Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 1, 6 January 1894 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]
NU HOU HAWAII.
K holo aku ana » Samuol Prtrker a nie A. I\ Peterson maluna o ka mokuahi Australia o keia awakea no Kapalakiko. Ma keia kulanakauhale, ua hoohui ia ikala 1 iho nei o lanuari e Rev. H. H. Paleka, o William Kuhia me Miss Eir»ily K. Mahelona. A ka hara 12 auuooe o ka la 31 o l)ekemaba } mako aku la ka inakahiki 1893 ; a īa wa koke no, ua hanau mai la ka muknhiki 1894. Hape Nuia! 0 ka hoolah* i hoopuka ia nia ka napepa Puka La Kuokoa ma ka inoa o "Solmon Hanohano", aole ia 1 pololei, ua hoopukala ma ke ano imlhala maoli. 1 ka U 27 o Dekemaba i hala, ma Holaaloa, Kona-akau, Hawaii, ua hoohuiia ma ka mare e Rev. \V. M. Kalaiwaa, o Mr. J. K. Kaelemakule me Emelia Kauhaihao. Ua pai apana buke ia ka mooleio o '•Oiando Kaaka" i puka mua ai kekahi hapa ma ka nupepa Puka La Kuokoa, a eia ke kuai ia nei n6 hapalua dala o ke kope. Ua haalele ia ka inoa "Lei Momi" o kekahi o na nui>epa Hawaii i ulumahiehie iho nei i keia makahiki, a oa hea ia iho la maluna o ua klno oapepa la Ka Makaainana. I ka po o ka la 30 o Dekemaba i hala, ma ka hale noho o Mrs. Kaleiokamoku Anahu ma Kawaiahao, ua hipuu ia ma ka mare e llev. H. H. Paleka o James K. Ii me Miss Katie Stevens. Ina e pau i ka unuhi a pa'i ia ka pane hoole a Peresidena Hole i ka P«residena Kalivaiana noi e hoihoi ae i ka Moiwahine i pau, alaila, e piha at»a he elua mau aoao n keu o keia nupepa. () ka nui o na make o Honolulu noi no ka malama o Dekemaba i hala, he 34 Ilawaii, 7 Pake, 0 Pukiki, 4 lapana, 2 Beritaniaa me elua ona lahui e ae. Iluina 55. He 15 o keia heluna ae la, ua make me ka lapaau ole ia. lle kii hou ae nei ko ka nupepa namu Puka La P. C. Advertiser i keia makahiki hou, oia hoi ua hooinahuahuaia aku ma ka nui ona a<»ao o ka pepa a me ka palahalaha hou akn o kahi hakahaka e hoopiha ia iho ai i nui na mea e heluhelu ai. K kauoha nui ae. Ua hookohuia o Mr. Prank Areh-f-r Keliinohopono o Honolulu nei i Lunakanawai Apana no Ewa, ma kahi o Mr. R. Makahalupa i waiho mua mai īloko o Dekemabi i hala. K hoomaka ana keia hookohu mai ka la 1 o lanuarl aku. A ma ka la 2 mai, ua lioohikiia oia imua ona lunakaoawai. Ke ke-u mai nei na nupepa anee alii no ka hookohii ia ana o keia Hawaii ma ka oihana, a he lill loa. AUu no hoi ka pala!
Ua hookehuia o Mr. Anadarea Kauhi, i Hope Makai Nui no ka apana o Ewa, ma kahi o Mr. W. 8. Wond (Bila] i waiho mai, a e hoomaka keia hookohu mai ka la Makahiki hou mai nei. Ua lili loa mai kekahi ona maunu puhi aua anee alii no keia hookohu. Ahu! Ma ka hale noho o Mrs. Anna Kaulukou mauka o ke awa\pa o Nuuanu, ua awaiaulu iama*kamarei ka la makahiki hou nel, e Rev. J. Waiamau, o E. H. Kanehiwa o Niumalu, Kauai, me Miss Annie Kanae o Honolulu, Oahu. ona hoomaikai a nui i na puuwai i hipuuia i hookahi.
Ua ku mai ka mokuahi Warrimoo ma Honolulu nei ika hoia 7 a ine ka hapa o DekemabA 31, mai Kikane a me Fiji mai, me na oiiua a me na wahi ukana no keia awa a no na alna mamao loa. Ama ka hor il2 awakea o ka la makahiki hou mai, ua nanai ioa aku oia no Victoria a me Vanekouwa. E hiki ana i na Kula »Sabati ke loaa na buke kuhikuhi o na huawina Baibala no 1804, ma ke kauoha ana ia S. H. Oni ; ma ke Keena I3uke o ka PapaHiwaii. Eia ke kumukuai, elua mau l>uke no na kenela elima. Ina paim e makemake ia lakou ma" ku eke leta, e ke hoouna mni i ka uku |eta no hoi. Eia ka poe pili waiwai a na anee alii ke 010 mai nei ka pihe, no ka hoihoi ole ia ana o ka Moiwahine i pau mamua ae o ka la Hape Nuia o 1890, no ka mea, mamuli oia hoohoka ia ana o na anee alii, ua pau Hku ika Imi kahu hou ka lakou mau (laia i piii ai a ku a hoka maoli iho la ua poe anee alii piliwaiwai la. A o kekahi poe ke hoopaapaa nei e hakuep » ai.
Ma ka hora 8 kakahiaka o ka la 30 o Dekemaba i hala aku, ku mai la ma Honolulu uei ka mokuahi Australia, mahope o kona haalele ana aku i ke awa o Kapalakiko i ka hor.i 2 auina la o Dekemaba 23 a holo mui no keia awa, me 29 mau ohua kapena ame 27 mau ohua oneki, ame 15 mau eke leta. Ike awakea o keia Poaono, e huli hoi aku ai oia no Kapalakiko. Ma na lono mai ka poe makaikai mai i ka lua o Pele pio 010 kamahao o Kihiue.i i hoi mai nei, i lohe ia mai ai, aia ka luahine Pele ke hoonioni hou la i ka papahele aa lewa o kona aupuni poepoe a ke pii la hoi ka wena ula o na ipuhuo o kona mau enegini e pomaikai ai na anoi o na malihini makaikai ke hiki kino i ka wa e hoohana ai ua kupueu la i kona mau mea paahan^. Ua noi mai oßev. L.K. Kalawe ia makou, ke Kakauoleloo ka Ahahui Euanelio mokupunl o Hawaii, e poloai aku i na lala o ia Ahahui, e halawai ana lakou maloko o ka luakini o Maunakea, Kalapanß, Puna, Hawaii, ke hlki aku i ka hofa 10 kakahiaka o ka la 14 o Maraki o keia makahiki e like me ka hoopanee ia ana. Nolaila, ua makemakeia na lala a pau e hiki ae mamua o ia wa. ——— I ka po Poaha nei, ua haawi ae o Adimarala Irwln a me Kapena Barker o ka 'mokukaua Piladelapia mainna o ia mokti, i anaina hooluana i na Kapena o na mokukau maloko nei o ke awa. Ua hiki ae ma keia anaina na kapena o ka Adams, o ka Naniwa a me ko ke Ohampion, a me bo lakou mau aliimoku. Malaila pu ae ka wahine aka adl« marala a me kekahi poe lede eae a me kekahi poe keoni'mana.
Ua lohemai makou ua kipakulao Mr. Bindt, ka mea ohi aie o ka nupepa Holomua, no ke kumu no kona pili mahope o ka aoao hoohuiaina. Aele ī maopopo loa ia makou kona aoao kalaiaina, aka, ina no ia kumu kona mea io i pau ai, alalla, ua puka mai oia me ka hanohano nui a me na kahakahana e welo haaheo aua i na ahe makani e hilahila ole ai oia. ««Ua maopopo," wahi ana i kekahi hoaloha o makou, <<aohe hoihoiia ana o ke »lii ma ka nohoalii." Mamuli o ka ulu mahiehie o keia anaina a me ka mahalo nui i na kahuli leo lea Alba, ua nol kekahi mau komite, e ae ia mai e haawi hou laua i aha mele nui ma Honolulu nei, a o na pomaikai a pau e loaa mai ana o ia po e haawi ia no Miss Julie Alhu wale no. Ua ae mai laua, a nolaila, e wehe ia ana na ipuka o ka Hale Mele hou i keia ahiahi J>oaono, no ka poe -a pau i hooulupuni ia ka makahehi ame ka makemake e loho i ko laua mau leo kani. Ma keia, ke kono ia nei ka poe a pau i lohe ole i ke kani ko'uko'u o ko laua, m»u kileo, eia iho ka po lea o Halalii e lohe ai. Pau ae a pau i ka hele.
Ua hoi mai maluoa o ka moku kuahi City of Peklog i ke ahiahi Poaha iho nei, o Mrs. A. S. Parke, Miss Parke a me W. C. Parke, mai ko lakou makaikni ana aku nei ia lapana. E hoouna ana ka Papa Ilawail i mau buke ma ka olelo Hawaii a me na olelo Maikonisia i Kapalakiko no ka hale hoikeike maiaila. Ua loaa ia Mrs. Ailau he mau mea kahiko Hawail no ua holkelke la. Aoie e hoouna ia kekahi mau mea maiioko mai o ka Hale Pauahi oNa Kula Kamehameha. Ua waihola no malaila na mea kahiko Hawaii, ma ka hale pale-ahi no ka malama pono ana. Aole i ae ia ka ulia poino a me ka poho paha ma ka lawe ana aku i na aina e. I ka wa e nakulu ai oloko o ka opu me ka eha, a hele moku ka leno, alaila, e hoao i ka Chamberi ain's Colic, £holera. a me Diai koea Remedy laau lapaau a e ol aki. ana kou mahalo ke ike oe i kona hopi na. He oluolu, palekana a puhiii c e. He oluolu, palekana a puhili oie, He 25 a me 50 keneta o ka omole, a e kuai ia no ma na halekuai lapaau a pau. Benson Smith & Co., na Ag-ena ma ko Hawaii Pae Aina. tf. <<0 ka oi ma ke ao holookha." Oia ka W.D. Woodrino o Bordlt Kenetuke, e hookaulana nei no ka ehamheHaio 7 » Cough Remedy (Laau Kunu). Ke kamaiiio nei oia ma kona ike ponoi iho i ka inu ana, oiai 0 kona a me ko kona ohana ola ana mui nei no ia mai ka loaa ana i ke kunu koikoi loa a me ke anu, a ua hooholo oia o keia laau lapaau ka 01 ma ka honua nei. E kuai ia no ma na Haiekuai Laau Lapaau a pau. O Benson, Smith & Co., na Agena ma ko Hawaii Pae Aina. tf