Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 35, 2 September 1893 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

■ r *ehe hou ana l;e kuia o Sana ,-31 ku Poakahi, Ia 11 o Sepa- ■ -"ikap .e ia ke kuahaua kanawal n"H na npana o Waimea a me H Kauai. I-E iioopui oe i kou upu ana aku ■:,; ni h >u ia ae an t oe ma ka ■ wahi a ke Kuhina i pau. ■ r/, ; ;ki :»na anei ika nohoalii na- ■ : u Liliuokniani ke kapili hou ia ■ !i); iia kui poheoheo ole o B. . .;iuiii[>Ul)i? H;;,! >h 1 i >a uihi" nei na eheu o ka 'm; )hi o llonoluiu nei, no ka , 11 iu;«i nei o i;<t hoihoi hou ■; i'.iii lo.i ku noii'ulii, IA : ■ •"! Hk*v. L. D(?riha (Kivini) ■■ 1; 0 ku ek tk\«>iit o iiii»), ka hni- ■.! <<1 k0 ani«ina k;iknhiaka o Ka- ■:< » i :.oia Sabati ae. ■ k». hwe ia mai nei na lono aia ke ■/: ii i !;;t piulu na pipi o Kau i ka ■1 tu":( 0 ka papau iii a loaa ole ka ■ii c 1:111 ai nu plpi, ■ Ua hc»i mai i ka Po.ilua nei o ■jn i!xiiimwiii W. F. Freiir a me ■1:1,1 wahine opio, nmi lea hiua hua* ■-.i hoao aku nei I Kahuku. ■ I ka hora 5 p.m. o ka Poaha o ka ■jlc i hal.i i ku mui ai o Miower<i, a Bktt aiuna aliiuhi ana ilio no i niuu liu mk 11 ai no na puualaau o ka ■ E hoomaka hou ana ke kula o KruiH i i)amvha ma ka Ponkahi imia B>"p;H(Mi))tb<\ 111 4. Ua innkeniMke K (,a haumuna mun, a me na hau■ī.ma komu hou 0 ukoakoa ae ma ia I U.i hnlawai mnl 0 Mr. W. 11. ■Corawi'il me kekhiii eim nokt»nokoi IkH Muiiia hi Poulua iiio nei, iuia e ■ā.u.ilu i ke kaa liapaumi mai ■kiihi iiiui 0 kona kuikumuhiue ma ■Kul.iokaluia, ua paluha ia olu u ■aj;ini Uekuhi o kona muu kuli. ■ i l;a Poakahi nei, ma Lnhaina, ■ u;i !) .Uakaiua kekahi mau lupunu l.iu' k.t niunao oie i nu oi;i, a hookuhi ■ olaii i muke lou. Me lie mea lu, ■ xu ii!svitivvai keia iiku lapanu a ua Ipi.i {nlia ke (1 «lu u kekuhi o laua i ■ i.;>hi. Nolnila mui ke kuniu o ■ v.;. !i \UnUa a make kekahi o laua, ■ i , kij>a ae m«i ka ohnna o Knpe- ■ : KmI)1. Parker nia ko luua wahl e ■ 1 > iiei ioa Alunui Lilihu, llonolu- ■ i;ii, i ke uhiulii o ka )a 20 o ■ ho kolkikune ohuhu, a ua IpA u iiou ia Uo l ua ohuna ma ka ■ " > >:u (huuliua hou la ana mui a leI «uiehu. liiukanaka lu aku la 110 I u ( haiia o ke Kupena. 1 ku hora 9 kukuhiuku Poahu, A; -4, muloko o ku lialepule H;!.ujin ni.i Konu hema, llawail, uu 1.0 l.mia ma ka m»re e liev. S 11. Div;s o Mr. Ilownrd H. Bryant o H wi, Kohalu Akuu, ine Mi»s Lilly lineuwell o Kmuuliu, Kona-heina. A tt;a ka hulihoi unu nmi o ka imiku :hi Mikuhula i ka Ponliiiiu o ka lu'U d«mia i hula, ua h«>iht>i ia ae 1.4n t u hoolele ia i Muhukona, Kohal.u Ke paheinahema loa mai nei na P'ilui hue o ku i»oe aneeulii e ake nt*i v hniht>i hou Iu ae ke alii. Ke heī*.» mai la kekahi mau pahu hae a kuike.i u ua mokumoku ke kaulu i ke ule nnu ia e ka umkani i keia Ku 1. hele nei ahiku niulama aohe h' ihoi ia ae. Oka la hope loa anu :»tnv ulii i k«u nui loa ui e holhoi Io ia :u» una, oia no ka I» 24 o AuSTUe, eia nae oia mau no k» hoka. Ahea naauao mai oukou. Maw&ena o nu mea hoomomoa ia oka hahonu i hukia mai e ku mekiui eli M\va i ka Poaluu aku nei he ti»l * Meklko kekahl i haua ia I ka lS >n, ua haule paha iloko o ke kai niMiuua aku nei. Ua haawiia «ku om kuinukuui inake|H>no no ua dula uei e ka poe uko mulaina mau mea h');iinoinoa, eia nae aohe ae ikl 0 ka Luna nui e hookuu mai i ua dala loei la, a e nmluma ana oia i mea houmoinoa nana. Ua hookolokolo ia o Mr. C. Gertz, ka haole malama haleku-I kumau, imua o ka ahu kiure Kaapuni i ka Pouiua nel no ka hewa he hoopae opiuma. Ua ahewa mua ia keia hnule imua o ka aha apana o llom>lulu nel no la hewa, a ua hoopal ia he $"jUO a me et»no malama hoopanI 1 »'). Ua hoohnlMhiila i ka oielo hoo»n»lo, a noluiia keia pil i ke klure. Eia nae, ua noonoo ke kiure • oa ahewa ia.

kia i H<»n<vJuiu nei, maluna ma , o ka mokuahi Kinuu oka Pouiiii r 'f» bu >u "h "«! oka oihin tH, ,i. (>Hih, liMlo Ilsill ."l * kt ' k »hi .TJ«u mvn n*! e 0 1 oiiuma. Hoaolaepuhi i ke .hi ka h»le oihana o ka rn»hiko o W*iluka i la o ka h(-t)Ml.mw i hnl» e fcek»l!i puuwal „ UM h „ hl , w* h ia he h;mle ka mea iiana e huao oei. Mai ka hoi ana mai oke Kaniwi a , HaWaii F - s - pra « 0 Kapalaklko 1 pau ma ka mokuahi Monowai oka pule i hala a hiki i keia wa, ke paa mau nei oia ma kona wahi moe me ka mai mmaUka. E haiawal ana ka Ahahoi Euanelio oka mokupuni o Oahu ma ka luakini o Waianae ke hiki aku i ka Poakolu mua o Ok«toba, la 4. Ua makemake te na a pau o ia aha e akoakoa ae. J. M. Hz2Ea, Kakauoielo.

yia. ka hookuku kinipopo o auioii l;i Pwon'., uku nei ma ke kahua o Makiki, mawaena o na puaii Unknown n me 3laitaia. Na k%t puaii UiUa ka eo, oia hol be 9 ana puni ia 3 a Maitula. Ma ke Kinau i lohe ia mai, ua plha loa ka lua hookio pele o Halemaumau, a ua ikaika launa ole m«i k» a una aka pele. Oku nanainu o ka i ka po m3i ka hotele aku, he ku mnoli i ka nuni kamahao. He mau olai liilii no kekahi i hoonaueue iho rna Kiluuea 1 ka la 27 o AugUe i hala. Pomaikui ka poe i ike kumaka i kela wa. O na uala kuhiki i kanuia e kekahi poe inuao nu poe i hoolimHliuin ai i n»i aina lei ulii o OUa ma Punu, Hawaii, na 00 mui i keiu wu, a aia ke piepiele ia i;» ma Hilo kaona. I ka nana aku, e puu una ka ono unu uko Hilo poe 1 ka uaia kaiiiki o Kulu Maui, a e kukuhe ana ma ko Olua uala. la oukou w»lo aku 110 ia ke aumeumu mui, oi ti he mau mea ulu kuloko nae wule ana no ia. Ua huawiia he kuuoha i ka hnle huna h«o o Honolulu, e hoohehee 1 pupaa huo !} h ipa 8 inlha ku manoa* noa, i puku e pee ui k»i mea nunu hailona kipu ma ke kahua o K.ilia, Honolulu. Ua hnna ia keia i meu e pule aku ai i na ulia hou o keiu mua aku, aole hoi e like me ka hemahema i ikeia ma o ka muke una la o Hauuwoia i ka Poaono 1 hula. E hoomaka hou ana ka makahiki o ke kula hanai Kuikamahiue ki ulana 0 Kawaiahao ma ku Poakahi, S.tpatemuba 4 aenei. Noluila eia ka w i pono e hoouna koke ue al i na noi no na kuikamahine komo hou. £ wiki mui, no ka meu e hooi loa iu aku aua ka hoonauuo ana 111» nu iula a pau o ku ike i keia mukuhiki aku, i kokua nui la tnu o ka iouu una o ka puuli o ua kumu liou lou mai nei. Heaha keia 0 Cl:uis Sprocklos e hooliio mai nei i koti;v mau waiwai a pau o H.iwuii nei i kana mau keiki, me ke kali ole hoi a huuhoa ia a pua ika pahu? Aolo anei no ka l)ope.hopt> o huo wule ia konu mau waiwai a pau ma o kona hoao uua iho nei e kue mai i ke kumuhaua a ke Aupuni Kuikuwa, a I o!e ii mulia i>uha ua pau kon 1 wahi hilinui ia ma Ilawuii nei? Oiai aohe mokimhi kuwaho hali letu e haulele ana ia Honolulu nei u holo i Kapulukiko mui keia la aku uhiki i .Seputemab.i 13, noluila uu hooholo n.l luna hale leta, e hooun.l 1 na eke leta o Kapulukiko maiunu o ka mokuahi \Varrimoo i huulele iho ianei i ka la 31 o Aug.te h holo aku no Victoria, Beritunia Columiba. Ma keia hana ana a na luna hnlo leta, e loaa e ana no i ko Kul« i poni poe na leta mamua o ko Austr.tlia ku ana aku i Sepatemahu 20.

Ua noho maikai kekahi wahine Hawuii me kana Kano o Ilaieh ka inoa nokekahl inau makahlki loihi, a ua hanau mai he mau keiki na laua he eono ka nu!.. Aka he ina lama aenei paha i hala, ua mahuku uku keia wahine a haalele ilio i kana kane ame na keiki eono. Ua hrK>puka ia he palapala hopu no ke'u wahine he muu pule aenei i hula, a i ke aimoe o k;i Poukolu nei, akuhi no a loaa aku ua wahine nei, ua huna ia iloko o kekuhi huU* iuka loa o Manoa, hopu ia a eia ke paa nei. Ua hiki mai nei maluna o ka mokii kiapa Alden Besse oka luu o Irwin ma, he SO,(KXV pohaku uinihapa no ke kukulu ana ika hale pohaku hou ma Aina Hou no ka Hni Hoomalamalama Uwila. He oi aku no ka nani ame ka hiehie o ka pohaku e like me ko na halekula o uka o Kamehameha, a heaha no la hoi ka mea oka piikoi ia ana aku nei o na poiiaku uiuihapa i na aina e. Ma ka mokuahi hope mai nei i lohe h.»u ia mai ai, ila kukaia ia e mahele hou ia ana ka puka o kela kumuwaiWui a ka Hui Kii Hoikeike o ka Pele o Kibuea ma Kikako, kahi e anoi ia mai la e ka poe a pau e luakaha la ma ia kulakakauhale. O ka puka o ko dala raa keia mahe. le ana, he umi keneta oke dala. O ke koiu keia o na mahele ana o ka puka, a i na e hui ia a pau, alaila ua hiki aku i ke 30 keneta ka puka o ke dala hookahi iloko o keia niau m«lama ekolu 1 hala o hoohana U ana o keia hoikelke kli pele nana e hoolaha la la Hawali.

Kanalīma-kum (ooj eoa ! k&hiiii U Lilīu<jii;;i jr,i | Jjt. | K*> pi|>» ni :i L: { ka Lun* W-i; o ? \u\j s.c«f, u-i L.ipu i<-3i kA h»#»- [ k'liM'k :«h»' w.-. 1 »ii -«iiUl; n ? ku« iiīii !<m m.i u kr. w»i j kt-u w - ; papna ia. C.4 hfv>ur»« aku oih«na lett nuf ; < ma k I m«:ku«hi "W.trriin.iir' o k:t . ? ei t 1 n* Ink* ht» -534 h si.f j n;t u;> CaiiH(ljk a (II• f Aioerika Huipub ( ma Ke ala ae o | VictoriB, EenUain Cylamebb. j Mawaeaa ona ohaa i kaa aka malaoa o ka mokaahi «« a holo ako 00 Victoria, o Mr. H. M. \Yhitney k^k_whi, ka Looa Nai o keia nupepa. I holo hooauha ake nei oia no na beb«doma eooo paha a oi aku ma Keomolewa, a malia paha 0 hala ioa aku ika hikiaa. £ hflhbi iii kuna huakai eka oloolu a hikl i ku huii hr>i aea mai I ke ooe 01 wi. U « ku «iHi Ka mokuahi " Warrimo/' »na Hoaoiulo nei f l ka hora 1:3 :> i.t o Augite 31, mai Hrisb:ine mai, iioko o na ia holo he 12, m> ka ti>er. ua heaieie aku oia la ! >jv>a iua ka how 4 uhiahi o Augate 19. A»»he ana ra*u ohua a me m ukun i i liwe mai ai do keia awī. Mahope iho oka hora 9o ka jk> Poahn nei, ua au ioa aku oia eo Berit.inidi <Julumebīa. (Ja lawe aku oiu uiai keia aw» aku t ia 19 mau ohua kopena a rae 9 mau Pukiki a me rn t;tusani ahui maia a 111 e na halakahiki. Ma Wahiawa, Kuuai, i ka Ia 24 0 Aug.ite ua hoohui iu e Rev. H. l.ienberg ina ka marp, o Mr. Wilii» iiih A. K>nnf*y o iiouululu nei ine Mi.sd Aliee Mcßryd»*, keknhi ona kaikeimuliiae u Luimkan«WHl McBryde o Wuhinwa Kauui i mnke» Ua uiaUniii \:\ i;:t mare maioko 0 ka home kulMiwi o ka ohana, a o na pilikana kokoke w<ile no k«I kouo ia. M:ihope oka pau ana oka painu mart* knkahiaka, uh haaieie lho ka p;i» mHre i ke 1 hiuhi a hol aku ia no Lihue.

O ke kumumunao e haiia ana e Lun;ik:-hiko Knhip.i (Clupp) ina keia LaS«t>!ti ue ma ke Anuina Huipule ma Ariona Hale, oia no ke kulana like ole muwuenu o ka Ekalesia 0 Uta ame ka Ekuhsia o lesu Karitw o ka Poe Houno o na la hope. lle Kumuiuanao wuiwai nui keia, a ke konoiu aku nei na mea apau e hlki kino ae ma ia Anuina llaipule; a muluila e lohe ai i ka oiaio apau o keia kumumunuo. E hoomaka ana ke Anaina Huipuie ma ka hora 7. P. M. o ke uhiahi. E unuhiia ana keia haiolelo ma ka olelo Hawaii. Ke makemake nei o Mr. Albert Fuvorite o Arkansus City f Kan., e haawi uku i kipomuikui i ko makou poe makamaku. heiuhelu l kona ike 1 nu mea e pili ana i na raa'i anu. Penei kana olelo: »Ma ke kau kupulau i hala iho nei, ua loaa iho la au I ka ina'i anu a ua ano kuonoono loa ka ma'l ma kuu ake mama; a aohe hoi i ano ola pono ae, ua loaa hou iho la au ia uno ma'i hookahi me ku hoonuwuliwali ana ia'uahala wnle ke kau mukalii, a i ka haalele ana mui o ke unu, he kunu paukiki ka mea nana e hoouiaiioana ia'u a'u hoi i maiiao iho ai aoie loa la au e oiu iki ana. Ile uiuikumamaha makahiki i hiila ae nei, ua hoao no au i ku iauu kunu a Chamberlain me ku holopono, uoluilu, ua munao iho la uu e houo hou. A«»le i pau he hookuhi omole, ua liaulele kt>ke mui la ke Uunu ia'u, a aoh? lou hoi au i hoopllikia hou ia mai e ke kunu me ke anu. Ua hooia aku uu i kuhi poe, a ke mahah) nui nei lakou." Ile 50 keneta o ka omole e kuai lama kahi a Bkxson Smith A-Co., A<rena ma 10 Pae Aina Hawaii. 210.. —4t.