Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 2, 12 January 1895 — Page 3
This text was transcribed by: | Terry Ledford |
This work is dedicated to: | Allan Ledford |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KA HUI ALAHAO ME AINA O OAHU
MANAWA HOLO,
Mai a Mahope aku o Iune 1, 1893.
NA KAA AHI
Honouliuli
B B A D
A.M. P.M P.M. P.M.
Haalele ia Honolulu ... 8:46 1:45 4:35 5:10
Haalele ia Manana..... 9:30 2:30 5:10 5:54
Hiki i Honouliuli.... 9:57 2:57 5:36 6:22
NO HONOLULU
C B B A
A.M. A.M P.M. P.M.
Haalele ia Honouliuli ... 6:22 10:43 3:43 5:42
Haalele ia Manana..... 6:55 11:15 4:15 6:10
Hiki i Honolulu.... 7:30 11:56 4:55 6:45
A No na Poaono wale
B No kela a me keia la
C Koe na la Sabati
D Koe na Poaono
NU HOU HAWAII
Ua hookuu ia ka mokuahi Kinau
e holo no kona mau awa kipa mau
ma Hawaii a me Maui inehinei.
Ua Ku mai ka Alameda i ka la
inehinei mai na Panalau mai o ka
honua, a ua holo loa aku ne i Kapalakiko
i ke ahiahi nei.
Ua pau mai i Honolulu nei ma ka
Mikahala o ka la Sabati i hala, o
Luna Senate W. H. Rice a me ka
ohana.
O ka Poalima, Ianuari 25 aenei,
oia ka la konohi o na pake, a e maluhia
ana lakou ia la i ka hauoli
makahiki hou.
Ua kapala ka inoa o ka Hale
Uinihepa hou loa o Mr. E. S. Cunha
ma alanui Moi, a Repubalika. Heaha
la ia.
Ua banakarupe o J. A. Afonso o
Honokaa Hamakua Hawaii, a o ka
nui o ka aie, he $4,615.81. Ua koho
ia o C. Bosse i lunahooponopono aie.
Oiai e mau ana ka mana o ke kanawai
koa, e huli ia aku ana na
moku kuloko a me kuwaho mamua
o ko lakou ae ia @ aku e komo mai.
A kela Poaha aku, e ku mai ai
ka mokuahi Arawa ma Honolulu
nei mai Kapalakiko mai, ma kona
alanui e kikihi loa ana no na Panalaau
o ka Hema.
Ua panikuia ka holohele ana o na
kaa hapaumi i na la Poakahi, Poalua,
Poakolu, Poaha a me nehinei o
kela hebedoma mamuli o ke kauoha
a ka Ilamuku.
Iloko o na la kaua iho nei, ua
papa loa ia na mokuahi a me na
mokukuna holo pili aina aole e puka
aku mai ke awa o Honolulu a loaa
ka ae mai ke aupuni aku.
I ka hora 12 awakea o ka Poaono
i hala, ua huli hoi aku ka mokuahi
Australia no Kapalakiko, me ka
lawe pu aku ia 36 mau ohua kapena,
ua eke leta a me na waiwai Hawaii.
Ua wawa ia ma ke kulanakauhale
i ka Poaha nei, ua loaa aku ke kino
o Carl Widemann aka ua lele e ke
poo a ua nalowale. Aole i hooiaio
ia keia lohe.
Ma ka Poakahi iho nei, ilalo o
@ wa o Lunakanawai Whiting a me
Kale Wilikina i ke ki manu, a ua
ahiahi hoea ana i ke kaona nei.
Akahi no laua a lohe i ke kani alapine
a na pu.
Ua lohe wale la o keia wahi pukuniahi
a na kipi i hoohana ai ma
Daimana Hila i ka Poakahi iho nei
mai Kahuku ka lawe ia ana mai, a
ma na alanui o Honolulu nei i lawe
ia ae ai a hoea i Waikiki.
Eia na alakai o na kipi ke hele
auwana mai nei i ka mahelehele o
Manoa a me Palolo, o R. W. Wilcox,
Sam Nowlein, W. H. Creigg, J. W.
Pipikane, Carl Widemann a me kekahi
mau haole Canada.
Ke huli wale ia nei ma kauhale o
na poe anea alii mahope mai o ka
@ la Poalua iho nei, oia hoi ka
@ ana o ka manawa i kauoha ia ai
na mea a apau o paa ana i na pu e
hoike mai i ka Ilamuku
Ma ka po Poakahi nei, ua hoao
kekahi poe e puhi i ka halekula
mauka aenei o Kauluwela, aka aole
i hookuu ia ke ahi e a loihi. Ua
kinai koke la e na lima kokua o ke
aupuni.
O Kapena R. P. Waipa o na Makai
Kumau o Honolulu nei ka hele
ekahi ma ka alualu peka a ua kipi.
Ua papahi mai o Peresidena Dole
iaia me ka mahalo kiekie.
O kela haole haku mele i hoea
hou mai nei, o Juaquin Miller kona
inoa, oia kekahi i hele aku e hoai
ka hohono o ka uwahi pauda, a e
lohe aku ana paha kakou i kana
mele i oi ae ka nanaea mamua o ke
mele o Koolau.
Ke holo nei na lohe ma o a maanei,
he elua tausani mau pu i hoohikihiki
ia mai e ka mokuahi Waimanalo
no ka poe anee alii mailuna
mai o kekahi mokukuna kuwaho.
Ua paa i ka hopuia ka malamamoku
a me kapena Davies o ka mokuahi
Waimanalo, a ua hoike ae nei
laua i na inoa o ka poe haole waiwai
i komo pu iloko o keia lialia kaua.
Ua panihakahakaia ke ola o Chas.
L. Carter no $20,000 iloko o ka Hui
Mutual o Nu Ioka. Ua olelo ae ka
Agena oia hui ma Honolulu nei (C.
B. Rose), aole ona kanalua no ka
loaa ana mai o ia puu dala i ka ohana
o ka mea i make.
I ka la 7 iho nei o Ianuari, i piha
ai ke 57 o ko ka Lunakanawai Kiekie
Alapaki F. Kauka mau makahiki
o keia ola ana. Ke kahoahoa
ae nei makou no kona ola loihi a me
ka oluolu, i kukai ia me kona ike
malama oia.
Eia ke oaka mai nei na kuli o na
haole kane a me wahine i komo i
ka hookupu dala ana e kuai i na pu
a me na lako kaua no na kipi, no
ka mea ua pau aenei i ka hai ia na
inoa o kekahi poe a ke paa ia nei e
ke Aupuni.
He oiaio ane ka lohe e laha nei,
e ko ka moiwahine holoholo kaa
ana i ka la Sabati aku nei i hala no
ka wa mua loa maluna o ke kaa o
Manuel Reis ma na alanui o ke
kulanakauhale nei, he hoailona ia
no ke kahea aku i na Anee Alii, e
ala e hele i Lae Ahi, e paa i na mea
kaua a e maki mai i ke kulanakauhale
nei a e hoihoi ae iaia ma ka
nohoalii?
Ua pau i ke ahi ka halekuai nui o
Wing Chong ma Wananalua Hana
nei i ka hora 8:30 wanaao o ka la
31 o Dekemaba i hala. Ua pau na
mea a pau loa, aole he waiwai i
lawe ia a pau pu me ka hale moe,
aole ukana lawe. O ka pahu hao
wale no koe, aole mea i poino oloko,
me na buke a me ke $31.
"E kipu no ka make," oia ke
kauoha i haawiia e ke aupuni i ka
poe a pau e hele ana i ke kaua ma
ka aoao o ka Ropubalika, i ka poe a
pau e hoao mai ana e kue i ko ke
aupuni mana a me na kauoha. Nolaila,
ua ike iho makou i kekahi
poe anee alii haole e haawi ana i na
kokua i ke aupuni.
Ua haalele aku he 90 a keu mau
paahana Iapana o Kahuku i ka Poaono
i hala, a ua hele wawae loa mai
i Honolulu nei, a ma ka wanaao Poakahi
aku nei i hoohiki mai ai ma
ke ala mai o ka pali o Nuuanu. Ua
hooponoponoia e na luna Iapana o
Honolulu nei, a ma ka wanaao Poakahi
aku nei i hoohiki mai ai ma ke
ala mai o ka pali o Nuuanu. Ua
hooponopono ia e na luna Iapana
o Honolulu nei a ua pau aku i ka
hoihoi la i Kahuku maluna o Kaala
i ka Poakahi nei.
"Hana, Jan. 4. - J. U. Kawainui.
--Ke houna aku nei au ia oe he
Elua Dala no ka'u nupepa KUOKOA
o keia makahiki 1895, oiai he ale
na ia nupepa makua o ka Pae Aina
holookoa. Ke haawi nei au i ko'u
aloha Hape Nuia i kuu nupepa a'u i
aloha nui ai, ma ka hookaa pau ana
i kona ola no keia makahiki. Aole
o'u makemake, e maalo ole mai oia
ma ka ipuka o ko'u hale. Ua makemake
au e kipa mau mai oia i na la
a pau o ko'u ola ana."
O kela kanaka Hawaii nona ka
inoa S. Pua Mio i hoolilo iaia iho i
lelewa ma ke kukulu ana i kona
lauoho a loloa loa me ka hoohiki
"pau pele pau mano" aole oia e oki
ana i kona lauoho a hoihoi ia ka
moiwahine i kipakuia iluna o ka
nohoalii, ua hopu pio ia i ka po
Sabati aku nei ma ke kahua kaua o ka
poe anee alii ma ka pa noho o Henry
F. Bertelmann makai o Lae Ahi.
E ko ole ana ka hoohiki a Pua a
pau ke lauoho i ka poke ia.
I ka hora 9:20 kakahiaka Poalua
iho nei, ua hoounaia ka mokuahi
"Ke Au Hou" no Maui a me Hawaii
me Luna Senate H. P. Baldwin
maluna ona, mamuli o ka hoouna
a ke aupuni e nana a hoolohelohe
ma Maui a me Hawaii. Ua ku
oia i Maalaea i ka hora 6:25 o ia
ahiahi no, lele iuka o Mr. Baldwin
me ke kapena a me na luina hoe
waapa. Papa loa ia na luina aole e
kamailio a ninaninau ia ka mea malama
hale ukana o Maalaea. Aole
wahi lohe ma Maui no ke kaua ma
Honolulu nei, a he maluhia wale no
ka noho ana. Haalele ia Maalaea
holo loa a ku i Mahukona i ka hora
12:05 wanaao Poakolu, lele iuka a
halawai me ke kokua luna nui malaila.
Aole he wahi mahui a
hoohuoi o ko Hawaii poe no ka
haunaele ma Honolulu. Ua hoi loa mai
a maluna ae o Maui mai a ku i ka
hora 6 ahiahi Poakolu nei.
Ua paa i ka hopu pio ia o W. H.
Daniels o Wailuku a me W. K.
Hutchison o Hana, Maui a me
Henry West o Hilo Hawaii, ko
Nawahi lutanela ma na mea
ohumuhumu malu, palapala a me kamailio.
Eia lakou a pau ma ka halepaahao
o Kawa e moe mai nei.
Ua ku mai i ka Poaha nei ka
mokuahi kaua Ecuadora Esmeralda
mai Galapagos mai a e holo ana no
Kapalakiko. No ke aupuni o Kili
keia manuwa mamua a ua nui na
lohe no kona kuai ia i ke aupuni o
Iapana. Eia nae ke holo nei oia
malalo o ka hae Eduacora.
Nou Pohaku Hookala Kupua
I ka po Poalima o ka hebedonaa i
hala, ua hoomaka ia e nounou me
ka pohaku na hale noho e kekahi
mau Pukiki ma alanui Kula ma
Ewa iho o ka wapo o Waikahalulu
mauka nae o ke alanui. Ma ka po
Poanono mai, ua hoomau mai ne
keia hana kolohe lapuwale launa
pono ole e wawahi ai i na puka aniani
o kekahi mau hale. Ua pii maoli
ke Kapena maikai nui me na
makai ia po, a ua imi wale e nana
ai i kahi o ka pohaku e lele mai ai,
aole nae loaa iki. I ka po Sabati
nei, ua hoomau mai no keia nounou
ia ana o keia mau hale maluna ae
me na pohaku. Ua hoouna ia o
Kapena Hookano a me eha mau
makai. Ua imi na makai me na
ipu kukui aniani hele-po, aka aole
nae loaa iki, eia nae i ka wa a na
makai e hoomalamalama hele nei e
imi ai, ua hoomalolo iho la ka nou
ia ana mai i ka pohaku. No ka loaa
ole o ka mea nana e nou nei, a o ka
olelo hoi a kekahi poe he akua ka
mea nana e hoopahaohao mai nei
keia mau pohaku, nolaila ua
hookauliilii ia na makai. A i loko o
keia hana ia ana pela, ua paa aku
la i ka hopu ia e ka makai he keiki
Pukiki o Ioauuin Pimenta ka inoa
ma e ka loaa maoli ana aku e hoonou
ana i ka pohaku. He keiki
keia he umikumailima makahiki a
ola no kekahi e hoimi pu nei i ka
mean nana e nounou nei me na
makai. Aia no keia keiki maloko o
kekahi hale e ku pu la me kela hale
e nou ia ia. Ua hopu pu i ke
makuakane a ua hookuu ia ae no ma
ke bela, o ke keiki aia no ke paa
nei. He keiki no ka keia nana i
puhipuhi i ka mihi@ o o Halawa
mamua, hoopaa ia i Keoneula a hemo
mai nei, a ke hana nei i keia mea
ino lapuwale haalele loa.
NA LETA
Aole o makou makemake e lawe i ke
koikoi o na hala no na manao i hoopuka ia
malalo o keia poo e ko makou poo mea kakau.
Ka La Happy New Year ma Waimea Hawaii.
Ma na hora poniponi o na kulu
kehau iniki ili o ka aina mauna,
oiai e lawe malie ana i na kui
houhou o ke anu maeele, a o ke kapa
aahu o ka wahine noho kuahiwi
iluna o Mauanakea, nana e pahola
mai i na ukulele i kahiko no na
kini o ia aina.
Ua pahola ia me la he mau papaaina
hauoli no ka makahiki hou,
imua o kekahi mau ohana lehulehu
no ke komo ana o na ola makamae
a ke Akua i haawi mai ai, aona
kela mele kaulana a na puali Anela,
"Hoonani ia ke Akua,
Ma na Lani Kiekie,
He malu ma ka honua,
He aloha i kanaka."
Ma ka hoea ana mai o ka malamalama
o ia kakahiaka, ua waiho kalae
na kuahiwi ua ike ia aku na
laulaau uliuli o ka uka waokele
a ua piha hauoli na manu o ka lewa
a e nunulu malie ana na pipi bulu o
ka Hui o Parker Ranch, a e holo
kainapu ana na lio i ke kula no ka
piha hauoli i ka makahiki hou.
Ma ia kakahiaka no ke pua mai la
ka uwahi o na imupuaa, he mohai
makana no ka makahiki hou, a i ka
hiki ana ae i na hora awakea, ua
pahola hou ia ae la ia mau papaaina
me na ono kuhinia a ka puu o
momoni ai, ua ai a lawa ua imu a
kena no ka hauoli makahiki hou.
HALAWAI HAPPY NEW YEAR.
Ma ka hora 12 awakea, ua wehe
ia he anaina halawai makahiki hou,
maloko o ke keena hoakolokolo o na
una aupuni o ke aupuni Repubalika
o Hawaii. Ua hoomaka ia na hana
ma ka wehe ia ana o ka halawai o
ka mea mahalo ia D. S Kahoakano
me ka pule.
Na keia keonimana i wehe mai i
ka ipu makani a Laamaomao, he
haiolelo aole i kana mai ka piha i
ka momona o kana mau lawalu one,
ua hoonuu ka lehulehu o ia anaina
kamahao me na leo hoolele mailoko
mai o na paia o ia keena laahia,
nona ka heluna he mau pahaneli e
wawalo ana, eo me i ke keiki o ka
aina haaheo. Ia O. M. Kekuewa
ka pane ma ka aono o na makai,
me na leo aloha e pahola mai ana
no ka hoomaha ana o S. M. Kekoa
i ka oihana, oiai o S. M. Kekoa ma
ke kahua o ka hana ua kuu pau mai
ia oia ina leo o ka pahuolelo kamahao,
a i ka lohe ana aku ia mau leo
aheahe malie @ ua hoike akaka o
ke ke Akua lokomaikai, ia wa ua
pa umi tausanai hou ia ae la na leo
hooho o ia anaina kamahao, a he ku
maoli no i ke eehia a me ka oiaio.
Ia S. H. Mahuka ka panina o na
hana ana o kona waiho ana ae, he
palapala hookohu o ka oihana hope
makai nui o Kohala Akau, ma ka
lima o D. S. Kahookano lunakanawai
apana o Kohala Akau nei, a
nana i heluhelu ae i ke ano nui o
ua palapala nei me ke ohohia. ua
haawi ia na lima akau o ke aloha
o ka oihana, ua hookahe ia na kulu
wai meli o ke aloha me kona mua
S. M. Kekoa, a i kana mau hoakaka
ana no ka oihana ua piha pu ke
koena me na leo wawale, he nakulu
ma ka papahele a nona ka heluna i
koho ia he mau miliona, eia ka he
7 no hawae lauhue Kona. Hookuu
ia na hana me ka pule a Rev. J.
Kalino.
D. K Pipi.
Waimea, Ianuari 3, 1895
Na Mea Hou Kona Akau Hawaii.
Happy New Year!
Mr. Lunahooponopono,
He nui na mea ano hou o Kona
Akau nei. Eia o Mr. Lukela, ka
haiolelo o Kealakekua ke haiolelo
nei, e iho mai ana ka pele mai Kalahiki
ma Kona Hema, a Kailua ma
Kona Akau, a e pulumi pau loa ia
ana na kanaka a pau ma ia wahi.
Maihea mai keia ike i loaa mai nei
ia Lukela? Na ka lehulehu ia e
nana mai. He pololei paha, aole
paha? Ma ka manao o ka mea
kakau, he hoopunipuni wale iho no ia
mea, a he mea pono e hookolokolo
ia o Lukela ma ia mea, e ole ai oia
e alakai hewa wale i na kanaka; he
pono e punuku ia ka ihu a me ka
maka o Mr. Lukela, i ole e kamailio
wale.
Ma Holualoa, Kona Akau, Dec.
26. -Ua kupee ia ma ke kaula kaakolu
o ka mare e ka Rev. W. M.
Kalaiwaa o Miss Hattie Haaheo me
Kaiama Seta, a mahope iho ua haawi
ia mai he papaaina i hele a
luhiehu i na ono like ole. Ua ai
iho a hoha, a malaila ae ka puali
makai o Kona Akau; J. Kaelemakule,
W. Muller, na Miss Kelii a
me Madame Ane Aiu a me na poe
e ae a lehulehu. Ma keia ke haawi
nei ka mea kakau i na hoomaikai
nui ia D. Kahao, keiki o ka wai
pauma o Paukini.
Waiona. - Ma ka po o ka la 25 o
Dekemaba, i hopu ia ai o Barnado
Pukiki no ke kuai waiona e ka
makai eleu J. Kealoha Maui, a ma
ka la 29 nei i hoopaiia ai he $100.
Nui kela, a eleu no hoi ka oihana
makai.
Ke anu. - He keu ke anu o keia
mau po, ke hele ia a pili na kuli i na
pepeiao. Uwe ka uku i ke anu la,
nawai ole anu hoi, ke aahu mai ia o
Poliahu i kona kapa hau.
No ka la. - He oi aku ka wela o
keia mau la, ke hele la a nakeke
ka pae o ka imu, auwe! Uwe paha
auanei o Kanepuniu i ka wela o
ka la.
Ua hiki mai la he palapala noi
dala na J. Nawahi ma, eia i Keauhou
nei ia J. W. K. me C. Kaiaiki,
ua pakike ia aku e H. Kawewehi,
hilahila wale, ahea pau ae ka hupo.
E pono e hoopau.
Holomua na hana mahi kope, a
ke holomua nei.
Happy! Happy New Year oe e
Mr L. H.
Kou no
Enekini o Paukini.
N. Kona, Hawaii, Dec 31, 1894.
Karisimaka
Mr. Lunahooponopono:
Aloha oe;
E oluolu mai oe i kekahi wahi
kaawale o kau Kilohana no na wahi
hunahuna mea hou o ke kahua ma'i
nei.
Ma ka mokuahi Lehua mai o ka
la --o Dekemaba nei, i hoea mai ai
na lako mea ai i hoouna mahana ia
mai ai ma ka lokomaikai o Mr.
Wray Tayler, mai ka loaa mai o ka
hana ana i hoikaika ai, e laa na
pahu pelena, apala, alani, huakukui,
na pahu ko kanake, na pahu lemi,
i kakau ia ma ka inoa o Wm Nottey,
ka lakou mea i hilinai mai ai,
me na dala pu hoi i manao ia no ka
puaa a me ka bipi, aka mamuli o
kekahi kumu ua hiki ole i ka ai ke
hoolawa i ka papaaina. No ia kumu
ua hoohele ia e waiho i ka hoolilo
ana i kekahi mau dala no ka ai, e
hoolilo i na dala a pau no ka puaa,
a e haawi maka no i kela a me keia
mea pakahi.
Ua hooholo ia keia manao o na
komite i hookohu ia mai, no lakou
keia mau inoa, W. Notley, H. H.
Babcock, Miss Fanny Harper, Rev.
C M. Kealoha a me Father Wendelin.
Me ko lakou hooholo pu ana
hoi e haawi ia keia mau mea apau i
ka Poakahi mamua o ka la Karisimaka,
ma ia awakea Poakahi i'o i
hoakoakoa ae ai na ma'i a ma ke
kahua ma'i, i kii mai i ka haawina
o ka lakou mau ma'i, a ma ke ku
ana o ka la i ka lolo, i hoomaka mai
ai ka lunahoomalu o ke komite e
kahea i ka inoa o kela a me keia
mea e kii aku i ka haawina i
hookaawale ia no kela a me keia mea,
nona paha ka waiwai io he 1 dala a
emi mai paha, e mahelehele ia ana
penei: 1 hua apala, 1 hua alani, 1
hua lemi, 1 haona lima piha keneke,
1 haona lima piha berena, 1 paona
io puaa maka. I hana ia hoi pela
i hiki i kela a me keia e hauoli no
ka la e hiki mai ana, eia ke Karisimaka.
Nolaila ua hana ia kela hana me
ka holopono a me ka maikai. Ma
ka hoea ana mai hoi o ka la i kau
nui ia ai, ua maikai ka la a uhi
wale mai na eheu anoano o ka po.
Ma ia wanaao ua malama ae ka
hoomana Roma i ko lakou anaina hoomana,
pela me na hoaloha J. Haole
a me J. Kamanu i malami pu ai
he anaina hoomanao ma i wa hookahi.
Ma ia paia anoano o ka hale
o ka Hui Opiopio, ma ka hora 10
hoomaka ko Rev. Kealoha Luainui
malama i ko lakou anaina hoomanao
me ka Kealoha papa kuhikuhi o na
hana i haawi ia i na luna o na ekalesia
o Solomona a me Kanaana
Hou, penei hoi na mea i komo
kuhohonu mai iloko o ko'u noonoo, J.
K. Kainuwai, e wehewehe i ko Iesu
wa hanau, K. M. Kahoohiki, e
wehewehe i na hoailona o Iwikauikana,
oia ke kukui "a" i ke awakea,
W. Notley e wehewehe i na Wanaua
i pili ia ia Iesu, S. H. P. Kalawaiaopuna,
pehea i kukulu paa ai i
ko Iesu aupuni, M. K. Makaena,
ka hoowalewale ia ana o Iesu, J.
Halai, i na mea keakea ia Iesu, J.
Kekuewa, i na wahi i hanai ia ai o
Iesu, C. Kapahee, ko Iesu Babetizo
ia ana, K. Peahi, heaha na hoike e
maopopo ai ua pomaikai kakou ia
Iesu, J. Kahaulelia, i na ua pomaikai
kakaou ia Iesu, heaha ka kakou
e hana ai, Laukekila, na hana mua loa
a Iesu i hana ai, aka no kona
hiki ole ana mai ua haule kana.
Ua hana ia me ka maikai a hookuu
mahope o ka hora 12, he ano
hou keia ma na paia o Kauaana
Hou.
A. Kalauli,
Kalaupapa, Dec. 27, 1894.
"O ka oi ma ke ao holookoa.'
Oia ka W. D. Woodring o Bordly
Kenetuke, e hookaulana nei no ka
Chamberlain's Cough Remedy (Laau
Kunu). Ke kamailio nei oia ma
kona ike ponoi iho i ka inu ana, oiai
o kona a me ko kona ohana ola ana
mai nei no ia mai ka loaa ana i ke
kunu koikoi loa a me ke anu, a ua
hooholo oia o keia laau lapaau ka
oi ma ka honua nei. E kuai ia
no ma na Halekuai Laau Lapaau
pau. O Benson, Smith & Co.,
na Agena ma ko Hawaii Pae
Aina. tf
Hoolaha Hou.
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA
Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka Aha
Hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka
waiwai o J. MANUKEOKEO i make o Wailuku
Maui.
No ka mea, ua waiho ia mai ma ka la 3 o
Ianuari A. D. 1895 kekahi palapala i oleloia oia
no ka palapala hope loa a J. Manukeokeo me
kekahi palapala e noi ana e hoopuka ia ona
palapala lunahooponopono waiwai ia Kaipo
Manukeokeo i waiho ia mai e ua Kaipo
Manukeokeo la.
Ke kauoha ia nei o ka POALUA, la 5 o
FEBERUARI A. D. 1895, hora 10 A. M. o ia la, ma
ke Keena Hookolokolo o ia Aha ma Wailuku
Maui, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka
hoolohe ana i ua palapala kauoha la a me ia
palapala noi, a ma ia wa a ma ia wahi e hele
mai ai na poe a pau i kuleana a e kue i ua
palapala kauoha la a me ka hoopuka ana i ka
palapala lunahooponopono waiwai.
Kakauia ma Wailuku K. M. P. A. Ianuari 3,
1895.
GOODALE ARMSTRONG,
Kakauolelo Aha Hookolokolo Kaapuni Apana
Elua. 2527-@
Hoolaha a ka Hui.
Ke HOOLAHA IA AKU NEI KA LOHE I
na mea a pau, o ka Hui o CASTLE &
COOKE i kaupalena ia, he hui i kukulu ia
malalo o na Kanawai o Hawaii no ka lawelawe ana
i na hana kalepa a me noho Agena hana ana e
like me mamua i lawelawe ia ai o Castle &
Cooke, a i lilo mai i ua hui la. Ma ka halawai
o ua hui la i malama ia ma ka la 26 o Dekemaba,
1894, ua kakau ia na mea a pau o ka Hui a
hooholo lokahi ia na luna malalo iho:
J. B. ATHERTON..........Peresidena.
K. D. TENNY................Kakauolelo.
W. A. BOWEN..............Puuku.
K. D. TENNY,
Kakauolelo o ka Hui o Casle & Cooke i
kaupalenaia. 2527-1
HOOLAHA HOOHUI.
Hoopau ana i ka Hanalei Sugar
Mill Company, he Hui Hawaii
i Hoohuiia.
Oiai o ka Hanalei Sugar Mill company,
he Hui i kukuluia malalo o na
kanawai o ko Hawaii Pae Aina, ua hooko
pono i na kuhikuhi ana a ke kanawai
no ia mau mea, a ua hookomo mai ma ke
Keena o ke Kuhina Kalaiaina he noi e
hoopau ana i ua Hui la, me kekahi palapalahoike
e hoopili ia nie e like me ke
kauoha a ke kanawai.
A no ia mea ke hoolaha ia aku nie ka
lohe i na poe a pau he luleana ko lakou
i keia Hui i olelo ia i ka wa i hala a i
keia wa paha, e hookomo mai lakou i ka
lakou mau keakea no ka ae ia ana aku o keia
noi hoopau ma ke keena o ka mea nona
ka inao malalo iho ma a mamua ae o ka
Poaono, la 19 o Ianuari, 1895, a o kekahi
mau mea paha i makemake e lohe ponoi
ia, e hele mai lakou ma ko'u keena ma ka
Hale Mana Hooko, Honolulu, ma ka
hora 10 kakahiaka o ia la, a e hoike mai
ke kumu i manao ia aole e ae ia ke noi
J. A. King,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Nov. 12, 1894.
2520-10
Hoolaha Hou.
I LOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI
Apana Ekahi o ko Hawaii Pae Aina.
F. AUGUST BUCK @ BALBINI BUCK. Ka
Repubalika o Hawaii. I ka Ilamuku o ko Hawaii
Pae Aina a i kona Hope paha. Aloha.
Ke kauoha ia nei oe e kii aku ia Balbini Buck
ka mea pale, a i ka manawa e hana ai oia i pane
maloko mai o iwakalua la mahope o ka hooko
ia ana o ka palapala kii, e hele mai oia imua o
ka Aha Hookolokolo Kaapuni Kau o Novemaba,
e noho ana ma Honolulu i ka POAKAHI la 5 o
NOVEMABA ae nei, hora 10 A. M. e hoike mai
ina he kumu kekahi e ae ole ia ai ke noi a F.
August Buck, ka mea hoopii e like me ka manao
o ka palapala noi i hoopili ia.
A malaila a ma ia wahi e hooko aku i keia
kauoha a hoihoi mai me ka hoike piha i kau
hana.
Ikea o Hon. W. A. WHITTING,
Lunakanawai Mua o ka Aha
[Sila) Hookolokolo Kaapuni Apana Ekahi
ma Honolulu, i keia la 19 o
Okatoba 1984.
GEORGE LUCAS,
Kakauolelo.
Ke hooia nei au, o keia mamua ae, oia ke
kope kumu oiaio o na palapala kii ma ua hihia
la a o ua Aha la ua kauoha e hoolaha ia mea a
e hoomau aku ia hihia no ke Kau of Feberuari
o keia Aha.
GEORGE LUCAS,
Kakauoloelo,
Honolulu, Nov. 20, 1894. @-6
Hoolaha Hooko o ka Moraki a
me ke Kuai.
I KULIKE AI ME NA HOOKO ANA O KEKAHI
moraki i hana ia e S. KAPELA o Waipio
Hamakua Mokupuni o Hawaii ia W. H.
Bickard, Kahu o ka Maile Lodge no. 4, Knights
o Pythias o ua Hamakua la, ma ka la 2 o Okatoba
A. D. 1891, kope ia ma ke Keena Kakau
Kope Buke 131 ma na aoao 344,345 a me 346, ke
hoolaha ia aku nei ka lohe ke makemake nei o
M. V. Holmes o ua Hamakua la, ka Hope o
W. H. Rickard, e hooko aku i ua moraki ia no
ka uhaki ia o ka aelike oia ka hookaa ole ia o
ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hookaa
ai.
Ke hoolaha hou ia aku nei ka lohe i na mea a
pau, o ka waiwai a pau i paa maloko o ua
moraki la, e kuai ia aku ana ma ke kudala akea
ma ka Hale Kudala o Chas. Williams ma
Honokaa Hamakua ma ka Poaono IANUARI 26, 1895,
hora 12 awakea o ia la.
O ka waiwai i paa maloko o ua moraki la, penei
ke kuhikuhi ana malalo iho:
Ka akahi hapa iwa (1-9) kuleana i mahele ole
ia o ua S. Kapela la iloko o na aina malalo iho
i haawi ia ia Kekahekahe ka makuakane o ua
S. Kapela nei.
1. O kela apana aina a pau e waiho la ma
Kukuihaele ma Hamakua, i kuhikuhi ia iloko
o ka Palapala Sila Nui Helu 921 nona ka ili he
17 75-100 mau eka.
2. O kela apana aina a pau e waiho ia ma
Kukuihaele ma ua Hamakua la a oia ka akahi
hapakolu o ka aina i kuhikuhi ia iloko o ka
Palapala Sila Nui Helu 980, nona ka ili he 52
16-1,000 mau eka.
M. V. Holmes.
Kahu Waiwai i ka Maile Lodge No 4, Knights
of Pythias.
Mea e Paa nei i ka Moraki.
Kuike ke dala. Na uku hana palapala i ka
mea e lilo ai.
No na mea i koe, e ninau ia CHAS. WILLIAMS,
Loio no ka Moraki.
Kakau ia i Honokaa Hamakua Dec. 22, 1894.
2526-ii
He Hoolaha no ka Manao e Lawe
i ka Aina.
I KA POE A PAU E IKE MAI ANA:
E HOOLOHE, O KA HUI ALAHAO
O OAHU A ME AINA, Mamuli o
na mana i haawiia iaia a iloko e kona Palapala
Hoohui a me ke Kanawai i aponoia
ma ka la umikumamakahi o Sepatemaba
A. D. 1888 i kapaia, "He Kanawai e haawi
ana i ka mana a e hooholomua ana i
ke kukulu ana i na Alanui Kaa
Mahu ma ka Mokupuni o Oahu"
a me na mana e ae ma na ano a pau e
hiki ai iaia ma keia mea, ke manao nei e
lawe a hana no ka pono o ke Alahao i
hoomana ia ai e hoomoe a me na hana i
pili ilaila, i na apana aina i kuhikuhi ia
malalo nei:
E hoomaka ana ma ka palena o ke ala
i keia wa o ke Alahao o Oahu e kokoke
la i ka Wiliko o Ewa, alaila holo mawaena
o ka laina i ana ia o ua alahao la e
like penei: Holo komohana 42800 kapuai
mawaena aku o Honouliuli e ona ia nei e
James Campbell a i hoolimalima ia i ka
Hui Alahao o Oahu a me Aina a me ka
Hui Mahiko o Ewa; alaila holo komohana
akau 34650 kapuai mawaena aku o na
Aina Leialii o Nanakuli a me Lualualei,
i hoolimalima ia ia James.I Dowsett;
alaila holo komohana akua 8850 kapuai
mawaena aku o na Aina Leialii o Waianae,
i hoolimalima ia ia H. A. Widemann
a mawaena aku o Pahoa, hapa o ke
Kuleana Hoona Aina Helu 7713, Kuleana
Hoona Aina Helu 10585 Ap. 1, Kuleana
Hoona Aina Helu 9479, a me Kuleana
Hoono Aina Helu 9486 C. Ap. 2 i ona ia e
H. A. Widemann, mawaena aku o ke
Kuleana Hoona Aina 9489 B. ia Holi Ap. 1,
i ona ia e Punohu, a mawaena aku o ke
Kuleana Hoona Aina Helu 9580, Ap. 5 ia
Ohule;
komohana akau 12160 kapauai mawaena
aku o Makaha, hapa o ka waiwai o
R. W. Holt, he hapa i hoolimalima ia i
ka Hui Mahiko o Waianae; alaila holo
akau 8000 kapuai mawaena aku o ka Aina
Leialii o Keaau, i hoolimalima ia ia L. L.
McCandless; alaila holo akau 5400 kapuai
mawawaena aku o Ohikilolo., i ona ia e
Samual Andrews; alaila holo akau 16100
kapuai mawaena aku o na Aina Aupuni
o Makua, Kahanahaiki a me Keawaula, i
hoolimalima ia ia Samual Andrews, a
mawaena aku o ke Kuleana Hoona Aina
Helu 9709 Ap. 1 ia Kuli, i ona ia e John
Holt; alaila holo komohana akau 1100
kapuai mawaena aku o Keawaula, Palapala
Sila Nui Helu 4522, i ona ia e
Samual Andrews; alaila holo hikina 3800
kapuai mawaena aku o ka Mahele 1665 ia
Kaaila a me Keino, i ona ia e B. B. Maile;
alaila holo hikina 2700 kapuai mawaena
aku o ka Mahele 1805 ia Opunui, i ona ia
e Kamealani (w); alaila holo hikina 2100
kapuai mawaena aku o ka Mahele 1807
ia Kauwa, i ona ia e Samual Andrews;
alaila holo hikina 2800 kapuai mawaena
aku o ka Mahele 1806 ia Kahuhu, i ona
ia e Kamealani (w); alaila holo hikina
1400 kapuai mawaena aku o ka Mahele
1804 ia Kahunalii, alaila holo hikika 2000
kapuai mawaena aku o ka Mahele 247 ia
Nuuanu a me Kahili, i ona ia e Kamealani (w);
Pea, Kahau (w) a me Kanewahine (w);
alaila holo hikina 2000 Kapuai
mawaena aku o ka Mahele 248 ia Opunui,
i ona ia e Gaspar Silva, Kamealani (w) a
me Ikalia; e komo pu ana ke akea o 40
kapuai, 20 kapuai ma kela a me keia aoao
o ka Laina, a me na akea pakui e kupono
ai no ka hoomoe a me ka hoomau akui i
ka malama ana i na alahao la.
Oahu Railway and Land Company
Ma o JOHN H. PATY la kona Peresidena
a me W. G. ASHLEY kona Kakauolelo
Honolulu, Dec 19, 1894 2525-4
E Haawi i na keiki Ai Waiu
A ME NA POE OMAIMAI
MELLIN'S
for and
INFANTS INVALIDS.
TRADE MARK.
FOOD
I ka Mea Ai
He Ai Hoou'u Oi Loa
No ka hooulu Kamalii
Ka Hoopohala mai an
Na Mai Ake Pau
Na Opu Ai wali ole.
a me na lelemakule loaa i na
Nawaliwali
HE
AI MAIKAI LOA
No na Pakii Hanai Lima ia
BENSON, SMITH & CO.
Na Awena wale no ma ke Hawaii Pae Aina
Hoolaha hou.
AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI APANA
Eha o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono
waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o
EKEKELA K. KAAWA (w) o Kalawao Molokai
i make. He kauoha no ka hoolohe a me ka
hoolaha aku e hooiaio i ka palapala kauoha.
No ka mea ua waiho ia mai ma ka la 2 o
Novemaba e Hillebruck a me Wilder he palapala i
oloelo ia oia no ka palapala kauoha hope loa a
Ekekela K Kaawa (w) o Kalawao Molokai i
make i keia Aha me kekani palapala noi no ka
hoolalo ana a me ka hoopuka ana i ka palapala
hookohu lunahooponopono waiwai ia G. K.
Wilder.
Ke kauoha ia nei, o ka Poalima la 25 o
IANUARI A. D. 1895, ma ka hora 10 a. m. o ia la ma
ke Keena Hookolokolo o ia Aha ma Hilo Hawaii,
oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka
hooiaio ana i ua palapala kauoha la a me ka
hoolohe ana i ua noi la.
Kakau ia ma Hilo Hawaii Dekemaba 14, 1894.
Na ka Aha
DANIELA PORTER.
Kakauolelo
Ma ka Aha Apana o Molokai.
C. H. Dickey ma o J. H. Mahoe la
Luna Auhau kue ia D. Kaopeahina
Hoopii Koi Aie
PALAPALA KII
I ka Ilamuku o ko Hawaii Pae Aina, kona
Hope a i kekahi makai paha o ka Apana o
Molokai, Mokupuni o Molokai. Me ka Mahalo.
Ma keia ke kauohaia nei oe e kii aku ia D.
Kaopeahina ina oia e loaa ana ma keia Apana,
e hele mai imua o'u ma ko'u keena ma Puk@,
ma ka la 2 o OKATOBA 1894, ma ka hora 9
kakahiaka, a malaila e pane mai ia C. H. Dickey ma o
H. H. Mahoe la, ka Hope Lunahelu o ka Mahele
Auhau Elua o ko Hawaii Pae Aina, a ma ia @
pii ke olelo nei ka mea hoopii.
O ka mea hoopiiia D. Kaopeahina, ua aie oia
i ka mea hoopii ma ke ano oihana i na dala he
Iwakalua no ka auhau i heluia maluna o ke
kino a me ka waiwai o ua mea hoopiiia la, ma
na Buke Auhau o ka Lunahelu o ka Apana o
Molokai, Mokupuni o Molokai no ka @. A
oiai ua koi ia ka mea hoopiiia aole nae i uku
mai i ua auhau la a i kekahi hapa paha Nolaila,
ke noi nei ka mea hoopiiia no na Dala he
iwakalua me umi pa keneta hou aku e like me ke
Kanawai a me ke koina o ka Aha.
E hai aku hoi ia D. Kopeahina in aole ia e
hiki mai ana ma kahi, ka la a me ka hora i
oleloia maluna, e haawiia ana kekahi olelo
hooholo e kue ana iaia no ka hikiole mai
Haawiia malalo o ko'u lima i keia la 2 o
Okatoba, 1894.
W. A. KUKAMA.
Lunakanawai Apana o Molokai
Ua huliia me ke akahele ka mean non ka inoa
i oleloia o D. Kaopeahina, aka, aole nae i loaa
ma Molokai. Nolaila, ke hoihoi ia aku nei keia
palapala kii me ka hooko ole ia, no ka mea aole
loaa o D. Kaopeahina iloko o keia apana.
H. R. HITCHCOCK,
Hope Makai nui o Moloka
Ua noi ka mea hoopii e hoolaha i na mea a
pau a e hoomau aku i ka noho ana o keia hihia
a hiki i ka la 12 o Dekemaba e hoolohe ai, a
mahope o ka noonoo akahele ana no ia noi a
me na olelo hoohiki i waihoia mai a me ka @
hoi ia ana mai o ka palapala kii e ka makai @
ka loaa ole, me he mea la, o ka mea hoopiiia e
oleloia nei aole e loaa maloko o keia Mahelo
Auhau la.
Ke kauohaia nei e hoolaha aku i ke kope oiaio
o na palapala kii maloko o ke Kuokoa he
nupepa puka hebedoma e pai a hoolahaia nei
ma Honolulu no ekolu manawa, a o ka hoolaha
hope aole e emi mai malalo o 10 la mamua ae o
ka la e hooloheia ai, a e hoomauia keia hihia a
hiki i ka la 12 o Dekemaba 1894.
W. A. Kukamana
Lunakauwai Apana o Molokai
2526-3
PAPA! PAPA!
AIA MA KAHI O
Lewers & Cooke
(LUI MA)
Ma ke kahua hema o Alanui Papu
me Moi.
E LOAA NO NA
PAPA NOUAIKI
O kela a me keia ano.
Na Pani Puka, na Puka Aniani,
na Olepelepe, na Pou, na O'a,
na Papa Hele, na Papu Ku,
me na Papa Moe he nui loa
NA PILI HALE O NA ANO A PAU
a me na
WAI HOOHINUHINU NANI
o na ano a pau loa.
Na Balaki o na Ano he Nui Wa
Ke hai ia aku nei oukou e na
makamaka a pau, ua makaukau
keia mau makamaka o oukou e
hoolawa aku ma na mea a pau e
ili ana ma ka laua oihana no ka
Uku Haahaa Loa,
E like me ka mea e holo ana mawaena
o Laua a me ka Mea Kuai.
Hele Mai e Wae no Oukou iho.
2896-q