Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 25, 23 June 1894 — Haiolelo a Hon. L. A. Kakina imua o ka Hui Amerika. [ARTICLE]

Haiolelo a Hon. L. A. Kakina imua o ka Hui Amerika.

Ma ka halawai mau o ka Hui Amerika ma ke ahiahi o ka Poalima, lun» 15, ua poloai akea ia mai o Hon. L. A. Kakina, ke Kuhina noho o Hawaii ma Wasinetona, e huepau mai i kona nmuao no ke kuiana o ke aupuni, a eia iho malalo na owiii dainamaita a ua pukoiiakona nei i iliki mai ai a loaa pono ka lae o na anee alii a lohaloha kunewanewa ona i ke ala makamaka ole: £ na hoaloha. Hauoli loa au i ko'u konoia ana mai e haiolelo imua o oukou. Olai, owau ko oukou luna hooko kauoha ma Wasinetona no kekahi manawa loihi, he mea kupono no'u ke hoike pono aku ia oukou ī ke kumuhana a na anee alii i j palahuli ko alo ilalo. Lana ko'u' manao e ko ana ko kakou iini, oia hol e hui koke ana kakou me Amerika Huipuia. I ka lohe mua ana o j na kanaka o Amerika no ka ninau i hoohuiaina, ua lehulehu na poe i ala mai e kuka no ka makemake e komo aku oHawaii i hoku oiinolino hou no na poai hoku alohilohi o Ame.ika. O ka oukou hana nui i auamoai i keia mau mahina he umi-kumamahiku i kaahope ae nei, ho pomaikai nui ia no kakou a pau ke komo kino ana iloko oia mau oehueliu, a he mea ia* nana ī nakii paa iho i ko kakou puuwai mamuli o ka kakou kumuhana e hiipoi nei. Ua hoea keia kumuhana ano nui imua o ka hale ahaolelo o Amerika, a mamuii o ke kokua o Peresidena i na anee alii, ua kono ikaika ia na poe o ka aoao Ripubaiika a pau • ku me ka iokahi no ka hoohulaina, a o na poe Kipuhalika a pau loa eia lakou ke kakoo mai nei ia kakou. Ua huliamahi na poe Itipuhalika mahope o kakou, aka o ke kumu o ko kakou lanakila, oia no ke komo pu ana mai o na poe Populist a me kekahi poe democrata. Na SeaatorKyle i hookomo kela

olelo hooholo e kokua ana i ka olelo hooholo a Turpie, a na ia mea i haaaku ika laau hoohiamoe i ua poe auee alii a pau loa, a moe aku la lakou ike nla hoi hou ole mal. Mawaena o na Democarata me kakou, eia no o Senatoa John T. Morg:au o Alahama, a oia no ka mohn oi pookela loa no na ninau hoohuiaina a me ke alawai o olai he mau mahoe laua ma ka ike a na poe kalaiaina. He nui ae no na poe koikoi o ka ahaolelo o Amerlka e kuilima pu nei me kakou ma keia nlnau. Owau pnha ka mea kupono e kaana pono ika kakou mea i hooikaika ai iloko o keia mau ia o ka uluaoa, oial, aia au ma kela aoao e haka pono [mai ana ia oukou e ku ana me ka makaukau e eha ka ili mahope o keia pono a kakou e na-i a e uhniaholo nei hoi. Ua nui na mokuahana e hookuee ana ia kakou, nui na hailiili no na poe mikanele, na poe waiwai, na poe mahiko a me kalepa, a pela wale aku, aka, maluna o keia ninau hoohuiaina, he hookahi ko oukou puuwai, a ua ala like ae oukou, a na ia kulana o ka lokahi i hoopipika aku i na eneini. No keaha mai keia? Ua hoea mai anei ka milenio ma Hawaii nei? Nui na hana hoohuli ano e ia ana o kakou. I ka 1884, he wahi kamailio wale no hol ka'u no Kalakaua, ua piena koke mai o S. M. Damoa, aka i keia la he ipo oia na ka poe hoohuiaina. Ma ka hora 10 oke kakahiaka o ka Poalua, lanuari 17, 1893, ua kunewanewa o S. B. Dole mawaena o ka hoohuiaina ame na anee alii. I keia la, he hamar§ kila oia no ke Aupuni Kuikawa, nana i kipopo aku nei a nahaha liilii ka ninau hoihoi alii. Nui ka inaina mamua o Kauka Mngam i na keiki mikanele, i keia la, he hoopili oiaio loa oia no kakou. Na ke aupuni moi i hoonaueue , mai la kakou a loaa keia kulana, a oia no hoi ka hopeua o na hana hookaumaha wale a hanauluulu a na moi o Hawaii nei. Ile mea maopopo aole hilei ia kakou ke loaa ke aupuni kupaa onioni ole i keia wa ke ole e hoohana ia na elau pu. Aole o'u makemake e noho iloko o kekahi aina e lawe mau ana au i na owili poka iloko o ko'u poli, a ola ke kumu o ka huii aku o na maka i ka hoohuiaina.—ka pnuhonua no kakou a pau. Ua hoao o Amei lka e neho hoomalu ia e ka hapanui o na poo koho balota, oia wale no ke aupuni o ke ao nei i hana pela. Ua kupono wale no nae ia i ke aupuni he hookahi ano kanaka. Ina he ,poe Amerika, Enelani, a Euiopa wale no kakou, me nei, maalahi na hana. Ua hiki i na lahui Europa ke noonoo no lakeu iho. Ma ke kumukanawai o Amerika Huipuia, e loaa no keia! "Ua haawi mai ke Akua i ka maua pili paa ī na poe a pau," a pela aku, aka ma ka hooko ana o na kanawai, eia ka mea e ike ia nei, "Ua haawi mai ke Akua i ka niana piii paai na poe a pau koe na Pake." Ua hooko ia keia mau mea me na eleu pu, a oiai he mea e ehaeha ai ka naau ko ik« aku i keia mau mea, «la nae, oia wale no ka mea e hana ai i hiki ai ke ku kakou me ka holomua. Oiai, he nui na lahui ano e maanei, he mau kumu hooulu haunaele mau keia. Aole hiki ia kakou ke noho hoohemahema a waiho i na pu e punahelu ma kahi e, oia ke kumu nui o na poe naauao e o-ku nui nei no ka hoohuiaina. He olelo lapuwale ka mea e olelo ana e hono ka- !

| kou e hooko raa na ano a pau i na ! kanawai o na aupuni democarata, he aupuni no ka lehulehu. Ina pela, alaila lilo i mea ole ko kakou mauna ana i ko k&kou ola ma kela la kamahao o lanuari 17, 1893. Ina no paha ua kue mai ka hapanui la kakou, o ka kakou waie no e ho®ho ai,,ua nalo 'oa ke aupuni moi mai ka ili aku o Ilawaii. I hakaka kukou i mea e loaaai ke aupuni kupono, a e paio mau no kakou no kona hoomau ia ana. Aole o kakou makemake e hakaka a hoopoino waie aku, aka, ina e hoopaakiki mai na poe aneo aiil, e puu ana ka iae o lakou. Ina eia no oukou ke hoomanao mau nei no na hana a oukou i komo kiuo iho nei, me ka hopo ole au e aielo aku nei, ho mau la helu wale no koe, a e like me na kukuna o ka la e hoomaiamalama ana i na puu ma ka hikina, pela auanei oukou e kilohi aku ai i ka hae o Amerika Huipula e weio haaheo mai aaa, a i«ole oia o napoo hou aku.