Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVI, Number 53, 31 December 1897 — 1897—MAKAHIKI—1898. [ARTICLE]

1897—MAKAHIKI—1898.

A hoea aku kakou apau i ke ki-ke hope loa ana o ka hamare o ka mea hoike manawa o keia au naauao e hele nei, a i ole ( i ka wa e haule ai ka huna one hope loa o ka ipu one hoailona manawa o ka hora 12 o keia po, aia hoi, ua hookuu ae la kakou i ka makahiki 1597 e nee aku no ke au kakaa mau loa, a huli hoi hou ole mai, a lalau aku la kakou i na sekona mua o na hora omaka hou o ka makahiki IS9S. ka mea a kakou e puana ae ai, "Aloha Makahlki Hou." Ae —e hookuu ana kakou l ka makahiki 1897 e nee aku uo ke aia hoi hou ole mai; aka, o nā hallalia manao ulumahiehie a kooponanalo manao paha, no na mea i hanaia a i ikeia e kakou apau ma na papaliua o ka makahiki 1897, aole ia mau mea e naiohia koke aku ana, mailoko aku o na papa hoomanao o kela ame keia kanaka noonoo maikal. He mea oiaio, ua laki a ua pomalkai n& mea kino ola uhane ap£u ioa i ioaa ia iakou ka lanakiia ana maluna o na wiliau hookuia i kaalo iho ia i kela makahiki iioko o kona mao ia> mai ka hoomaka nna mai o kona ia ekahi a hoea i keia la hope. He mea ia no iakoo e hauoli ai a e loaa ai lxoi he mau hoomaikai ana aku i na lAni Kiekie Huna no ia haaWina makamae. O ua poe hoi i loaa na pakele mahunehune ana mai na kuia mai o keia makahiki» e piH ana i ke ola kino, ka nohona

oha:a a kulaoa hooikaika a imi wahi oia. e leaa no la iafcoa na hoomalia ana Hofeo o ke Akaa lokomaikai. 0 ka makahiki 1537 e hala aua, aka. o na hana ī ku maluna o kona mau papalina, he m&u kia hoomanao ia eo ka poe apau e loaa ana na pomaikai 0 ka halawai aea me keia makahikī ae~ mea pono eaoae hooaaauaola kakon e aa haawina i haia. a e l'ilo ia mau haawina i mau kmmikula o loaa ai ia kakou ka ike ame ka makaukau no ka hakoko aaa me aa hana o keia makahiki ae. E 1110 ko kakou mau home i mau poai Aupuni 110 kakou iho. 0 ko kakou mau ohana na makaainana. 0 ke kane ame ka wahine r 9 laua na - Poo Aupuni kīekie o ua Aupuni ohana j la. E ike ke kane i ka hoomanawanui! ma na hana e komo mai ai iloko o j kona home he ai, he i*a a he aahu no j ea makaainana o kona Aupuni Home. j E ike hoi ka wahine i ka malama ana | 1 ka maēmae o ka nohona home. E ) ike i ka malama ana/i na wahi "ha- j paumi" i loaa i kona kokoolua hoomanawaaui. E pakiko raa ka ai ame na j mea aahu. E hoohiwahiwa mau ia oia | me na manao oiuolu a aloha no kona j ohana, Maluna ae o na mea apau, "E ! hoomanao oe i kou Mea Natia i hana, j oiai kou mau la opiopio." E hoao na | Poo Aupuni o ka Nohona Home e pale | aku i na hana apau e pono ole ai ka | noliona home. E ai i kekahi a e malama i kekahi. Me keia mau makaukau e ku ai kakou ma ka 'hora 12 o keia aumoe, a hooholo pono iloko o ko kakou mau noonoo ana me ka manao paa loa, me ia mau mea kakou e komo aku ai iloko 0 keia makahiki ae. E komo ke kane me ia mau manao paa, e komo ka wahine me ia mau manao paa. A ke kanalua ole nei makou ma ka puana ana ae, e lilo ana ka home oia mau mea a poe hoi i hana pela i Aupuni Ohana holomua. E ke kane! Owai kou hoaloha oiaio ke hoea mai ka la e haha mai ai ka nele ame ka hune ia oe? Aole anei o kau wahine? E ka wahine! Owai hoi j kou puuhonua, ke hoea mai na luuluu | ame ke kaumaha ia oe? Aole anei o ke ; kane hoopono a aloha ia oe ame kou ohana? Ke hapai nei makou 1 keia. mau uwalo ana no kakou iho Hawaii, oiai ua ike maopopo makou i ka ehaeha ame ka inea o na home i hookuu wale ia ke a.no o ko lakou noho ana elike me na laau ulu wale o ka nalielehele. Ae—ia kakou e noonoo ana i keia mau mea, aia hoi, ke huli ae kakou i hope a pahola aku i ka kakou mau nana ana ma na hana e pili ana i ko kakou Waa Aupuni nei, he mea pono ia kakou ke hoomanao iho, ua nana mai kakou ia mau hana mailoko mai o ko kakou Home Aupuni ponoi iho. 0 na hana 1 hanaia a i hookoia e ke Aūpuni, no ka pono no ia ame ka palekana o na nohona Aupuni Home o kela ame keia kanaka e noho ana maluna o ka oneki 0 ko Hawaii nei Waa Aupuni. He mea maopopo loa, ua nui na hana hou a ke Aupuni i lawelawe iho nei ma Oahu nei a ma na mokupuni e ae, a ua ioaa mai na hooiaio ana no ka holopono oia mau hana mai na wahi mai he lehulehu ioa o ka aina. Mawaena o keia mau hana hou, aia ke alapali hou o Nuuanu, e aneane nei e pau pono ioa kona hanaia ana, ke ku mai la he mea hoike no ko ke Aupuni makaala no ka pomaikai o ka leluilehu kalepa o na Koolau ae nei ame ko Honoluiu nei nohoi. Aia ke alawai oki o Makaaho ae nei, ke ku mai nei he mea hoike poina ole no ka ke Aupuni hoonee ana i na hana hou kuloko 110 ka pono o ka lehulehu. 1 keia makahiki i komo aku ai ka Waa Aupuni Hawaii iioko o na paio haliana pili Aupuni ana me lapana no ka ninau Hoopaelimahana lapana. Ua hoonoho mai la ke Aupunl o lapana 1 kekahi o kona mau moleukaua aiwaiwa o ke oolea ame ka ikaika e kiai i na oni ana a kahi Waa Hawaii iiuna o ka moanakai kupikipikio o kona nee ana. Aka, oiai ke "oolea" o lapana e ku ana me ka makaukau e kakoo i ka lapana mau koi ana apau, ao!e i hopohopo wale na Hookele o ka Waa Aupuni Hawaii, a ae waie aku i na koi oolea ame ka ikaika a kekahi o na Aupuni mana nui o ke ao nei. Oiai kekahī hapa o na ohua o ka Waa Hawaii, e oni pioo ana no ka pilikia o ka Waa Hawaii i ka Waa lapana. ina o na hoohele ana o keia ninau Hoopaelimahana, aia hoi, me ka noeau o ka "maka.—kila," ka mea i oieloia. he oi ae kona mana i ko ka pahikaua. ua huli hoi aku la ka me ka maikai ame ka oluoiu» a ua maalili ka weia o ka wai i hailaia iloko o ka ipuhao o ka paahanaia ana o keia ninau. A i kela wa, aole i piholo ka Waa Aupuni iloko o ka opu lipolipo 9 ka moana o kona iilo ana i mea ole; aka, eia «o oia ke pae nei i ka nalu kua-kahi, kua-lua, e hok ana i ka muku. hoi I ka lala, no ka hui aku me Amerfka Huiia. Ua kupaa ka Aha Kuhina o Hawaii me ka opaha ole ma keia aumeume ana me na loea kalai Aupuni a kaiaiaina o lapana. Ua hahaia na kanawai o na Aupuni e na aoao eiua, pela me na kuikahi Aupuni. a o ka hopena i ikeia, ua ae na Hookele o ka Waa Hawaii e paio i ka lapana ninau imna o kekahi

Aha Hookolokoio Uwao. nialalo o ke kamuhana t uiu poaol mai ai ka lapana koi ana. I ka aana ana i ka Mana Hookolokolo o ke Aupuni. aa ike maopopoia ke ku ana ola oihana ma ke kuiana kuokoa elike me ke ana o na kanawai. 0 ka mea e aaa 0 ka hihīa o ka mokuahi ka hoike maopopo no ia kuiana kuokoa o ka Aha Kiekie. Aole i nanaia ke kulana ; pili a kakoo Aupu:.i o ka aoao hoopīi ; a hoopiiia ma ia hihia. Aole i nanaia | ka Repubaiika ana o ka aoao hoopii. • ame ka Kepuhaiika oie ana hoi o ka j aeao hoopiiia, aka, o ke aiakai ana a ke kanawai oia ka ka Aha i nana ai a i hoopuka ai i kana oielo hooholo. i He oiaio, he makahikl keia i ulu mai !-ai na haua limakoko eieele mawaena | o na Hawaii ame na Asia. He mea j kaumaha no ka noonoo ke hoomaopopo 1 ae i ko na Hawaii laupai ana ma keia | hana. Aka, 0 ke Akua kai ike i na ) mea apau. | Oiai kakou e nana nei i kekahi mau I mea ano nui e piii ana ia kakou iho [ nei, ma ko kakou noho Aupuni ana, 1 aia no ma ia wa hookahi ke ku mai | ia'imua o kakou he ninau hoopulakauj maka ia kakou apau. A me he mea ia, | 0 ka hoea ana'ku o keia ninau i kona | haina hope loa, oia ka laweia ana'ku j o keia mea hookuia nui i ko kakou | nohona ohana ana ma ke ano iahui. 0 ua ninau ia, oia no ka Hoohui Aupuni. Aka, he wa wale no koe, a hoea aku kakou apau i kona hopena. Ma na mea e pili ana i ka Pono Karistiano, aia no na Ekaiesia Hawaii ke hooikaika nei me ka pauaho ole. Oiai paha e hoopohula wale ana na noonoo ana o ka lehulehu o na keiki a kanaka no kela hana, mamuii paha 0 ka manao kanaka iho a ano e ae paha, aka, aia no na haipule oiaio o ko ke Akua mau haleiana ke hea ia no i Kona inoa. Ua ola kekahi mau Ekalesia, a ua make nohoi kekahi mau Ekalesia. Aka, elike me ka emi ana. aku o na oiwi kahiko 0 ka aina, ma kekahi mau wahi o ka Pae Aina nei, pela no ka emi ana o na hoolaupai ia ana 0 kekahi mau luakini. Mawaena o na lono ano nui loa e pili ana i ke ola o ka lahui, ma o na umii ana 'la a ka Ma'i Lepera, ua hoike ae ka Papa Ola Hawaīi, ke lahilahi loa mai nei ua pahola ana a ia ma'i mawaena 0 ka lahui, a ma ka hoomaopopo ana'ku he manaolana ko ka Papa Ola aole e liuliu loa ka nianawa mai keia wa aku a ano naiowale aku no keia ma'i, ma kona ano weliweli i ikeia 1 na wa i hala ae. Aole ma waie nei no i ikeia ai keia niea, aka, ma na aina e ae no he nui i laha ai ia ma'i. 0 kekahi, ua manaoio loa ia i keia wa, aole keia ma'i he nia'i kuuna e hele ana mai ka makua a i ke keiki paha, a i ole, ma ke ano ka'i mai kekahi ohana a i kekahi ohana; aka, e loaa ana ia mamuli o ke komo maoli ana e ka anoano ma'i iloko o ke kino o ke kanaka. I ko makou hookuu ana i na kanaenae ana no ka Makahiki 1897, a apo ! aku i ka Makahiki Hou 0 1898, ke puana ae nei hoi makou, HAPENUIA OUKOU APAU.