Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 28, 13 July 1895 — Page 2
| This text was transcribed by: | Susan Moore |
| This work is dedicated to: | Santiago M. Simpliciano |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
MA KE KAUOHA.
Ua apono ke Kuhina Waiwai i ka papa inoa o ka poe malalo iho e lawelawe ma ke ano he mau Hope Lanahelo a me Lunaanhau no ka makahiki 1895.
OAHU.
Honolulu William H. Weight
Ewa me Waianae Frank K. Archer
Waialua A. S. Mahaulu
Koolauloa J. H. Bareoaba
Koolaupoko No 1 William Henry
Koolaupoko No 2 C. H. Judd
MAUI.
Lahaina G. S. Dunn
Wailuku Wm. T. Robinson
Makawao W. O. Aiken
Hana A. Gross
Molokai me Lanai J. H. Mahoe
HAWAII.
Hilo me Hilo Akau N. C. Willifong
Hamakua William Horner
Kohala Hema Wilmot Vredenburg
Kohala Akau Eben P. Low
Kona Akau J. Kaelemakule
Kona Hema H. John Ahu
Kau William P. Fennel
Puna J. E. Eldart
KAUAI.
Waimea me Niihau Th. Brand
Koloa Henry Blake
Lihue J. B. Hanaike
Kawaihau S. Kaiu
Hanalei W. E. Deverill
S. M. Damon,
Kuhina Waiwai.
Keena Waiwai, Iune 29, 1895. 2553-2
Hoolaha a na Lunahelu
I NA KANAKA A ME KA POE E AE
I KU I KA AUHAU MA KO
HAWAII PAE AINA.
Ke hoolaha aku nei na Lunahelu o ko Hawaii Pae Aina, e wehe ia ana ko lakou mau keena oihana ma ka LA EKAHI a hiki i ka LA KANAKOLU KUMAMAKAHI O IULAI, mai ka 9 A. M., a hiki i ka 4. P. M. (koe na la Sabati a me kulaia), a ma na Poaono a hiki i ka hora 12 awakea, a o ka poe a pau i ku i ka auhau ma ua mau Paeaina nei o Hawaii, ina ma o kona pono ponoi la a ma ke ano Kahu Malama, Lunahooponopono Waiwai, Lunahooko Kauoha, Kahu Waiwai a ano e ae, ke kono ia nei lakou e lawe mai imua o na Lunahelu maloko o ka manawa i hoakakaia, i na papa inoa pololei o na poe auhau pilikino a me na waiwai paa me lewa.
Ke kono ia nei ka poe a pau e nana i ua @ula a me na kuhikuhi malalo iho a ke Kuhina Waiwai no ka Helu a me ka Ohi ana i na Auhau no ko Hawaii Pae Aina:
Helu 1--O ka waiwai io o ka Aina e hookaawale mai ka waiwai io mai o na Hale a me na hana hou.
Helu 2--I ka hana ana i ka helu waiwai, e hoike i ke alanui a me ka helu o ka pa ma ke kaona, a i ole ia na pa ma kuaaina e
kuhikuhi pu i ka inoa o ka Ili a Ahupuaa kahi e waiho ana, a me ka helu o ke Kuleana a me ka Palapala Sila Nui i paa ai ua aina
la a me ka ili. E hoike pu ina he aina kekahi i hoolilo ia aku ma ke kuai iloko o ka makahiki, i ka mea i lilo ai a me ka nui o ke
kumukuai.
Helu 3--Na hoike o na Waiwai Lewa, e kulike me ka mea i paa ma kau mau @nke o Iulai 1, 1894 la.
Helu 4--Malalo o na Pono Hoolimalima e hoike ia na hoolimalima o na ano a pau, ka manawa, uku hoolimalima a me ka manawa
pau ole.
Helu 5--Na Mea Ulu o na ano a pau i hoike ole ia maluna, ua ku lakou i ka auhau.
Helu 6--O na papa hoike a pau i hoopili ia me keia helu waiwai, he hapa no ia, a e hoopiha ia e like me keia kuhikuhi malalo iho:
Papa hoike A--E kapaia ka "Mahinako e Ulu ana." E hoomaopopo i keia malalo iho: Ka helu o na Eka, ke ano, ka waiwai io o ka
Eka, a me ka nui i koho ia o ke oo ko ma na tona kopaa.
Papa hoike B--E kapaia na "Aina Hoolimalima." E hoomaopopo i na kuhikuhi a ka Rula Helu 4.
Papa hoike C--E kapaia na "Aina Ponoi." E hoomaopopo i na kuhikuhi a ka Rula Helu 2. E hoike ina he Aina Ululaau, Ko a
Kula.
Papa hoike D--E kapaia "Papa Pipi." E hoomaopopo i ka Helu a me ka waiwai io o na Pipi hana a me Pu-a, Pipi waiu a me Pipi
ke'a, Pipi Hawaii a mai na aina e mai paha.
Helu 7--Na waiwai i hoouna ia ma kahi hea mai, iloko a mawaho paha o ka Bona, ua ku lakou i ka auhau ia.
Helu 8--E uku ia na Auhau Pilikino e na kane a pau o ko Hawaii Paeaina mawaena o ka Umi-kumamahiku a me Kanaono
makahiki, koe wale no ina ua hookuu ia e ke kanawai.
JONATHAN SHAW,
Lunahelu no Oahu.
C H DICKEY,
Lunahelu no Maui.
H C AUSTIN,
Lunahelu no Hawaii.
J.K. FARLEY,
Lunahelu no Kauai.
Aponoia:
S. M. Damon,
2553-2 Kahina Waiwai.
KOHO NO KE PAIAI.
K@A O KA PAPA OLA
Honolulu, Iune 1,1895
Ua makemakeia na koho no ka hoola wa ana i ke Kahua Ma'i Lepera ma Molokai, mai ka 500 a hiki i ka 1000 paiai o ka pule e lawe ia a waiho ma ke awapae ma Kalaupapa, e like me ke kakuoha a ka Lana Nui, e waihoia mai, na koho ma @eia Keena mamua ae o ka bora 12 o ke awahea, Poakolu, Iulai 3, 1895.
I iwakalua-kumakahi (21) paona io o ke paiai i wa-hi pono ia me ka la-i, a e hoolawaia ma ka pule. Ua makemakeia na koho kaawale no ka manawa he elua @hiki, eko@ makahiki, a i ole no ka @ha makahiki mai ka la 20 aku o Augate,1895.
Ma@ua o ka hoopaa ana i ka aelike e waihoia mai he bo@a i emi ole malalo o $1000.00 me na hope i apo@o ia e ka Papa, no ka hooko pololei ia o ka aelike.
E kakau mawaho o ka wa-hi "Koho Paiai."
Aole i hoopaaia ka Papa Ola e ae aku i ke koho haahaa loa a koho e ae paha.
Ma ke kanoha a ka Papa Ola.
WILLIAM O. SMITH.
Peresidena.
Ua hooloihi hou ia aku ka manawa no ka hookomo ana mai i na koho i hoakaka ia malana'e a hiki i ka bora 12 awakea, IULAI
15th, 1895.
2553-2
Ua hookohuia o Mr. Joseph K. Nahale i keia la i Notari no ka Apana Hookolokolo Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Paeaina.
J. A. KING,
Kuhina Kalaimina.
Keena Kalaiaina, Iune 10, 1895.
2550-3
NUPEPA KUOKOA
@
Ko Hawaii Paeaina i Huiia
o ka Makahiki . $2.00
No Eomo Mahina 1.00
Kuiko ka Rula
@OOPUKALA @ KA
PUKA 1 2 3 4 5 6
ANA. Pule Pule Pule Pule Pule Pule
Iniha $1.50 $2.00 $2.50 $3.00 $3.50 $4.00
2 Iniha 2.00 2.75 3.50 4.00 4.50 5.00
3 Iniha 2.50 3.50 4.50 5.00 5.50 6.00
4 Iniha 3.00 4.00 5.00 6.00 6.75 7.50
5 Iniha 3.50 4.75 6.00 7.00 8.00 9.00
6 Iniha 4.00 5.50 7.00 8.00 9.00 10.00
O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, e hoouna pu mai we ka auhau, a ina aole, aohe hookomo la.
HAWAIIAN GAZETTE CO.
GEO. H. PARIS, Luna Nui.
J. U. Kawainui, Luna Hooponopono.
@ Honolulu, Oahu, Lakou a pau
POAONO, IULAI 13, 1895.
E Noonoo no ka Pono o ka Lahalehu.
Ua huikala iho nei ka Repubalika i kekahi heluna o ka poe i hoao e hookahuli i kona ku ana he aupuui kuokoa malalo o ke kumukanawai, a i ike ia mai hoi e na aupuni nui mana a naauao o ke ao nei ma ke ano he lala iloko o ka ohana o na lahui.
Aole no i holoi loa ia ko lakou mau ho pai no ke kanaluna kiekie he kipi a huna kipi paha, aka ua kapae ia ko lakou hoopai, oiai ina no e loaa kekahi ike ma keia mua iho e ohumu a hoolala ana e kulai i ke aupuui, alaila ua hiki no i ka Peresidena ke kauoha e hopu hou ia oia a e noho hou he pio a e paaua aku e hoopau i ka manawa i koe o kona hoopai mamua o ka huikala ia ana iho nei.
Eia hoi kekahi, aole i hoihoi pu ia ko lakou mau pono kivila ma keia huikala ia aua, a ke mau la no ka puia o kona inoa no ka lele ana iloko o ke kio lepo ka@aima nekoneko he kipi,, kokua a huna kipi paha.
Malo@o mai o keia mau haawina a ka Repubalika e makana wale nei ia oukou e ka poe hookahuli aupuni puhili wale, e hoomaopopo kakou, he elua @au mea nui ia oukou e ka poe i huikala ia e noonoo ai no ko oukou mau pono iho a me ko ke anaina.
O ka mua, e hookanaka a e pale loa ia oukou iho mai ka launa a hui ana me na noonoo uluahewa e kono ai e komo hou iloko o na ohumuhumu ka@aima; a o ka lua, e hoopono i ka noho a me ka laweiawe hana ana mai keia wa aku, i hoihoi hou ia mai ai keia pono pili pau i ke kanaka i kaillia e ke ka@aima kipi, kokua a huna kipi, i ka wa e makee ai oe ia mea he inoa maikai a noi aku e hoihoi hou mai ia pono ia oe.
Eia hoi kekahi, ke kau nei maiuna o oukou e ka poe i huikala ia mai i keia wa kekahi hapa o ke koikoi no ka nana ana i ka mea pono a oukou e hana ai no ko oukou mau hoa pio i koe a paa mai nei. E hoowahawaha ana anei oukou i ka hana aloha a ka Repubalika ia oukou, ma o ka mihimihi ole mai, ka noho ana makaaioana hoopono ole, ka paipai paha i kekahi mau hana lapuwale e hoohuoi ia ui ke ano o ke kanaka @
Ke lohe ia nei, eia kekahi poe o oukou ke kamailio nei, na Beritania mai ko oukou mea i huikala ia ai. E ike kakou, ina ne oiaio keia olelo hakuepa maluna ae, @laila aole kela no ka manao maikai, aka no ka noonoo hehena uluahew@. Ua ike no ka poe naaoao io maoli aole ka poe hupo, he aoponi kuokoa o Hawaii a he mau kaoawai kona nona iho, a heaha ko Beritania k@leana e olelo mai ai e huikala i na pio. Aole ka Repubalika o Hawaii he panaiaao no Beritania e kauoha mai ai oia e hana pela.
O ka makou e hoomaopopo nei, he hana ka kela a me keia keiki o Hawaii nei no ka aina a me ka lahui, oia kela. Ina oia he aloha i ka aioa, e imi aku oia i ka mea e kuonoono @i a paa ka aina oiwi @aia. Ina he aloha i ka lahui, alaila e imi aku oia i ka mea e hoolaopai ia ai ka lahui kumu. He mea ole ka pa lolo wale iho no o ka waha he aloha i ka aioa a me ka lahui, eia nae aohe paeli i ka aina he palaualelo wale iho no, aohe hoi he hoolaupai i ka lahui he maau hele wale no e loloa ai na au i ko hai hale.
Nolaila, e nihi ka hele, e hoopono ke kamailio ana, a e noonoo no ka pono laula o ka aina a me ka lakoi.
Na Akepoka Hilinai oleia.
Aia no na hoahanau kolea kauahua Akepoka 1 hookuewa ia e ka Repubalika o Hawaii ma Kapalakiko e kukahekahe la me ka piha inaina no ka Repubalika o Hawaii ma o ko laua lili pilikino ino loa la i na poe e uoho mana nei, me ke keha o na olelo, e hoaoia ana ko ka Repubalika ikaika o ke ku ana aupuni ma keia mua koke iho. Ua hoike ae ka Akepoka kaikuaana, ua waiho aku oia i ka hana o kona hihia iloko o ke Keena o ko na Aiua e o Beretania Nui, a ina he kino oia kona aohe ma'i, ina ka ua hono oia e holo mai i Honolulu nei me ka nana oie i na kue ia aku, aka no kona nawaliwali ma'i, nolaila aole e hiki ana ke hoi m@i.
Oiai, ua noho lawelawe oihana lakou ma ko Hawaii nei paeaina no na makahiki ioihi, me ka lawa i ka noohiki, eia nae o ko lakou manao i keia wa a lakou e noho kuaewa ana no ke komo ana e kipi, oia ko lakou malama ia aku e ko lakou mau aupuni hanau. Eia ko lakou mau maka ke kau la i keia a me keia la o ka hoea mai o na lono no ko lakou hihia i waiho aku ai no kaßß nana ia mai e ke aupuni makuahine.
He nui ka iakou mau olelo keha e puhi la ma Kaleponi, e hoolaha la i na mea hoinoino a hakuepa a pau no ka Repubalika opio, ua mau ne ka helo ana o ka ikaika a me ke kupaa o ka Repubalika, a ua ike piha ia mai e na aupuni a pau o ke ao nei.
Ua like kela poe me na hehena e hookuikui ana i ka paia pohaku paa, a o ko lakou lae ke pau ana i ka naho@hoa. Ke ku nei ka Repubalika Hawaii ma kona mau wawae me ka hopo ole i na ino a pau a ka poe hana karaina i hookuewaia e hailuku la. A no ko lakou ike ia he poe haihai kauawai lakou, nolaila aohe maliu ia mai.
He Mahalo Kiekie
Ma ka la 8 o Iulai nei, ua hoopuka mai ke Col. Mclean o ka Pualikoa Kiai Lahui o Hawaii he mahalo kiekie i na aliikoa a me na koa o ka Puali Lahui, no ko iakou helehelena hiehie ma ka hookahakaha koa i malamaia ma ke kakahiaka o ka la 4 o Iulai. O ko ka puali kulana koa, kuoo, maamaalea paikau, a ano makaukau no ka hana, ua hooulu mai ia i ka hauoli o ko oukou mau hoaloha a ua lilo i mea na ko oukou mau enemi e mahalo ai. Me keia puali koa, i makaukau e hooko mai i ka leo kahea, aohe auanei he mea e hopohopo ai. He mau haku oukou no ke kahua i keia wa. O na huaolelo ponoi i papahi ia e ke Col. ma ka panina o ka paikau o ka ia 4 o Iulai, "ua haaheo au ne oukou, a ke ike nei au he hanohano kiekie no'u ka noho aliikoa aua maluna o oukou."
Huakai Hoohuiaina a Lehua
Ua palamimo iho nei ka mokuahi Lehua ma ke ahiahi Poalua 'ku nei, Iulai 9, me ke aluka pu o na mekuahi kuloko e holo ana no ko lakou mau awa kipa mau. Mamua ae o kona wa e liuliu ia ana no ka holo ia la, he lehulehu wale na lono lauahea e puhee ana ma o a maauei no ke ano o kana huakai e holo aku ai. E holo ana i mokupuni Necker ka kekahi poe i French Frigate Shoals ka kekahi poe. Ua hoopauia na luina haole o ka Lehua, a ua hookau ia he mau luina Hawaii, no ka mea o na Hawaii ka poe eleu i ka hoe ana ma na wahi @alunalu a kaikoo, a ua hoihoi ia ka mokuahi Lehua malalo o ka oihana kalaiaina i keia wa, nole hoi malalo o ka oihana @te. Nolaila, mahope iho o ka hora 5 ahiahi maiuna ae, i holo io aku ai ku Lehua ma ke ala i maopopo ole i ka lehulehu. Ke manaoio ia nei, ua hala aku ia oia i na moku paipapa French Frigate Shoals e lawe ae a hoohui mai no ka Repubalika o Hawaii He mau p@ mokupani no kela i hookaulanaia i ke au o ke aupani moi, na lilo ia Hawaii nei, aka aeie nae he mau mooleio e waiho nei malalo o ko ke aupuni maiu e hoike ai i ka ona io ia ana e Hawaii, a peia peha i hoouna ia aku ia ka Lehua e lawe ae i ua mau pae moku ia no Hawaii.
NUHOU KUWAHO
Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Coptic mahope iho o ka hora 1:30 auina ia Poalua nei, ua loaa mai ia makou na mea hou o na aina mamao malalo iho:
POWA IA NA KAA AHI
Roseburg, Oregon, Iulai 2.--Kokoke paha i ka hora 10 o ka ponei, ua paa ia na kaa ahi holo akau o Oregon ma kahi kokoke i kahi hookio o Riddles, he wahi he kanakolu mau mile ma ka hema aku o keia wahi, e ka poe powa i uhi ia na maka i na palulu pookii a i lako pono i na pu a me na daimanita. Ua manao ia he ekolu ka nui o na powa iloko o ka huakui. Ua komo mua ae lakou ma na kaa eke leta a me ua ukaua mama, alaila mahope iho huii mai la i na ohua, a mai ia lakou i loaa ai he $500 paha. Ua manao ia o ka hiuna dala i aihue ia e keia poe, aia ma kahi o ka $1500. Ua puhalahiu aku na powa me ka manuheu ole.
PAUAHI NUI MA KAPALAKIKO.
He ahi nui kai holapu ae ma ke kulanakauhale o Kapalakiko ma ke ahiahi o ka ia 27 o Iune, a ua anai aku ia i ka palu ana he elua mau pauku holookoa a lele iluna o ke kolu. Ua hoomaka ke ahi mahope o ka Hale Hana Pahu o Carrick, Williams & Wright ma alanui Elima mawaena o Bryant a me Brannar. Ua paa keia mau pauku a ke ahi i hamu mai la me na hale uoho, na pa kuai papa a me na hale uoho, na pa kuai papa a me na hale hana nui e ae, e pulumi ana ia elua mau haneri ka nui a me ke poho o na waiwai i hiki aku i ka $1,000,000, oiai he hapaha miliona wale no paha kai panihakahaka ia.
KE KIPI MA KA MOKUPUNI O CUBA.
Nu Ioka, Iulei 2.--Ke olelo mai nei ka lono mai Havana Cuba mai: Ua waiho aku ke Generala Gomez o ka aoao kipi o na Cuba i ka okana aina o Puerto Principe ma ka malama ana a Generala Lope Recio, a aia oia ke nee la i ke ko@ohana ma Santa Clara ma ke poo o ka puali he 10,000 koa ka nui. Eia ua nui he wehewa na kanaka i komo iloko o ke kipi ma Santa Clara mamua o na makahiki he umi o ke kipi mua ana ai.
Ua puhi aku na poe kipi o Cuba i ke ahi i ke kaona o San Gironimo a ua lile pio mai na poe koa Sepania kiai.
Ke lohe wale ia mai nei, eia ko Cuba poe kipi ke upu aku nei o ka hoea mai o ko lakou mau mokukauna toapido ekolu mai Farani mai, a aia wale no a hiki mai, alaila lawelawe na Cuba i ka haoa kuio maoli I hoolala ia e kuu pau i na ai a ka ui.
Ua hiki ae ma Key West, Ferolida, maluna o ka mokuahi kekahi keon@ana mai ko kulanakauhale mai o Havana, Cuba, me ka olelo mai aia ke lapalapa ia la ka mekuponi o Cuba e ka mai @va kipi. Aia o Ganerala Gomez ke maki la i Havana ma ke poo o ka puali 8000 koa ka nui i maamaale@ ma ka oihana koa. Ua hoohikilele a hoopioo aku oia ia 1500 mau koa Sepania ma Alta Gracia a puhi aku la ia kaona i ke ahi.
Eia ke ho@lala nei na p@e k@pi o Cuba e kukulu i aupuni kuloko n@ lakou ma Cuba.
Ua hoopuka ae o Generala Queseda he hoike manao ma ka inoa o na kanaka kamaaina o Cuba e kipi nei i@ua o ka lahui o Amerika Huipuia. E olelo ana, ke hakaka nei lakou no ua hana lno a me hookaumaha. E hakaka ana lakou i na koa Sepania, ao@ i ka lahui o Sepania, a ua eo ia lakou ko ka lahui o Amerika aloha ia mai.
Ua loaa ae i Tampa, Ferolida, kekahi lohe eia ke hoolala nei o Generala Compos, ke kiaaiua nui o Cuba e hoolako i kekahi huakui i hoolako pono ia me na mea ai i hui ia me ka laau make a me na poka paud@ole. O k@na manao, o ko na Cuba lawe pio aku ia mau lako a ai i na mea ai i hapalapala ia me ka l@u make.
Ua hooili ia maluna o ka mokuahi Earaword ma ke awa o Piladelapia, he ah@a nui o na mea pahu @o Ila muku Campos, ke kiaaina nui o Cuba. I ka wa a ke Kanikela Sepania i kue aku ai i keia ho@ili ia ana, ua hoike ia mai la ka palapala @o mai a Campos mai.
KOHO BALOTA HOU MA ENELANI.
E hoomoopopo ia, ua h@olo ka aha kuhina o k@ Ao@o Kuokoa malalo o ka noho peo alakai ana o Haku Rosebery ma na ia hope o Iune, ma o kekahi noi imua o ka Hale. Ua haawi ia ka wae ana o na hookele hou o ke aupuni o ka Molwahine ia Haku Salisbury, ke poo o ka Aoao Anee Alii. Ua wae iho nei oia a ua piha me kona mau hoewaa ili keokeo o kela mau makahiki iho nei o ka noho hoomanawui ana a me ka poe pili iaia ma ka hanau ana a ma ka ma@e ana. Eia@a lono hope ioa:
Ladana, Iulai 2.--Ua malama ia ka halawai mua loa a ka Aha Kuhina hou i keia la, a ua lilo i mea makahehi ia i ka nana e kekahi poe lehulehu o Alanui Dowring. Ua kukala mai o A. J. Balfour, ka Haku mua o ka oihana waiwai iloko o ka Hale Makaainana i keia la, e hookou ia ana ka ahaolelo i ka Poaono ae nei, a o ka hoopau loa ana, e hahai aku no la ma ka Poakahi.
Ua akena ia na Haku Rosebery, ke Kuhina Nui i pau, ka pukuniahi mua e ki ana ma ka inoa o ka Aoao Kuokoa ma kana haiolelo e haawi ana maloko o Royal Albert Hall, Kensington, a ma ia la hookahi e paapaaina mai ai ke kani o na poka a Haku Wiliam Vernon Harcourt, ke Kuhina Waiwai nui i pau, iloko o na laina koa o ka Aoao Anee Alii, ma kana haiolelo i huliu ai a maloeloe no ka hookuukuu wale aku no ma Derby, kona apana ponoi i noho paa mau ai he elele no lakou mai ka 1880 mai.
Mahope o ka pohapoha ana mai o keia mau pukuniahi ae la, alaila e lohe ia aku ana na pane hahana mai na batali o kekahi mau alakai o na Aoao Anee Alii a me Uniona, ke hui pu ia o Haku Salisbury, Hon. A. J. Balfour a me Hon. Joseph Chamberlain a ka poe Irelani e kapa nei ka "Iuda," alaila o ka paapaaina like aku la ia ma na wahi a pau o ke kahua kaua balota o na aoao elua.
HOOPAU IA MAI KA ALIHIKAUA
NUI MAI.
Ua hoike oihana ia ae iloko o ka Hale Makaainana, e waiho mai ana ke Duke o Cambridge, ka Alihikaua Nui o ko ka Moiwahine ma@ puali koa i kona kulana ma ka la 10 Okatoba e hiki mai ana. Eia ola i ke 75 o kona mau makahiki, a ua noho alihikaua nui oia no ko ka Moiwahine mau pualikoa no ka manawa kokoke e kanaha mau makahiki. No ka mea, oia ka mea i pani mahope o Viscount Hardinge mai ka 1856. O keia Duke, he keiki oia na ke Keikiahi Adolphus Ferederika, ka ehiku o na keiki a Kini Keoki IV. a o ka Moiwahine Victoria @oi, he kaikamahine ia na ke Keikialii Edward, ka eha o na keiki a Kini Keoki.
Ka Huakai Hoala Kipi mai Amerika Huipuia mai.
Ua hoolaha ia ma ka nupepa Post Intelligencer o ka la 25 o Iune o ke kulanakauhale o Seattle, mokuaina o Wasinetona, he moolelo no kekahi huakai o ka poe hoala kipi e holo mai ana i Hawaii nei. O ka moku nana e lawe mai i kela huakai o ka poe hoala kipi me na pu a me na lako kaua, oia ka mokukuna ekolu kia "G. W. Watson" i kapili maikai ia, a ua hiki ke holo iloko o ka manawa pokole a hiki i Hawaii nei ke kaa pono mai iwaho o ka moana. E hooili, ia ana me ka piha ukana papa he 572,000 kapuai papa a me na tausani pili lehulehu ma ke ano hoonalonalo oia ka ukana e puka aku ai oia mai ke awa aku a nalo ka hoohuoi ia no kana ukana. O ka manao nae, ina e puka aku iwaho i ke kai akea, alaila e kiola ia kela piha ukana i ka moana, a maluna o na moku liilii lehulehu e hoohikihiki ia aku ai na pu a me na lako kaua iluna ona. No ka mea, ua nui na pu kaupoohiwi a me na pukuni@hi i halihalia aku e na kaa ahi, a ua waiho kauliilii ia ma na wahi ma Everett a me Whatcom.
O ke kumu i loaa ai na lohe no keia hoakai, mamuli no ia o ka hele ana aku o kekahi iuina e noi hana i ke kapena o ka Watson iaia e ku ana ma Port Blakeley, aka ua hoole ia mai kana noi. Eia nae, ike aku la ola makena wale ua mea he luina oiuna o ka moku, aole wale he luina aka he poe maamaalea ma na hana e ae@oia ka hana hoala kipi. O ka mea oiaio, aole i makemake ia ka poe e ae aia wale no o ka poe i ike i ka hana e lawelawe aku ai a i komo ke aloha no Liliu, a no ia mea aole nui loa ka poe loaa maanei.
Eia ka mea i maopopo, aole i hooili papa ka Watson ma Port Balkeley, ma o ka imi apa ana la no ka nui loa o na moku i hiki e ma kahi o ka wili papa, nolaila ua kolo ia oia i ka wili papa a Kerry a malaila i hoopiha ai i ka papa. Malia paha no ka manao malaila e kau ai kana ukana, aka aole i hiki no ka manawa maikai ole.
Ma ka hana i auina la, i hoo@na ia aku ai ke eke leta ma ke @a@ ahi mai Po@alana mai e hali ana i lo@a aku ke eke leta mai Kapalakiko aku e hoouna ia ana i Honolulu, a ua p@a ia ka mekukuna ma ke ano m@alea aole e holo a hala aku ke kaa ahi. Ua hoao oia e pukaiwaho o ke awa me ka manao ma o ke ano holo l@ o keia moku e ku e ai oia i Honolulu mamua o ke ku ana aku @ ka mokuahi a lohe e ia ka holo ana aku o keia Watson. O kahi e hoopae i@ ai o na mea kau@, ala maluna o kekahi wahi moku@uni uu@u o ko Hawaii Pae Aina.
He oiaio paha keia, aole paha, aka ina he mea oiaio e lawe mai ana keia mokukuna Amerika i na lako kaua a komo @oko o na kai o Hawaii nei, eia ka ninau. E ku lohaloha ana anei ka mokukaua Amerika e ku nei ma ke awa o Honolulu, no na hao@ kue kanawai lahui a kekahi moku kalepa Amerika a me na kanaka maluna ona.
Moku Malihini i Ikeia.
Ua puai ae na lono malu loa i ka Poakolu iho nei no ka ike ia ana o kekahi moku malihini ma na wahi kokoke i Kahoolawe. Malaila no ka Lehua kahi i kaalo ai ma ka la 1 o Iulai, a mahope o kona haalele ana aku ia wahi a holo mai, ua halawai ae la kekahi moku k@alua a me kekahi mokukuna a kukai ukana iho la--o ia ukaua, ua koho wale ia he opium@ paha, a he mau lako kaua paha. Olai o ko ka moku Watson wa ku keia, malia paha o ua moku malihini la no ia. A mahope o ko na moku kukai ukana ana, ua hookaawale ae la laua e holo ana ma na ala like ole.
Nui ka Hoohalahala
Nui ka hoohalahala o kekahi o na nupepa namu o ke kulanakaohale nei, no ke ano o ka malama ia ana o ka halawai a ka Aha Kuka o ke aupuni ma ka Poalua iho nei.
Ua olelo ae ka nupepa haole "Independent," he hana maikai ole ka ka Peresidena a me ka Aha Kuhina no ke kukala ana mai a kekahi o na Kuhina e malama ia ana he halawai e ka Aha Kuka no ka noonoo ana i ka mea e pili ana no ka huikala ana i kekahi o na lawehala kipi e paa nei maloko o ka Halepaahao, a e malama ia hoi ma ke ano o ka Aha Kuka e makemake ai. Ua lilo kela mea i kumu hoohalahala nui loa ia e ua nupepa haole la, me ka olelo pu ae.
No ka ike no paha o na hoa o kela mau aha he mau hana inoino a maikai ole, a kaulike ole ka lakou i manao ai e hana, nolaila ka mea i papani ia ai o na ipuka o kela halawai mai ke komo ana aku a ka lehulehu; oiai, ina he mau kumuhana kaulike ka lakou i manao ai e hana, aole la e nele ka ae ia o ka lehulehu e komo aku e hoolohe i na hana. O keia kekahi o na olelo lalau loa i hoopuka ia e kekaki mea kakau nupepa, a makou hoi i ike mua ole loa ai mai ko makou noho ana ma keia hana koikoi o ka p@ai maluna o na kalaimanao pili aupuni a lauia hoi o keia mea he Paipalapala.
He mea i maa mau ma na aupuni naauao a pau o ke ao nei, ua haawi ia kela kuleana i kela aha kuka malu. Ina ua manao ke poo o kela aha e hana ia kekahi kumuhana me ka malu, ua hiki no; e like hoi me ka manao o ka aha, no na mea e pili ana i ka poe o ka lehulehu. Nolaila, o ka noonoo ana o kela aha no ke kumuhana o kela ano, ua maopopo no he mea maikai ole ke hookuu akea ia ka lehulehu e lohe e i na inoa o ka poe lawehala e hookuu ia ana ma ka la 4 mai o keia mahina, oiai he mea la e panoanoa ai, a ike e wale ia no hoi na inoa o ka poe e hookuu ia ana. O ka manao o ka Peresidena a me kona aha Kuhina e hana ia kela mea a holo, me ka lohe ole ia o wai ma ana la ke hookuu ia ana ma ka la 4 mai, a i lilo no hoi i mea hoohauoli i ka naau o ka poe e hookuu ia ana a me ko lakou mau makamaka.
E hoomanao kakou i ke au o na Moi o Hawaii nei, oiai i na we e manao ia ai no ka huikala ana i kekahi poe lawehala mailoko mai o na hoopai ama a ke kauawai, e malama mau ia ana na halawai ana a ka Aha Kuka. Malu me ka lohe mua ole ia o na inoa o ka poe e huikala ia ana, aia no a hiki i ka la e huikala ia ai, oia iho la ka wa e maopopo ai i ka lehulehu a me ka poe e hookuu ia ana. He mea kela i kuluma mau mai mua mai.
Ua hoohalahala hou ae no ua nupepa la no ka ae ia ana o Hikikoki Ilamuku a me W. A. Kioi Loio e noho iloko e hoolohe ai, a he hana kaulike ole ka kela. Kupaianaha mao@i no keia hoohalahala ana a kela nupepa no kela mau kanaka. E ho@inanao kakou, o ka llamuku oia ka mea Ia@ la hana o ka hele ana aku imua o na lawehala ma ka la e huikala ia ai, a nana hoie e heluhelu aku imua o na lawehala i ka palapala huikala a me ka papa inoa o ka poe e hookuu ia ana. O Kini hoi, ola ka Lolo Aupuni o ka Aha Hookolokolo koa i ka wa i hookolokolo ia ai kela poe lawehala, a no ia kumu ua kuleana kela mau kanaka e noho iloko o kela halawai.
Ina paha o ka Lunahooponopono o ka nupepa Independent ka loio aupuni o ua aha koa la i ka wa i hookolokolo ia ai kela poe pio, aole no e nele kona poloai ia mai e ka Aha Kuhino e noho aku iloko o ua halawai ia. Aka nae, aole nae pela ka mea oiaio, oiai, i ka wa e noho ana o ua aha hookolokolo koa la, e noho ana no na L. H. la o ka nupepa kuokoa haole "Independent" me ka na-u o kona mau ku@@ke pio ole ana o ke aupuni Repubalika oia opiopio o Hawaii nei. Nolaila, oia anoano hookahi no keia, a ua hoomaka hou ae nei e ulu ma o ka naio la, eia nae, aoie i like me ko ke kaio ke ola ma ka naio, oiai ua palaho loa ia kela anoano hookahuii aupuni a ka poe kamalii holoholo ku-a-u-a o Waolani, a e ole kahi ilio ola ai ka ho@a ana i ka nahelehele.
He mea makahewa ka hoao ana e peku i ke kikala. He eha ka hopena. KAMAAINA.
Hoolaha Hou.
Hoolaha Hooko Moraki
MAMULI o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanala mawaena o Wahinekahiko o Waialua, Oahu o ka aoao mua a me W. Castle, Kahu, mea i lilo mai ai ka moraki, o Honolulu, Oahu, o ka aoao elua, ma ka la 3 o Mei 1886, i kakau kopela ma ka buke 106 aoao 434 a me Wahinekahiko la J. M. Mon@arraii mea e paa ana i ka moraki ma Dekemaba 9, 1886 kopela buke 100 aoao 461 a @ hooliloia aku ia W. R. Castle Kahu ma Feb. 11, 18@0, e paa ana ia moraki hookahi, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi ka uku ole ia o ka ukupanee a me ko kumupaa nolaila, ke hooiahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.
A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahop@ aku o na pule ekolu mai kela la aku, alaila e hoolahaia aku na aina i hoikeia ma ia moraki uo ke kudala ana, ma ke keena kudala o James F. Morgan ma Honolulu, ma ka la 22 o Iulai, 18@@, hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka uo kela mea.
Hanaia i keia la 24 o Iune, 18@@.
WILLIAM R. CASTLE.
Mea Moraki Mai.
Penei na alua i morakila:
1. He 3/4 o na aina ma Waimea, Oahu uona ka ili he @10 eka palapala sila helu@@@ ia Ka@ uuhe.
2. Ka hookahi mahele o Puukua @oko o k@ Ahupuaa o Waimea i haawiia ia Kailimai a m@ kekahi poe e ae.
3. Ka 1/2 i mahele ole ia o i 4-10 mau @ka o Hiipii iloko o ka palapala @ila nui helu 204@.
O lakou a pau ua lilo mai i ka mea nana i moraki ma ka palapala kuai a E.K. Bingham kop@ ia ma ka buke 101 aoao 401.
4. He 1/3 hapakolu kuleana i mahele ol@ la iloko o ka palapala sila nui helu 3409 la Konohiki i ona ia e ua mea la nana i moraki me Nakukapu k a me Kuhelepo k me ka hale maluna iho a me na kumu alani a pela aku ma Kawailoa.
5. O na apana aina a pau e waiho la ma Waialua nona ka ili he 12 46-100 mau eka maloko o ka palapala sila nui helu @@@
kuleana 10@@@.
2@@2-4
Hoolaha Hooko Moraki
MAMULI o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hauala maloko a kekahi palapala moraki i hauala mawaena o AKU (eh) a me Waiaha kaua wahine o Paalaa, Waialua, Oahu, o ka aoao mua a me W.R. Castle Kahu, o Honolulu, Oahu, o ka aoao elua, ma ka la 9 o Sepatemaba, 1891, i kakau kopeia ma ka buke 1@2 aoao 34@ a mam@li o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi ka uku ole ia o ka ukupanee a me ke kumupaa, nolaila ke hoolahala aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.
A ke hoolaha hou ia aku nei aia mahope aku o na pule ekolu mai kela la aku, alaila e hoolahala aku na aina i hoikeia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o James F. Morgan ma Honolulu, ma ka la 22 oIulai, 189@, hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka no kela mea.
Hanaia i kela la 24 o Iune, 189@.
WILLIAM R. CASTLE, Kahu,
Mea Moraki Mai.
Penei na aina i morakiia:
1. He hapalua kuleana i mahele ole ia iloko o ka apana aina ma ka palapala sila nui (G) 560 ia Hooulu nona ka ili a pau he 274-100 mau eka i lilo mai i ka mea nana i moraki ma ke kuai a kopeia ma ka buke 106 ooao 436.
2. He i 67-100 mau eka ma Paalaa, oia ka apana i o ka palapala sila nui 899 ia Kahakualoa i lilo mai i ua Ako nei ma ka palapala kuai a Kiui a peia aku kopeia ma ka buke 180 aoao 43,
2552-4
Hoolaha Hooko Moraki
MAMULI o kekahi mana kuai i b@ikela maloko o kekakhi palapala moraki i hanaia mawaena o HAAE w a me C K KEAWE kana kane, o Honolulu, Oahu, o ka aoao mua, a me Robert Grieve o Honolulu, o ka aoao elua, ma ka la 9 o Ianuari, 1894, i kakau kope ia ma ka buke 8@ aoao 286 a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi ka hookaa ole ia o ka ukupanee a me ke kumupaa, nolaila ke hoolahala aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei e hooko ana oia ia mana kuai.
A ke hoolaha hou ia aku nei, ala mahope aku o na pule ekolu mai ke@la la aku, alaila e hoola haia aku na aina i hoikela ma ia moraki no k@ kudala ana, ma k@ keena kudala o James F Morgan ma Honolulu, ma ka la 22 o Iulai, 189@, hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o WR Kakela na olelo hoakaka no keia mea.
Hanaia i keia la 22 o Iune, 189@.
ROBERT GRIEVE,
Mea Moraki Mai.
Penei na aina i morakiia:
1. O kela mau aina i kuhikuhiia iloko o ka palapalapala sila nui 6908 kuleana 807@ la Hopu, he 5@-100 o ke eka ma Palikaa, Nuuanu, Honolulu, Oahu, i lilo mai i ka mea nana i moraki ma ka palapala kuai, kopela ma ka buke 6@ aoao 417.
2. O kela mau aiua a pau i kuhikuhi ia i'oko o ka palapala sila nui 2677 ia Lahaina 6@-100 o ka eka ma Kaaleo, Nuuanu, Oahu, i lilo mai i ka mea nana i moraki ma ka palapala, kopela ma ka buke 68 aoao 1@@.
2552-4
Hoolaha Hooko Moraki
MAMULI O KEKAHI MANA KAUI I HOI ke ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o D. PUHI o Kailua, Koolaupoko Oahu, a me Kahinawew, Pauai k, o Ka@aluu Hawaii o ka aoao mua, a me F.C, Lowrey, mea i lilo mai ka moraki o Honolulu Oahu o ka aoao elua, ma ka la 2 o Dekemaba, 1884, i kakau kop@ la ma ka Buke 96 aoao 2@, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi no ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee, noiaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai,
A k@ hoolaha hou ia aku nei, ala mahope aku o na pule ekolu mai kela la aku. alaila. e hoolaha ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke Keena Kudala o James F. Morgan ma Honolulu, ma ka ia 22 o Iuiai,18@6, hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka no kela mea.
Hanaia i kela la--o Iune 18@6.
F.C. Lowrey, (Mea i lilo ai ka moraki)
Mea moraki mai.
Penei na aina i moraki ia:
O kela mau aina e waiho la ma Waipio, Hamakua, Hawaii, i kuhikahi ia ma Waipio, Hamakaa, Hawaii, i kuhikuhi ia ma ka Palapala Sila Nui Helu 9@27 ia Kipapa, nona ka iil he 4 1/@ mau eka ka nui, ei iki aku a e mi mai paha.
2552-4
Hoolaha Hooko Moraki
MAMULI O KEKAHI MANA KUAI I HOI-ke ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o KAAIPUUPUO i make o Honolulu Oahu, o ka aoao mua, a me @.@. Hind, mea i lilo mai ai ka moraki, o Kohala, Hawaii, o ka aoao elua, ma ka la il o Dekamaba, 18@4, kakau kopeia ma ka Buke 92, aoao 3@0 a mamuii o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi no ka hookaa ole ia o ka ukupanee a me ke kumupaa i ka wa e hookaa ai, molaila, ke hoolaha la aku nei e ka mea nona ka aoao elua o na moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.
A ke hoolaha hou@a aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai kela la aku, alaila e hoolaha ia aku ma aina i hoike ia @a ia moraki no ke kudala ana, ma ke Keena Kudala o James F. Morgan ma Honolulu, ma ka la 22 o Iulai,18@@, hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W.R. Kakela na olelo hoakaka o keia mea.
Manaia i keia ia--o Iune, 1886.
H.R. HIND, Mea i lilo mai,
Mea moraki mai.
Penei na aina i moraki ia:
(1) O kela mau aina i kkuhikuhi ia iloko o ka Palapala Sala Nui Hela 7288 Kuleana Helu 1@02 ia Kahawai, nona ka @i he 406 mau anaana e waiho la ma Pauoa.
(2) O kela mau aina ma ua Pauoa la i ikeia Apana @@@ i kuhikuhi ia ma ka Palapala Sila Nui Hela @@@@ ia Kuin@@, noaa ka @@@h@---o ka eka i hoolilo ia mai i ka mea nana i moraki ma k@ kuai m@ Nabeana, kope ia ma ka. Buke 17 aoao 22.
2552-4