $5,000 o ka makahiki. Ua hopohopo loa lakou ia Kaiulani o keakea ia ka loaa hou ana aku a mahuahua o ka haawina no Liliuokalani.
Ano ke ike ae la oukou e ka poe e walaau a e pule nei no ka hoihoih hou ae i ka Moiwahine ma ka nohoalii, ua hoomaunauna wale ia ko oukou leo. Aole i makemake ka Moiwahine e hoi hou iluna o ka nohoalii, oiai ua ike oia na nahaha liilii ka huamoa. E olioli ana oia e loaa ka uku hoomau puipui ma kahi o ka nohoalii. Eia kekahi, aole o ke Akua makemake e hoolohe mai i ka pule ma ka inoa o ka mea ino a popopo e like me ke aupuni alii apulu i auhulihia aku nei. He nui wale o na aupuni alii popopo i ulupa ia iloko o na makahiki he kanalima i hala, a aole i hoolohe ke Akua i na pula a ka poe e noi ana e hoihoi ae i ko lakou kahua mua, no ka mea, na inoino maoli loa na nohoalii no na lahui kanaka. Ke pule nei makou e haawi mai ke Akua i Aupuni maikai no Hawaii ma ke ano Teritori no Amerika Huipuia, no ka mea ke manaoio nei makou oia ka mea maikai loa no ka lahui o keia paeaina. Aka, ua oi ae ko ke Akua naauao mamua o kekahi o kakou, a nana no e hana e like me kona ike oia ka mea maikai.
E AKAHELE ANA NA BERITANIA
O Beritania kekahi Aupuni pookela o ka naauao a me ka ikaika. He nui no kana mau hana lokomaikai a me ke kokua ia Hawaii nei, nolaila, ke nana aku nei kekahi poe mahope o na alii ia Beritania, nana e hoouna mai i na manuwa a e kukulu hou i ka nohoalii i hookahuli ia. Pela io anei?
Ma ko makou hoomaopopo ana, he kuhihewa loa kela poe, no ka mea aohe o Beritania makemake i na hana hemahema loa o na Alii Hawaii. Ua makemake kea Aupuni maikai i ka hoomalu pono a me ka naauao. He nui na kupa Beritania e noho nei ma Hawaii, he poe waiwai a hoopono. Ua nui ko lakou poina ma ka hookele hawawa ia ana o ka moku Aupuni. Aole loa o Beritania kokua i ka aoao hookele naaupo i ke Aupuni e poina ai ka waiwai a me ka maluhia o kona poe kanaka.
Ua hihia loa no lima o Beritania ma Aigupita. Ua hoala ia mai ke kua nui e Rusia a me Farani i ko Beritania hoomalu ana ia Aigupita. Ua manao laua e kaua mai iaia, aka, ua makau. Ina nae e hapai o Beritania i ka hana kue hihia ai me kekahi aupuni nui e ae e like me Amerika, alaila o ko Rusia a me Farani lele mai no ia, a kipaku i na koa Enelani mai Aigupita aku. Nolaila, he akahele loa o Beritania i ke kue i kekahi hana a Amerika i manao nui ai.
Ua mau ka maikai o ka launa ana o Beritania laua e Amerika. Ua hala ae nei na makahiki he kanawalu me ka kaua ole kekahi i kekahi. Ua ulu mai no na manao kue i kekahi manawa, a ua pau no nae i ka hooponoponoia me ka oluolu. Eia no kekahi kumu nui e hoomanawanui ai kekahi i kekahi oia ka nui o ko laua kalepa ana. Ua paa pu ka moana Atelanika i na moku halihali waiwai i o a ia nei mawena a Amerika a me Enelani. I na e hapai ia ke kaua, o ka pilikia no ia o ka poe kalepa he lehulehu loa ma na aina a elua. Nolaila, he akahele loa kela mau aupuni i ke kaua, a he hoomanawanui loa kekahi i kekahi. Aole loa o Beritania e kua na ia Amerika no kona manao hoohui ia Hawaii nei. Mai kuhihewa kakou pela, a noonoo lalau.
Na Manao o Luna Senate Morgan
O Luna Senate Morgan o ka mokuaina o Alabama, oia kekahi o na kanaka loea iloko o ka Ahaolelo Senate lahui ma Wahinetona. E lilo aku ana oia i Lunahoomalu no ke Komite o ko na aina e i ke Kau Ahaolela Senate lahui hou o noho mai. Ua hala aku nei laua me Mr. J. W. Foster i Europa ma ke ano he mau elele no Amerika Huipuia ma kela hoopaapaa me Beritania Nui no ke Kai Beherina. O Mr. Morgan ka hikimua loa o na poe ma ka aoao Demokarata i kakoo ikaika no ka hana koke ia o ke alawai oki o Nikaragua. O ia no hoi ka moho mokomoko ikaika loa iloko o ka Ahaolelo Senate ma ka ninau hoohui ia Hawaii. O kana mau haiolelo ikaika iloko o ke Senate, aole i hoolahaia, no ka mea, ua haiia kela iloko o ka halawai malu. Aka, i kona wa i pii ai iluno o ka mokuahi nui kilakila Nu Ioka ma ka la 25 aku nei o Feberuari, ua ukali aku he komite o na haole kalepa a me kekahi poe e ae o ke kulanakauhale o Nu Ioka e ike iaia maluna o ka moku. Imua o lakou i hoike aku ai oia i kona manao. No ko makou manao he mea pono i na kanaka Hawaii ke ike i ko keia alakai nui a kalailaina naauao manao, nolaila ua unuhi makou i kana haiolelo a eia ma kekahi wahi e ae o ka nupepa o keia la.
Eia ka Mr. Morgan olelo, eia he ekolu mau ninau nui na Amerika e hooholo i keia makahiki no ka mea ili i ka moana Pakipika. Ina o Amerika e koa ana, manao paa a hooholo pololei ia lakou, alaila e ikaika ana oia. Aka, ina ia e apa a eueu ole, alaila e waiho ia ana no ia me ke ano palupalu, a e oi ana no o Enelani mamua ona.
O kekahi o keia mau ninau, oia no ke kai Beherina, ma ka Akau o ka moana Pakipika, a oia ka Mr. Morgan hana i holo aku la i Europa.
Alaila o ka ninau nui o ke Alawai oki o Nicaragua, ka mea pono a Amerika Huipuia e hana ia me ka hoolohilohi ole, i hoohui awiwi ia ai na kapakai o ka Atelanika me ka Pakipika.
O ke kolu o ka ninau, oia ka hoohui ana ia Hawaii me Amerika Huipuia, a oia ka mea e ikaika loa ai ke aupuni Aeto ma ka moana Pakipika.
Ua olelo o Mr. Morgan me ka naauao nui loa, ke hele like nei keia mau ninau a i ekolu. Ke paipai nei oia ia Amerika e makaala, e kupaa a hooholo me ka hikiwawe. Ke hookekena nei oia he pono ia Amerika ke paa ia Hawaii. Ke kapa inoa nei oia ia Hawaii, ke Gibaralata o ka Pakipika, oia hoi ka pukaua nui. Ina e lilo ana o Hawaii ia Beritania Nui, alaila ua puni iaia ka honua nei me ka laina o na kahua.
Ua olelo mai o Mr. Morgan, ua makaukau o Hawaii no ka haule iho iluna o na uha o Amerika, e like la me ka huaai pala. Nolaila eia ka wa e lawe ai ia Hawaii a e paa ai. ma keia haiolelo a Mr. Morgan, e ike aku ai na poe naauao a pau o Hawaii i ko Amerika makemake nui ia Hawaii. He maopopo loa o ko Mr. Morgan manao ke hooholo ia ana. Oia no, o ka ekolu hapaha o na kanaka alakai o na aoao elua, ua like loa ko lakou noonoo me ko Mr. Morgan ma keia mea, a e koho ana lakou ma ka aoaoa e hoohui ia Hawaii i ka wa pokole loa. O ka mea oiaio, e lilo ana o Hawaii i aina no Amerika Huipua e like la me ka holo mau ana o na moku ma moana Pakipika. E hoopina loa aku ka poe e manao nei e hoihoi hou ia ae ana ke aupuni alii i ka noonoo ana ia mea. He manao ia no ka hupa a me na kanaka ike ole loa. Eia he hopena kamaho no Hawaii ke ku mai nei imua ona, ma ke ano he apana punahele no Amerika.
KELA ME KEIA
Eia ka Holomua a me ka Leo ke puhi mai nei i na hoina ana ma luna o Kakina a me Kakela. Heaha la ko laua hewa? Eia wale no ko laua hewa, o ko laua akahele imua o ka lahui o Amerika aole i komo loa aku iloko o ka naele e huai ai i na hana haumia o Hawaii nei. Aole o Kakina a me Kakela makemake e wehe ae i ka uhi o kela mea ino no na Amerika a pau e ike a e iika ai na ihu? Malia paha ua hewa o Kakina a me Kakela i ka hoike ole ana i na mea ino a pau a laua i ike ai ma Hawaii nei, a i lilo i mau mea kamailio laulaha ia ma Honolulu. Ke manao nei makou, ua oi aku ka maikai o ka laua mea i hana ai, aole e hua a hoolaha wale ia na mea ino ma kuono imua o ka lahui o Amerika.
He mau makahiki ae nei ka loheia ana o na hana ekaeka ma ke aloalii o Hawaii. Ua ike no ka lahui Hawaii ia mau mea, a he nui no hoi na haole i ike pu. He mau mea pelapela haalele loa. He mea no ka poe maikai i lohe e hilahila ai. Aole makemake o ka poe maikai e kamailio ia mau mea a ua makemake lakou e noho hamau. Ua like lakou me na kanaka maemae ka nana ole mai i ka pelapela, aole hoi e hoopa a honi aku. Ua makemake lakou e waiho pela ae hookaawale loa mai laila aku ina e hiki. Aole a Kakina a me Kakela a me kekahi mau Komisina e ae mau olelo pela imua o ka lahui o Amerika. Ina i heluhelu kakaou i na mea a pau i kahakaha ia maloko o na nupepa o Amerika, aole e loaa ana ia kakou kekahi mau mea, aole hoi no na mea pili i ka hoomanamana. I ko na Komisina wa e kamailio ai me ka poe kakau nupepa, ua huna loa lakou ia mau mea ekaeka i hana ia maanei. Malia paha ua hewa loa na Komisina i ka hoolaha ole ana aku ia mau mea. Malia ua pololei ka Holomua a me ka Leo e hoahewa nei i na Komisina no ka hunakele loa i keia mau hana haumia.
Ke hoonui nei o Paulo Numana i ke kamailio ana no ka hoounaia mai ona mau Komisina i Hawaii nei e huli ai i na mea a pau. Ke olelo hou nei ka Holomua, ua loaa iaia he mau lono malu e hoouna mai ana o Peresidena Cleveland i mau Komisina i Hawaii nei. Malia paha pela io, aka, aole nae o makou manaoio iki. Aole makou i lohe iki i kekahi mea o ia ano. Aia a hoea mai ka mokuahi Australia i ka la 22 ae nei, alaila, e lohe no kakou i ka oiaio o ka Peresidena mea i noonoo ai a me kana mea e hana mau ai no na mea pili ia Hawaii. Aka ua kauleo mai o Kakina a me Kakela, ina e hoounaia ana na Komisina i Hawaii a hoomaka i ka huli, e loaa ana ia lakou na mea ino haumia loa e pili ana i ke Alo Alii o Hawaii e pono ai ke huna ia. Owai na hoaloha oiaio o ka Moiwahine i pau? O Paulo Numana anei ka mea e makemake nei e huli ia na mea ino apau o kuono, a i ole o Kaina anei a me Kakela na mea i huna i na kee o ke Alo Alii? I ka wa a Peresidena Cleveland a me na Ahaolelo Lahui e ike ai i ka oiaio o kela mau hana ino, e ae ana anei lakou e haawi ia Liliuokalani i $20,000 uku hoomau o ka makahiki? Ke manao nei makou, aole.
Ka Ua nui o ka Poalua.
He ua paka koikoi kai haule iho ma Ewa, Waialua a me Kahuku i ka Poalua iho nei, oia hoi ka hopena a ka uwila e anapu ana i ke ahiahi mamua ino. A eia na lono i loaa mai ia makou:
No ka nui o ka ua, ua halana pu ia ke alahao ma ke kahawai o Waiawa, Ewa, a me na wahi a pau i pili mai la ilaila a hele aku i Waipio, a ua uhi pu ia na loi laiki ma kela a me keia aoao o ke alahau ma ia mau wahi. Aole e hiki i ke kaa ahi ke holo aku.
Ma Waialua, ua hele ae la ka wai a like me ke kiekie o ka papahele o ka hale wiliko o Waialua.
O kahi oi loa aku o ka poina oia ke alahaka o Waimea, no ka mea, ua naha a lilo pu aku i ka waikahe nui kekahi hapa o ke alahaka. O keia ke alahaka i hoau ia ai e ka huakai kaapuni a ke alii, i hahau mua ia ai me ka omole kamapena a me na leo pule.
Loaa ka Aihua e Nape ana.
Ua loaa aku nei ia William Larsen, ka poe nana i komo aihue ka hale noho o Mr. A. J. Cartwright ma Makiki i ka po o ka la 4 o Maraki nei a aihue ia ai kekahi mau waiwai makamae no lakou ke kumukuai i kohoia he $1,000. O ka poe i hou ia, oia no o George Sommers, Alexander Harris a me Charles James, he mau paele wale no lakou a pau. Ua hoolimalima maoli ia o Mr. Larsen e ka ona o na waiwai i aihue ia, a nolaila i hooikaika loa ai oia e loaa na piko pau iole. O ka mea mua i komo ai ka hoohuoi iloko ona o Sommers, no ka uhaai me he mea waiwai la, eia nae aohe hana e noho nei. Ua hoomakakiu keia Larsen a lohe ua kuai ia he mau pihi kaimana i kekahi haole mai keia paele aku, a nolaila i loaa ai ke dala. Ua hoouna aku o Larsen i keia Sommers e hele mai i ona la ma ke ano he hana kana e haawi aku ana nana. Ua hiki mai la keia paele imua o Larson i ka Poalua nei. Ia manawa, ua hoike ia aku la na mea a pau a hiki i ka ae maoli ana a me ka hahai ana i kahi i hunaia ai o na waiwai aku i koe iloko o ka lepo ma ko lakou wahi e noho nei ma Kapamoo i hookomoia iloko o kekahi ipuki. Ua kii ia e hue a ua loaa mai na mea waiwai makamae a pau. Ke kuhi aku nei kuhi mai lakou, aka, eia lakou ke paa nei ma Kuapapanui.
He Hoopololei
Ua hoopuka ia ma ke KUOKOA o Feberuari 4, kekahi manao e olelo ana, he kue ino loa ka Luna nui o ke Panalaau o Kalaupapa a me kona kokua i ke Aupuni Kuikawa, a ua paipai i na lepera e hoohaunaele. Ua hoouna ia mai keia lohe ia makou e kekahi mea i kakau iaia iho o John Kamanu, a i hoole hou i keia wa aohe nana i kakau. Ua hoole o Mr. Hutchinson, ke kokua luna nui i ka oiaio ole o kela mea i hoolaha ia, a ua hoohiki oia e kakoo i ke Aupuni Kuikawa a ua makemake loa oia ia aupuni. Ua alakai hewa ia makou ma keia mea, a nolaila keia hoopololei ana i na olelo i puka ma ke Kuokoka o Feveruari 4.
He Hoomanao Walohia no Charles N. Spencer
Ua kii ia mai e ka make a @ palamimo ia aku la me ke @ ole o Chas. N. Spencer, i ka hora 2 a me ka hapa o ka auwina la Poakahi, Maraki 6, mahope o kona loaa ana i ka mai lolokaa i ke kakahiaka Sabati mamua iho.
Ua hanau ia oia ma Greenwich mokuaina @ o @, Amerika Huipuia, i ka @. He makua kane puni @ kona e @ ona ana maluna o kekahi mau moku pea, a o keia Kale, aole ia i haule hope. No Ka mea, i ka umikumamakahi o ko Kale mau makahiki, ua hiki iaia ke hookele i ka moku; a i ka umikumalima makahiki, pau ka imi naauao ana ma ke kula o Greenwich, a hahai aku la o Kale mahope o na kapuai o kona makuakane a me na hanau mua, a no kekahi manawa ua noho kapena oia no kekahi moku kuna e holoholo ana mawaena o Greenwich, Nantucket a me Nu Ioka.
I ka 1853, ua hiki mai o Kale i Honolulu nei a noho kakakauolelo no kona kaikuaana no Poona@, ka mea i hiki mua ianei a hook@ i ka oluolu, kukulu ai i halekuai lako moku ma Honolulu nei. Ua nee mai Honolulu kau a i Hilo, a mai laila aku i Kau kahi i hana pulu a kukulu halekuai malalo o kona inoa ponoi, a manamana aku la i ke kanu ko a me ka hanai holoholona. I ka 1868, ua halawai oia me na polilikia mamuli o ke kahe ana mai o ka pele mawena o kona aina. Haalele ia kau mahope o kela poino a hoi i Honolulu nei. No elua makahiki i noho ai a hoi hou i Kau i ka 1870 a hoala i ke kanu ko i Hilea.
He kanaka ike makamaka a hoaloa o Kale, a he oluolu a waipahe kona launa ana me na mea a pau e kipa ana e ike iaia.
Ua hoouna ia aku ma ka @ no Kapalakiko, he 1956 mau @ me 659 mau nupepa.
O keia Poaono, Maraki 18, oia ka piha ana o na makahiki he 56 o Peresidena Grover Cleveland.
He la kulaia aupuni ka la @ nei (Maraki 17), no ka hoomaamaa ana i ka la hanau o ka Moi Kamehameha III., ka Maikai.
Na Hoolaha Hou.
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Ekahi o Ko Hawaii Pae Aina @ GENNS kae ia ARTHUR GEMS.
LILIUOKALANI: Ma ka lokomaikai @ Akua, Moi o ka Hawaii Pae Aina:
I ka Ilamuku o ke Aupuni a i @ paha, Aloha: Ke kauoha ia nei oe e @ Arthur Gems, ka mea pale, ina ole e waiho ana i pane ma ke kakau maloko mai @ iwakalua mahope iho o ka hooko ia ana @ hele mai imua o ua Aha Hookolokolo @ la ma ke Kau o Feberuari e malama ia @ Honolulu, Mokupuni o Oahu, i ka POAKAHI la 6 o Feberuari aenei, ma ka hora 10 a.m. hoike mai i kumu no keaha la e ae oia @ koi a Stella Gems, ka mea hoopii e like la i ke noi maloko o ka palapala noi e hoopili @ nei. A malaila e hele ae ai oe e hoike @ i kau hana i hooko ai.
Ikea e HON. W. A. WHITING, Lunakanawai mua o ka Aha Hookolokolo Kaapuni Ekahi.
Hanaia ma Honolulu, i kela la 9 o Ianuali, 1893
GEORGE LUCAS,
Hope Kakauolelo
Ke hooia aku nei au o ka mea mamua @ ke kope oiaio o na palapala kii ma na @ a ua kauoha ua Aha hookolokolo @ a e hoomau ia ua hoopii la a ke @ keia Aha.
Honolulu, K. H. P. A. Feb. 13, 1893.
F. @
2433 3
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Ekahi o ko Hawaii Paeaina. Ma ka Aha Hooponopono Waiwai. Ma ka waiwai @ AMINA (k) o Honolulu i make kauoha @
Ma ka heluhelu a me ka waiho ana @ palapala noi a Kamoku (w) o Honolulu @ ana Beniamina o Honolulu, ua make @ ole ma Honolulu i ka 1 o Maraki. A @ a e noi ana e hoopukaia na palapala @ ponoponoia C. W. Ashford o Honolulu.
Ke kauohaia nei o ka POAKOLU la @ Aperila, A. D. 1893, oia ka manawa i @ ka hoolohe ana i ua palapala noi la @ Keena Hookolokolo o keia Aha ma Honolulu ma ia manawa a ma ia wahi e hele @ mea a pau a e hoike ina paha he kumu @ e ae ole ia ai ua noi la.
Hanaia ma Honolulu, ko Hawaii @ Maraki 15, A. D. 1893.
Na ka Aha:
F. W@
2433-3 Hope Kakauolelo Aha Kiekie
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA Ekahi o ko Hawaii Pae Aina. Ma ke Aha Hooponopono Waiwai. Ma ka waiwai o WILLIAM HENRY HARPER o Koloa, Kauai, @ kauoha ole.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ana ma @ palapala noi a Mary Makakekau Harper o Honolulu, wahine kanemake a ka mea i @ hoike ana o William Henry Harper o Koloa, Kauai, ua make kauoha ole ma Koloa i ka la @ o Feberuari, A. D. 1891, a e noi ana e @ na palapala luna hooponopono ia C. W. Ashford o Honolulu.
Ke kauohaia nei, o ka POAKOLU la 29 o MARAKI, A. D. 1893, oia ka manawa i kohoia @ hoolohe ana i ua palapala noi la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha ma Honolulu @ manawa a ma ia wahi e hele mai ai na @ a pau a e hoike ina paha he kumu kekahi @ ia ai ua noi la.
Hanaia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Maraki 1, A. D. 1893
Na Ka Aha:
GEO. LUCAS
Hope Kakauolelo Aha Kiekie
2432-3t
I LOKO O KA AHA KAAPUNI APANA Hookolokolo Ekahi o ko Hawaii Paeaina, ma ka Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka Waiwai o RICHARD MEEK, no Honolulu, Oahu i make.
Ma ka waihoia ana mai a me ka heluhelu ana i ka palapala noi a me ka papa hoike a Henry Smith, luna hooko kauoha o ka mea i make e nonoi ana e ae ia kana mau hoolilo he @ a he $1308.48 ka huina o na loaa, a e noi ana e nana ia ua papa hoike la a e aponoia kana mau hana malaila.
Nolaila ua kauohaia o ka POAKAHI, la 17 o Aperila, 1893, hora 10 kakahiaka ma ke keena hookolokolo ma Aliiolani Hale, Honolulu oia kahi a me ka manawa e noho ai ka Aha e nana i ua palapala noi la a me ka papa hoike a ka luna hooko kauoha; a ke kauoha ia aku nei ka poe a pau i pili a i kuleana e hele mai lakou a e hoike mai no keaha la e ae ole ole ia ai ke noi a ua luna hooko kauoha la.
Ma ke Kauoha:
GEO. LUCAS, Hope Kakauolelo.
Honolulu, Maraki 6, 1893. 2432-3