Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 36, 7 September 1895 — E Hoolohe i ka Oleloao. [ARTICLE]
E Hoolohe i ka Oleloao.
Iloko o keia wa o ka ma'i kolem e pohola nei uaa Honolulu me ka laku ana, eia wale no ka oleloao a ka poe naauao e hai mai nei, e ms* lama i ka maemae o ke ola ana ma ke kino a ma ka home, eai ae inu i na mea wale no i hoomoa ia; aole hoi ka laukua wale aku i ka ai ana a likiliki ino ka opu. E hoike koke mai i ka Papa Ola i ka wa e hookau mai ai na hiohiona 0 ke kolera, oia ka nakulu ino o ka opu, ka hoomaka o ka holomoku o ka naha a me ka luai. No ka mea, ina no e laweiawe koke ia na lapaau ana i ka wa e hoomaka iho ai, e loaa no na palekana ma kekahi mau ma'i. Aole hoi oia wale, aka ua hoomalu koke ia ka poe i pUi I ka mea ma'l, a ua papa la ka puka ana aku o kekah* mea e hoolaha aku i ka naaM ia hai. Mai huna a nawaliwali loa ka ma'i alaila hoike mai, no ka mea na hala loa ka wa kupono e hana aku ai na kauka ī na mea e hoopale* kana ai. Mai makau 1 ka hoike ntai i ka wa kinohl, no ka mea e loaa no na kauka i kela a me keia hora o ka la a me ka po ma ke Kec>» na o ka Papa Ola, a e hoouna ia aku no lakou i ka wa pokole loa me ka lilo ole m \ ka aoao o ka uea ma'L K hoopau i na manao naau)K> a me ka puni wale aku i na olelo haknepa a keKahi poe e haii heto nei, e papa ana aole e koike mai i ka mea i loaa i ka ma'l, no ka mea he make wale no ke laweia I ka halema'i. Ua lohe mai makou, na na lana halihali nupepa o ka aaao kue kekahi e ao akn nei i keia aau nao ■ huna i ka ma'i sole e holke mai a me he mea ia, ua manaoio ia paiia keia mao oielo naaopo» no ka mea, be noi loa na ma'i oa waihe ia a na make hoikeia mai, a o kekahi na kai! iaa nawallwaii i«i holkeia mai, a t ka «n e iawe ia ai 1 ka halema'i, make ibo ta kakalii I ka wa kaikaiia ae ai t make kekalii ma ke alahele a make kekahi i ka wa e hiki ai i ka halema'i. K heopau i keia manao alakai hewa, be make wale no kehikimu ka ka haawiia f ka iaa«t make. No ka mea aole loa he kaaka lalkinl la o laweiawe I ka lapmi napela, nokameao kooa kiao m
kt luahi o kana han& limakoka Eia kekahi, aole i makem&ke ia na kanaka e make, al&ila ia wai ako keia poe kaaka e lapaau ai. Eia hoi kekahi, aohe wale hookahl lahoi na kaaka ma Hooolala oei, aka he Uhulehu. Aole loa e hiki ke oha* ma keia poe kaoka e hanai i ka laaa make 1 na kanaka Hawaii me ka iohe oie ia oka lakou ohoma. Ua likeloa no keia hoopoukahaa a kekahi poe Hawaii me ka pakaana ai oka ma'i heber* i ka 1881 a haii* haii ia na ma'i i Kahakaaalana e lapaau a hoom&lu ia ai. Mal ia kaa mai i pookoi loa ai oJ. M. Poepoe, oiai oia e noho kokua kaaka lapoaa ana, no ka haawi i ka iaau tw«»iro Aka o ka niea oiaio aole o Poepoe manao e hana ino i kona lahui e like me ia olelo hoinoino waie iho no. K hoopau ia manao kuhihewa. Mamuli o ke kaluma, hookahi wale no lahui e ioaa nei i keia mAU koleni, oia ka lahui Hawaii, nolaila* he mea pono ia kakoa ke noonoo, malia ua pilikia io kakou m& ka palaleha i ka maiama ana i ko kakou ola kino, ka home i hoolawa pono ole ia me na ea oiuolu, ka hoomaemae ana i ke kino, na mea e aahu ai ke. moe raa na moena, a o ka oi ioa aku paha ma ka kakou mau mea e ai a e inu ai, no ka mea he niau mea maka wale no i hoomoa ole ia ke ai a ke inu. Nolaila i he mea pono ia kakou ke hoonaauao i 1 keia wa, a e hoomoa i ka kakou | mau mea a pau e hookomo ai i ka waha. —. i Ke hooiaio ia mai ne», o ka piii | ana o kekahi mea i kekahi wai hauna o ka mea ma'l a o ka mea * make paha, e lele ana no ia īluna ona, ke ole oia e lioloi koke ole me < kekahi eopa hoomaemee a wai laau j hoomaemae a kawele a maloo pono. No ka mea, aia iloko o ia inau wai j hauna na moo, a i ole na Uo liilll { hiki ele ke ikeia iho eka maka> A ' ina e komo ia mau ilo iloko o ke kino o ke kunaka, alaila e loaa ana i ke kolera, Nolaila, e honnaauao kakou, aole ka hoopaialeha a hoau- i wae puu mai. I