Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 38, 21 September 1900 — KA HUPO O KA WAAPAE KE ALAKAI HUPO A THOMAS CLARK. INA OIA E KOMO ANA I KA AHAOLELO ME KONA HOA ALO ANU, MR. JOHN RICHARDSON MA KA BALOTA DEMOKARATA ALAILA, E HOI HOU AE ANA KA O LILIU I KA NOHOALII. [ARTICLE]

KA HUPO O KA WAAPAE

KE ALAKAI HUPO A THOMAS CLARK. INA OIA E KOMO ANA I KA AHAOLELO ME KONA HOA ALO ANU, MR. JOHN RICHARDSON MA KA BALOTA DEMOKARATA ALAILA, E HOI HOU AE ANA KA O LILIU I KA NOHOALII.

Ma kekahi ana\na Hoopaa Inoa ma Maui Hikina iloko aku nei o kela mau pule aku nei, ua mahaol ae o Thomas Clark, ka hupo nui na Waleha, a ma kahi kiekiena iki, e kokoke ana i kahi a na kanaka lehulehu e akoakoa ana, no ke kall aku i ka mar.cra kupono e hoopaa ai 1 ko lakou mau inoa no ke Kau Koho ae nel o Novemaba. a ma ia manawa ona i ea ae ai, ua poha mai !a kona leo me he bipl hae la no ke kula a i ole ia, no Kaupo, a ua loheia aku keia mau oleo: "Auhea oukou e kanaka! E komo mai oukou ma ka Aoao Demokarata, no ka mea, o ka aoao holhoi Moi ia. Ke oleio aku nel au ia oukou, ina oukou e koho ana ia Lilikini ame a'u a puka maua l kela Kau koho ae, alaila, ke hai aku nei maua ia oukou, o ka maua hana mua loa, oia no ka holhoi hou ia Liliu ma ka nohoalii. He hlkl loa keia hana la maua. Oke kahua ia o ka Aoao Demokarata."

Auwe nohol ka wahahee ame ka hupo nui e! O ka halolelo no kena a Kaulia l Lale, a akahl no a lke nela keiki o Suoul, he Kaulia hou aku no ka kahi, ma ka aina hanau! Auwe nohoi ko hupo e Clark e! He ike no anei oe i ka heluheiu haoie, a 1 ole ia, 1 ka 'namu' oiwi ae nei no a kakou? A, ina pela, alalla, eia iho ke kahua o ua Aoao Demokarata nel o olua o Llliklni, a olua e Uki nei i ka hoihoi Moi, a e pane mai, i ka mea oiaio? He mau oielo no anel keahi maloko o ua Kahua Hoohana nei a oukou e Demo (keko) ma, e i ana: M e hoihoi la ke kuokoa ame ka nohoalil o Hawaii?" E heluhēiu pono mal oukou e r.a makamaka, e o'u oiwi o kuu aina hanau a pnui o MauV ame na moku e nku e kaaheleia nei e na alakai Demo« I karata wahohee, t ke KAHUA KOOHANA a na Demokarata i hoohoioia I ina Kansas City r ma ka ia 4 o lulai iho ! nei, a e hoomanao pu hoi oukou. o kela !mnu pauku maialo iho, ua kokuala e na |Eiele Demokarata a kau haoie inu rania o Oahu nei \ hoouna aku nei, a o ke- ' kahi no o ua poe Eleie nei ka i kokua i ka hookomo ana i na oieio i nele ai kakou 1 ka manaolana a Ciark ma e kukahekahe nei. Ela ua KAHUA HOOHANA nelt KAHUA HOOHANA O KA AOAO DEMOKABATA. (Aponoia ma Kaasas City, lulal 4, 1900.) Kuela ka paa ana mai ia Porto Rico malaio o ka Tariff. Kueia ke aiakai Aupun\ ana la. Cuba. a e koi kalka ana hoi e hoihoi hou i na hooponopono ana I ko Cuba ponoi e like me ka mea 1 aelikeia e k& AUhikaua nui 1 ka wa kaua malalia. Kue Lno loa ia ini paa ana mai la FlUpino, a ke koi iaklka nel e hoihoi hou ia aku ko lakou kuokoa. Ke kue nei i ke kahua ana waiwal dute a Dln*iey. v Ke kakoo nel I na hoolaulaha ana 1 ka pono o ka olhaaa kaiepa. Hana Daia me ke daia pepa (popopo wale.) Ku* loa t ka Bila Daia I hoohoioia mai ne! eka Aahaolelo N T ul Lahui. £ hoololiia ka Pauku ok« Kumuka^

! rswat e pIU ana l ke *obo ana l na | Sksat*. a « holhoila toeU pono 1 na makaaieaiia. Ke k&koo nei i ka hooponopono ana i na hoepaapaa mawaena o na Hul ! Hoohnlla* a e waiho aJcu ia kumuhana na kekahl Papa Hooponpono. Ka Demokarata ame ka Hoonui (ha puko) aina, Aole makou e kue ana J ka booTiui afna, ke laweia mal na alna kupono e hiW al ke hooiUoia i Mokuaina, ke aela e na makaair.ana oia wahl, a ke makemake hoi la- | kou e lilo i poe Amerika- { Kue Ika Aoao Repuba!ika mamuli o Ike Kuahaua a Monroe I aponola ma; ineJ ma Pilede!epiaKue i ka malama nui la o na koa. Kue loa i na hana hoohul malalo o ■ ano Hui. E paio mau aku no l plo ka hoohui ana o kekahi poe kakaikahl ia lakou iho no kekahi hana ano nuL E imiia ka pono o ke kanaka hana. Ke nei makou I ke koa ame ka lokahi o na Puali koa apau { haawi i ko lakou oia ma ke kahua kaua. Ke kakoo ikaika nei makou no ka hoonee ana imua o na hana apau e pili ana i ke Kanala o Xikara&ua. Ke haawi aku nei makou i ko makou kakoo i na Teritori o Arizona, Nu Mekiko ame Okalana i wahaheela e ka Repubalika e loaa ana ia pono ia iakou, a pela pu hoi I pono Home Rula malalo o'ka Teritori ia Alaaka ame Porto Rico. E hoowalwaiia na alna mahial. Ke kakoo ikaika nel makou i ke Kanawai Kaupale I na Pake, ame ko Asia no apau. Ke kue nel makou i ke alakai ana a ka Aoao Kepuhalika ma ka hookomo ana aku ia Amerika Hulpula iioko o na pohihihi pili aupuni me na iahui e. Ke haawi nei makou i ke aloha 1 na Bua e hakoko mau nei no ko lakou lanaklia. E hoopaula ka auhau kaua. A ke hana nei makou i keia mau mea, me ka mahalo io mamuli o keia kahua e loaa i na pua a makou a me ka lahul Amerika holookoa ke kuokoa ame ka ikaika mau iloko o ka lanakila.

Ke olelo nel o John Wlse ame Bukl, a pela pu hoi me na auna lalau e ae oio 'kaina', na ka Demokarata i hooikaika e hoihoi mai i ke kuokoa ame ka nohoalii o Hawaii nei. eia nae ka n>ea apiki: "He Demokarata ka mea nana i hoohulihuli i na kamaalna mai ka makahikl 1865 a hiki wale no i ke '9S iho nei. a oia Demokarata no ka mea nana i kono oku la hoa Demokarat:v o lakou. ia Mokana e holo mai i Haw»il nei e ai i ke ano o kakou Hawa'i, a hoi aku a Wasinetona, hoolaha <iku, he poe nekelo, a he poe naaupo, hihiu, olohelohe waie iho no (o na oleo wahahee no a Bihopa ma i hoolaha ai mamua aku), a, he Demokarata no ka mea nana V waAho akw l ka Olelo Hooholo Hui, ola o Newland, a mamuli oia Hooholo a ua Demokarata nel 1 kokuaia e kona poe hoa Demokarata, i lilo ai kakou apau he poe pio malalo o ka inoa lahul Amerlka.

Mamua ae o ka hoea ana mal o na nlnau Hoohul Aina a ka Demokarata mua o Hawail nel i hoohanau ai (Dr. McGrew), ua kohoia he mau Komlsina Hoohul Alna, a ua holo aku ua mau Elele nei a hui me ka Peresidena Hepuhalika, oia o Harisona. ua kapaela ka noonoo ana i ua nlnau nei a hikl i ke komo ana o Cleveland-ka Peres'.dena Demokarata. Heaha kana hana mua loa? Ua hoouna mai oia i Komi* sina ianei, a ua hooko poloiei kela Komisina i kana hana me ka hoopono. O Blunt kona inoa. Ua olaio na mea apau a Biaunt i hoike ai, aka, aole hooko o Cleveland ame kona Aha Kuhina i ka mea pololei i hoikeia aku ia lakou. Heaha ka lakou mea I hoomaIkeike mai ai ia kakou l mea hoomalielie' Eia: Ua hoouna hou mai lakou he Kuhlna Nul. A. S. Wllls kona Inoa. ma ka huaolelo HOO-KIPAKU ta Do!e n-.a. He 13 toa a Dole I hoouna al makal ae nel o ka uwapo 1 ka la l walhoia aku at o ua olelo klpaku hoopalaimaka nel a Clevelana-Den-.okarata. a o ka puhee no ia o ua Peresidena Demokarata nel. Ia mau la koke mai no, ua Kuahaua ae o Dole ma, i Koho Balota Ahaolelo Kau Kanawai Aupuni Repubalika. Aole I keakea inai o Cleve]and ame kona Aha Kuhina Demokarata i keia mau hana alunu i ko kakou pono niakaainana. Ma keia bar.a ana a Dole ma, ua noho mai ka lahui me ka palaka, a ua hookuli no hoi l ka ieo aiakai po*olei a na oiwi l k(*no pu iloko o ua liookamu aupunl nei* oiai, ma kela Aha Kau Kanauai, malaila e hookumuia ai ke aupuni o H&waii mai ke kulana au» puni Kulkawa a 1 ke kulana e hooholo ia ana ma kela Ahaote!o Kuikawa. Heaha ka kakou i ike ai? TJa hooie mai kx lahui. aole e koho. l!a waiho mai lakou. na ke aloha o ke Akua (o ka HAOLE) e hoihoi mal i ua kalana nohena Mot nel o k&kou, O kekahi po«, ua hooUlo nui i ko lakou manawa ma na mohai f na akua holopee i ka naheieheie/ Pela no i noho lalau a! a hlki roai 1 ka U 4 o Iulal» 1891, kwkul» paa la ke Aupunl Kepuhalika. Okepoo aupunl nma ioa nana i Jke mai ! ua Aupuni Kepubalika nel & kakou i hookuu aku ai la Dol« ma e 1 kukulu, oia no 0 CLVELAXD—ka Demokarata * Thomas Ciat)b ame J olm r{Uehardson e kuk&hekahe mai la i kuu aina hauau; a John Wlm nohoi e waha-& eel i k&

makaei: * ke keiki alii (ole) e pun! waile aku nel (& pau loa iho ka waiwai i ka mākua 1 iuhi ai, sna e ai hookaao aei m« ka ai-a). Ahea la kaakaa mai ko oukou mau -naka e na opio e laiaa waie aku nei -ne ka poe na lakou I luka la kakou. B o mai I ka leo e kalokalo aku nei ia iakou apan! Ua maopopo no ke kumu 3 ka hapanui o oukou e lalau nei mal ke kahua aku o ke kupaa ma ka pono kaullke—ka. Aoao Repubalika: he hoomaau ke kumu nui o oukou e hokae mai nei ika inoa R' puballka. I hokae oukou i ka inoa Repubalika no ka Uke me ka inoa o ke aupunl nana 1 hoopaa pio i ka hapanui o ka lahui I ka 1595! He mea olalo, ua paa Hoko o kela ame keia oiwi ka manao a hiki mai i kona la, e poha ana la, elike me ka pu-kuni-ahi a Dole ma i k! ai ia oukou, elike no hoi me na pu-kuniahi a Willkokl \ hoohaunaele ai a pau ana ta poe o kakou i ke kiki ia e Akepoka ma—na hoa kipl no o Wilikoki. He mea olaio ioa no hol, ua hoomaau kekahi poe l ka inoa Kepuhalika, mamuii o ke komo ana mai o ka poe I kapaia "he poe Mikanele" ma ia Aoao Kal&iaina» & no keia īho la, i hoino ioa ai, a hoopoina loa l ka noonoo l na tausani dala a na Hawaii i lulu ai no ka hoonaauao ana, a na ka Mikanele ka hapanul. He 000 a oi i ukuia no ka hoonaauao ana ia john Wise, na P. C. Jones he $2,000 a oi, a na ka Papa Hawali he $1,500. O ka hua 1 ioaa, he hookae plliklno—ka hewa i ol aku mamua o ka moeoklohe, ka mea kala wale la ke mihi io. He mea oiaio loa keia, a he mea hikl ole ke hooleia: ua hoomaau kekahi poe no ka liio ana i ka Mikanele o na aina (ka

hapanul o na aina ma ka moraki). nolaila. makemake oie al e launa pu ma na hana kalaiaina iioko o ka Aoao Kalaiaina hookahl me ua poe alunu nel. Ea, e hoolono iki mai i keia ieo! Ua like 'no keia mau hana apau me ka mua. I ka wa e makaukau ai o ka al iloko o kekahi ohana, ulu ae kekahl hakaka mawaena o kekahl mau kelki, a nuha iho ia ka mea iaua —aoie ai i ka ai. Owai ka polno ana? Oke kelki ane\ eal ana lte al me ka ohana a o ka mea nuha paha. He ninau paakikl loa keia no ka poe nuha o ke ano i hoikeia ae la. aka e pale ae l na manao ino apau. a e kaana pono iho. me ka naau maemae, a me ka noonoo maikai. Aoie anei e oaa ana ia oukou he mau alakal pololel mal ko oukou lunaikehala pakahi mai. Aole anei o ke kuonohno ka mea i ake nui ia e kakou apau mai kinohi mal. Aole anei o ka pulama me ka hoopono ka mea e maemae ai, a e oluolu ai no hoi ka nohona me ka ulakolako? Aole anei o ka hoomanawanui ka makua o ke kuonoono me ka holomua ma na mea apau o keia ola ana, a o ka hoo|me ka makau 1 ka hewa ka mea e palekana mau ai l na kanawai o ka Ihonua. a oi loa aku hoi i ko na Lani? Ke pale mai nei na poe Demokarata e alakai nei i o kakou t\el~no ka nawaliwali o na Demokarata ma ka Ahaolelo Nui i na Kau a Cleveland i noho Pereaidena ai, oia ke kumu i hiki ole ai ke Ihoihoi hou ia ke Aupunl Moi o Hawaii Inei a Dole ma i aihue ai—a Cleveland |i kokua ai—a pomaikai oia Ina Kaukani Dala a Kauka Makalu-Pemoka- ! rata-—Mokana, Newland, ame "alunu— I alhue aina" ma i hao ai mai ka waiho|na kapu o ka momona o ka lae o Mr. Demokarata i kela puupuu mahanahana a ka HakaiU nolaila kapilipili ae. 'no ka Aoao Repubalika ka hewa.-no ka manao ke mau nei ka pouli o na oiwi paa o ka aina nei ma na mea pili hooponopono nohna lahui. ! E hoomanao i keia mau hoakaka, a no keia pule ae e oili aku al na hoakaka piha no na mea e ae apau e pili ana l na Kahua Hoohana a nā Aoao Kalaialna e ae.