Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 16, 21 April 1894 — Page 4
| This text was transcribed by: | Hokulani Cleeland |
| This work is dedicated to: | Ke Kula Niihau O Kekaha |
KA
NUPEPA KUOKOA
ME
Ko Hawaii Paeaina i Huiia
No ka makahiki. $2 00
No Eono Mahina. 1 00
Kuike ka Rula
HOOPUKAIA E KA
HAWAIIAN GAZETTE CO.
H. M. WHITNEY, Luna Nui.
J. U. KAWAINUI, Luna Hooponopono.
No Honolulu, Oahu, Lakou a pau.
POAONO, APERILA 21, 1894.
NA LETA
Aole o makou makemake e lawe i ke koikoi o na hala no na manao i hoopuka ia malalo o keia poo e ko makou poe mea kakau.]
Moolelo o ka Ahahui Euanelio o ka Mokupuni o Hawaii.
[Koena mai kela pule mai.]
Na Kamaka komite no ka aie ola kahu o Laupahoehoe, ua loaa no kekahi a koe no kekahi, ua apono ia kana hoike, a ua hoomau ia aku no oia i komite a hiki i ka pau ana oia pilikia. No Waiohinu komite no ko lakoa koena aie no ka hoomaemae hou ana i ka hale kahu o Hamakua Hikina, ua hana oia a ua pau ka pilikia. Na Kaninau komite no ka hale kahu o Kekaha, ua hana oia aole nae i pau loa ka pilikia, ma ke noi ua kauoha pu aku ka aha ma ona la ka elele mai Kekaha uka mai, o na dala a pau e loaa ana ia ia ma ka hele ana iloko o na Ekalesia o keia mokupuni, aole e ae la e hoolilo aku no ka uku kamana, aka, no na hemahema i koe o ka hale kahu olaila hooholo ia.
Na Kiwini luna hoomalu o ke komite no ka hoike kihapai o ka Ekalesia o Puula, Puna.
Ma ka noonoo maikai ana o ko oukou komite, a no ka pono hoi o ko kakou hoapaahana, a me ke kihapai o Puula, he mea pono e hooholoia keia mau mea.
1. E pono i keia Aha e ao aloha aku i keia hoapaahana aloha o kakou, e akahele ma ka hookaawale ana a haalele wale aku hoi i na Apana iloko o ka Ekalesia o Puula, oiai, o keia Aha wale no ke kuleana ma ia mea ma o ka palapala hoopii la mai ka Ekalesia mai.
2. E pono no hoi i keia Aha e koho ia Wm. Kamau i komite e hele aku e hooponopono i keia mau pilikia e ulu nei ma keia Ekalesia, a e imi pu hoi i na mea e hoolaulea ia ai na mea kuee e ulu nei iwaena o ke kahu a me ka Apana o Makuu iloko o ka Ekalesia o Puula, me ka manaolana, e hoea mai ana na mea maikai e pomaikai ai mamuli o ko ke Akua kokua ana mai. O makou iho @ komite: S. L. Desha, S. W. Kekuewa, W. M. Kalaiwaa. Aponoia ka hoike a ke komite.
Hapaiia ke kumuhana 5. Na hale kahu. Na Kalaiwaa i ka hale kahu o Kekaha, ua paa, a he mau koena liilii wale no koe. Na Kaninau i hoakaka mai i kona kuia ma ka hele ana aku e imi i na dala no hale kahu o Kekaha, a ma ke kauoha a ka Aha iaia, e lilo aku no oia i komite e hana aku no ia hana a pau pono, a na ke Kakauolelo o keia Aha e haawi aku i palapala hookohu nona, apono ia. Na Kamau i ko Kalapana hale kahu, ma ke noi a Kalaiwaa, e kauoha aku keia Aha ma o ka Elele la, e hoike aku i na hoahanau o Kalapana, e hoomaemae hou lakou i ka hale kahu, hooholoia. Na Kahooio i ko Laupahoehoe hale kahu, noi hou mai no o Kalaiwaa, e kauoha aku kela Aha ma o ka Elele ia e hoi aku oia a hoike aku i ka Ekalesia e hoikaika lakou e hoomaemae hou i ka hale kahu, apono ia. Kumuhana 6. Na Kihapai Kahu ole. Na Kivini i hoakaka mai no ka Ekalesia o Kaohe a me na Ekalesia Huiia o Kealakekua a me Kinawaena. Na Kamau i waiho mai he olelo hooholo e pili ana no ua mau Ekalesia Huiia la o Kealakekua a me Konawaena. Olelo hooholo, hooholoia: Ma ka manao o keia Aha, he mea pono e hoomana aku i Komite e nana i ka palapala kahea o na Ekalesia Huiia o Kealakekua a me Konawaena. E haawi ia no hoi ka mana i ua Komite la, e nana i na mea a pau maloko olaila, ina i ike ke Komite, ua holopono na mea i kuhikuhi ia ma ka buke lawe lima, alaila, e waiho aku ke komite iloko o ka lima o ka mea i kahea ia, e pane ae ka mea i kahea ia imua o ua komite la, ina ae oia, alaila, he mea pono i keia komite e hoonoho aku e like me ka makemake o ka ekalesia ma kela palapala kahea.--W Kamau.
Noi mai o Kalino, e lawe ia kela olelo hooholo a noonoo, a pono ia. Waiho mai oia he hoololi i ka olelo hooholo, penni: He mea pono e waiho ia no na mana a pau ma ka lima o kela komite, a koe ka hoonoho kahua ana aku ia M Lutera i kahu, aponoia. Ninau ia ka olelo hooholo me ka hoololi, hooholo ia.
Ma ke noi a Kekuewa, ua kohoia o Kalaiwaa i komite no Kealakekua me Kona-waena. Ma ke noi a Kiwini, ua koho ia o Kalino i komite nana e malama i ka ekalesia o Kekaha. Noi hou mai no o Kekuewa, koho hou ia o Kalaiwaa i komite nana e malama i ka ekalesia o Kaohe, a e loaa pu aku no ka mana iaia e haawi aku ia Lutera i ka hana i kekahi wa e like me ka hiki. Ua hoomau ia aku no o Kahooio i komite no Hamakua-waena me Komohana, a pela no me Kealoha i komite no Hakalau, Kamoku no Olaa.
Kumuhana 7. Na ke kahu o Haili i ka hale halawai o Kalepolepo, ua makaukau; na Kahooio i ko Laupahoehoe a me na Hamakua-waena me Komohana; na Kamaka i ko Hamakua-hikina, pau ka pilikia; na Kalino i ko Kohala-hema, ke waiho popopo la no; na Kalaiwaa i ko Kailua me Helani; na Kauhane i ko Waiohinu, na Kamau i ko Kalapana me Opihikao, na Kalawe i ko Puula, ua pau ka pilikia ua paa.
Kumuhana 8. Na Kekuewa i hoike mai i ke kumu o ka hoemi ia ana o kona ola kahu, oia hoi no ka nui mai no o na pilikia i loaa i ka ekalesia, a he wa hune no hoi keia o ka aina a pela aku, a ma ke noi no a ke kahu e ae aku keia aha i kona hoemi ana i kona ola kahu, hooholo ia. Ma ke noi a Kalaiwaa, aole e lilo keia olelo hooholo i mea e hana aku ai na ekalesia e ae pela, aponoia. Na Kalino no kona ola kahu, he nui na pilikia i loaa mai; ma ke noi a Kekuewa, e kohoia o Kamaka i komite nana e hana aku i keia aie ola kahu o Waimea, hooholo ia. Noi hou mai oia e loaa pu no ka mana i keia komite ma na hooponopono ekalesia ana i waena o kela kihapai, hooholoia. Na Kiwini i hoakaka mai no ke ola kahu o Onomea; ma ke noi a Kamau, ua kohoia no o Kiwini i komite imi i na kokua ana no ke ola kahu o Onomea. No ke ola kahu o Kohala komohana; ua waiho mai o Kamua i ke noi, e hoemi ia mai no ko Luhiau haawina mai ka Papa Hawaii mai e like me mamua i $75 no ka makahiki ke loaa nae, hooholoia.
Kumuhana 9. Na ke kahu o Hailii hoakaka mai no ia oihana, a e hoi aku no na kahu a me na elele e hooikaika no keia oihana kuloko. Na Kamau i waiho mai he olelo hooholo, penei: Olelo Hoooholo, HooholoIa: Mamuli o ka manao maikai o keia aha, he mea pono e ninaninau ia o Z M Naahumakua no kona makaukau e lilo i mea haiolel, mai keia aha aku, a ina ua ike ia kona makaukau, he mea pono i keia aha e haawi aku i laikini haiolelo nona no hookahi makahiki e like me ko kakou buke lawe lima. --W Kamau. Noi mai o Kiwini e waiho ia keia olelo hooholo a hiki aku i ke kumuhana 13.
Kumuhana 12. Na Kiwini i hoakaka mai no ke Kula Hanai o Hilo, ke pii nei oia ma ke ala o ka holomua i keia wa, a nui ka hauoli. Na Kekuewa i ke Kula Hanai Kaikamahine o Kohala Akau, he eleu me ka holomua loa, a maemae ka noho ana o na keiki me ka pilikia ole. Nana no i noi mai e hoopanee ia keia aha a noho hou ma ka hora 2 p.m. hooholoia. Hookuuia ka aha me ka pule a Kalaiwaa.
Noho hou ka aha ma ka hora 2 p.m. e like me ka hoopanee ia ana, ka lunahoomalu ma ka noho, pule o Kamau. Ka ke noi a Kalaiwaa e apono loa aku i kela olelo hooholo e pili ana no Naahumakua, hooholoia. Ma ke noi e waiho ia ma ka lima o kekahi komite, aponoia. Koho ka lunahoomalu i kela komite, Kalaiwaa, Kekuewa, Kamoku, aponoia. Noi mai o Kekuewa e hapaia ke kumuhana 17, hooholoia. Ma ke noi a Kalino, e waiho ia keia ma ka lima o kela komite ninaninau ia Naahumakua, oia no o Kalaiwaa, Kekuewa a me Kamoku, hooholoia.
Kumuhana 13. Na Kamau i waiho mai i ka inoa o Kaheau Kanuha i keiki na ka aha; noi mai o Kalino e waiho hou ia keia ma ka lima o kela komite ninaninau ia Naahumakua, a na lakou no e ninau iaia, hooholoia.
Kumuhana 14. He nui na mea i hoakaka ia mai e na hoa, a ua lilo i mau mea e waiwai nui ai na lala o keia aha.
Kumuhana 15. Aohe mea makaukau no keia, ma ke noi a Kiwini, e hoopau ia ka heluhelu ana ma na kumumanao pakahi e like me mamua, a e haawi ia i hookahi kumahana no na kahu ekalesia a pau o keia mokupuni e kalai ai, hooholo ia. Aia ke kumuhana ma Mataio 18:18.
Hapai hou ia na hoike komite.--Na Kalaiwaa i heluhelu mai i ka lakou hoike, penei, ua ninaninau aku kou komite iaia, a ma ka nana ana o kou komite iloko o na mahele ekolu, (1) Kona ano haipule, (2) Ka hooponopono ekalesia, (3) Ka ninaninau ana i kona makaukau ma ka olelo a ke Akua, nolaila, ua manao kou komite e apono aku. He mea pono e haawi aku keia aha i laikini haiolelo no hookahi makahiki, ia Z. M. Naahumakua. W M Kalaiwaa, S W Kekuewa, J N Kamoku, na komite.
Noi mai o Kiwini e lawe ia keia hoike komite e nooonoo, aponoia. Hoololi mai oia, he mea pono e hoouna ia o Naahumakua i ke Kula Kahunapule no hookahi makahiki, hooholo ia, a ua ninau ka aha i kona manao ponoi, ua ae mai oia me ke aloha. Koho ka aha ia Kiwini i komite pane aku i ke kumu o ke Kula Kaula o ka Pakipika Akau; oia no o Rev C M Hyde, a ike ia kona manao no keia haumana a ka aha i hooholo iho nei e hoi aku ilaila. Hoike a ke komite ninaninau ia Kaheau Kanuha a lilo i haumana no ke kula kahunapule. Ua manao kou komite ma ka ninaninau ana iaia a hoohalo e lilo oia i haumana no ke kula kahunapule i ka wa e hoomaka hou ai ke kula iloko o Okatoba o keia makahiki, W M Kalaiwaa, S W Kekuewa, J N Kamoku, komite. Na ia komite no i na olelo hoalohaloha no D K Meheula.
Kumuhana 17. Mamuli o ko ke Akua kahea ana mai i ko kakou hoa paahana i aloha nui ia Meheula, a he lala hoi no keia aha e hoi aku i kona home ma o—ana i hoomakaukau ai no kana poe ohua, a oiai hoi, aole o kakou home maanei e mau ana. Nolaila, hooholoia, ke hui-pu aku nei keia aha i ke komo pu ana iloko o na luuluu a me na manao kaumaha me ke aloha, me ka wahine kanemake a me ke keiki makua ole no ka mea i hala. Me ka manaolana no nae, na ke Akua e kokua mai i keia noho kaumaha ana, a pela no hoi me ka makua Meheula i hoonele ia i ke keiki ana i aloha nui ai me ka manaolana. Na ke Akua i haawi mai, a nana i lawe aku, e hoomaikai ia kona inoa, W M Kalaiwaa, S W Kekuewa, J N Kamoku, komite. Noi o Kiwini e hoouna ia i ekolu kope. I hookahi kope no ka wahine kanemake, i hookahi kope no ka makuakane Meheula, a i hookahi kope no keia aha ma ka nupepa KUOKOA, hooholoia.
Kumuhana 16. Kahi e noho hou ai ka aha, hooholoia ma Waiohinu, Kau, i ke kau o Sepatemaba o keia makahiki.
Kumuhana 18. Koho ana i na elele i ka aha ma Honolulu; E Kaeha, J Kawainui, S Kailipua, J Kanui, T S K Nakanelua, W K Kalaiwaa.
Waiho mai o Kekuewa he olelo hooholo. Olelo hooholo, hooholoia: Mamuli o ka pilikia o keia aha no na mea e pono ai ke kakauolelo, nolaila, he mea pono i na lala o keia aha e lulu i na mea e pono ai na hemahema o keia aha, aponoia.—S W Kekuewa. Ua lulu na lala a loaa na dala ekolu ($3.00.)
Na T S K Nakanelua he olelo hooholo. Olelo hooholo, hooholoia. Ke haawi aku nei na lala o keia aha ina hoomaikai piha i na hoaloha a me na makamaka o na ekalesia huiia o Kalapana, Puna, no ko lakou kokua ana mai ma na mea e oluolu ai na ola kino o na lala o keia aha, aponoia. Ma ke noi a Kekuewa, ua koho ia o Kamaka Puuku o ka Ahahui Euanelio i puuku nana e malama i na loaa o ka Ahahui Euanelio, hooholoia.
Noi mai o Kiwini e heluhelu ia ka moolelo; heluhelu ia a apono ia me na hooponopono, noi hou mai oia e hoouna ia ka moolelo ma ka nupepa KUOKOA, aponoia.
Hoopanee ia ka aha a hui hou ma Waiohinu, Kau, i Sepatemaba, 1894 nei.
Hookuuia na hana me ka himeni a me ka pule a ka lunahoomalu.
L. K. KALAWE,
Kakauolelo o ka Ahahui Euanelio o ka mokupuni o Hawaii.
Puula, Puna, Aperila 3, 1894.
Halawai ka Ahahui Euanelio o ka
Mokupuni o Oahu ma ka Luakini
o Kaiahamauleo, Ewa.
Aper. 4.--Hora 10 a m., wehe ia na hana me ka himeni a me ka pule a E. S. Timoteo. Hoomaopopo ia na lala o ka aha, na kahu Kawaiahao aole: Kaumakapili J. Waiamau; Kalihi a me Moanalua S. Kaili komite, Ewa Rev. J. M. Ezera; Waianae J. Kekahuna; Waialua E. S. Timoteo; Hauula J. Davis komite; Waikane J. Davis; Kaneohe M. Kuikahi; Waimanalo M. Kuikahi komite.
Na elele Kawaiahao F. K. Artcher; Kaumakapili J. Alapai; Kalihi a me Moanalua Keawe; Ewa B. S. Kapu; Waianae Isaia; Waialua J. Ahina; Hauula aole; Waikane E. P. Aikue; Kaneohe Asa Kaulia; Waimanalo aole.
Na lala mau O. P. Emekona, C. M. Kauka Hai, D. Kapali, S. Kaili. Hapai ia ke koho ana i na luna nui, koho ka aha ia Davis i lunahoomalu, Ezera i kakauolelo. Noi mai o Emekona e lilo na makua misionari na lala o ka ahahui kula Sabati na haumana o ke kula kahunapule a me kekahi mau hoaloha kupono i mau hoa kuka apono ia ke noi. Koho ka lunahoomalu i na komite mau, Emekona, Timoteo, Aikue komite imi hana, Ezera, Kekahuna, Artcher komite haipule, Kauka Hai, Emekona, Waiamau komite imi haawina, Ezera komite pai.
Heluhelu mai o Emekona i ka hoike hapa a ke komite imi kumuhana, 1 hapa hora haipule, 2 na hoike kihapai, 3 na palapala hoopii, 4 heluhelu haawina, 5 hoike komite, 6 oihana kuwaho, 7 oihana kuloko, 8 na kula a kakou, 9 keiki a ka aha, 10 ola kahu, 11 ekalesia kahu ole, 12 koho ana i na elele i ka ahahui ma Iune, 13 luakini hale halawai a me hale kahu, 14 kinai ana i na ino, 15 olelo hoalohaloha, 16 kahi a me ka la e noho hou ai keia aha.
Hapai ka aha i ke kumuhana elua hoike kihapai, na Artcher i ko Kawaiahao, Alapai i ko Kaumakapili, waiho ia no ka hooponopono ana a ka aha a koho ia o Kauka Hai i komite imi rula no na hoike kihapai a na elele, na Keawe i ko Kalihi, na Isaia i ko Waianae, noi mai o Timoteo e waiho i ka hoike a noonoo pu me ke kumuhana ola kahu apono ia e ka aha ke noi, na Ahina i ko Waialua, na Aikue ko Waikane, Asa Kaulia i ko Kaneohe, na ke kakauolelo he hoike elele hemahema mai o Waimanalo, na Kapu i ko Ewa apono loa ka aha i na hoike kupono.
Hapai ka aha i ke kumuhana ekolu palapala hoopii, na Emekona he palapala hoopii mai ka papa Hawaii mai e noi ana e hookuu aku keia aha ia Davis i kahu no Kalaupapa a me Kalawao, mai ka ekalesia pu mai o Waikane he palapala hoopii e noi ana i keia aha aole e hookuu aku i ko lakou kahu, noi mai o Emekona e koho ia i mau komite nana e noonoo apono ka aha i ke noi a koho ka lunahoomalu ia Timoteo, Kekahuna, Ezera. Na ke kakauolelo i heluhelu mai he palapala hoopii na kekahi luna ekalesia mai o Kaumakapili mai e kue ana i kona hoopau ia ana e ka aha luna, waiho ia ma ka lima o ke komite Aikue, Kaili, Kauka Hai, noi mai o Kaili e hoopanee ka aha a noho hou i ka hora 2 p.m., apono ka aha i ke noi, hoopanee me ka himeni a me ka pule a Kekahuna.
Halawai hou ka aha ma ka auwinala e like me ka hoopanee ia ana, Mr. lunahoomalu ma ka noho, pule o Kuikahi.
Hapai ka aha i ke kumuhana eha heluhelu haawina aole i makaukau mai.
Hapai ka aha i ke kumuhana elima hoike komite o na kihapai kahu ole, na Kaili i ko Kalihi a me Moanalua apono ka aha, na Davis i ko Hauula apono ka aha, na Kuikahi i ko Waimanalo apono ia.
Hapai ka aha i ke kumuhana eono oihana kuwaho, na Rev. Lono a me maka i hoike pololei ma i na mea ano nui i hana ia e lakou ma na Paeaina Kiripati, waiho mai o Kauka Hai he olelo hooholo, hooholo ua oluolu i keia aha ka lohe ana i na mea i hoike ia no na hana ma ka Paeaina Kiripati, a ke komo pu nei keia aha iloko o ke kaumaha no na paahana i hoonele ia ma ka make ana o ka laua mau wahine, ke paipai nei keia aha i na ekalesia Hawaii e hoonui ae i na kokua lulu dala no keia makahiki no ka pono o na misionari Hawaii ma ka Paeaina Kiripati.
Hapai ka aha i ke kumuhana ehiku, oihana kuloko hoike pololei mai o Emekona no ka hana iwaena o na Pukiki a me na Iapana, ke holomua nei.
Hapai ka aha i ke kumuhana umikimamakahi, komite o na ekalesia kahu ole, koho ka aha ia Timoteo no Hauula, waiho ia mai ka inoa o Kaili, Ezera, no Kalihi ma ka olima ana ua haule, noi mai o Timoteo e hoopanee ka aha a noho hou ma ka hora 10 a.m., o ka Poalima, apono ka aha i ke noi, hoopanee ia me ka pule a ke kakauolelo.
LA HANA 2.
Heluhelu ia ka moolelo a apono ia.
Heluhelu mai o Timoteo, he hoike komite e pili ana i ka palapala hoopii a ka Papa Hawaii e apono ana hoi i ka palapala hoopii mai ka ekalesia mai o Waikane aole e hookuu aku ia Davis i kahu no Kalaupapa a me Kalawao, nolaila, ua haule ka hoopii a ka Papa Hawaii.
Heluhelu mai o Kauka Hai, he hoike komite no ka palapala hoopii a ka hoahanau mai o Kaumakapili mai oia hoi e koho ia i komite e hele aku e hui me ka aha luna o Kaumakapili, apono ka aha i ka hoike a koho ka lunahoomalu ia Kauka Hai, Asa Kaulia, Ezera.
Hapai hou ka aha i ke koena o ke kumuhana umikumamakahi, komite o na ekalesia kahu ole ole koho ia o Rev. Lono no Kalihi a me Moanalua, Kuikahi no Waimanalo.
Hapai ka aha i ke kumuhana ewalu, na kula a kakou, hoakaaka piha mai o Kauka Hai no ke kula kaikamahine o Kamehameha ke hoomakaukau ia nei no ke kukulu aku, a pela pu no me ke kula o Kapunahou e ku hou aku ana he hale kula hou. No ke kula kahunapule he pilikia loa ka loaa ana o ka hana e loaa ai ke ola iloko o nei mau la.
Heluhelu mai o Timoteo he olelo hooholo e hoeueu ia i mau haiolelo iloko o na kula hanai i loaa ai he mau haumana no ke kula kahunapule apono ka aha i ka olelo hooholo.
Hapai ka aha i ke kumuhana umi ola kahu. Noonoo ka aha i na hoke elele o Kaumakapili a me Waianae, e pili ana i ka aie no ke ola kahu a waiho ia ma ka lima o Timoteo ke komite mau a keia aha nana e noonoo i hana e hoopau ia ai ka aie o keia mau ekalesia no ko laua mau kahu.
Hapai ka aha i ke kumuhana umikumamalua, koho elele no ka ahahui ma Iune. Koho ia o Artcher Isaia Halualani ko na Kona Ahina, Asa Kaulia ko na Koolau.
Hapai ka aha i ke kumuhana umikumamakolu, luakini hale halawai a me hale kahu. Hoike pokole mai o Timoteo, aole he mau luakini pilikia a me na hale halawai koe nae ka hale kahu o Kaneohe, he nui ka poino i ike ia a ke hoomanawanui palena ole nei ka anela oia ekalesia i na kulu pakaua e hele ana mai waho a loko a me na poino e ae. No ia mea ua hoike mai ka elele mai Kaneohe mai, e hoi koke aku ana oia a hoopau i keia hemahema. Ua haawi aku ka aha i na mahalo piha i ka elele makee kahu no na mea pili i na kahua luakini, hale halawai a me na hale kahu, ua waiho ia ma ka lima o Kauka Hai.
Hapai ka aha i ke kumuhana umikumamaha, kinai ana i na ino. Na Keliinohopono, he olelo hooholo; hooholoia, o makou o na lala o ka ahahui euanelio, ahahui kula Sabati. Ke kue loa aku nei makou i ka manao i waiho ia aku imua o ka Aha Kuka o ke aupuni, oia hoi, e ae ia ka puhi ohe ma na la Sabati. Pakui mai o J Alapai e hookomo pu iho, aole e ki pu ia ma na Sabati, aponoia ka olelo hooholo me ka pakui, a ma ke noi a Hyde e koho pu ia i mau komite no keia aha e hele kino aku i ka Aha Kuka. Koho ka lunahoomalu ia Kauka Hai, Keliinohopono a me Waiamau.
Heluhelu mai o Kauka Hai ke komite imi rula no na hoike elele, penei:
Rula 5—O na haawina hana kumau o keia ahahui, oia no na hana i hoike ia ma keia papa hoopono.
1 Halawai haipule no ka hapalua hora ka la hana mua, ka moolelo o na la mamua iho. 2 Pau ke koho ana i na luna hou mamuli o ke kumukanawai me ka hoonoho ana i na komite kumau; na hoike me na ninaninau ana. 3 Na hoike komite o na ekalesia kahu ole. 4 Na Palapala hoopii. 5 Na hana o ka halawai i hala i hooko ole ia. 6 Na keiki a ka aha. 7 Na oihana kuloko, ka olelo hoike a ke Kakauleta a ka Papa Hawaii, ka uku makahiki o na kahu, na hale pule a me na hale kahu. 8 Na ino e kinai aku ai. 9 Ka oihana kuloko oia hoi ka olelo hoike o ke Kakauolelo a ka Papa Hawaii; na lulu mahinahou; na hana e hooholo loa ai. 10 Na haawina hana hou e hooholo ai. 11 Kahi a me ka wa e noho hou ai: 12 Na hana hookuu, ka moolelo; na hana haipule a pela aku.
Rula 6--E koho ana na ekalesia ma Sabati i ko lakou mau elele. Na lakou e hoomakaukau i ka palapala hoike kihapai, a na ka ekalesia e hooponopono.
Ma keia mau hoike e hoakaka ia ana ka moolelo pili laula o na hana o ka ekalesia no ka hapa-makahiki mamua iho.
E kakaulima ia ana keia mau palapala me ke kaomi ia ma na aoao eha o ka pepa hookahi. Penei ka hoomoakaka ana: Ka holo o na hana ekalesia ma na halawai haipule, ke komo kauhale ana, ka hookomo ana i ka poe manaoio, ka emi ana o ka ekalesia, na halawai apana, na oihana kula Sabati a me na hana imi pono e ae, ke ola kahu, ka aie, ka nanaina o na hale pule me na hale kahu, na hana kupono e hooholo pu ai i ke aupuni o ka Haku ma kela a me keia kihapai.
Heluheu mai o Kauka Hai, he hoike komite imi haawina e hoomau ana no i na haawina i hala, apono ka aha i ka hoike.
Hapai ka aha i ke kumuhana 16. Noi mai o Aikue e halawai hou ma ka luakini o Waikane ke hiki aku i ka Poakolu mua o Okatoba, aponoia ke noi.
Heluhelu mai o Alapai he olelo hooholo, hooholoia. Ke haawi aku nei na lala o keia aha i na hoomaikai ana i ka ekalesia o Kaiahamauleo o Ewa no ka malama pono ana mai i na mea e oluolu ai ke ola kino o na lala o keia aha, apono ka aha i ka olelo hooholo.
Noi mai o Alapai e hoopanee ka aha, apono ka aha i ke noi. Mamua o ka hoopanee ana, ua noi mai o Keliinohopono e heluheluia ka moolelo, aponoia.
Heluheluia ka moolelo a aponoia.
Hoopaneeia ka aha me ka pule a J Waiamau.
J. M. EZERA.
Kakauolelo.
Huli hoi ana i ka Home
MR. LUNAHOOPONOPONO: Aloha oe Ma ka la 2 o Ianuari o keia makahiki, i haalele ai o Hokuao i ke awa o Butaritari a holo mai la no ka moana akea o ka Pakipika, no Kusaie, he 700 a oi aku na mile, mai Butaritari a Kusaie. Ua kau iho la au ma ka oneki o Hokuao no Honolulu me na hoapaaua o na hana Euanelio a Karisto ma ka Paeaina Kilibati, Rev. W. N. Lono, mai Maiana mai, a me kekahi mau ohua pu me makou. Ke holo nei ka moku, hala aku la ke awa, ke nee nei na ailana liilii, ke ano nalowale aku la na uluniu oia home hookama a makou i noho loihi ai no 20 makahiki a oi, no ka hana Euanelio a ka Haku. Oiai au e ku ana ma ka oneki, a nana aku la au i ua home nei, he mea e ka ehaeha a me ka mokumokuahua o ko'u naau, oiai aia ke waiho la ka mea aloha he wahine i na one oia aina malihini a kamaaina i ka hana a ka Haku.
Oiai owau wale no ia e hoi nei i ka aina makua, nalowale aku la ua aina la, ke mau nei ka hoomanao ana i na hiona o ua home nei, na uluniu, na kahakai olino, ka moana a makou e holo ai i o ia nei, na ko'a mokumoku, na mokupuni liilii, na kauhale, na luakini, na wahi a makou e hele ai, no ka hana a ka Haku. Aka, ua hoopau ka Haku i kau hana ma keia ao, no ka maha mau loa ma kela ao. E hoomaikai ia ke Akua me kona mana i ike ole ia. A eia makou e holo ana, me ka makani maikai mahope, ha mau la wale no, hiki ana makou i ka aina
Ianuari 7 Sabati, hookomo aku makou i ke awa kumoku ma kekahi aoao o Kusaie, he kaawale loa aku kahi e noho ana na misiori mai keia awa aku, he ekolu paha mile ka loihi, aka, he awa maikai loa ia e pilikia ole ai ka moku. Nana aku la i ka aina, uliuli maikai, ua uluia e na laau a hiki i ke kai, nihoniho na kuahiwi me he pahiolo la ma kela a me keia aoao o ka aina, mahalo i na hana a ke Akua. Aole nui na hale ma keia wahi, he elua wale no wahi hale a makou e ike aku nei, ma ka moku no makou ia la a po. Ma ka Poakahi ae la 8, hiki mai la o C. M. Chanaon ke ke kumu o ke kula ao kumu o na keikikane o Gilibati. Lulu lima iho la makou me ia a me kekahi mau haumana pu no. Mahope iho o ka luana ana no kekahi mau hora, koi mai la ia makou e holo pu me ia mauka, a o ko makou haalele no ia i ka moku no na halekula. Hiki aku la makou a hookipaia aku la ma kekahi rumi kaawale o na haumana, noho pu makou me na haumana, oiai he mau keiki no na makou i ka wa e noho ana ma na mokupuni o Gilibati. Launa pu makou me lakou ma na halawai pule ohana o lakou. He mau olelo paipai kekahi mai a makou aku. He mau keikikane mea wahine kekahi o na haumana o keia kula, he 20 a oi na haumana o keia kula ke hui pu ia me na keiki wahine ole. Pela iho la makou i hoohala ai ma ia la, e kilohi ana i ke ano o ke kulana o keia mau kula i kukuluia ma ke kahua i kaawale loa mai ka paeaina o Gilibati mai. He maikai ka aina o ke kula, he hapa uuku nae kai mahiia, nolaila, aole he nui o na mea ai o ka lakou papaaina, he oki loa aku hoi kahi i-a.
Hoolauna ia aku la makou no ke kula kaikamahine Gilibati, malaila no na kumu wahine, Miss Hobina a me Miss Pama a me Miss Wilson, a me Mrs. Kapena Garland no hoi o ka Hokuao, a hoomakaikai ia aku la makou ma na wahi a pau o ko lakou halekula.
Maikai ka malama ia ana o keia kula, maikai na halekula, maemae na rumi, o na kumu a me na haumana iloko no o ka hale hookahi. Aia no hoi iloko o ia hale ka rumi kula, rumi kuke a me na wahi a pau i hoomakaukauia no keia hale hoonaauao o keia mau lahui Gilibati a me Makala, maemae na kaikamahine me ko lakou mau aahu. He eleu a makaukau lakou i ka himeni ma na mea i ao ia ia lakou, pomaikai keia mau lahui i ka loaa ana o keia mau halekula kahi e hoonaauao ia ai na opio kane a me na kaikamahine. Ke haawi aku nei makou a pau i na kumu a pau o na kula i ko lakou hookipa ana aku ia makou ma ko lakou mau papaaina i na mahalo piha kiekie, a pela pu no hoi i ka makua ma ka lani no kona lokomaikai i kona alakai maikai ia makou ma keia wahi. Pau keia o ko makou hoi no ia i ka moku, kauoha hou ia mai la makou e hoi hou aku i kekahi la ae o ia pule, a ae aku la makou ia leo poloai.
Ma ka Poalima o ia pule no, holo hou makou ilaila, a malaila makou a hiki i ka la Sabati.
Ma ka la Sabati, hora 9, ua akoakoa na haumana o na kula keikikane a me na kaikamahine maloko o ka rumi nui o na keikikane; o ke kumu kane a me na kumu wahine a me makou pu hoi maloko o ia anaina, a na Rev. W. N. Lono i puunaue aku i ka ai o ke ola ma kela anaina kamalii, ma Ioane 10:11. “Owau no ke kahuhipa maikai.” Maikai na manao i waihoia aku imua o lakou, ma ka olelo ponoi o lakou, oiai o keia mau kula, ua kukuluia no ka hoomaamaa ana e lilo i mau kahuhipa na ka Haku, ma ko lakou Paeaina iho, a e lilo aku ana paha ia lakou ka hana a pau mahope aku, no ka hanai ana aku i na kanaka i ka olelo o ke ola, ka euanelio a ka Haku Iesu Kristo.
Ma ka Poakahi ae o kekahi pule, o ko makou hoi no ia i ka moku, a maluna makou o ka moku e kuai ana i na kalo maka, a haawi hou aku i na kamaaina e hoomoa i ka imu, a kui me ka pohaku, a wali a hookomo ma kekahi pahu a umeke no hoi, ua lawa keia poi a makou no na pule eha ma ka moana, nui na kalo maka i kuai ia no ka moku, na maia, na pua ko, aole hiki ke ai i ka maia no ka nui loa, nui no hoi na ia hou i kela la a me keia la, nui no hoi na puaa i kaluaia a lawe ia mai na makou, piha momona keia wahi aina.
I kekahi la, pii aku la makou iuka o ka aina, a holo aku la ma ka muliwai haiki a komo loa iloko lilo o ka aina, e kilohi ana i ka nani o na laau e ku ana ma kela a me keia aoao o ka muliwai, pololei ka laau, hiki no ke koho aku, ma ka ʻ umi anana a oi aku ka loa, a he pili loa ka laau ma kau wahi. Heaha la ke kumu i kukulu ole ai o na kamaaina i mau hale nani no lakou, oiai he nui wale na laau kupono i ke kukulu hale malaila, aia no iloko o na hale pelapela i hele a eleele i ka uwahi e noho nei. Ua maemae ma ke kino, a kapulu ma ka noho ana.
Aole i pau.
Hoolaha Kumau
KA AYER SASEPARILA
Oia ka LAAU oi loa o ka maikai no na mai i hookumu ia mai ke koko ino mai. Ua oi loa ae hoi, no ka mea, o kona kahua i hookumuia io ka
Honodorusa Saseparila Oiaio.
No ka mea, o ka LAU NAHELEHELE a me na mea a pau i maa i ka hoohuihui ia, oia na laau oi loa o ka maikai, a no ka mea hoi ua ike ia ka waiwai io ma ka lapaau ana i na MA ʻ I o ke KOKO--ua oi ka
Ayer Saseparila
ma na mea a pau e hoikaika a e kukulu hou ai i ke kino i hoonawaliwali ia e ka ma ʻ i a me ka eha.
Ua hoonoono ia ka ai, ua hoopau ia ka ma ʻ i o ka waihona hoowali ai, ua hooikaika ia ke Ake a me ka Puu Hoowali ai, a hoohana maikai ia na lala a pau o ke kino. Ua hookuke ia mai ke kino ae, ka laau make o ka ALAALA, ua hoola ia na EHA, na PUHA, na RUMATIKA, na MAIHEHE, na HUEHUE a me na ma ʻ i ma ke poo kahe wale o ka hupe, a ma na wahi a pau ke hooia mai nei na Kauka alakai ka maikai o keia laau.
Ke hoola nei ia hai, a e hoola no hoi ia oe .
No ke KUNU a me ke ANU o ka
Ayer Cherry Pectoral
ka laau lapaau alakai o na o hana.
No ka NALULU, ka LEPOPAA
ka LENA a me kekahi mau mea inoino e ae o ka opu, e lawe i ka
AYER HUAALE CATHARTIC
E makemakekenui ia nei e ko ke ao puni.
Hoomakaukauia e Kauka J. Ayer & Co., Lowell, Masekuseta.
HOLLISTER DRUG CO.
Na Agena ma ka paeaina Hawaii.
KAKELA ME KUKE
KA HALEKUAI NUI
O NA
WAIWAI LIKE OLE
NA MEA
HANA KAMANA A PAU
Na lako pili hao kukulu hale, Na kepa, Na lei ilio, Na kaulahao ilio, Na Pahi, Na Upa, Na kope hulu, Na pulupulu.
PALAU LIO
Na mea mahiai, Na au ho, Na au koi, Na kua bipi, Na lei bipi, Na kaulahao bipi, Na uwea pa, Na kaa palala, Na mea piula, Na ipuhao.
Makau me Aho Lawaia
Na Iliwai Na kaula, Na hulu pena, Na pulumi, Na pena, me ka aila, Na kopa, Na aila mahu Na pakeke Na pakeke hao, Na kapu hao, Na pauda, Na kukaepele, Na uwiki, a me Na ipukukui.
Mikini Humuhumu Kaulana.
Wilcox, & Gibbs Hookahi Lopi.
ka Remington, Elua lopi.
A me na ukana he nui loa, o kela ano a me keia ano.
Kakela me Kuke
2396-q