Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 41, 14 October 1898 — NU HOU HAWAII [ARTICLE]

NU HOU HAWAII

Eia mai no na moolelo ekolu a makou ke puka aku nei ma ka pepa o keia la. E nana ae e na makamaka i na olelo hoolaha e puka aku nei ma ko makou pepa o keia ia. Maluna aku o ka mokuahi Doric o ka Poalua nei i hala aku ai o Mr. ame Mrs. P. C. Jones no na kaiaulu o Amerika. Ma ka la 80 keia mahina, ma ka makahiki 1840 i haawi mai ai o Kamehameha 111. i ke Kumukanawai o Luaehu, ma Lahaina, Maui. Ua haia aku o Lunakanawai Stanley ma ka Mokuahi Kinau o ka Poalua nei no Hawaii, no ka malama ana i ke Kau Hooiiolokolo Kaapuni ma Kohaia Akau. Ma ka Poalua uei i loaa hou mai ai ko Hon. W. C. Aehi palapaia loio mai ka Aha Kiekie mai, mamuli o na hooikaika ana a Hon. J. L. Kaulukou. Mahalo no. Ma ka Poakolu nei i hoomoeia ai ka hao mua loa o ke alanui kaa mahu holo la mai Waialua aku a hoea i Kahuku. He nuhou maikai keia no na kini kokoke aku o Koolauloa ma ia mau wahi. Ua lauaheaia ae, aole,liuliu na la mai keia la aku, a holo Jku o Mr. S. K. Ka-ne, hoa o fea papa loio Hawaii, a Jala o ka Aha Kuka o ke Aupuni, no Kapalakiko. Owai hou ae hoi? >ia ka la 1S o keia mahina, oia keia Poalua ae, e ku mai ai ka mokuahi <;aelic no Honolulu nei a hala, loa aku i ke Komohana. Ma ka la 26 aku hoi ku mai ai ka mokuahi Australia; a -na ka la 28 aku e ku mai ai ka Wa;imu. Ua hala aku >nei ke kauoha hua pai n ka Hui Lahui Hawaii i Kapalakiko .'iu ka mokuahi Mariposa aku nei. O k;i inoa o ka nupepa a ua Hui la e kailo aku ai mawaena o ka lahui oiwi, "ia no Ka Lahui Hawaii. He hapa nanunamu ana paha kekaihi.

K? holomua ioa nei ka hooponopono :.i ana o ka buke Piliolelo Enelani, he ;ii au la wale no koe a pa'i buke maoli j,i aku ua buke la no ka pomaikai o na ;anaka Hawaii makemake e loaa ka olelo Beritania. Ua hala aku nei o Hon. W. C. Aehi Kapalakiko. maluna aku o ka mokuahi Mariposa o ka Poalua nei. E ■īaia ana paha hookahi mahina okoa i >ia i ke anu o Kaleponi a huli hoi niai oia no Honolulu nei. He umi tausani poe -daimonio e namli ana i ke'ola o ke kanaka, aole no i oi aku ke ino mamua o na hoeha--ha ana a ka uha hemo maneo. Aka, a;a no nae he laau lapaau e ola ai. aiAole pahu'a iki ka Laau Hamo a Ooan. O kela hihia hoopii a kekahi kanaka maoli o lalo o Ewa ia W. J. ka luna nui o ka mahlko o Ewa ae nei, a i hookolokoloia ai imua o ka Aha Apana o Honolulu iiei i keia pule iho la, ua kaa ka pono ma ka aoao o ka mea hoopiiia. Ma ka palapala hope loa i loaa mai nei ia makou mai a Miss Oeeilia K. •Poepoe mai e hoike mai ana ia, ua nonoi aku kekahi kahunapule o ka Eka-]-esia Baptist iaia, noua ka inoa o Elder •T. H. Keeiey i kaikuahine oia nona ma Jke kuahu oka materemonio. Ua hai mai oia, e hoea mai ana keia kahunapule no Hawaii nei ma /.eia maKahiki ae.

O ka hale pohaku oi loa aku ana paba o ke kiekie mawaena o na hale pohaku pili oihana kaiepa o «Honolulu Dei, oia no ka hale pohaku o ka Lunakanawai Kiekie Alapaki, e hanaia nei ma ke kibi o na' Alanui Kalepa me Papu. Hanohano no keia hale ke ike aku.Mamuli o ko J. W. Kalua wae ana mai waena a« o ko Honolulu nei poe opio Hawaii makaukam a ike olelo Beritania ia ;Mr. J. N. K. Ke-; ola i kakauolelō no ka Aha Kaapuni o j Maui, ua hoike mai ia i kekahi neonoo naauao. Ma ko makou hoomaopapo ana, ua lilo ka eo ia Maui, mamuii o ko iakou lawe ana ak ui ka helu e»ua 0 na Hawaii ponoi i noho no ka Ahaolelo i lima paahana no ko lakou aha hookolokolo. Ao.e hoi oia waie no, aka, he ikanaka op.o makaukau loa oia ma ka olelo Beritania, a ua ioaa nohoi iaia ka ike hoohana e.eu ma ka mikini kakau. Nana ponoi no 1 kakau mikini iho nei i ka moolelo o ka Ahaolelo o 1898 iloko o ekolu mie hina, a paa iho nei. Ke manao nei makou 'he maheleoLelo Hawaii kupeno iea oia na ka Aha.