Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 13, 1 April 1898 — HE PAIO HAHANA. [ARTICLE]

HE PAIO HAHANA.

(Mai ka Nupepa New Era mai, Greensburg.) O keia mahope ae nei he moolelo pololei i heikeia mai e kekahi koa kahiko o ke kaua hōpe iho nei. O ka mea nana i hoike mai i keia meolelo, oia no ka Mea Mahaloia John Castor o Newport, Inidiaria, a he kanaka hoopono hoi ia a i inahalo nui ia. Penei kana olelo: Ua loohiaia au i ka ma'i rumatika ma kuu mau ami apau, mai ka wa mai a'u i hele aku ai i ke kaua. Ua loohia au i ke anu. Ua pii liilii mai keia ma'i i kinohi, a hoomau mai la ka pii ikaika ana a hoea i ko'u hiki ole ana ke hana i kahi hana. Ua hoao au i na kauka he nui, aka, aohe nae h.e wahi lihi peno iki. Olelo mai la lakou ia'u, lie rumatika ko'u ma'i. a lilo.ae la i ma'i ma ka puuwai, aole hoi >he laau e ola ai. Aka nae, ua ola

no au a ua hakoko pu me ia keia ma'i no na makahiki he kanakoiu, a ua makemake ole hoi au e make wale iho no, mamuli o lea olelo a kela poe kauka, nolaila, ua noke aku la au i ka huli ana i laau lapaau e ola ai paha au, a mahope ioaa iho la ia'u na Huaale Ulaula a Dr. Williams. Ua ninau aku la hoi au i kekahi o ko'u poe hoaloha no ua laau la, oiai ua ai imau ia ua mau huaale la e na kanaka, a ua olelo mui lakou he laau maikai. Noiaila, kuai iho la au i hookahi poho. iHe oiaio ua loaa ia'u ka pono mai keia mau huaale mai, a hoomau aku la au i kā ai ana. Ua hoomaka au i ka ai ana i keia mau huaale <ma kela kau hauie lau aku nei, a. ;he mau mahina kakaikahi i hala ae nei ka pau ana o kuu ai ana i ke ono o ke poho. Aole o'u hoopilikia hou ia e ka rumatika i keia -wa —ua ola au i keia laau. Ke hoike aku nei au he laau ola na Huaale a Dr. Williams."

Aole keia mau huaale i kupono wale no no =ka rumatika, aka, he laau maikai keia no na ma'i o ke koko inoino. Aole lilo ka opu i anea inoino. E kuaiia ana e na poe knai laau lapaau apau. f- — Ma ka 'Poakolu nei i noonoo ai ka Haie o na Lunamakaainana i ka Bila Kanawai Helu 36, e hoopau ana i ka auhau kino. O Lunamakaainana Aki ka luaui o keia Biia Kanawai. Ua kokua o Kuhina Damon i keia kanawai. Ua hoopaneeia ka noonooia ana.

O na kanaka Amerika o iakou. ka poe huli nui wale o na kanaka o ke ao nei. Ua loaa ia lakou na paiapaia siia 600,000, a ua oi aku oia mamua o ka akahi hapakoiu o na palapala aila i hoopukaia ma ke ao nei apau. Aohe hoi mea i hiīliia e ke kanaka iloko o keia au hou e nee nei i heopomaikai nui mai i na. kanaka eiike me ka l<a&tt Ola a Kamalena no ke Nahu, Koiera ame ka Hi, a ! oi aku hol ka hooluoiu ana i na eha~ame na hu'i elike me ia. Penei na olelo a J. W. Yaugn o Oakton, K?.: "Ua hoohana iho nei au i ka Laau Oia a Kamalena no ke N T ahu, Kolera ame ka Hi, mawaena o ko'u ohana no na makahiki he lehulehu, a ua ike au oia ka laau iapaau «naikai ioa a'u i laweiawe ai no na umii a nahu iloko o ka opu." B kuaiia ana e na poe kawili iaau lapaau a poe kuai iaau nohoi. O ka Hui o Beni»n Smith, i Kaupalenaia, na >Ageaa ma ko Hawaii Pae Aina. *