Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 1, 6 January 1894 — Ka Ninau o ka Manawa. [ARTICLE]
Ka Ninau o ka Manawa.
0 ke kipaku Moi, oia ka ninau oolea kupanaha ou e Hawaii e ku nei i keia manawa. Na keia ninau i mahele i ka noonoo o ka lahui. 0 ka noonoo o ka hapa io, oia hoi na Auee Alii, eia iloko o na aahu eleele o ke kumakena o ke kanikau, e kuhi ana ka manamana lima, a keia niokuahi ae, a kela mokuahi aku, alaila, hoihoi ia ae ka Moiwahine i kipaku ia, a na hiki io mai ma o na Elele Kuhina]la o Amerika. Kupanaha keia makahiki, alua | Elele Kuhina o Amerika i HaI waii nei, a he hookahi no nae haawina, he ike mai me ke ohaoha i ke Aupuni Kuikawa, a puka aku iwaho pau ae la no, aohe hilinai i ke Aupuni, huli aku la na alo i na Anee Alii a i me ka Moiwahine i kipakuia, o lakou aku la na hoa e kuwiliwili a e kaukaunu ai ma ua ninau nei o ka manawa. Ma ka hoike a kekahi, e kuhi kalaikii ana na ke Kuhina Kivini ka hewa, a o ka ianei ae hoi e noho pu mai nei me kakou, o ke kipaku mai i ke Aupuni Kuikawa e ku a hele peia, a e waiho iho i ke Aupuni. no ka j Moiwahine i hoopauia. Kupanaha io ka ninau, ma kahi malu kahi i u hoohiki ai pau pele'pau mano, me he hoohiki ana la a na ipo, a imua nae o ke poo o ke Aupuni kahi i hai aku ai ua hoohiki mai ka Moi-
wahine i kipakuia e huikala ana oia i ka hala o ka poe na lakou oia ī kipaku. Kupanaha io no ka ninau, aohe i kiko ka hua, koho e no he moa kane ke keiki, eia ka he huaaelo aohe e kiko ana, ha'la e nae ka hoohiki imua o ka Mea Mana Loa. Okeia mau Loio Kuhina a elua mai ke alo mai o ka Mana Hooko o Amenka, ke ku hale nei, e uhi ana me he mea la ua kipakuia ka Moiwahiue me ka hewa ole. Ua like a like laua nei me na Anee Alii o Hawaii nei, ka uhi i ka hewao ka Moiwahine a kuhi kalaikii | aku no ka haole ka liewa. Kupanaha io no ka ninau e keia mau Loio Kuhina a ka Mana Hooko i hoouna mai nei i Hawaii nei e huli i ka hewa i kipaku ia ai ka Moi he okoa loa ka laua nei mau kuniu j pale o ka kekahi na kona mua j ka hewa, a o Jca ia nei hoi he kipaku aohe hoi i lohe ia mai ia laua mai. 0 ka hookahuli kumukanawai a ka Moiwahine he hana pono loa ia aole i hewa. Pehea la ko laua manao i na e oili inai ka Mana llooko o Amerika me ka haaheo a kukala mai, eia kou kumukanawai, e mahalo ana no laua nei, oiai eia hoi ke mahalo nei īa Kamakaeha, ma keia lolelole o ke pale ana a ua mau loio anee alii nei a hiki i keia la, aohe wahi hiki iki i ka Moi ke hoi a aohe i hoi e like me ko laua akamai poholalo a o ka ninau ua lilo i ninau oolea nou e Hawaii, o ka pane ake Aupuni, ua halamakahi moku lawe maunu, aohe mea ī lohe ia pane ma kou koho wale he ,pane e puu ai ka lae kahi ke pohue. No ka mea, aolie o Amenka mana e kulii lani mai ai a ao mai ia kakou r na Hawaii e nioe i ka aina iloko o ke kai e moe ai e like me nei a kakou e ike nei, o ka hale a ka haole i kukulu ai e noho ae ka ka eleele a nele iho la ka poe nana ka hale no kakou na lioohuiaina, e hauoli kakou a e olioli hoi no ka mea a ko lakou pohaku aole ia o ko kakou pohaku. . J.N. •