Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 11, 16 March 1895 — Ke Kulana Aupuni a me ka Hoohuiaina a na Anee Alii o Honolulu. [ARTICLE]
Ke Kulana Aupuni a me ka Hoohuiaina a na Anee Alii o Honolulu.
Ua ike au i kau e Loio Hawaii Naauao o Ilonolulu, ma ka heiu 8 o ka Nupepi Kuokoa o Feberuari 23, 1895, e pill aaa i ke kuluna o ko kakou aupuni i keia wa, a he mea na'u i hauoli loa ai, ua like ko'u mau noonoo a pau e like oie kau i hoakakaai, a ke hooin aku nel au, ua pololei kou mau iu*n:io a pau, a he mea uuku wale no ka iike ole, aole no nae ia he mea nui i ko'u manao, o kau i kamaiiio ai o ka ho >hul i keia uianawa, o ku'u hoi uole pela, ke uaanao nel au, ala a pau ae ka manawa o ka peres!dena pauaka a holokee o Ameriktt Huipuia, aiaila, hoohui aku, a o kekahi kumu no hoi, o ke kali aku i ka maiiao o ko kakou Ahaolelo Kaukanawai.
O kou kahua no i ku ai, oia 110 ko'u kahua, mai ka hookahuliiaana o ke aupunl moi a hiki i keia la a kaua e haaheo ai ke puana/ fie ua lanakila ka pono, a ua haule ka liaaheo. Ua ike au ua mahalo oe i ka halawai hoohuiaina a J.F. Kolopana S. Parker, J. L. Kaulukou ma, ka poe anee alii a ohumuhumu kipi pu do, me ka poe i uhu lala kukui aku ia i ka halepaahao o Kawa. No'u iho, aole au e haawi i ko'u mahalo ia lakou, oiai o k«» kumuhana hoohuiaina oia ka mea i noonoo mua ia iloko o na 1010 noeau o na poo alakai 0 ko kakou aupuni maikai e ku nei 1 keia ia, a ua kakoo pu aku kaua a me ko kaua mau hoa naauao e ae ma ia aianui hookahi me ka manao koho maopopo maoli lioko o'u, he uhiuhi lau mamane, aia no ka ino iloko, oiai lakou e hui ana i kaia mau la no ka hoohuiaina, aiaila, o ka ninau, ihea ka lakou hoohuiaina i waiho aku ai? A ma ke alanui hea lakou e hana aku ai? . Ua maopo lea ia kakou ko iakou manao 1 keia makahiki elua i kaahope ae, he pahenehene, he hoauwaepuu, he hoopuukahua, pau pu me ka puulu laiau o kaua o Honolulu. Aka, a ! hiki mai nae i keia hora, wikiwiki i hui hoohuiaina. Ua polna anei ko kakou mau poo aupuni īa ninau hoohuiaina? A ua poma pu anei me kaua keia mau hoa loio Hawaii uo keia ninau? A ua poina anei ke kaiaiaina noeau o ka nupepa Kuokoa i keia ninau? A ua poina anei ka poe i kokua -mahope o ke Aupunl Kuikawa a hiki i ka lu 4 o lulai, 1894 i ku ai k» Aupuni Bepubalika e ku nei i keia horā me ke kllakila? Aole loa makou i poina a me ka makou poe keiki no īa mea, a ke kali nei makou i ka noonoo maikai o na lii a me na hoa lunamakaainana a makeu i koho pono ai, i ka manawa e kahea ia mai ai e ka Peresidena, oiuolu, akakai, huhu ole, waipahe, a na miiiena o ka honua e haawi mai ai i na mahalo,. A ia manawa e ike aku ai kakou i ka hopeoa o]ua iiinau hoohuiaioa nei. Ua manao anei lakou ka poe aneu alii e hoala mai nei i hui hoohniaina hep^elolo
a hupo ka poe naoa i kukala keia aupuni maikai. Aole, aol« loa no. O ka ahahai kupono a J. F. Kolopana ma e kukulu ai, e kahea aku lakou i na anee alii a pau, ae ao aku la lakou e like me Kahikina Kelekona e kalahea nei i na mea a pau. Ka hua i ka umauma la haina mai, alaila, ao aku e hoopau i ko lakou uiau manao kuhihewa, a e huli ae kakou i ke aupuni maikal, a e haalele i na manao awahua o ka iokoino e like me keia kipi ino loa a oukou 1 manao iho nei e holopono ana, a e hookahe i ke koko hala oie o na karistiano hoopono nana i kuni iho i ke si!a e ke aupuni Repubalika o Hawali. Aka, aole pela ka manaoo ke Akua, ua hoolilo mai ke Akua ika oukou mau hana ino i kuko ai me ko oukou mau puuwal eleele, i moa e ike ai oukou ika
"Wani o kona inoa, a e uiaopopo al ia oukou ka mana, ka oiaio, ka hemolele o kona Akua ana, a oukou ī hailiiii mai ai me na huaolelo, na iuikanele pukalia aina a kolea kauahua Ka iho la no nae i na waha ulaula o oukou eai ana i ka io kāmano o Kawa.
Pau ka oe haua, pio ka oe ahi. E na hoaloha, na makamaka, ua hoahanau, na kuhunapule i kapa ia lakou he uloha ainu, e hoopau i ko oukou mauuo kuhihewa, a e huli mai iloko oka noho lokahi oke aupuni maikai. Aia no he la e hiki uaai ana e komo aku ui kakou malalo o na eheu maluhia o ka Repubalika Nui o ke ao nei, alaila he lani iluna, o Hawaii ao inulalo, lalau na liuaa ina uiea hauH, uiahi i kou aina iho, ku na loikalo, na mala uaia, na ipu haole, na kapiki, na akaakai, a pela wale aku, makaukau ka waa, hopu ka hoe, ka ipuaho, ka maunu, holo i ka moaua, ioua mai na ia o na ano a pau, hoi mai, kuai kekahi, ai kekahi, aole hana i koe, kau ke poo I ka uluna o Welehu ka malama, a healia ka mea i koe? E hoonani ia ke Akua ma na lani kiekie loa, he malu ma ka honua, he aloha no i kanaka. Loio Hawaii, Lahaina, Maraki 12, 1895.