Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 11, 11 September 1901 — Leone Noela. Ke Kaikamahine a ke Kauaka Mahiai. [ARTICLE]

Leone Noela.

Ke Kaikamahine a ke Kauaka Mahiai.

E ku ana laua nialaio o ka malumalu 0 kekahi pl'o I Mhiia e kekahi mea kanu hlhi, me ka makani hoi ka mea n&na i hooma-u jnai i ko laua mau he!«tielena onaona ua plha la i na mea ala, na pua hol e popohe maikai mai ana a puni ko laua wahi e noho ana ua piha waie no ia me na ala huihul, ka pa kolonahe mal a ka makani jne he hawanawana ana ala aohe no 1 oi ae kona nahf>nahe mamua o ka leo nana i mele mai i keia mau huaolelo. "Malia paha i kekahi mau la nipoa o ke kau makaiii. I ka manawa hoi a na manu maka4iiamoe e hooemi mau mai ana 1 ka lakou himeni ana, A me na hua mea ai hol e hoomaka mai ana e uhauha I ko lakou pala ana; Ina nohoi aohe he nui loa o ka makanl. a pela pu hoi me ke ao, A o ka makani pumehana nohoi e pa mal nel aohe no ia iioko o ke ahealie maiie aohe nohoi iloko o ka puahiohio, Malia p«aha o ko'u manawa ia e ha'i aku ai i kuu mea huna. A i ole ia-nau ponoi no e koho mal." "He keu nohoi ka nanl o kena mau huaolek)." wahi a ka Kaku 9onadoa I hooko mal al. "Me he mea ala la'u. e Lede Maiiana, he kuai holookoa kou I piha pono i na mele kupono a me na olelo hookaau "nani he lehuied»u. Ua kupono loa no oe e 1110 l mea haku mele." "Aole," wahl ana I pane mai al, ua hiki ia'u ke hoomaopopo me ka apono ana, aka aohe hiki la'u ke Imi a loaa mamull o ko'u noonoo ana. Ua hlki ia'u ke hooponopono I na huaoleio ame na manao o kekahi mele na'u ponoi iho, aka, aohe hlki ia'u ke noonoo a 1 ole ia hookumu aku. aohe ia'u ka noonoo ana no'u iho." Ala ia oe kekahi mea i ike ole la," wahi a ka Haku Sanadoa i olelo mai ai. he kulana h4ehie a akahai ka mea hoi nana i hapai'e ia oe a kiekie mamua o na makana e ae apau o ke ao nei." ' No ko ka Haku Sanadoa hoopuka ana aku 1 kana mau huaolelo me ka pumehana, ua haawl koke aku la ka Leile Mariana i kana nana iala me ka plha haohao, aka ua hoohuli koke ae la ola 1 kona helehelena ma kahi e; ua manao iho la oia ia wa, Ina ia e hoopuka hou aku ana i mau huaolelo hou alaila e hoea mal ana kekaihl pilikia. A nolalla i keia mnnawa, ua hoea mai la ka hopena o ka mahlha o Mel, Wa J mahina hcyd hoi o ke kau kupu lau, | a eia o lune ua hlkl mal. Al'aila la j manawa ua hoomaka mai la ka Haku Sanadoa e hoomanao no ka home ana 1 haalele aku i hope—e hoea mai ana hoi kona la hanau i ka la kanakolu o lune, a hoomanao ae la oia i ka olelo hoopaa ana 1 hoopaa ai no ia la. Ua hiki loa iaia ke Ike 1 kekahi ipuka-ani-atil nanl loa o ko laua hale I uhl pu la me na pua—na pua rose hoi ana 1 olelo ak&&LA& XiCQlifi-- ttBL pa e ako aku-ame Ka īpuka-pa āna I walho aku ai i kana olelohoopaa, nana e wehe I ke kakahiaka nui o ka v la kanakolu o lune; ua hoomanao mai la oia i kela mau mea liilii a pau. Ela nae, o keia mau mea wale a pau ua nani wale ua oluolu wale no iala; aka aohe h'ikl iaia ke ha'l ae no keaha la i haalele ihai ai, ka mohala ana o ke kaao, he mea no la ua maopopo mua, Va hoao aku la ola e Imi no ka launa pu ana me na mele 0 ka pomahina palaweka ame ka helehelena palupalu nona hoi kekahi leo na henahe a oluolu ma ke kamaiiio ana. Bia nae. la manawa hookahi no. ke manao ala no oia me ka oialo loa e malama malle no? ke manao ala no oia me ka olaio loa e malama malie no i kana olelo hoopaa; ua piha pu ae la no j oia i ka hauoli, i ka hoomanao ana ae no ka hauoli e ioaa ana ia Leone, no kona helehelena u'i a nohenohea, ame! kana hooklpa aloha ana mai iaia; ka; la mua loa ho! mahope mai o kona la i hanau ola hol ka la ekahi o lulal. a no ka manawa mua loa, ua hoomanao ae la ola no kona mare e hikl mai ana me kona hanu ana ae i kekahi hanu kaumaha—he mea nohoi la e hookaawale Ina ai iaia mal kona makuahine mai, a pela pu nohoi me ka Lede Mariana; lloko o na hoolaio ana a pau aoie loa oia e ike pinepine hou ana iala. Ua 01 ae ia kona noonoo nul, no ka nalo-\\-aie ana aku o ka Lede Mariana mamua o kona ponoi. E naiowale ana ka hoi au mai iaia mai," wahl a ka Haku Sanadoa i otelo Iho ol iaia Iho no; "aohe ana ona kokoolua e kuka pu ai, aohe hol he hoa na na e hoolaulea aku iaia. Ua makemake au ina nohoi maua e lilo mau ana i mau hoaioha malkal e like me keia manawa." Aiaila ua aia mai ia ka hoomanao ana ilokq ona mahope mai. malia paha aole loa e makemake ana kana wahine e Ike eia oia maluna o kekahi mahele malu me kekahi mea okoa'aka me ia wale no. Mai ol loa aku paha ka ikaika o kona manao no kona hull ho4 apa i kona home a I oie ia no kona mare ana paha ina ia 1 lohe Iki i kekahl kuka i hoohana ia mawaena o kona makuahine ame ka Lede Mariana. Ua kauoha mai la ke Kaunawahlne o Lanasawela j I ka hooilina wahine opioplo l kekahi j wa a )awe aJttu la iaia me ia e holo kaa ai; I ka manawa a laua t noho Iho ail Moko a hooniaka aku la ko laua kaa e j hoio mawaena o kekahl mau wahi ranl i loa, he wahl ho! na kekahl mea e hiki ole ai ke manaoio he ao haule wale mai no ia, a o ke kaunawahine no hoi j keia Iloko no o kona ano maaiea mau j elHee me ka nahesa maalea. ka mea hoi ana 1 Ike al he mea Mkl.wale no la ke paie ae. ua olelo mai !a oia: j "E Lede Mariana. ua inakemake au j ia oe e kokua mai ta*u no ka hana ana j i kekahl hana. tna ia ua oluolu i kou manao." * ; Ua ike no oe e ae ana au e hana i na hana apau i hlki ia'u ke hana nau» e Lede Lana»awela." wahi a ke kaikamahine I oielo mai ai me ka oiuoiu. aohe mea e ae a*u i oiioll nui aL" Aole ola I oleio aku, no ka mea ua aloha au I ko' kelki. aka aia keia Uoko o kona noonoo kahi I hioiani ai. « ua hoomaopopo mai la no ke kauwai.ahlne ia mea.

( Ua hoomaa mai ia no ua kaooawahl- | ne nei f luloa oleīo ana: * Ua Ike nt> oe, e Lede MaHana. I ka noi o ko'a aloha. no ka'u kelSd no ka oia. f!ookahi *ale !ho no ka'u kelki ū:i pfha I>?a Ja au me k& piholhoi no ke ano o kona noho ana. & ua nui nohoi ko'u aloha iaia no ka Hlo o kona manao t kahi a'n I makemake ole ai." '"Ua hiki ia*u ke hoomanao wale ae ia mau mea. apau." wahi a ka Lede Mariana ! oielo mai ai, me ka oluolu. Ua hoomau aku la no u& kaun&wahine nei | i ke'kamaillo ana: "He wahi manao hnpo. & lapuwale hoa. kona. a oia nohoi kekahi o na manao kaumaha loa. a Ina e hooko ia ana ia mea e iilo ana kona ola ana l mea ino. a hoopolno pu mai hoi i kona na•naina. a i ka hoea ana aku i ka hope- • na e haehae ia ana kona puuwai. NolaHa 1 keia manawa. ua makemake au ia oe e kokua mai ia'u no ka hoopau ana ae i keia manao ona; ke manao nei ola e hull hoi £ku i Enelani iloko o ka mahlna o lune, a ina ola. e hoi i'o ana, ua poho na manaoiana apau. Aole ioa ona ae iaia iho e kaohi la aku a i oie fa kono la aku paha; e pili ana no ka huaoieio 'mare' he huaolelo keia e make ai, aka maiia paha ua hiki ia kaua ke hoohull ae i kona manao, ua maopopo loa ia mea ia'u—oia nae ho! kela ina oe e kokua raal ana. la'u." "E hana ana au i na mea a pau i hiki ia'u ke hana," wahi a ka Lede Mariana I olelo mai al me kona manao ikaika. o kona helehelena palupalu kola ua hele ae la !a a haikea pu. "Aole loa ia e pono e hoi i Enelani." wahl a ke kaunawahine i olelo aku ai; "e pono kaua e au'a iaia ia nei nei a hiki i ka malama o Augate—pehea la e ihiki ai ia kaua ke hana ia mea?" ! "O ke nol aku nohoi iala e noho I wahl a ke opio i oleio aku iai. me ke ano hoihoi. "me he mea aia |oia maoli ka manao hooko pololel a kajua e hoohana aku al." "Ae, pela no, aka, aohe no paha e |waiwai'ana ia iaweiawe ana; e pono e | hoohuli mua ia kona manao a Ike kaua j ua maliu mal ola mamuli o na kalokalo ieo ana aiaiia nol aku kaua e noho mai. Aka, i keia manawa ua manao au. ua oi aku kona makemake e launa pu me oe mamua o kekahi mea okoa; ina paha e noonoo ana oe no ka hooko ana aku i kekahi manao no kekahl huakal hele i Sepania. alaila noi aku iaia e hele pu <me kakou." Ia manawa ua puai ae la ka uia maluna o kela helehelena paiupaiu. "E hana ana au elike me la ina oe e manao ana e kuikahi mal ana ia me kaua." wahi a ke kaikamahine i pane aku ai. "Ua manaoio au e lokahi mai ana no oia ma ia mea; ina e ano hoole mai ana oia, a ike oe ua ano hoopiUkia waie mai ia mea ia oe. aka. ke manaoio nel no au e ae mal ana no oia e hele pu ma ia huakal heie. Aoie o'u manao ua ike ola i ka ikalka o >kona manao no ka hoomaopopo ana ia oe. B pono kaua e hoa'o ae. Ua hikl no ia oe ke kamallio mal e piii no ia mea ia'u imua o kona alo, alaila o ko'u manawa ia e haalele iho ai ia oe me la, a o kou manawa iho la no hol la e hiki ai ke hoopau pono 1 kau apana hana maikai." "Aoie anei oia e hoonaukiukl mai ana?" wahi a ka Lede Mariana i ninau aku ai me ka pihoihoi. "Hoonaukiuki, e kuu keiki aloha, aole ioa; e lilo ana ia mea iaia i mea holhol loa. E ike ana oe ma keia alahele au e hana nei. Aole i hiki ia'u ke hoike aku i kekahi ilni ana no ia mea, aka ua hiki hol ia oe. A Ina na'u e koi aku e komo ana ka manao hoohuol iloko o kuu kelki no ka'u hana e hana nei; e ike ana ola a kau hana ka hana 1 oi ae o ka maikai, a no kaua iho e ike ana kaua me ka maopopo loa he mea maikal la no kona launa ana ua makemake l'o no oe ia mea, aole anei pela, e Lede Mariana?" "Ke haawl aku nei au i ko'u ae, aohe hlki ia'u ke hoole aku ia mea," wahi a ke kalkamahlne opio i pane aku ai, a e haawi aku ana au i ka'u mau kokua ana ia oe ma na mea apau i hiki ia'u. Aole loa ou makemake e huli hol aku oia no llnelanl iloko o ka mahlna o luiie. E hana ana au elike me ka mea 1 hikl la'u ke hana no ke kaohl ana mai iaia ma ka ana." A penei ka nfnau—e ko ana anei kana mea e manao nei? "Mama," wahi a ka Haku Sonadoa I olelo aku al, "aole loa au I ike i kekahl mahlna elike me keia nei ka hikiwawe o ka pau ana-me he mea ala he poe eheu ko na la, O ka la umlkumamaono keia, a mfe he mea ala la'u aole I piha na hora he iwakaluakumamaha mai ka la mua I helu ai." "Alaila he hoike ana mai ia, ma na mea apau. o kou ola ana l keia mau la he oluolu wale no na haawina i loaa ia wahi a ke kaunawahine I olelo mai ai. "Ae, he oluolu wale i'o no na mea a pau i loaa ia'u." wahl ana i pane mal al. alalla ua hanu ae Ia oia I kekahl hanu kaumaha loa me he mea ala he manao kaumaha kana e noonoo ana la wa. "No keaha oe I hanu ae la i kela hanu -kaumaha. e Lanee? E like ana no ka oluoiu o na mea o keia mua aku eiike me na mea o ka wa I hala ae, aole anei pela?" Ua nana ae la oia iluna me ke ano ahonui ole. "I hanu ae nel au I kela hanu kaumaha i Jt& noonoo ana ae nei oiai ua hoea mai ka hopena o tfo'u mahele no ka mea a'u i manao ai. E pono au e hiki i Enelanl iloko o na la hope o lune. "B hoopiha aku 1 ka nul o ko'u manawa I haalele ia," wahl a kuu lede l olelo mai ai; "aia nohol he pule holookoa «namua ou. K pono kakou 6 hele ma na wahl like ole a e ike hoi I na mea like ole ap&u. O ka. olaio maoli, aole loa paha kakou e halawal hou ana ma Niee nel." E kakali ana oia no ka hoopuka mai I kekahi oleio pakike. e kaii ana nohoi o ke keakea mai o leona makuahine i kona linl no ka hol ana I kona hotne, a ua hoomauhala Iho la ola 1 koiia ike ana ua lawa iho la keia man keakea ana laia. me he mea la wa haule iho la kona makuahine* i loko o ka manao «pma e mana nei a me ke tnea ala hoi oia Iho ta ka «lanao ekahi. "Ua manao au." wahi a ka Haku Sanadoa i olelo aku aL" Ina au e haa!ele ana ia ne'l nel I ka la iwakaluakumamahiku aole no an e lohl loa ana." "Ae," wahi a ke kaunawahlne I olelo mal ai me ka malle. Aole nohol la he huakai hele loihl Nolaila aole ioa ia e keak«& aku asa

* } iaia. a«»fe aoh«>i om r enakemake e palo fpu me kana k<?iki. aka ua hookuu aku | ia oo oia tai?i e hana. «iike me koKa |makesnake. l'a \<>\\ ano ae ia ka ; nanaina o kona heleheieea. a o k>aa ' mau maka hoi keia ua hele a li-o. He | mea paakiki nohol ia l ka hfki oie i j kekahl kanaka ke kol aku i kekahi mea | no ka hoopaapaa ana aku iaia. Ua ku ae ia oia iluna mai kona noho ae. a hoomaka ae la e holoholo i o a i luna o |ka lumi; ua pane mai oia maluna o hookahi a i ole ia elua paha kumu manao me ke ano pihoihoi alaiia olelo mai la oia. "Mama, ua manao au ua Ike no oe I ka mea a'u e manao nel e hana." Ua nana ae la kona makuahlne Uuna iaia me kekahl mino aka nahenahe ame ka oluolu. "Kau mea e hana nei, e Lanee—e pUi ana. aneL no ka hoehoo waapa i keia po f kau mea e manao nei?" Ua ano hoolalau wale mai la no oia Tne he mea'la aole oia. I maop-opo 1 ka mea a kana keiki I olelo aku ai lala. "Ka hoehoe waapa?" trahi a ka Haku Sanadoa i hoopuka hou mai ai ia huaolelo hookahi no. "Aole oia ka'u mea I manao ai, o ka'u mea e manao nel e plli ! ana ia—no ko'u no ko'u—wa o keia mua aku—oia hoi no ko'u wa e mare ai." "Aole e hikS ia'u ke olelo aku ia oe ua Ike au 1 ka tr»ea au e manao ne! e hana. e Lanee, aka ua maopopo loa ia'u aole loa oe e hana ana i kekahi hana e ku-e mai ai I kou makuakane ame a'u nel. Ua hiki ia'u ke hilinai aku ia oe e plll ana no ia mea." I'a oi loa aku ka holke mai o kona toelehelena I ke ano oluolu ole; ua hiki 'oa laia ke hooponopono 1 na manao o ke kaunawahine i kona manawa e huhu {ai i oi ae mamua o ka manawa ona e t noho ana me ka oluolu. Ua ku mai Ja oia Imua o kona makuahine me ke ano okalakala, a nana pono aku la iaia a pau olelo aku la; "E pono au e mare Ja Leone, e mama, e pono au e mare au iala." j "Ua maikal loa ia manao ou. e Lanee. I ka manawa e piha ai o kou mau makahikl i ka iwakaluakumamakahl, ua hiki loa la oe ke hana elike me kou makemake." "O. e maiia," wahi a ka Haku Oplo l hooho mai ai. "aole anei oe i ike ia mea lie lokomaikai, mai noho oe a malama i na manao puanuanu e kamailio mal oe ia'u me ka oiuolu. Owau hookahi wale Iho no 'kau keiki, he mea oiaio o ko'u mare ana he mea ano nui ia oe ke hpea mal ia manawa." 0 ka leo o ka Haku Sanadoa i kamailio mai ai ua piha ia i ka huhu, alaila oia ka manawa aga e nana aku ai me ka oluolu iaia. "Pela i'o no, o kou mare ana oia kekahi mea ano nui o na mea e ae apau maluna o keia honua; aka aole loa e hiki ia oe ke kali mal ia'u no ka nana ana aJ<u me kekahl manao lokomaikai maluna o kela wahi kaikamahlne Ino, ka mea hoi nana i wahapaa mai ia'u elike me kekahi wahine hana keaka loa mai kekahi hale hana keaka mal; e pono oe e kala mai ia'u e Lanee, aka aia he mau palena i ke ano kanaka no ka hoomanawanul ana. a nona hoi aia oia o loa aku o ko'u noonBo ana." 'T3 mama e hookuu mai ia'u e hauoli. e ae mai hoi ia'u e hoi ae au e mare aku iaia I ka mea a'u i aloha ai me kuu puuwal apau, e ae mai hoi ia'u e lawe pu mai iala ia ne'i nei, a oia hoi ko kakou manawa e hauoli iike al a pau." "E kuu Lanee aloha, aole loa au I noonoo o kekahi mea e llke me kona ,kulana ua kupono ia l hoa no ka'u wahine mare; no'u iho, ke ha'i aku nel au ia oe me Jta olaio loa aole au e akeakea aku ana no kou mare ana me kela kalkamahine—he mea makehewa waie no ia i ka manawa e piha al o kou mau makahiki no ka hana ana aku elike me kou makemake; aka aole loa au e ik hou ana Ia oe a aole nohol e kamailio hou me oe; i ka manawa au e haalele mai ai la'u ia ne'i nei a hoi aku oe no ia kumu e hoomanao oe o ko kaua aloha hope loā ana keia a hiki i ko kaua mau luakupapau. Ela nae e hoomaopopo oe aole au e kaohl aku ana ia oe mai kela manao mal ou, ua lanakiia oe no ka hana ana aku e like me kou makemake." x O ka ehaeha a kona helehelena j'l e hoike mal ana ua loaa aku la la 1 mea nana e hookula Iki aku ai i kona makuahine ,a ua hoomanao iho la oia iloko iho ona ela oia ke hana nei i na mea apau no kona pomaikal. "Aohie kaua e kamailio hou e pili ana no Ia mea, e Lanee," wahl a ke kaunawahine 1 olelo aku I kana keiki me ka oluolu; "aole loa e hoololi ae ana na huaolelo l na mea i hookoia. Ua hal mai nei anei kou makuakane ia oe I ka mea a maua i manao ai e pill ana no ka hoehoe waapa l keia po?" Ua ano haalulu ae la kona mau lehelehe i ka manawa apa I hoao mal al e pane I kona makuahlne. "Aole loa i hlkl ia'u ke kapae ae i ke kaunawahine elike me ka hiki ia oe, e mama; eia au ke kamalllo aku nei, Ia oe e pili ana no Ia mea, a oia hol ka mea nana e hoehaeha mai ka hauoli ana o ko'u ola ana, a o kau hol e noonoo wate ai no, no ka hoehoe waapa wale no." "He mea walwal ole wale no na huaolelo, e Lanee," wahi a kuu lede i hoopuka hou mai ai ia mau huaolelo; o lakou a pau he poe leo kani olohaka wa te iho no. E hele ana «u i waho e nana ai I kekahi mau pohaku I kalal ia i kli; ua manao au e makemake ana au I kekahi oia poe pohaku, he nanl maoU no ko lakou ano." E like me kana i olelo aku ai. ua haalele &o la kuu lede I ka luml me he mea ala aohe mau mea nana i hoin«>in3 aku I kona noonoo. Nolaila, no ka manawa mua. kekanl mea 1 »ke me ka paupauaho o kona manao no ke ano o kona hopena ua hoea taai !a ia maluna o ua Hakn Opto nei. e llke nohol me kekahi manao pvipauaho no Leone, ka mea hoi nona ke aloha a*u e hoomanawanul ae nel me ka ehaeha. Ua aloha nohoi oia i kona makuahlne hookano, a wahlne u l nohol, ka mea hoi aia iaia, kekahi mea ana i ttte ole ai, oia hol kela. mana bo> hull manao maluna ona. Aole e hiki iala ke hoomanawanui no ka hoomanao ana ae 1 kela hookaavraie lolhi la ana mal kana Leone aloha mat Ka Wona maluna o ka helehelena o kekahi kelki ao kona aloha pupule tm*a na auhee ae ia ia mai lala mai. a ua Ike il»o la oia l na mea a pau ellke me ko lakou aeo maa mau. ua hiki loa iala ke noo-

> i keia manawa m* ki maika! ! oi mamua o ka mea ana I hana mua ai. !a km nea I l.t r.«> ka t ka makn.ik&ne ka 'makuahine »- me na hoaioha ,i tviu no ka V v *kahi ,'a!»>ha waie ao. \ Aoie loa i loaa h«u iaia ka uhane imaikal ia la holookna. aka aole loa i Ihoea mai a i »Ie hookokoke wi%\ ka ; hoowalewale lala ro ka «ha'i ma i kana huaolrfo a i ote la h»>?*polna la I.eone. la kekahi na po nanl I i<"A i bo>maka mal e puka maiuna o ka | honua nei. oia hol e hele ana lakou a j pau i kekahi anaina hauoli I haawi ia |e ke kaunawahine Sipixia a o kekahi t mahele hoi o ua anaina hooklpa nei ola [hoi keia e hoomalamalama ia ana ke :kahua o waho. | Aole toa ka Haku Sanadoa i ike ika u'i o kona makuahine. i ka alohllohi, lame ka haaheo mamua elike me la po | a lakou i hele at Ua komo kona ma- ' kuahlne I kekahi lole weleweka onw- • mao nani loa me o& dalnuuia e anan* | ana a puni kona klno. Ko ka Lede Ma- ' riana lole hoi he lole lihilihi kona me na pua loke kllima ame na lau «na«mao. Ua plha maoll no ke anaina hoolaulea; | nui na kanaka Farani ame na Pelekane i akoakoa ae malaila. Ua hoole Iho la ke aiii aole ia e hele, O kela anaina hauoll ame ka hoomalamalama la o ke kahua ia po me na kukui aohe ia he mea nana e ume aku I kona manao no ka hele ana e Ike. Ua noho iho la ka Haku Sanadoa ma ka aoao o kona no kekahl wa pokolo; e ia ana kona ! noonoo e kekahi mea, a ellke me ka haka pono o kona mau ma|ta maluna 0 ka mea a kona naau i l|faiaa} al ua ano hoomaopopo aku la oiiwi ka haaheo iluna o ka helehelena o kona makuahine alaiia oia ka wa o ke aloha i koono lho ai iloko ona ina la e hookaawale loa la mai ana mal kona inakuahine mai. He leo hooho o ka mahalo nui ka ka Haku Sanadoa I lohe aku ai mai ka kaunawahlne mai a huli aku la kona mau maka a nana ma kahi ana e nana pono ana a ike aku la oia l ka Lede Esakine; I kahikoia hoi me kela lole nani loa a kakou e na makamaka heluhelu I ike mua ae nel. Aohe oia i kau ae I mau pua Iloko o kona lauoho aka he poe lau uliull wale no. I kona manawa i Ike mal ai l ka Haku Sanadoa ua puai ae la ka ula ohelohelo ma kona mau papalina. He wahi nani loa ka ke kaunawahine ame kana keikl e noho ana, ola hoi kekahi lumi i piha I na mea hana a ka ike akamai a na iima l hana ai a ua hoakoakoa ia i kahl hookahl. Aia malaila kekahi kii nanl loa o kekahi kaikamahine u'i, he kii hapa, o ke poo ame ka umauma waie no, a o ka mea nona ua kli ala eia no o Ki!etia,A oiai laua e mahalo ana I ka nani o ua kli ala, ua makemake iho la ka Lede Lana sawela nana kekalii kope o keia kil a ko laua manao e hialaai ana. "Ia manawa," ua hooko koke ae la ua Lede Lanasawela nel, 'ela ae kekahi mea i oi ae ka u'i maanua o Keletla, I ka wa £i 'ka Lede Mariana e hele mai ana a haiawai pu me laua." Ua hookowa ae la oia 1 wahi no ka hooilina opio e noho iho al ma kona aoao. Ua nui no ke kula mau ana o ka Lede Mariana iala Ilio me ka holopono, aka o ka hana ana e hana ana he hana paakiki loa—ma kana mau hana apau i hana ai, ua hana oia me ka oiaio ame ke kupaa a ina he mau hana kekahi i hana ia e ia me ka epa am.e ka hoopunipuni e liio apa ia I mea oluolu ole I kona manao; aka nae e hoao ana oia e hana i kekahl hana no ke kokua ana aku I ka Lede Lanasawela. Nolaila ua noho iho la oia iloko ma kona aoao a kamailio aku la elike no me kona ano mau o ke akahai ma kana kamailio ana. Mahope mai o kekahl manawa loihi, ua kamailio aku la ola: "E Lanasawela, he wahi manao ano nui ko'u e makemake nei e noi aku i kou oluolu.lna aohe makemake e ! hol koke I Enelani, e ae ana anei oe j e hui pu mai me a'u? Eia au ke hoao j nel e koi ikaika I ka Lede Kamabere ! no ka hele ana no kekahl huakal hele 1 Sepania." (Aole I pau.)