Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 52, 30 December 1898 — Page 2
| This text was transcribed by: | Carl |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Hoolaha Mana Hooko
HOOLAHA AINA AUPUNI.
O ke kuai o na aina kalo liilii ma Kahakuloa, Maui, i hoolahaia ai no Dek. 17, ua hoopaneeia a hiki i ka Poaha, Ianuari 26, 1899, ma ka hora 12 awakea (M.) ma ke Keena Oihana o W. O. Aiken, Paia, Maui
J.F. BROWN.
Agena o na Aina Aupuni.
2734-4t
HOOLAHA WAI.
I kulike ai me ka Pauku 1 o ka Mokuna XXVI, o na Kanawai o 1886:
O na poe apau e paa ana i na pono wai; a i ka poe hoi i hookaa ana i na oku wai, e hookaaia ana na uku wai no ka manawa e pau ana i Iune 30, 1899, ma ke Keena Oihana Wai, ma ka la 1 o Ianuari, 1899.
O na uku wai apau i hookaa ole ia iloko o 15 la mahope aku o ka wa e hokaa ai ia mau uku, e hauia no ke uku-kaulele o 10 pa-keneta.
O na pono wai i hookaa ole ia ko lakou mau uku ma ka la 15 o Feberuari, 1899 (30 la mahope iho, i lilo no he uku wai kaa ole) ua hiki ke okiia ia mau pono wai me ka hoolaha hou ole ia ana aku.
Ma ke Keena Oihana Wai ma Kapuaiwa Hale e hookaaia ai na uku wai.
ANDREW BROWN.
Luna Nui o ka Oihana Wai.
2734-3t
KUAI O KA HOOLIMALIMA O KA APANA AINA AUPUNI HELU 18, MA AINA HOU, HONOLULU, OAHU.
Ma ka Poakahi, Ianuari 23, 1899, ma ka hora 12 o ke awakea, ma ke alo iho o ka Hale Oihana Hooko, e kuai ia aku ai ma ke Kudala Akea ka hoolimilima o ka Apana Aina Aupuni Helu 18, ma Aina Hou, Honolulu, Oahu.
Manawa 36 Makahiki.
Uku Hoolimalima maluna aku o $600 no ka makahiki. E uku mua ia ana i kela ame keia hapaha makahiki.
O keia kuai maluna no ia o na kumu aelike i hoakakaia ma na Pauka 2 me 4 o ke ke kanawai 7 o na Kanawai o 1899, oia hoi:
Pauku 2. En hanaia i aelike maloko o kela ame keia palapala hoolimalima oia no, ma ka aoao o ka mea hoolimalima mai, e kukulu oia maluna o ka aina i hoolimalima ia iloko o na makahiki mua eha o ka manawa hoolimalima o ia palapala hoolimalima i hale pau ole i ka ahi, oia hoi i hale ainahapa paha, hale pohaku, a i ole, hale paha i hanaia me ka metala, a e hanaia kela hale ma ke ano ku i ke ano noeau a lawa i ka aponoia e ke Kuhina, a no na kumu lilo aole e emi iho malalo a kekahi huina i haiia; a e panihakahaka kupono ia aole e emi malalo o elua-hapakolu o kona waiwai io no ka pomaikai o ka mea hoolimalima; a e malamaia kela ano hale ma ke ano paa maikai no ke koena aku o na makahiki o ka palapala hoolimalima, koe wale aku no ke ano kahiki a apulu iho o ka hale, ma o ka hoohana kupono ia ana, a me ko ke au no hoi o ka manawa; a ina e poino a pau paha ia ano hale i ke ahi, e hana hou ia a maemae e like me kinohi ma o ka hooponopono an a kukulu hou ana paha, a i ole ia, e hoihoi aku i ka huina i panihakahakaia i ka mea hoolimalima.
Pauku 4. E hookomo ia maloko o kela ame keia palapala hoolimalima o ia ano ma ka aoao o ka mea e hoolimalima aku ana, i ka olelo hoopaa, e ae ana, ina mamua o ka pau ana o kona manawa hoolimalima e noi mai ka mea hoolimalima mai, a o kona mau hope paha, ma o ka palapala i kakauia, alaila, ina ua malama pono ia na kumu aelike e hanaia ai e ka mea hoolimalima aina, e waiho aku i ke kudala ka palapala a hoolimalima o ia aina no ka manawa aole e oi aina no ka manawa aole e oi aku mamua o iwakalua makahiki, ina aole i makemake ia kahi i oleloia no na hana o ka lehulehu, a no ia mea e haawiia aku i ka mea nana i hoolimalima ka hoolaha no ia mea no ka manawa aole e emi malalo o hookahi makahiki. E malamaia ua kuai kudala ana la aole e oi aku mamua o eono mahina mamua iho o ka pau ana o ke manawa i oleloia.
O ke kumulilo o ka hale e kukuluia ana e like me ka Pauku 2 e like me ia maluna ae nei, aole e emi ia kumulilo malalo o $7000.
O na materia e hanaia ai ke kukuluia ana o ka hale i oleloia ae nei, he pohaku uinihapa no ia, a i ole, he pohaku maoli ame ka hao.
E ikeia no ke kii o keia Apana Aina ma ke Keena Kalaiaina, Honolulu, Oahu.
J.A. KING.
Kuhina, Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Dek. 22, 1898.
2734-3t
HOOLAHA AINA AUPUNI.
Ma ka Poakai, Ianuari, 9, ma ka hora 12 awakea ponoi, ma ke alo iho o ka Hale Oihana Hookolokolo, e kuai kudala ia aku ai ma ke akea--
Ka hoolimalima o ka Aina Aupuni ma Pouhala, Ewa maloko o laila he 3 47-100 Eka, e pili ana i ke Alanui Aupuni ame na Aina i nohoia e ka Hui Hawaiian Fruit & Packing Co.
Manawa 21 makahiki.
Uku hoolimalima oi aku mamua o $25.00 no ka makahiki.
No na mea i koe, ke kii, a pela aku, e ninau ma ke Keena o na Aina Aupuni, Honolulu.
J.F. BROWN.
2733-4t Agena o na Aina Aupuni.
Ma ka Poakahi, Ianuari 16, ma ka hora 12 awakea ponoi, ma ke keena oihana o E.D. Baldwin, Hilo, e kuai kudala ia aku ai, mamuli hoi o na kumu aelike kuikawa ka hookaaia ana o ka uku ame ka hanaia ana o na hana hou.
Apana 26 Oiaa, Hilo, 8 96-100 Eka.
Kumukuai oi aku maluna o $103.20.
Apana 27 Ponohawai, Hilo 98 2-10 Eka.
Kumukuai oi aku maluna o $196.40.
No na hoakaka e pili ana i na kumu aelike, kii, a pela aku, e ninau ma ke Keena Oihana o E. D. Baldwin, Hilo, a i ole ia, ma ke Keena o na Aina Aupuni, Honolulu.
J.F. BROWN.
2733-4t Agena o na Aina Aupuni.
KA
Nupepa Kuokoa
No ka Makahiki $2.00
No Eono Mahina 1.00
Kuike ka Rula.
Puka Ana. 1 Pule 2 Pule 3 Pule 1 Mal. 2 Mal. 3 Mal. 1 Mak.
1 Iniha $1.50 $2.00 $2.50 $3.00 $5.00 $6.75 $12.00
2 Iniha $2.00 $2.75 $3.50 $4.00 $7.00 $9.00 $15.00
3 Iniha $2.50 $3.50 $4.50 $5.00 $9.00 $12.00 $18.00
4 Iniha $3.00 $4.00 $5.00 $6.00 $11.00 $13.50 $21.00
5 Iniha $3.50 $4.75 $6.00 $7.00 $12.00 $15.00 $24.00
6 Iniha $4.00 $5.50 $7.00 $8.00 $13.00 $16.00 $27.00
O na Olelo Hoolaha a pau e noouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o keia Nupepa, e hoouna pu mai me ka auhau, a ina aole, aohe hookomo ia.
HOOPUKA@A E KA
HAWAIIAN GAZETTE CO.
A. W. PEARSON, Luna Nui.
JOSEPH M. POEPOE, Lunahooponopono.
Honolulu, Oahu.
POALIMA, DEKEMABA 30, 1898
POHA KA LA, KA LAMA O KE AO.
Ma ka Pauku 17 o ka Bila Kanawai e pili ana i ke kulana Aupuni o ka Panalaau o Hawaii nei, elike me ia e ikeia ana e ko makou poe heluhelu ma ka pepa o keia la, e pau ai ke poaeae o na maka o ka poe i hapopo ka ikena no ka mea e pili ana i ka poe i kuleana wale no ma ke koho balota ana ma ke Kau Koho Balota mai Novemaba aku o keia makahiki ae (1899) a hoea i ka makahiki 1903--elike ana ia me eha makahiki--ma ke kau koho laulaha a koho kuikawa paha. Penei na olelo o keia Pauku a makou i makemake ai e hoomaopopo pono ia:
" * * * Aole hoi e kuleana kekahi kanaka (person) e koho ma kekahi koho balota ana mamua mai o 1903, oiai nae ua loaa iaia ke kupono ana ma (ke Kanawai e koho balota) a i koho hoi malalo o ke Kumukanawai ame na Kanawai o Hawaii mamua aku o Okatoba, 1897, a mahope mai o Iulai, 1894, i hoohala i ka hoopaa ana i kona inoa i mea koho balota, aia wale no a lawe oia i ka hoohiki e kakoo i ke Kumukanawai o Amerika Huipuia."
Ke manao nei kekahi poe i hoomaopopo pono ole i keia mau olelo i hoikeia ae la, e loaa ana no ka pono koho balota i ka poe apau i nele ia pono mahope mai o ka makahike 1894, e hoomaka ana mai Iulai mai, a hoea i ka malama o Okotoba, 1897 aku nei, elike paha me ka poe "Roialite" e noho nei i keia wa, mamuli o ko lakou hoohiki ana malalo o ke Kumukanawai o Amerika Huipuia.
Penei paha e maopopo loa ai keia manao: O A he Roialiti oia, aole oia i lawe i ka hoohiki i kauohaia ma ka Pauku 101 o ke Kumukanawai o ka Repubalika o Hawaii, aole hoi oia i kakauinoa malalo oia hookiki, aole no i paa kona inoa ma ka papa inoa o ka poe kupono i ke koho balota, a, aole nohoi oia i koho balota ma kekahi koho balota ana mahope mai o Iulai, 1894, a hoea i Okatoba, 1897, aka, mamuli o kona hoohiki ana e kakoo a e kokua oia i ke Kumukanawai o Amerika Huipuia, e hiki ana i ua kanaka Roialiti la ke koho balota ma na kau koho a pau, e hoomaka ana mai ka Poalua mahope iho o ka Poakahi mua o ka malama o Novemaba o keia makahiki ae (1899) a hoea i ka makahiki 1903.
Aka, i ka nana a hoomaopopo ana i na olelo o kela Pauku 7 a makou i hoike ae nei, a hoohalikelike ae me keia noonoo i hoea mai mawaena o kekahi poe Roialiti, ua kulike ole loa na mea i hoakaka pono ia mai e ia mau huaolelo me keia manao hoopili wale a ka poe Roialiti noonoo akea ole.
Oiai, o ka manao maoli o keia mahele o kela Pauku 19, oia keia: O ka mea i loaa iaia ka pono koho balota mahope mai o Iulai, 1894, a hoea i Okatoba, 1897, mamuli o kona lawe ana i ka hoohiki i hoikeia ma kela Pauku 101 o ke Kumukanawai i aponoia ma ka la 3 o Iulai, 1894, me ka loaa hoi i ua kanaka la na mea hookupono koho Lunamakaainana ana a Senate paha elike me na mea i hoikeia ma ka Pauku 74 ame 76 o ke Kumukanwai (o 1894), i hoopaa ole i kona inoa ma ka papa inoa o ka poe koho balota, alaila, e hiki ana i kela kanaka ke koho balota ma ke kau koho balota mua loa e malamaia ana ma ka Poalua iloko o Novemaba (1899) i hoikeia ae nei, mamuli o kona lawe ana i ka hoohiki e kakoo i ke Kumukanawai o Amerika Huipuia. Alaila, o keia poe ame ka poe i koho balota mau mai ke kau koho balota mahope mai o Iulai, 1894, a hoea i ke "Koho Balota Nui" ma ka Poakolu hope o Sepetemaba, M. H. 1897 elike me ke kauoha o ka Mahele I o ka Pauku 39 o ke Kumukanawai o 1894, o lakou wale no na "poe" kuleana ma na kau koho balota nui (General Elections) ame na koho balota kuikawa (Special Elections) apau e malamaia ana mai Novemaba, 1899 ae nei, a hoea i ka makahiki 1903. Aole loaa ia pono oikelakela i na kanaka Hawaii i hoolohe ole a i maliu ole mai hoi i na leo a'o a ke Kuokoa i hoonaauao mau aku ai imua o lakou ma na wa i hala ae nei.
He mea oiaio nae, e loaa ana no keia pono a kuleana koho balota i ua poe la, wahi a ko makou manao ana, a ke ole hoi makou e kuhihewa, ma ka makahiki 1903. Ma ia makahiki e hamama ai ka puka no ia poe no ka ae ana aku ia lakou e lawe ae i na keehina hana a ke Kanawai e hoike aku ana ma keia hope aku. He eha makahiki e noho malie ai lakou, aloe koho balota, elike no me eha makahiki a lakou i hooneleia ai ia pono ma ka wa i hala ae nei, oia hoi, mai ka M. H. 1894 mai a hoea iho la i kaia makahiki 1898.
O keia iho la ke kulana nele koho balota o ua poe oiwi hanau nei o ka aina hookahi nei a ke Kuokoa nei i kalahea e aku ai imua o ke akea ma kona helu 39, i puka ia ma ka la hope o Sepetemaba aku nei, malalo o ke poo "Ke Aupuni Panalaau o Hawaii nei," a oia hoi ka manao e olelo ana penei:
"Aole e pono e loaa akea ka Pono Koho Balota i ka lahui Hawaii apau, ma ka hookuu laula ana, mai o a o, aka, e alakaiia a e hooponoponoia keia pono ma ke ano no elike me ko keia wa e nee nei. O ka mea e ae, ma ka hoohiki ana, o ke Aupuni Panalaau o Hawaii, oia ke Aupuni mana, a e malama oia i kona Kanawai Kumu. * * * me kona mau Kanawai, oia ka mea e loaa ka Mana Koho Balota."
Ma ka mahele o ka Pauku 19, o ka Bila Kanawai a ke Komisina i hoomakaukau ai, a e waiho mai la hoi iloko o ka Ahaolelo Nui, i hookoia mai ai kela manao kaupale koho balota a makou i hoike e aku ai aneane ekolu mahina i kaa hope ae nei.
Ua pono a ua pololei maoli ka hoonohoia ana o keia kaupale, nokamea, ina e aeia na Roialiti apau i kupono i ke koho balota e lawelawe ia hana ma ka malama ae nei o Novemaba (1899) a ma na kau koho balota paha mamua mai o ka makahiki 1903, e hoohana ana lakou i kela Pono Waiwai nui mea e hoopilikia nui ia ai ke Aupuni i hooikaikaia e na Hawaii Repubalika i hoomanawanui iloko o na hoino ia mai e ua poe Roialiti ia. O ka inaina, ka huhu, ame ka ukiuki i na Repubalika, oia na uhane e alakai ana ia lakou ma ka hana koho balota i loaa maalahi aku ia lakou.
A ma keia wahi ke wanana ae nei makou, O kela ame keia Roialiti e loaa ana ka pono koho balota ma keia hope aku, a me he mea la, ola na wa mahope aku o ka la 1 o Ianuari, 1903, elike me ke kuhikuhi ana a na Kanawai Koha Balota e kauia aku ana e ka Mana Kaukanawai o ke Aupuni o Hawaii i lilo i Panalaau no Amerika Huipuia, he poe pio lakou na ke Kuokoa, a e mau no ke o ana oia inoa maluna o lakou a hoea i ka la hope loa o ko ke ao nei ku ana; a o ka poe pakele mai keia alina aku a ke Kuokoa e lahou nei maluna oia poe, oia no ka poe e hoomau ana i ko lakou noho koho balota ole ana, elike no me lakou e noho nei i keia wa.
Aia ma ka Pauku 6 o ka Bila Kanawai o ke Komisina, e ikeia ai, ua hoopauia ke Kumukanawai o 1894 o ke Aupuni "Repubalika o Hawaii." Nolaila, ua pau pu me na Pauku oia Kumukanawai e pili ana i no Lunamakainana, na Senatoa ame ka poe Koho Balota. Aka, aia ma ka Pauku 79 o ua Kumukanawai la, ua haawiia ka mana i ka Peresidena, me ke apono ana a ka Aha Kuhina e hana i mau rula ame na hooponopono ana no ke koho balota ana. A oia kela mau Rula i hoikeia ma ka Pakui o ke "Kanawai Kivila Hou (1897)" a i hooponopono hou ia e ke Komisina, elike me ka mea i hoikeia ma na Pauka 66 ame 67 o ka lakou Bila Kanawai. Nolaila, malalo auanei o keia mau Rula Koho Balota hou e lawelawe ia aku ai na koho balota ana a ka poe i loaa ia lakou ia mau pono i i@ia wa, e hoomaka ana mai ka malama mai hoi o Iulai, 1894.
Ua hoopau pu ia hoi ke Kanawai 15 o ke Kau Ahaolelo o 1898, e pili ana i ke koho ana i na Senatoa.
Aia hoi ma ka Pauku 4 o ka Bila Kanawai i hoakakaia ai na poe i lilo i poe kupa (citizens) no Amerika Huipuia. Oia na poe ili-keokeo apau, na Pukiki ame na kanaka Aferika, ame na kanaka Hawaii apau i puka mailoko mai o ke kanaka Hawaii maoli--ina he Hawaii ka makuakane, a i ole ia, he Hawaii paha ka makuahine--ina nae, he makuakane a he makuahine Hawaii paha kela i lilo i kupa (citizen) no ka Repubalika o Hawaii mamua koke iho o ka la 12 o Augate, 1898, ka la i hooliloia ai ka Mana Poo Aupuni o Hawaii Aupuni Repubalika ia Amerika. A ke nana ia aku hoi ka Pauku 17 o ke Kumukanawai o ka Repubalika o Hawaii, Mahele @, ua hoikeia o na poe apau i hanauia a i hookupaia paha ma ko Hawaii nei Pae Aina, a e noho ana malalo o ka mana o ka Repubalika, he poe kupa (citizens) no lakou no ka Repubalika o Hawaii. Aka, o ka olelo ana he poe kupa na poe apau i hanauia ma Hawaii nei no ke Aupuni Repubalika o Hawaii aole ia he loaa ana ia poe apau ka pono koho balota, ke ole e loaa iaia no hookupono ana i hoikeia ma na Pauku 74 me 86 o ua Kumukanawai la o ka Repubalika o Hawaii. Maloko ola Kumukanawai, aole o ka hanau ana o ke kanaka ma Hawaii nei oia ke kumu e loaa ai iaia ka Pono Koho Balota. O ka hooko ana o ua kanaka la i hanauia ma Hawaii nei i na mea a@ ke Kumukanawai (1894) i hoike mai ai, oia ka mea e loaa ai iaia ka pono koho balota.
Ua hoomaopopo makou maloko oia Kumukanawai, he elua mahele o no kupa o ka Repubalika o Hawaii. Ka mua: ke kupa i loaa ka Pono Koho Balota; a o ka lua, ke kupa i loaa ole ka Pono Koho Balota.
O kekahi mea a makou i hoomaopopo iho ai mawaena o na Kanawai Karaima i hoopauia, oia no ke Kanawai e pili ana i na Haku ame na Kauwa, oia ke Kanawai i kaulana ma na inoa lehulehu, He Kanawai Kepa Kanaka, a he Kanawai Kumakahiki, a pela aku.
O keia na mea ano nui i loaa ia makou i keia wa, mamuli o na Pauku o ka Bila Kanawai a ke Komisina e puka aku nei ma ko makou pepa o keia la. A elike me ka loihi o ka wa e puka aku ai ke koena aku o na Pauku o ua Kanawai la maloko o ka makou nei pepa ma keia mua aku, pela no makou e hoomau aku ai i ka hoakaka ana malalo o ke poo "Poha ka La, ka Lama o ke Ao."
NUHOU O NA AINA E
MAKEMAKE O IAPANA I NA MOKUPUNI PILEPINE.
Ua olelo ae a Senatoa Kyle o Dakota Hema, ua loaa mai iaia he lono pili aupuni e hoike ana ua makemake o Iapana e lilo iaia na Mokupuni Pilepine, a ua haawi mai ua Aupuni la i ke Aupuni o Amerika Huipuia he huina o $200,000,000. A ua olelo ae nohoi ia, ua mana kekahi poe luna aupuni koikoi o Amerika, he oi loa aku ka pono e hoolilo aku o Amerika Huipuia i ua mau mokupuni la ia Iapana. Ua manao wale ia ka oiaio o keia lono, mamuli o ka launa kamailio pu ana o ua Senatoa nei me Peresidena MaKinile, ma ka la 7 aku nei, no ka ninau e pili ana i na Mokupuni Pilepine.
HUIKALAIA O KAUKA ZERTUCHA.
O Kauka Zertucha, oia ke kanaka i oleloia nana i kumakaia o Kenerala Antonio Maceo o na poe Cuba. Ua oleloia ua loaa i keia Kauka Zertucha he $50,000 mai ka poe Sepania mai no keia hana i lawelaweia e ia. Aka, mamuli o ka noii ame ka nanaia ana mai nei o ka mea e pili ana i keia hewa i kau aku maluna ona, e kekahi papa Komisina Koa o ka poe Cuba, ua ikeia aohe oiaio o na mea i oleloia nona, a no ia mea ua huikalaia oia mai ia hewa mai. Mahope iho o ka make ana aku o Maceo, ua lawelawe no oia i ka oihana kauka mawaena o na Cuba, a ua hakaka pu nohoi me lakou ma ka aoao kue aku i na Sepania.
KA UWEA MOE MOANA PAKIPIKA.
Ua manaoia, e hoomoeia mai ana ka uwea olelo moe moana maloko o ka moana Pakipika nei, mai Kapalakiko mai a hoea i Hawaii nei, he loa ia o 2089 mile, a mai Honolulu aku nei a hea i Ualana, he mamao hoi o 2518 mile; a mai Ualana aku a kea i Guama, he mamao o 1200 mile; a mailaila aku a hoea i Manila, nona ka mamao he 1300 mile.
HAKAKA MA KA WA HOOLEWA MA CUBA.
E hoike ana kekahi lono mai Havana mai, Cuba, ma ka hora 9 o ke kakahiaka o ka la 13 aku nei, oiai e halihali ana ke kaa hoolewa i ke kino make o Jesus Sololongo i make ai ma ka po La Pule, a ma ka hoea ana aku o ke kaa ma ke kihi o na alanui infanta ame San Jose, ua hooukaia iho la kekahi hakaka weliweli mawaena o na ohana o ka mea i make ame na limahana o ka halemai. He nui ka poe i hoehaia a i make nohoi ma keia hakaka ana o na aoao elua. Mawaena oia poe he ekolu wahine ame elua keiki liilii.
O ka nui o na kaa ma ka huakai hoolewa he 180. He poe Cuba kela, a o ka poe i hakaka mai me lakou, he poe Sepania. O na pahi ame na pu panapana oia no mea paahana lawe ola i hoohanaia e keia poe hakaka. Ua oleloia o ke kumu o ka ulu ana mai o keia hakaka, oia ke pa i ana o ka poe Cuba i na papale o na Sepania e kuku mai ana ma ka wa e nee aku ana ka huakai hoolewa.
NOONOOIA KA NINAU NO KE KOMISINA HAWAII.
Wasinetona, Dek. 13. -- Ma ka ia i nehinei i noonoo ai ke Komite Hookolokolo, no kehahi wa loihi, ma ka ninau e pili ana i ke aponoia ana e ke Senate o ke kohoia ana o na Senatoa Morgan ame Callom, ame Lunamakaainana Hitt i mau hoa no ke Komisina Hawaii, eia mae, aole he mea i hooholoia.
Ua laula ka noonooia ana o keia ninau, ke kupono ame ke ku i ke kanawai ka waeia ana o no Komisina o keia ano ma no hana elike iho la me ka mea i ikeia ma ka ninau Hawaii, a pela hoi me ke kuikahi maluhia me Sepania. Mamuli o ka aelike ana o na hoa apau o ke Komite ua hoopaneeeia ka noonooia ana o keia kumuhana a pau ke Karikimaka.
MATEREMONIO MA KA PIKO O KE KUAHIWI.
Vanakoua. (Beritania Columebia.) Dek. 3. -- Ma kekahi kakahiaka puanuanu ai halii paa ia ka honua e ka hau, ma kela pule aku nei, ua pii aku la o Mrs. Ellen Mott, he wahine i make mua kana kane, me Mr. Edwin Smith iluna o ka piko o ke kuahiwi Kootenai Hikina, a malaila laua i mareia ai. He 7000 kapuai ke kiekie o kahi i materemonioia ai laua mai ka ili ae o ka honua.
KO BRYAN MANAO.
Wasinetona, Dek. 16. -- I keia la i hiki kino ae ai o W. J. Bryan imua o na hoa o ka Hale o na Lunamakaainana a malaila oia hoike ae ai i kona manao no na mea e pili ana i na Paemoku Pilipine ame na kumu kupono a Amerika Huipuia e hana aku ai ia paemoku. Wahi a ua Bryan la, o ka hana kupono wale no ia Amerika Huipuia e hana aku ai maluna o na paemoku Pilipine, oia no ka hookuu ana aku ia paeaina i nohona lahui kuokoa, elike la hoi me ka hana i manaoia e hooko aku ia Cuba. O keia kumuhana ano nui kana i ake nui loa ai e lawelawe mua ia ma na la omaka mua o keia Kau Ahaolelo mamua o ka hooko ia ana aku o kekahi mau kumuhana e ae. E hapaiia aku ana ia manao malalo o kekahi olelo hoohoio, a i ka nana aku, me he mea la, o ka manao nui no ia o na kupa Pilipine, o ka loaa o ia pono ia lakou.
KA LEHU O KAISARA.
Roma, Dek. 16. -- He puu lehu ka i loaa mai nei ma kekahi wahi o ke kahua o ka Hale Hoikeike o ke kulanalauhale o Roma i keia la i manaoia oia no ka lehu o ke kino lepo o Iulio Kaisara, nokamea, ua hoomaopopoia, oia no kahi i waiho hope loa ia ai ke kino make o ia kaeaea o ia au i okikololoa.
I MAU MOKUAHI NO PAGOPAGO A NEEU AKU.
Kikako, Dek. 16 -- He lono kuikawa ka i loaa mai nei i ka nupepa Chronicle ma Wasinetona mai e hoike ana: E hoouna koke ia aku ana e ke Keena Kaua he mokuahi i Pago Pago me na lako a me na makaukau e ne no ka hoolilo ana aku ia wahi i kahua hoahu lanahu no ke Aupuni o Amerika Huipuia. A ma ia manao ana pela, ua manaoia o ka Mohikana aku ana ka moku mua i kohoia no ia misiona, a maphope iho o keia, e hoouna ia aku ana kekahi i ke Kaikuono Delaagoa no ia huakai like no.
AHA HOOKOLOKOLO ULUAOA.
Sana Lui, Dek. 17. -- He uluaoa ka i ulu ae ma kekahi Aha Hookolokolo Apana o keia kulanakauhale mawaena o Lunakanawai Thomas N. Peabody ame Loio J. D. Storts, ua hemo ka pu panapana a ka luakanawai a paa ma kona lima, a ua hemo hoi ka pahi a ka lolo a paa ma kona lima, a me ka nui o na hooiakaika ana e hoopakele, ua kaawale ae la keia mau keonimana.
Oiai ka aha e noho ana no ka hoolohe ana i ka hihia o kekahi mau wahine eha (4), a o keia loio no hoi ka i ku pale ae no keia mau wahine. Aka, oiai ka aha e hoolohe ana i keia hihia, ua hoopuka mai la ka lunakanawai i kona manao e hoomau hou aku ha hoolohe ia ana o keia hihia no kekahi la hou aku a oi iki paha, aka, ua lilo loa iho la nae ia i mea inaina loa i ka loio, a huki koke ae la oia i kana pu panapana a kau aku la ma ke alo o ka loio, @ i ka ike ana mai o kana pahikaua a paa ae la ma kona lima.
No keia manawa ua kena koke ae la ka lunakanawai e lawe ia aku ka loio mawaho o ka paku. I keia mauawa @ lawelawe hou ia ai ka hihia o @ wahine la eha, a o ka hope @ is mai la he hoopa: koiko @ lunakanawai maluna o ua @ la, a hookuuia aku la na mea @ hoi. I ka lunakanawai @ hoi @ hele aku la he ekolu @ na wahine hoopaiia ai e ke lunakanawai @ ihe la i ka hakaka me ka lunakanawai a ku loa ka Lunakanawai Thomas N. Peabody i ka poino i keia mau wahine a e ole kahi kanaka mala@ paa o @a lunakanawai la pake@.
Rumatika Mau.
Mai ka Nupepa Industrial N@ o Jackson, Mikigana.
O ka mea nona keia moolelo @ naka ia o kanalima-ku@ kahiki, a e hana ana oia i ka @ mahiai me ka ikaika. I ka um@ hiku o kona mau makahiki ehaia @ la kona ma poohiwi, a he mau @ hiki kakaikahi wale no makope @ ua loohia ia iho la ia mau wahi@ rumatika. Ma ka wa e loaa ai oia@ kahi wahi anu, i kekahi wa aohe @ mu kupono e hoea mai ai ia anu a@ la, o ka wa ia e hoea mai ai ka @ ka eha ame ka o'eo'o iloko o @ hiwi, aole i kana mai.
Ua oi aku mamua o kanakolu m@ hiki i aaki mau ai keia mai @ hiki ole iaia ke hana. E huipu ana @ me keia eha, ke poni@nia a pouli @ na mau maka, a ua lilo ia i @ ka mai.
Hoao nohoi ia i na kauka @ loa, aole wahi loaa o ke ola, a @ a ua inu i na laau i kaulana @ ola o nei mea he rumatika, aoi@ ola. Aneane hookahi makahiki @ eono mahina i hala ae nei @ iho la ia maloko o keia pepa @ kahi ma'i i like loa me kona @ e na Huaale Alula a Dr. Williams @ hooholo iho la ia e hoao i ua m@ ale la.
Mahope iho o ka pau ana o @ o ke poho mua iaia i ka ai ia @ la ia i kona oluolu, a mahope @ ka pau ana o na huaale o na pol@lu iaia, ua nalowale loa ka @ lele mai la ke poniuniu iaia, a @ kahi makahiki ae nei keia o @ ole ana i na huaale, @ nae ua @ ka maikai o kona ola aole @ i kela mau pilikia mua ona a he @ kai hoi kona ola i keia wa i oi aku @ ka wa mamua, mai kona mau la kama@ @ mai.
Aole i kana mai ka nui o kona @halo i na Huaale Akala a Dr. Williams no na Poe Nanakea, a e hauoli @ ia e kakoo i na olelo i hoik@ maluna. O kona wahi e loaa @leta aia ma Lorenzo Neeley @ Jackson County, Mikigana.
O na humahuma laau apau @ he ola hou a he maikai i ka k@ ikaika hou ai hoi na aa-loio @wali aia maloko o keia mau @ Akala a Dr. Williams no ka P@ nakea. E kualia ana @ laau lapaau apau.
Ua hoomaopopoia, e kuai @ o Amerika Huipuia i na Pae@ pilipine. Aia pu hoi ka Emeper@pana ke onou ae la i kana @ no ia paemoku hookahi no i $2@000, la wai ia auanei e lilo a @.
He pahu wai hao nui i @ ke ana-waena, a he 160 kapua@kie ka i nanha ae a kahe @ 8,000,000 galani wai ma na a@ kuianakauhale o Nu loka, a @ i na hale, a he nui na ola @.
Metropolitan Meat Co.
(Hui Kaai Pipi @trop@
G. J. WALLER. (Wala)
108 Alanui Moi.
Poe Kuai a Hoolako i @
Me
Na Io Pipi, Hipa a pe@
E loaa mau ana na Man@
mano i hoehu'ihu'@
ka Hau.
Makepono ke Kuai i @ nei.
TELEPONA HELU @