Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 36, 7 September 1895 — MA KE KAUOHA. [ARTICLE]

MA KE KAUOHA.

KĀNA ~W A I 3 5. He Kaxawai e Hooponoi'o.no ai i ka Haawi ana a me ka \\ aiho ANA a I i NA Bo.\a a me ka Noi e Hookolokolo Hou, NA Hooph HoolIALAHALA, NA KUMU HOOHALAHALA, NA PAiiAPALA Hal HEWA 3 A E HOOPONOPONO AI I KE ANO 0 XA HANA E PILI ANA NO IA MEA. E Hookoloia e ka Ahaolelo o ka Repubalika o Haieaii: Pauku 1. I oa manawa a pau iloko o kekahi hana imoa o kekahi Aha Hookolokolo, oia kekahi noi e hookoiokoio hoii a i oie ia ma kekahi hoopii hoohalahala, a i ole ia ma kekahī noi no kekahi palapala hai hewa, a i iele ia ma kekahi mau kumu hoohaiahala, ua kupono e waiho ia kekahi bona no na koina a i ole ia e kue ana i ka lawe ia ana, a i ole ia ka hooiiUla ana o ka waiwai i kupono e hoomaluia, ua lawa no ina e haawiia he hookahi bo«a no kekahi haina 1 hooholoia e ka Lunakanawai e neho hoomaiu ana, a ua hiki no e huiia ka hoopaa no na koina a me ka hoopaa ana aole e lawe a i ole ia hooliloia paha ka waiwai, a aole e koiia e weiho hou ia ae kekahi bona hou aku. A oia bona e mau no kona mana a me kona paa a hiki i ka hoopau loa ia ana o ia hana a pau imua o ia aha hookolokolo, h i ole ia a hiki i ka pau loa ana o la hana Imua o ka aha hookolokolo i lawe ia aku al ia noi no ka heokolokolo hou ana, noi no ka palapala hai hewa, hoopii hoohalahala a kumu hoohalahala paha. Pauku 2. Aole e hoopau waie ia kekahi biia kumu hoohaiahala a i ole ia hoopii hoohalahala no kekahi hemahema a i ole ia lawa ole o kekahi bona aia wale no a hooko 010 ka mea nana i waiho aa i ka bona i kekahi kauoha o kekahi Lunakanawai e hooponoponoia ua bona la mahope Iho o ka hala ana o kekahi manawa kupono i emi ole malalo o 24 hora i haawiia no ia hooponopoio ana, Pauku 3. O ka hona i kauohaia ma ka pauku mua o keia Kanawai e hanaia no i na manawa a pau i ke kakauolelo o ka Oihana Hookolokolo a me kona mau hope ma ia oihana. £ hanaia malalo o na kumu oo ka hookaa ana i na koina a pau e ulu ae ana mahopo iho o kona waiho ia ana aku a no ka lawe ole ana a i oie ia hoolilo ana i ka waiwai. Pauku 4. I na manawa a pau e loaa ai I kekahi mea nooa ka po* maikai i waihoia ai ia bona ke kuleana e ohi malalo o ia bona ua hlki no e lawe ia kekahi hoopli imua o ka aha hookolokolo kupono ma ka inoa 0 ke kakauolelo o ka Oihana Hookolokolo no ka pono o la mea, aka aole loa e ili maluna o ia kakauolelo kekahi o na koiaa, napoho, a i ole ia na liio o ia hoopii ana, a o kokahi oieio hooholo i ohi ia e hookaaia aku no i ka mea nana ia hoopii i hoakakaia ai a o ka palapala hookaa o ia mea e liio no ia i hoike lawa no ka hookoia ana o ia oleio hooholo. Pauku 5. E mana keia Kanawai mai kona hoolahaia ana aku/ Aponoia i keia la 14 o Augate M. H. 1895. (Kakauinoala) < SANTORI) B. DOLE, Poreßidena o ka Eopuhalika o Hawaii. KANAWAI 27 He Kanawai e Hoomaopopo ai xo ka Hoopae ana mai a me ke Kuai ana i ka Alakohola no ka Oihana Lapaau a me ka hana ana ME KCAI ANA I KA WAIONA METULIKA, A E HOOPAU LOA AI I KA Mokuna 90 o na Kanawai o ke Kau o 1892, e pili ana i ka HooKOMO ANA MAI A ME KE KUAI ANA l KA ALAKOHOLA NO NA HANA Lapaau a me na Waiona Metuuka. E Hooholoia e ka Ahaolelo o ka Ēepnhalika o Hawaii: Pauku 1. Ma na wahi a pau o keia Kanawai e Ike ia ai na huaolelo (Methylated Spirits) «Metuiika ?l e hoomaopepoia, oia ao ka Alakohola 1 hoohuiia aku he hoakahl hapaiwa o kona nui me ka wai o ke kulu laauipahiia. Ma na wahi a pau o keia Kanawai e iko ia ai ka huaoleio "Aiakohola" e hoomaopopoia oia no ka Alakohola maoli i maa mau ma ka oihanMealepa malalo o ka inoa o ka (Ethyllc Aieohol) "Alekohola i huila me ka Ethor," Pauku 2. Ma koia ua haawiia ka mana i ke Kuhina Kalaiaina e haawi aku i ka mea e paa ana he laikini hoopae a kuai akn o na ano laau make, 1 Laikini no ko kuai ana i ka Metuiika me ka Alekohola. He kanalima daia no ka makahiki hookahi ka uku no ia lalkini, a e mana wale ana no ia ano laikini no hookahi makahiki mal ka manawa i hoopukala ai, Pauku 3. Mamua o ka haawi ia aea aku o ia ano iaikini, e koi mua aku a e waiho ia mai i bona maikti lawa kupono no kookahl tansanl daia i hoopaala mo ia aole e eml m&i malalo oka papalna mamna ae o ka hoopah Aolana mea i makomake ia no ka hoopaa ana ma ka bona, oiai hoi e hoomaopopo akooko ka mea e loaa ai keia laikini I na manaoo ka Paukn e o keia Kattawft! T7a hoomanaia no hol oa Kuklna !a I oieloia e koi aka i na hoopaa a maa hana okoa ak« ana eman*o ai i hooko pono ia ka malnhia o keia Kanawai/ O na hookomo aaa mai a p«u o ka Alakohola a me na mea I hanaia me ka AiakohOla a me na Wilona MekOika e kekahi mea nonakekahi iaikini a i ole ia no kekahi m*a nona kekahi iaikini malalo o koia kanawai, e hoouna pololei iano iamai ka i lawe mal a hiki i ka | Hale Date no ka nana ia an». Paūku 4 Ma keia na hooman&ia ka Luna Dnto Nui e ae akn i na poeepaaana i aa laikini «keano i hoomaopopola ae nei, ke nnnhl mai maikaHaie Dutemai i naAlakoho&a Mfttniika ma n nku ana i hookahidala okegalani noka«kndnte. E kauoha ka LnnaDuta Nuie kana ia Alakohola a Ulo i Ifaiona Melniika maloko o ka Halo Dnto a® nanala aholkeiaokaM<a Anaoke Anpnai, a nana&o eiamaa aoo ka uauhi iaanae hooiaio uakana metaiika knpooo ia na aiakohola la e liko meia i kanohai». mak®» KammL &AWH3 5. Ma keiā: i* iiaawiia ka maaa i ka Lana Date Nui « ae ( aka i na poeopaaanainaiaiklei 1 hoakakaua oaaloko o kela KanawU «a nnuhi akm aote e oi ma»na 0150 Aiakohoia ilako o ka Bsato-

hiki hookahi maiioko mai • ka BTaio Dat* ma ka hookaa aaa i ka Dute 0 Elua Dala no ke galani hookahi. Eia no nae, o ka 159 ga!ani I unuhiia pela e iawelawo ia o ka mea nona ka iaikini 1 oielo ia no na olhana iapaaa a pau wale no, a I oie ia no ke kuai aku i kekahi kauka lapaau i laikini pono la. A e hoomaopopo hou ia o aa alakohoia a pau i oi ao mamua o ka 150 gaiani i oleloia i anuhila e ia mea nona ka laikinl i oieloia e nkn no i ka dute waiona piha e iike me kona ikalka e like me ia i hoomaopopola ma ke kanawai no na waiona>i iike ka ikalka. Pauku 6. Ma keia ua papa ia ka poe e paa ana ina iaikini no ke kuai ana i na waiona motniika a mo ka aiakohola maialo o keia Kanawai mai ke kuai ana i ka alakohola, koe wale no I kekahi kauka lapaaa i laikini ponoia, a aole no eoi aku ka nui mamua o hookahi galani ko kuai ia ma kekahi kuai hookahi ana i kekahi kauka oia ano. £ iii no maluna o kekahl mea e paa ana i kekahi iaikini malalo o keia kanawai e maiama i kekahi buke maiokoo laila oia o kakau ai a i oie ia e kauoha e kakau ia'ka nui o ka Alakohola I kuai ia makela a me keia knai ana, ka la o Ia kuai ana, ka inoa o ke kauka I kuai akn ai ka aiakohola, a pela no hoi ka nui o ka alakohoia i pan i ka mea nona ka laikini a me na hana i hooaohonoho papa ia! hoohanaia ai. Oia bnke ame ka Alakohola ma ka lima o ka mea mana ka laikini e hiki no ke naaa ia i na wa a pau e kekahi kakauoielo a i oie ia luna oke Anpuni ake Knhina Kalaiaina e koho ai no ia nana ana. E ili no hoi maluna o kekahl mea e paa ana i kekahi iaikini maialo o keia Kanawai e waiho aku me ke Kuhina Kalaiaina iloko oka pule mua o kela a me keia mahina i kokahi hoakaka i hoohiki la e hoike ana 1 ka nui o na alakohola e walho ana i ka hoomaka ana o ka mahina mamua iho, ka nui i kuai ia iloko oka mahina, ia wai I kuai ia ai, ka nui i pau i ka mea nona ka laikini, a me ka nni e waiho ana ma kona lima i ka pau ana o ka mahina ī oloioia. Paukv 7. O kela ame keia moa o hoopaiia ana no ke kuai ana aku a no ka hoolawa ana aku paha ika aiakohola Metuiika ane ka alakohola maoli me ka laikini ole no ke kuai ana ia mea, e uku ana oia I ka uka hoopai aole e emi maiolo oka Hookahl Haneri a aolo hoi eoi aku mamua o Eiua Haneri me Kaaalima Daia. O kela a me keia kanaka e paa ana ika laikini i hoomaopopoia ma koia Kanawal e nhaki a kue ana i na moa 1 koomaopopoia malaila, o nku oia no ka hewa mua i ka uku hoopai aolo e ol mamua o Hookaki Haneri Dala, a no ka iua oka manawa e hobpaiia aole eoi aku mamna o ka Elua Haneri me Kanallma Daia a me ka hoopauia o konamau iaikini elua i hoomaopopoia ma ka Pauku 2 o keia Kanawai, alaila ua kupono iho ia ia manawa ka nka ia ana o ka hoopai no ka boaa i hoomaopopoia ma ka Pauku 3 o keia Kanawai. - Ma keia ke haawi ia nei kamanaina Lunakanawai Apana apaue hooiohe a hooholo no na hihia a pau e ulu mai ana a e piii ana maiaio o keia kanawai, koe ka mana hoohaiahala aku i na Aha Maiuna. Pauku 8. E iilo keia i Kanawai ikala a mahope aku o kona apono ia ana a o ka Moknna XC o ke Kau Kanawai o ka M. H. 1892, a me na Kanawai e ae a pau a hapa paha o ke Kanawai e kue ana i keia, ma keia ke hoopauia nei, koe nao aole o hoomaopopoia kekahi mea ma keia kanawai e kiea e hoopau ana paha i ko Kanawai 10 o na Kanawai o ka Ropubalika o Hawaii, a i aponoia i ka la 13 o Okatoba, M. H. 1894. Aponoia i keia ia 15 o Augate, M. H. 1895. [Kakauinoaia] SANFORD B. DOLE, Per«Bidena o ka Repubaiika o Hawaii. KANAWAI 26 He Kanawai e pili ana i na Aina o ka Lehulehu, a e Hoololi ana i na Pauku 36, 39 a me 40 o ke Kanawai Kiyila e pili ana i ka Malama ana i na Aina Aupuni; Pauku 42 o ke Kanawai Kivila, Mokuna 44 ona Kanawai o 1876, Mokuna 3 o na Kanawai o 1878, a me ke Kanawai 48 o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina e pili ana i na Hoolilo i na Aina Aupuni, na Pauku 43 A ME 44 O KE KANAWAI KIVILA E PILI ANA I NA HOOLILO I NA Alna Aupuni; Pauku 45 o ke Kanawai Kiyila e pili ana i ke Anaia ana a m£ na Kh o na Aina Aupuni; na Pauku 46 a me 47 o ke Kanawai Kivila e pili ana i na Luna Aina, a me ka Mokuna 87 o na Kanawai o 1892 e pili.ana i na Home Liilii, a e Hoopau ana i Kekahi Kanawai i Kapaia "He Kanawai e Hoomakaukau ai i Puu Dala Pale Aie " i Aponoia ma ka la 31 o Dekemaba 1864, a me ke Kanawai i Kapau, "He Kanawai e Hoopau ai i na Mohaki Maluna o na Aina Moi, a e Papa ana a MaU LoA AKU I KA HOOLILO ANA O UA MAU AIHA LA," I APONOIA MA KA LA 3 o lanuari 1865. E Hooholoia e ka Ahaolelo o ka Kepuhalika o Hawaii: Pauku i. Oke poo pokoie o keia Kanawai, oia no "Ke Kanawai Aina o 1895." MAHELE I. HQAKAKA ANA. Pauku 2. Ma keia Kanawai, ina I kulike oie me na oieio mahope iho einanaola « Na Ainao kaLehnlekn " oianona aina a pao I helu ia mamqa akor nei ma ke aao he maii Aina Anponi, na aina a pan i heiu ia mamna aku nei ma ke ano he man Aina Lei Alii, a me na alna a pau e komo ana malaio o ka hooponopono ana oko Aapani ma ke kuai, panai, IHo waie ana, a i ole ia ma ka lawelawe ana i ka mana iawe I ka a!na,a i ole la ma kekahl aao eao paha koo ma ko ano I hookakaia mahope Iho nei. «Na Komisiaa" ola no na •ka Aiaa oka Leholeha. * "Hopo-Agena" oia bo kii Mope-Agena o ka Lehnieha • ka Apana kahi i walho aika alna e noonoo ia ana. t( Jipana" ola no ka Apaaa Aina o liko meia i hoomaopopola ma koia Kan&wai, kahi i waiho al ka aiaa e noonoo la aoa. «Palapala Siia Aina" oU no ke knai ana oke Anpuni i na waiwai paa ma ke ano aiodia "Ka P&iapaia Hoolimalinia Lania" oia no kekahi hoollmalima I hana iaenaKowiaina, koe nao na hoolimalima I hnia ia malalo o u lioa* kaka ana ona Mahele 6 a nie 7 o kela Kaaawai,a me na kooiinallma a paa e f aa noiona Aina Auipani amoLel Alil.

Ka *«Pt]aytU Ae Aht" ola no kekahi pono i haAWila e ke Aopoai e noho malaoa o kt aioa no kekahi mao hana I hoakmkaia, e Uk« me ke •kl ana a lawe aaa aka i ka laao, iawe aoa i ka !epo, ke oae, Uilll, a i ole ia, ka pohakn. , # «Paiapaia HooUmaiima Home LUlir' oia no Meahi hooUaalima o ka aina i haaaia malaio o aa hoakaka ana o keia Kaoawai no ka maioawa • Eiwa Han«ri a me Kanaiwa-komamaiwa makahiki, a 1 hikl ole e hoolUoia akn, a aole hoi e hiki • hoomaiaia. "Palapala Hoike no ka Noho ana " oia no kekahi paiapala i hanaia mamoa iho oka hana ia ana o ka Paiapala Hoolimailma Home Lillll, e haawi ana t ka mea noi naaa e paa i ka aina. "Mea Noho" oia no kekahi mea i koleana e paa i ka aioa maialo o kekahi Palapaia Hoike n ka noho im. «Hooiimalima me ke koleana e Kaai" oia no kekahi hoeilmaiima me ke koleana e koai il;a aina e like me ia i hoomaopope ia ma keia Kanawai. "Koieana Koai" oia no ke koieana e paa ika aina malalo o kekahi aeUke i kapaia he Aeiike Kaleana malalo o na hoakaka ana o keia Kanawai. (| Mea Koleaaa" oia kekahi mea e paa ana I ka aina malalo o kekahi AeUke Koleana. "Na Hana Hou Paa mao" oia no na haie, na pa, na aianai, na hoe* maloo ana i na aina pohopeho, ke kana ana i na laau, ke kopo a me na laau haa e ae, ame ka hoomaemae ana i ka aina mai na ululaaa, nahelehele a pohaka paha mamaa iho o ka mahi ia ana. Eia no nae atle e pili keia Kanawai i na aina o na papa a me ni ano mahope iho nei, he waiwai no ke Aapunl, a e waiho ia no ia mau aina a pau malalo o ka mana a me ka hooponopoao ana a ke Knhioa Kaiaiaioa. Na apana ma na kalanakaahaie, na kahua o na haie o ka lehulehu, na aina i hoohanaia no na hana o ka lehulehu, na alanui, na alanui kaianakaohale, na awa pae, na wahi hooulu hehu laau, na apana aina i hookoe ia ao ka hoeulu iaau ana a kekoa i ke kumu wai, na paka, a me na aina a paa e hoohana ia aka ana no na hana aka leholeha. O nji aiaa a pau e hookoe ia ako ana ma keia hepe aku e na Komiaina no nt, hana 0 ka lehoiehu e hoihoi keke ia ae no malaio o ka mana a hoopoaopono ana ake Kohina Kalaiaina. £ loaa no ka maaa ike Kuhina Kaiaiaina me ka ae o ka Aha Hooko i kela man%w« keia manawa e hoihoi ae i na Komiaina no na hana o ieeia Kanawai i kekahi mau aina a hapa paha o kekahi mau aina i hookee ia no na hana o ka lehnlehu. MAHELE H. Ni HOAKAKA LAUI.A. Pauku 3. Ma keia ke hoenohonoho papa ia nei na Aina oka Lehuieho no na hana o keia Kanawai e like me keia mahope iko nei: 1. Na alna mahl: Papa Ekahi. Ka aiaa i kopone no ka mahi ana 1 na hoa ai, kope a i ole ia ko paha me ka hookahekahe ole I ka wai a me na aina i hiki e hookahekaheia ika wai. Papa Eioa. Na aina ī kapono ne ka mahi ana ina mea oio i kela ame keia makahiki. Papa Ekolu. Na aina wai e iike me ka aina kaio a laiki. 2. Aina hanal hoiohoiona: Papa EkahL Aina aole i pili ikn hoakaka ana o na aina mahiai, aka oa hiki e hanaiia na holohelona a poai ka makahiki. Papa Eioa. Aina i kopono no ka hanai ana ina hoioholona no ka hapa wale no o ka makahiki, a 1 ole ia he aina aa ano eml mai kona aaikai. 8. Aina hanai holohoiena me mahi. Na aina i kapeno ma kekahl wAhi no ka hanai heloholona a ma kekahi wahi no ka mahial. 4. Aina ululaau. Na aina i paa me na oiaiaao a i kopono ele ne ka mahiai. 5. Aina waiwai oie. Na aina i komo ole iloko ona papa e ae. Pauku 4. Ua hiki e hookomoiā malalo •na paiapaia hoeiimaUma a pto o na Aina o ka Lehulehu, e hanaia ana ma keia hope ako ma na papa aina mahiai, aina hanai holoholona a me na aina hanai holohelona a me mahiai i haUa, kee nae na palapala hooUmalima i hauaia maiaio o na hoakaka ana • na Mahele 6 a me 7 o keia Kanawai, kekahi hoakaka ua hiki no i ke Aoponi i kela a me keia manawa e lawe me ka hooiaha kopono aku a me ka ukn ole, koe wale no no na mea hou i hana ia, i kekahi wahi o ka aina i hoike ia m% ia mau palapala hooiimaiima i makemakeia no ka koomoe ana ame ka haaa ana ina aianoi hou a i ole ia no ka hoomaemae ana, a i ole la hoololi i ka moe ana o na aianoi kahiko, a e lawe mal ia mao wahi mai ika lepo, pohako ame iliili e Uke me ka mea i kapotio no ka hana ana } a i ole ia, hoomaemae ana o ia mau alanui, eia nae, oia pono oka lawe ana me ka uku ole, aole ia e piii i na wahi oia aina i kanuia me na mea ulu hoa makahiki, ako paha a hiki i ka ohi ia ana oia mau mea kana, aole no hoi i na wahi o ia aina i kanoia a i mahUa i ke kope, na iaau hoa-ai a ma na mea kano hoa mau, a i ole ia, I paa a i ole ia i hana ia me na mea hana hou paa mao, koe na pa. Pauku 5. Ua hiki ina Komiaina ona Aina •ka Lehuiehn 1 kela a me keia manawa e hooiaha ae ma ke akea, aa liio kekahi wahi ona Aina o ka Lehuleho i alanoi i noho oie ia o na hoakaka eih o na Mahele 9 a me 7 • keia Kanawai. MAVTRT r F. UI, HOO?OXOPOX« LAUIiA AKA. Pa«ku 6. E hoonohola he papa o ekoia man komisina, iloko o laiia ke Kohina Kalaiaina a me eloa mao mea 1 hooooheia 1 hiki e hoopao iaeka Pereaidana, me ke apoao aaa oka Aha Kohina, heokahi o iakoo e kapaia ka Agena ona Aina •ka Lahnleho. E kapaia oa papa nel na Komiaina ona Aina o ka Lehoiehi f aia la iakon ka hooponepoao ana o ia mao aiaa maiaio o na hoakaka anao keia Kanawai. Ua hiki no e ho®pau ia na laia oke KomiaioA eka Pereeidena me ka apono • ka Aha Knhina. Paukc 7. No na hana o kaia Kanawai «a maheie ia ka Repoballka iloko o na Apana Aina mahope iho nei: Apana Ekahi:. O kela wahioka Mokoponl o Hawaii i ikaia o HUo amePnna. ApanaEina: O kela wahi oka Mokopnni o Hawaii I ikeia o Hiuna* kaa a me Kohala. Apama Ekolni O keU wahl 9ka Moknpmni o HawaU i ik«ia 0 Kau a me Kooa. ApanaEha: Na Makupani o Mani, Molokii, Unaiame Kaho» iawe. ApanaHima: Ka Mokapani 0 Oaho. ApanaEono: Na Mokoponi o Kaoai ame NUhaa, PAineu 8. E loaaina KimMm he iona na iakoa ma kela 11 mt kela ApanaaekapaiaoiaheHope A«ena»onA AinaokaLehnl©lti,e hoonohoia ola ena KonUaina ae hoepaoia e Uke n» k<* iakoo ikii b» pono. i *

Pavkv 9. £ iMa i na KomWoa ka maiiA ejbcoraaofopo I keta a me kela aanmwm i ke mao o na palap«la a p«a i kopooo ao ka hooko au i keiA Kaaawai,»f hooeiopopo oto !a zaaSoko#lreUKaiiftwtl v a> haaa f hooloU a hoopaa i a» Bi« ooM Ana aoa i na Aina oki Leholeho, no ka hoonala aaa I na aliMaaa ameka hookoe aaa no ka hooaia aoa i na laaa, no ka haawi ana 1 na Palapaia Aa Alna, no ka hoopenopoao ana i aa wahi i koa no ka iehoieha ame na Ai&a i ka Lehnieha i neho oie ia, a no ka hooko pono ana ako i na manao a me na hana a me ka ma* ana I na hooko o)e aaa a me na kae ana 1 keia Kanawal. Pauku 10. E loaa i na Komisina me ka apone o ka Aha Knhioa ka wm e koai i na alaa no na heme-Uiiii me kekahi daia i hookaawale ia no iamea* T*uxv 11. Ua hiki i na Komiaina i keia a me keia manawa e hoonoho i hookahi a oi ae paha kanaka ma keia a me keia Apaaa i maa Laaa Kil» Kaahele o na Aiaa o ka Lehaleha, a o ka iakoa hana ka naaa l in hoeko la o na oido o keia Kanawai maioko o ko lakoa maa apana e pili ana i na poe hoolimaiima a me ka poe i hoolilo ia aka ai o na Aina o ka Lehoieha, a e heike aka i ka Hope-Agena, a ma aa am» e ae e hookp i na hana i pili i na Aina o ka Lehaleha oia Apana e ilke me ka mea i kaaoha ia e ka Hope-Ageoa. Pawku 12. £ ioaa i na Komiaina ka man* e hoohana i na kakauolelo ii me na Ana aina i ktfpono no ka hooholo ana i na hana o ke KomLsina, a e hooholo i ko iakoa aka. £ hoohoie no hoi lakoa ī ka aka o ka Hope Agena a me na Lana Nana Kaaheie. £ hooholoia ka uku o na Kemisina e ka Ahaoielo. \ Pauku 18. £ lilo ka Agena o na Aina o ka Lehalehu i mea oana e laweinwe i na hana no na Komisina, a nana ne, maiaio o ka lakou kauoba anaona Hope-Agena T ia a i ole ia ma kekahi aaoe ae e hoo» ponopono i na hana e pili ana i na Aina o ka Lehulehu malalo o na olelo 0 keia Kioawai, a e Ioaa iaia ka noana e hoohiki aka i na olelo hoohiki ma na mea a paa e pill ana i ka hooponopono ana i na Aiaa o ka Leholeho. f Pauku 14. O na mana a me na hana o na Hope-Agena maloko o ko lakou mau Apana pakahi aia no ia malalo o ka hooponopono ana o na Komisina, a mawaho ae o na mea i hoakaka ia ma keia Kaoawai e hana ■o lakou i na hana mahope iho nei: 1. £ pale aku 1 ka noho Kanawai ole ia ana a i ole ia komohewa ana malana o na Aina o ka Lehulehu. 2. £ kauoha aku i na mea a pau e komohewa ana a me ka poe e noho kanawai ole ana maluna o na Aina o ka Lehalehn, a me ko lakou mau waiwai a me na holohelona a pau e komohewa aoa ma ia mau aina 1 hookaawale ia, a oia mau holoholona e hoopaa ia e like me ke kanawai. 3. Ma inoa o ke Aupuni e komo maiuna o kekahi Aina o ka Lehuleha i mea e paa ai i ua aina nei, a e paa hou i na Aina o ka Lehalehu ina ua hoihoi ia, iilo wale a piii paha i ke Aupuni. 4. £ hooko i na aelike e pili ana i na kuai ana, hoolimalima, ae ana a i ole ia hoolilo e ae paha o na Aina o ka Lehulehu. 5. £ ohi i na uku hoolimalima, dala kumukuai a me na daia e ae e uku ia ana i ke Aupuni no kekahi mau kuai, hoolimalima, ae ana, a i ole ia hoolilo e ae paha o na Aina o ka Lehulehu, a i ote ia no ka Iawelawe ana a noho ana paha i ka aina. 6. £ ohi mai i ke dala i kupono e uku ia i ke Aupuni no ka poino i hana ia i kekahi Aina o ka Lehulehu mamuli o ke komohewa a noho ia ana paha a 1 ole ia mamuli e ka lawe hewa ana mailaila aku, a i ole ia hoopoino ana 1 kekahi waiwai o ke Aupoai, 7. £ lawe i na hoopii a me na haoa i kapono no ka hooko ana aku i na mana a me na hana i hai mua īa ae nei ma ka inea e ke Aupuni, a e pale aku i na hoopli i lawe ia e kue ana i ke Aupuni i ae ia imua o na aha o ka Apana e pili ana i na Aina o ka Lehulehu ma ia Apana. 6. £ «alama 1 moolelo o kana mau hana eihana a pau 1 huipuia me na aelike a pau i hana ia e ia me kekahi poe a mawaena o kekahi poe e pili ana i na Aiua o ka Lehulehu maloko o kona Apana, a me na hoihoi ana, na iilo wale ana a me na pili ana a pau o ia mau aina, a me ka make ana o kekahl Mea Noho, hoolimalima a i ole ia kuleana paha, a me ka Inoa • ka poo i ili aku ai ko lakou mau kuleana ma ia ano. 9. £ hoohiki aku i na olelo heohiki ma na mea a pau e pili ana i ka hooponopono ana i na Alna o ka Lehulehu. .Pauku 15. O na hoopaapaa a pau, like ole o ka inauao, a i ole ia, hoomaepopo like ole ana mawaena o na aoao elua i kekahi Palapala Hoike no k» Noho Ana, Hoolimalima Home Liilil, Hoolimalima me ke Kuleana e Kaai, a i ole ia, Aelike Kuleana, i piii i ka manao maeli o ia mau palapala, a i oie ia, • pili ana ia mea i hiki ole e hooponopoao ia me ka maikai e waiho ia no ia imua o kekahi Lunakawai Kaapuui, nona ka mana hookoiokoio ma kahi i waiho ai ka aina i hoopaapaaia; a • loaa i ua Lunakanawai Kaapuni nei ka mana piha a kaokoa ma ke keena mo ka waiho ole imua o ke Jare, e hooholo no ia mea, malalo wale no nae o ka hiki e hoopii hou ae imua o ka Aha Hookolokolo Kiekie. MAHELE IV. PALAl'ALA SILA AINA. Pauku 16. £ kakauinoaia na Paiapala Sila Aina o ka Peresidena, a e kakaulnoa pakuiia o ke Kuhina Kalaiaina; a e hoailona kuniia e like me ke kanawai, a ola hoaiiona-kunl e uku ia no e ka mea kuai. Pauku 17. Ua hiki ao i na Komisiua me ka ae ana o ka Aha Hooko e kuai aku i aa Aina o ka Lehulehu i hoolimaiima ole ia ma na apana i oi ole aku mamua o hookahi tausani eka ma ke kuai kudala akea ao ke dala kuike. Ma kekahi kuai o ia aao a me ka hookaa ia aaa o ke kumukuai piha ao ia aiaa, e haawi ia aku no ka Paiapala 8iia Aina I ka mea kuai. Ua hjki no ia iakou, me ia ae ia ana, e kuai aka I na Aina o ka Lehalehu i kaa oie maialo o ka hoolimailma ma na apāna i ol ole aku mamua o eono haneri eka, ma ke kuai kudala akea, ma ka aie kekahi hapa a ma ke dala kuike kekahi hapa, a e haawi aku i ka paa aua i ka ama malalo o kekahi aelike kuai i hookomo ia kekahi mau kama no ka noho ana maiuna, a i ole ia, hoomaemae ana i ka aina i kuaiia, a i ole ia, no ka hookaa lillii ana, a i ole ia ma kekahi ano e ae paha i ke kumukuai, a i ole ia o ia mau kumu a pau, a o kekahi paha o ia maii kumu. A ma ia aeiike e loaa ai i ka mea kuai kekahi Paiapala 8iia Aina o ka aina 1 ka wa e hooko pono ia ai kona mau kumu. E loaa no i na Komiaina ka mana e hoomaopopo i kekalii kumukuai koho mua no na kuai ana a pau o ia ano no ke dala kuike, a i ole ia hapa ma ka aie a hapa ma ke dala koike. £ malamaia na kuai ana a pau o ia ano ma Honoiulu, a I oie ia maloko o ka apana kahi i waiho ai o ka aina e knai ia ana. O kekahi mea i hoakakaia e na Komisina ua hiki no iaia ke iawelawe ma ke ano iana kudala ma ia kudala ana, me ka lawe oie i lalkini luna kiulaia. £ia no nae hoi, ua hiki no e hoopakaia na Paiapaia SUa Alna ma ke ano panai no kekahi maa palapala hoollio e aa aina o kekahi poe, a i oie ia ma ke ano hooponopono mamuii o ka hoike ana aka o na Komiaina a me ka apono ana o ka Aha Hooko, me ke kadala ole, a e hoomaopopo hou ia, na hiki no i ka Pereeidena e like me kona ike he pono mamuU o ia hoike ana a apono ana, e kakaninoa i na paiapala hoolUo haalele kuleana no ka hoomaikai ana ae i na kuieana Heko o na aina o kekahi poe ma na wahi he ano kaulike waie no ia maa kuleaaa, a i o)e ia ma na wahi i hemahema ke kulaea o ia mau aina, a ! ole la ma na wahi i koiia he kuleana e iaweiawe i ka aina mamuU o kekahi man knmama ko Kanawal a kauiike paha. Pauku 18. £ hookaawale i na ioaa a pau mai ke kuai īa ana o na Aina o ka Lehuiehu ma ke ano he paa daia kuikawa no ka hoekaa ana i na ale o ke Aopnni, a i ele ia no ke kuai ana i na 'aina e ae e iike me na tnea i hoakakaia ma ka Pauku 10 o keia Kanawai. MAH£L£ V. HA KOO&MAUMA LAULA. Pahku 19. Ua. jakl I» i na Komiana ke manao lakou he pono e hana i na hooUmailma laala o n» Aim o ka LohnleiKi ao kekahi man makahiki, i oi oi« ak» aaamua o iv*kaii»4ro»amala&i makahikl, ma *e lkadalaak«a, aka maiok* o kekahi hooUmailma o

ia ano no ka poao hooUm&iima hoa ao4« hoi e hanaia no kekahl aina i paa moa malalo o ka hooUomiima loi aka mamna o eiea makahiki ka ioihi oka mamewai keeo la hooUmalima. Aoie e kni ke kanawai kaohi ana i aa tka hoeUmaliana ma kekahi hooUanliom o la ano no ka manawa ioi aka mwu o heokahi makahiki ma ke aao ohl aaa, a i oie ia e lawe i kekahl mea make ano he makana no ke kakaalaoa anaia mea. O kekahi aka ana o ia aae ka lawe ana i ka oku hoeUmaUma no lea manawa loiaka mamaa o heokahl makahiki ma ke sso ohi maa, a f ole iao ia nka maka&ahe mea ia e paa wale ai ka hooiimaiima maluna olaila i hookaa ia ai ia nka hooUmaiima .ohi mua a n>«ktn> paha, ke hooiaio ia ia mea imna o kekahi aha hookolokolo i loaa ka mana ma na hihiaoiaano. Pauku 20. Miuoana aeona makahiki hope elua oka manawa o kekahl palapali hooUmailma lania e hooholo na Komlalna me ka apono 0 ka Aha Kahina e pili ana i ka aina maiaio oia hooUmaUma no ka heoiilo hea ia aka maiaio o kekahi hooUmalima hoa, ai ole ia, e hookoe ia eke Auponi no kekahi hana eae malalo e keia Kanawai, a i ole sa no na hana hoaola laaa, a i oie ia no ke kokaa ana i ke kumn e loaa ai ka wai, a i ole ia no aa hana eaeo ka lehaleha a ano eae paha a i ole ia e hookoe ia kekahi hapa a e hoolilo ia kekahl hapa maialo o kekahl hooilmallma hou, a e hoike koke aku i ka mea hooUmalima malalo o ia palapaia hooUmaiima i ke ano o ia hookoio ana. Pauku 21. £ kaaoha no na Paiapala HooUmalima Laala a paa e hookaa ia ka aka hooUmaiima mamua, ma ka hapaha, ma ka hapaiaa makahiki, a i ole ia ma ka makahiki paha. Pawku 22. Ma kekahi Palapaia Hooiimaiima Laala ua hiki no e kauoha ia ka mea hooUmaiima e paa i kena maa hoioholona mai kekahi aina nla-laau i hookoe ia e ke Aapuni, a i ole ia, i hookoe ia no ka malama ana i na kumu wai e ana me ka aina i hooUmalima ia. Pauku 23. Ua hiki no iaa j£#misina ke manao iakou he pono eae aku i kekahi mea hooUmaiima Aaalalo o kekahi hoolimalima iaula e paa 1 kahi i hooUmaiima ia mahope iho o ka pau ana o ka manawa o ia hoollmalima, mamuil o na kumu i hoakaka ia maloko oka palapela hoolfmalima, ina aole i hoollio ia aku ia wahi i ka manawa i pau ai o ka manawa o ka hoolimalima kahiko, aka oia paa heu ana aoie loa ia e ae ia no kekahi manawa i oi aku ka loihi mamua o hookahi makahiki. Pauku 24, O kekahi mea i loaa iaia ikala i aponoia ai kēia Kan#wai, ke kuleana e paa i kekahi Aina oka Lehaleha koe ka aina wai malalo o kekahi hoolimalima ua hiki no e loaa iaia me ka ae o na Komisina ame ka apono ana o ka Aha Hooko kekahi Palapala Sila Aina no ka aina holookoa, a i ole ia no kekahi hapa o ia aina aole nae e oi aku mamua o hookahi haneri eka ma ka āpaua hookahi ma kona iiooko ana i na kumu mahope iho nei: 1. Ka mahi maoli ana aole e emi maialo o iwakalua pa-keneta oka iii o kahi e haawiia ana ka pilapaia siia e like me ka mea i kupono me ka makemake o na Komisina. 2. Ka uku ana aku ina Komisina ika waiwai io oka aiaa i hoomaemae ole ia i manao ia e loaa ka palapaia sila, e iike me ia i helu ia ai kona waiwal io e na Komisina. 3. Ka hooko pono ana Ina kumu a pau oia pnlapala hooiimaiima e hooko ia e ka mea hoolimalima a hiki i ka manawa o ke noi ia ana. 4. Ka hoihoi ana i ke koena oka aina I hoakakaia maioko oia palapala hoolimalima, a ua hiki e ae ia e na Kooaisina e like me ko lakou manao he pono. £ hana ia na noi no na Paiapaia Sila Aina mailalo o keia Pauku i na Komisina Iloko o eono mahina mal ka la i aponoia ai keia Kanawai, a ina ua ae ia ke noi e loaa no i ka mea noi he ekola makahlki mai ka la i hana ia ai iloko o laila e hooko ai ike kumu 1. Ina ua hoihoiia ke koena o ka aina e like.me ia i hoakaka ia ma ke kumu 4, aole nae i ae ia e na Komiaina, e mau no ka mana o ka palapala hoolimaiima e pili ana i ke keena o ia aina. , Eia nae, aole e loaa i kekahi mea mamua aku o hookahi Paiapaia Slla Aina malalo o keia Pauku. 0 ka hookaa ana i ke kumukaai o na aina i silaia malaio o keia Pauku e hana ia no ia e Uke me keia mahope iho nei: Hookahi-hapahā mahope koke iho o ka ae ia ana o ke noi e kuai i ka aiua i hoakaka ia, a o ke koena ma na mahele like iloko o eiua, eha a me eono makahiki pakahi mai ka la o ia noi ana me ka ukupanee o eono pa-keneta o ka makahiki, eia nae ua hiki no i ka mea noi e hookaa i kekahi mahele mamua ae o ka piha ana o ka manawa e hookaa ia ai, a ma ia hana ana e hoopau i ka ukupanee. Pauku 25. No na hana auhau o ka waiwai io o na hooiimaiima laula i hana ia ma keia mua aku oia no ka waiwai io o ka aina i hoolilo ia a e helu ia no ka mea hoolimalima ma ia ano; a oia mau palapala hoolimalima e lilo no ia i mea ole ina e hookaa ole ia na auhau ma ia mau aina a hala na la he kanaono mahope iho o ka hala ana e ka manawa e hookaa ia ai o ia mau auhau. Pauku 26» Ua hiki no ina Komisina ke manao iakou he pono e hookomo maloko o na palapala hoolimalima laula e hana ia aku ana i na kumu o hoomalu ia ai na ulu-laau, maiama ana ina aina e pili mai ana, mai na mea e laweia aku e ka wai a me na mahelehele ino, malama ana ī na laau e pili ana i na alanui, a i ole ia, ma kekahi ano e ae paha a lakou i manao ai ua kupono no ka pono o ka lehulehu. Pauku 27. Oka ohaki ia ana e kekahi ona kumu maloko o kekahi palapala hoolimallma laula e hooko ia e ka mea hoolimalima e lilo no ia i kumu kupono no na Komisina me ke apono o ka Aha Kuhina e lawe ae ai i kahi i hoolimallma ia me ka hoolaha, koi, a komo mua ele, a me ka hoopii a hoopii oie paha, a ma ia hana ana e hoopau i ke kuleana i loaa mamuli o ia hoolimalima. . MAHELE VI. NA HOOLIMALIMA HOME LIIHI. Puaku 28. Ma keia ua haawi ia ka mana, a ke kauoha ia nei na Komislna o na Ainaoka Lehuiehu, e kauoha aku e ana ia a e hookaawale ia i kela a me keia manawa i na wahi hapono o na Aina o ka Lehnlehu, no ka noho ia ana e ka poe e makemake ana e loaa ia lakou na home liilli malalo o keia hapa o keia Kanawai. £ wae īa na alna o ia ano mai na aina mahiai, a hanai holoholona wale no, a e mahelehele ia iloko o na apana i oi ole ae mamua o ewalu eka ma na aina mahiai papa ekahi, a aole hoi eoi aku mamua o umikumamaono eka ma na aina mahiai papa eiua, aole boi aku mamua o hookahi eka ma ka aina wai, aole eol aku mamaa o kanakolu eka ma ka aina hanai holeholona oka papa ekahi, a aele hoi eoi aku mamna o kanaono eka ma na aina hanai holoholonaoka papa elua, aele hoieoiaku mamaaokanahakamamalima eka ma ka aina hanai holoholona a me mahiai ī huila. E ana ia na alanui kapono ma na mea pili i ka iliwai a me ka moe ana e hoohui ai i ua mau apana nei me kekahi alanni oka Lehulehu. •Pauku 29. Ikawa e pau ai ke Anaia ana e haawi aka ke Anaaina Ina Komiaina i kope oke kii, a I kope Ika Hope-Agena. Ma ia ma manawa e hooiaha aku ka Agena o na Aina o ka Lehulehu i olelo hoolaha ma ka hoolaha ana ma ka olelo Hawaii maloko o kekahi nopepa i pai ia ma ka oielo HawaU ame ka oleio Beritania, a i ole ia, na hoolaha leapUi, a oia maa mea paha a i elua, a ina ua manao oia he kapono e hooiaha aka no iha kekahi olelo eae i paiia ai na napfpa maioko o ka HepnhaUka, e hoakaka aka ana, ua wehe ianaainai oleloia no ka noho ia ana e Uke me na mea I heakakala ma keia Kanawai. Pavku 30. £hamamanakiioke Anaiaanano ka nana ia e ka lehalehu Uoko ona hoia hana me ka aka oie. O na noi a pan loa no kekahi o aa apana i oleioia e hana ia no ia ma ka hele kino ana o ka mea noi ma kē keena hanao ka Hope Agena, a e huipa i* me kekahi hoakaka ana i hoohiki ia i hanaia e like me ka mea i hoikeia ma ka PapaA., E aka aku ka mea noi i k*. Hope-Agena i nka o eiua dala i ka wa e nol aku ai. Ikawa e loaa aka ai kekahi noi eia ano ame ka uku i oieloia, e kakaa iho ka Hope*Agenft ma ka palipela noi i ka la a me ka hora i loaa ai iaia ame kaloaa aaa oka uka. Ina he eiaa ioi ae poe i noi no ka apana hookahi, o ka mea nana ke noi maa i ioaa i ka Agemi. ka mea e haawiia iaia ka pono; ao ka aku i kaawiia eka mea noi I hanle e hoihei ia aku no la iaia. Aole e iawe la a noonoo ia paha kekahi nel i hana ole ia ma ke ano i hoike ia mainna ae nei a I hai ote ole ia paha me ka ulu loielola. (A kem Pmmo mt hoopuk® ālke koena.)