Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 31, 17 August 1900 — I POE IKE OLELO HAOLE KE LILO I SENATOA. [ARTICLE]

I POE IKE OLELO HAOLE KE LILO I SENATOA.

O ka makemake o ke Kanawai e ku nei i keia wa, oia no ka poe i ike i ka olelo haole ame kakau ma ka olelo Beritania a hoomaopopo ma ia olelo. Ua ae puia nohoi na kanaka Hawaii i ike i ka heluhelu a kakau ma ka olelo Hawaii, aka nae, ma ko'u manao maoli, aole no i manao nui loa ia ka olelo Hawaii ma keia Kanawai, a ua loaa no he mau kuia, oia hoi, e lawelawe ia na hana a pau o ka Ahaolelo ma ka olelo Beritania, alaila. e manao ia, ua nele ka lwelawe ia o kekahi mau hana ma ka olelo Hawaii.

Pane mai paha ua nei kekahi o ko'u mau hoa o ka pupuu hookahi penei: Kai nohoi ua like ka oleio Hawaii me ka olelo Beritania ma ke Kanawai o ke Teritori o Hawaii? Ae, he oiaio no ia, ke ole nae e kue ia kamailio ana au ame kau mau lawelawe ana paha ma ka olelo Hawaii i na Kanawai o Amerika ame ke Teritori.

Nolaila, ke ao ia mai nei kakou na kanaka Hawaii maoli e hele me ke akahele loa, a mal pulale hoi i ka ike a ka maka.

Ua ae ia kakou a pau na kupa ponoi o ka aina e koho balota a e uku hoi i ka auhau kino o hookahi dala ($1.00), i ka makahiki, uku a uku ole ua loaa no ka mana koho balota i kela me keia mea, a koe wale no keia.

Ina ua ike oe i ke kakau lima ma ka olelo Enelani, he ninau keia na ka Papa Nana, a i na ua hiki ole ia oe ke pane i ka ninau a hiki ole oe ke kakau ma ke kakau haole, alaila, ke hoole mai nei ke Kanawai, aole e loaa ia oe ke kuleana koho i ke Senatoa & me ka Lunamakaainana.

Maila paha o haawi mai ka Lunahoomalu o ka Papa Nana ia oe e kakau oe ma kekahi papa eleele ma ke kakau lima haole penei:

"Orders to prohibit shipment of arms." A e loaa pu hoi ia oe ke ano a me ka manao ma ka olelo Hawaii.

Nolaila, e na makamaka oiaio o ka aina a kakou i aloha nui ai, o ko'u manao maoli ma kela kukulu manao; e noi aku ana au i ka poe i loaa nui ole ka ike ma ka olelo haole, e hookuu aku kakou na ka poe i makaukau ma na olelo a elua. o lakou ka kakou e koho ai i mau Senatoa a i mau Lunamakaai-

nana a puni ka Pae Aina, 1 na oia he Repubalika a Demokarata a Home Rula hoi, a he Hawaii nae ma ka hanau ana, a ua maamaalea hoi ma ka ike Kanawai ma ka heluhelu ma ka olelo Beritania, a e noho ana hoi ma na wahi like ole o ka Pae Aina; oia poe ka kakou e hoouna ai i mau wahaolelo no kakou i ke kau mua o ka Ahaolelo o ke Teritori o Hawaii.

A oiai hoi, aole no paha kekahl o lakou, a I ole o lakou no paha a pau, e polna 1 na hoomanao ana ae no ko lakou one hanau a me kahi ona i ike al i na ea. oluolu kabl hoi a kona mau makua i Wipol al la oe me ka hoomanawanul ame na inea hope loa no kou aina makuahine, au hoi e kaena ae ai ka aina o ka maluhia a me ka nanl i walho ai, o!a anei ka'u hana kupono no kuu mau koo la'u. Ke olelo nel au penei, a i lilo au i Senatoa a Lunamakaainana paha, alalla, e hooikaika no au e hooi ia ae na pono kuu mau hoa o ka aina kulalwi a ke holkeik® ae nel au I ka poe a'u I !ke ai'he kupono me ka nana ole ae 1 ke kahua ona e ku nel 1 keia wa ma ke ano kalalaina, a penel na hooheno ana. NO HAWAII. Hon. 8. Parker, J. T. Baker, John Brown, 8. C. Luhlau, NA LUNAMAKAAINANA. S. L. Kawelo, R. H. Makekau, E. Kekoa, J. M. Kaulla. John Puni, J. Nalellehua, J. K. Kaunamano, R. P. Mak&h&lupa. MAUI. J. Llkikini, 8. E. Kalue, Judge Kepolkal. William Edmund. J. T. Alu>l. W, White. W. H. Konuwela, J. H. Kahaulello. OAIIU. J. O. Carter. E. Makapolena, R. W. Wileo*. W. C. Aehl, J. Makainal. J. H. Wlse, NA LUNAMAKAAINANA D. Kalauokalani. Enoka Johnson, W, J. Coelho, J, M. Poepoe, J. M. Kaneakua. S. K. Mahoe. C. P. laukea, P. J. Te»ta. Frank Harvey, Davld Kanuha, J. K. Nakookoo. KAUAI. 8. KaiM, J. H. K. Kalwl. NA LI7NAMAKAAINANA J. Aklna, J. Bro\vn, J. Kahilina, C. Cropp. A maila o loaa la kakou na hoomaopopo ana he poe ona rama kekahl i loko o keia papa inoa. alaiia. he mea pono e unuhi ae ia inoa mailoko ae o na Inoa o ka poe on& ramn, a hooplha ma la wahl l kanaka ona ole, I hana, a l makaala ia ko kakou mau pono maloko o na hale a elua no ka pono kauUke mawaena o na poe a pau ma! ka Illhune a ka poe waiwai, aole nohoi 1 poe manao no ko lakou mau pakeke iho a hooplllmeaal hol, aka, 1 poe hana ma ka pololei wale no. a pela auanei e loaa ai na hoopomaikaiia mal e ka Haku ka mea nana I haawl mal ta kakou I na pono pill paa 1 H)o aku mamull o ka hana kuhihewa a kekahi poe puni hanohano no ka manao i ko lakou mau pono ponol Iho me ka ike ole 1 na hopena awahia e loaa mal ana, a e uhl paa nei hoi maluna o ka lehu>ehu a me ka alna holookoa. Ola hoU a hoohul kakou me Amerika nul na pomaikal e lo>aa ana !a kakou. makaala ma kela hope aka pa* kele kakou mai na komo wale ia o na me na home 1 ka po 1 Uke aku me ka noho ana o na alna e. ka paa mau o na puka pa i ka lakaia a me na p&ai* puka o na hale. E kala mai nae hol ia'u i na ua oi loa aku kela 1 ko oukou manao. Kakauia no ka Nupepa Kuokoa. MOSES PALAU.