Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 45, 11 November 1893 — Ke Kumuhana Dala Keokeo. [ARTICLE]

Ke Kumuhana Dala Keokeo.

Ma ka makahiki 1871, i ka pau ana o ko kaua mawaena o Geremama a me Farani, ua hoopan ke aupuni oGeremania i ka lawe ana mai o na kanaka i na auka dala keokeo e hoohehee ia ina na dala poepoe. Na ke aupuni wale no e hooheheo i kekahi mau dala liilii uuku i mea wawahi wale no. Nolaila ua emi loa ke kuai ia ana o na auka kala keokeo nia Geremania. Ua hana like no hoi o Enelani ia manawa. Mahope hahai pu na aupuni e ae o Europa, a pau ko Kuai ana i na auka kala keokeo. Mo he la ua lawa na aupuni i na hapalua a me na hapaha, a mo na kenikeni. a ina lawa ole na poe dala uuku la, alaila e hoohehee a pai hou i na dala nui a lilo i hapaha a kenikeni. Mamuli o ka hana ana pela o na aupuni nui o Euiopa, ua hele ke kumukuai o na auka kala keokeo a emi loa ilalo, a pela ka emi mau ana a hiki ilalo i ke 56 keneta no kekala e lawa ai ka waiwai io $1.(X). Ko keia emi o ke kumukuai 0 na auka dala, ua ulu mai ka hopohopo a me ka makau ma Amenka Hnipuia no ko ke aupuni hooman ana i ka hoohehoe i na kala keokeo. Wahi a Kalivalana ma, o hooki loa, aolo e hoohehee hou. E hana no e like me Geremania, o piha ka aina i na daia keokeo emi loa o ko lakou waiwai. AlaUa e pau ana na dala gula i ka lawe la aku i Eurojia, a koe wale no na dala keokeo ma Amerika. He makau maoli o Kalivalana ma no kela kumu. a na pihoihoi loa lakou e hooki 1 ka ana i na dala keokeo. Ma ka Aha Senate o Amerika Huipuia, na lohe kakou no ka hahana ino loa o ka hakaka a me ke aumeume o ka poe fcue i ko Kalivalana manao, hooki i ka hoohehee ana i na dala keokeo :* me ke kuai ana i na auka kala keokeo. Ua lohe ia iho nei, na lanakila ka aoao o ka Peresidena. a o ke koho koe o ka Aha Senate i

ko ka Peresidena bila i hfl holo mua ia ma ka hale luH makaaiaaaa. H I ko makou amu e mau ana keia paio al loihi ana ke aumeume nl Ameiika. Aole i maopopo fl iilo ana i wea paa ioa kel hana hoopau dala keokeo ■ Kalivaiana ma i hooiala A He oiaio, aia ma kela aoao ll hapauui o ka poe kalepa a iM ka iehnlehu o na poe kanaM hoopukapuka dala. Ma I aoao pu no hoi ka hapanuiH ka poe ake akaniai kauliu* ma ka ike kalaiaina. I Aoie nae peia ka manao o I poe naauao a pau. Ua k« I kekahi hapa T he poe naau; I loa no hoi lakoue olelo r.< I he ialau loa keia hana. he n> I e [>oino nui ai ka lehulehu . 11 pono akupaa aole e haah :- aka e hoomau no i na *h\ keokeo. Aoie ma Amerik wale no, ma Enelani he lek' lehu loa keia poe kue. a \e!. no hoi ma Europa. Wahi a iakou, o ke dala k».\ keo a me ke elala gula, he nw hoaheie mau no hiua mai k.i hiko loa mai ma ko laua lau, lawe pu ana, he mau dala k i iepa e holo ai uahana piepiouAohe kumu e hoopau ai i k* 1 kahi o iaua» a e hookiekie ae ai i ke guia oia wale no k< dala kupono. He oiaio, ua omi loa ke kumukuai ona auka kala keokeu i keia wa, he eono hapaum wale no, he eha hapannn koiui emi iloko o na makahiki he i hala. Aka hookahi wale im kumu o keia emi ana, oia ka aelike ana o na aupuni o Ku ropa haalele ika hoohehee ana i na dala keokeo, koe nu hakina dala liihi. No ko la kou hoole aole e kuai auka kala, noiaila, uaemi iho nei k.kumukuai o ia mea, aohe n»> kekahi kumu e ae. Ina e hoo maka hou iakou i ke kuai auka a me ka hoohehee dala e like uie niamua, o ka pii hou nun no ia o ke kumukuai. Eia no hoi kekahi olelo a keia poe: i keiawa, he aneane 4 hiliona daia j?ula, me 1 hiliona dala keokeo ma ka honua nei, o iawa at na hana kalepa a pau a kanaka. Ina e hookae ia ana na dala keokeo, alaila aole e lawa ana na daia e kalepa ai. Alaila no hoi e pii loa ana ka waiwai o na dala a hoonui ioa ia ae malaila ka aie ona aupuni o aie ana. O ka poe hanako ona-miliona n lakou ke waiwai loa ana, aka o ka iehuiehu e poiuo ana. Ke lieie nei keia paio a ikaika loa ma Enelani, e koi ana e hoomaka hou i ka hoolalui daia keokeo. Ma ko makou hakiio ana, e hele ana keia paio a ikaika ino loa ma keiu mua aku.