Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 27, 4 July 1902 — Page 5

Page PDF (1.76 MB)

This text was transcribed by:  Casey Yasuda
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Hunahuna Mea Hou.

 

@a waihe ae nei ka Hui Kaa Uwila @@@ i ke K@aaina Dole e hoopii ae kumu waiwai o ka hui i ka $1,000,000.

 

Ua pa ae nei o Young Hale a ke ku @ me ke kilakila nui e uhi paa ana i kahua @@@@ ke alanui Hotele a hiki ke alanui Moi.

 

Ma ka Poakahi Iune 30 i huli hoi mai i ka Elele Lahui o kakou Hon. R. W. @@@koki ma ka mokuahi Zealandia mai @@@ hana mai ma Wasinetona.

 

Kapalakiko, Iuna 18.- Ua hopuia o John D. Spreckles on a o ka Nupepa Kahia (Call) ame kona lunahooponopono W. S. Leake no kekahi mau ma@@ i hoopukaia ma ia nupepa.

 

Ua hele ae o Kakauolelo Cooper ma @ na keena e hoohala manawa ai ma@@. Ua ano maikai ae hoi oia i keia menawa. He ma'i kona no na la i hala @ @@ loaa iki lala ku maha.

 

Ua malamala kekahi anaina lealea i ka halekula o Sana Lui a maikai mea i hanaia e na keki a he hiehie @@@ no ke n@@@ aku i ke kulana o na @@@ opio.

 

Aole he kanawai e papa ana i na Ia@@@, no ke komo ana aku i ka Ipuka @@@ o Kaleponi, nolaila e maaiahi ana ke komo ana o eia lehui iloko o Amerika.

 

Aia ma kahi o Bergstrom Music Company, alanui Beretania ame Papu @@@kahi omole i piha i ka lehu pohaku @@ pele mai ka Mont Pelee Martini@@. Hele ae kakou e ike hoi i keia @@@ hou.

 

Ua hopuia ae o C. Fink, he kanaka @@@lawe ilokko o ka halemai, no ka @@ me ka lima nui la P. Shiels kekahi o na ma'i e moe ana iloko o ka @@@ kupulikii.

 

I ka Poakahi, Iuna 30 ka hoomaka @@ o ka Hui Kaa Hapaumi e law i @@@ mau alahao i waiho ai i ke alanui @@@ mawaho iho o ka Pa Alii i hueia @@@ e ka Hui Kaa Uwila. Na Mr. @@ ponoi no me na limahana i hooponopono ae i ka lawe ana.

 

Eo mai ka elele leo ole ka Nupepa Kaikoa ke hele aku la i ou la i keia kakahiaka o ka la Kuokoa me kana kii makana i keia ame keia makemaka e @@@ ana iaia. E apo mai iaia a mai @@@ i ke kii mai i kau makana ma @@@@ keena.

 

Bedding. Iune 16.- Ke hoohana la ka @@@@ o Mauna Lassen i na hana hookalakupua e like me ia i ikeia ma Ma@@@@. Ke haalele la na kanaka kua laau o ia wahi a hoi aku no ke kulanakiuhale a ke poihoihoi la hoi ko ke kulanakauhale poe.

 

Mr. L. K. Kentwell, peresidena o ka ilua Hawaiian Realty me aMuturity i Kaupalenaia , e kaahele aku ana ia i ka mokupuni o Hawaii, Maui me Kauai ka mokupuni o Hawaii, Maui me Kauai akalila e ka Agena Jos. P. Medeiros. @@@@ ka peresidena me kona Agena @ halawai pu me na lala apau loa o @ hui.

 

Maaila, Iune 20.- Ua pa ae i ka hoaia o Peetro Feleize kekahi o na ala@@ o ka poe Filipino i hopu ai i kekahi @@@ koa Amerika a pepehi hoomaino@@ ia ma ka la 30 o Mei. Eia ola ke @@@ nei me kona eha huie, ka hopena @@ o na hana a na koa Amerika i alu@@ ai iaia.

 

Ke hui hou ae nei o Kilivilana me @@@ D. B. Hill, kona hoa i ho'o pu @ @@ ka noho Peresidena ma ka aoao @@@@@karata i ka makahiki 1882. Ke @@@@ nei o Senatoa D. B. Hill ana @ @@@@ Peresidena a na Demokarata i keia kau ae, a e holo ana no malalo na kumu alakai kalai aupuni a na @@@@ o ke kau i hala.

 

P@@@@ (Ky). Iune 16-Ua ki poka@@@ka halepule Moremona o ka vana aina o Marshall e na enemi o ia @@@@, a ua panaiia aku e na hoa@@@ e noho hoomana ana ia wa me @@@ poka. Ua hai ka wawae o kekahi hoahanau i ka poka pu, a ua hui a poe i leaa na palapu maluna o ko kou mau kino.

 

O ka põe i kuai ma ka halekuai o ka Hui W. W. Dimond a loaa na kikiki a loaa ia lakou ke kuleana e loaa ai ka makana ma ka la o ka hana. O ka @@ i loaa ia lakou na helu 137, 8794, @@@, 13050 ame 14458 a lakou ke pomai@@@ ana. Ina eia ia oe he mau kikiki @@@ poina i ka hli ana no keia mau @@@.

 

Ma ka auwina la o ka Poaono la 23 loaa iho ai kekahi @@o ame ke kaa i ka poilikia nui. Ua hakihaki ke kaa a ka lio hoi he pomaikai ke oia. O kekahi iloko o kona waihona ai, mauli ke kahe nui loa o ke koko. He ma@@@ maoli no ke nana aku i ke kahekai ame hotele i loaa ai keia poina he lehulehu wale na kanaka i hele ku e nana i ka holoholona. Alo@@ ka o.

 

Mai kali iki a hala ka manawa ku@@@ no ka lapaau ana i ka manawa ikeia ai na hoailona ano kolela maona o ke keiki. O ka makaala ana i a wa kupono no na lapaau kupono ia ka hookaawale ana i ua pilikia ia, o ka laau kapaau kupono no ia ano mai ola no ka Chamberlain's Colic. @@@oiera no hoi ia i na @@@@@ makuahine @@@. He puuhonua ia no na home i ka @@ pokole a e hele ae i ka halekuai @au lapaau o Benson. Smith Ma. ua @@@ kuai laau i loaa ai ka omole @@@. He oluolu ke kumukuai.

 

He kii nani e haawi maka ia ana me Kuokoa.

            E haawi maka ia ana he kii nani i pa@@ la, he 15 iniha ka loa a he 11 @@iiha loa laula i na poe e lawe ana i ka nupepa KUOKOA. a i keia ame keia @@@ nana e hoouna mai i hookahi @aia no eono mahina o ke Kuokoa. i kea moa aku e haawi makana la ana i keia ame keia manawa he mau kii i pena ia, hou aku, i na poe heluhelu apau o ke Kuokoa. Nolaila e hoouna koke niai i ua kauoha i loaa na kii apau.

Hulimahi na Republika.

KE KOHO LUNANUI O KA AHAHUI MA NA MAHELE O NA APANA APUNI O OAHU.

            I ka Poalima, Iune 27, i hului pau ae ai ka hapanui o na ahahui o ka aoao Republika o na Mahele (Prectinct) ma na Apana (District) apuni ka mokupuni o Kaihewanei e akoakoa ana no ke koho ana i na lunanui no ka manawa e hiki mai ana a no ka noonoo pu in a hanana pil@ i ka oihana kalaina o ke kau ae nei o Nov. 1902.

            Ua ikeia ka pii mahuahua ae o na hoa ame ka loaa ana o na manao lokahi e hui i hookahi puuwai no ka pono o ka lehulehu.

            He kakaikahi na ahaui o keia aoao i hui ole ae aka ua loaa no ka manao e kuka iloko i ka manawa i kaheaia.

            NA HANA O KA APANA 4. AHAHUI O KA MAHELE 1.-He 35 ka nui o na lala i hiki ae i kahi o ka hana ma ka pa kanu laau o ke Aupuni. Iwaena o keia poe ua ikeia o na Hawaii ka hapanui, he 25 ko lakou nui a he 10 mau haole. A ma na ahahui e ae no i hui ai po ua like aku no ko lakou kulana me keia iho ia, i ike pu ia hoi ka pii mahuahua o na Republika. O ka hana nui o na hana hanaia  a liilii na mea e pili ana i ka ahahui oia ke koho ana i na lunanui. O Messrs. A. W. Pearson ame E. G. Keen na mea ma kahi o ka balota. Ua waihoia na inoa a ua huliamahi ka hookomo ana i na balota no na inoa i waihoia mai me ka lokahi o ka manao. Hele okoa ke keiki Charles L. Hopkins ma ka noho peresidana. Na hope peresidena, Wq. Roe, Joseph Luahia. Kakauolelo Edward S. Boyd (Kimo Poe), kokua kakauolelo Isaac H. Hakuole, puuku P. R. Helm,

            Na lunakanawai o ka wa koho-ua kooia keia poe, J. Kalama 26 balota, S. Kamaiopili 26 ame Joseph Luahiwa 24. Na lala o ke komite hooko-D. A. Kaiole 25 balota, E. Towse 21, J. Kalama 21, J. Vivichaves. E.C. Keen ame Kalaau he 18 balota pakahi.

            Mamuli o key kau like ana a mahope o ka noonoo ana ua waiho mai kekahi mau hoa a puka aku la me ke koho pono ia Kalaau ame Keen. Hookuuia na hana me na huro ana.

            AHAHUI O KA MAHELE 2- Ua malamaia ae kona halawai iloko o ka hale lole i kukuluia ma ke kihi o na alanui Lunalilo ame Piikoi. Ua oi aku maluna o 60 lala iakoakoa ae malaila a hookahi wale no pae o ka poe i manaoia i mau lunanui no ia ahahui i koho lokahi ia. Peresidena, J. H. Soper; elua hope peresidana H. Kolomoku ame M. A Gonsalves. kakauolelo T. H. Petrie, kokua kakauolelo Patrick Gleason; puuku C. H. Atherton; na lunakanawai- C.L. Beale, G.B, McClellan, C.B Wilson, komite mana hooko- J.H. Craig, R. Ahuna, R. D. Mead, George Kawai, Charles Crozier.

            Mahope iho o ke koho lunanui ana ua haiolelo mai la na lunanui. Ua hoike mai ka peresidana hou i kona mau manao a o kekahi o ia mau mano e hoike ana mamuli aku e huli like ai na manao a o kekahi o ia mau manao e hoike ana mamuli aku e hui like ai na manao kalalaina no ka pono o ka lahulahu.

            AHAHUI O KA MAHELE 3- Ua akoakoa ae na lala o keia ahahui ma kona wahi o ka hana i ka manawa i kaheaia. Mamua aku o ka hui ana ua ikeia aku na kanaka e nunu ana mawaho iho no ke koho lunanui ana. Aneane 100 poe i waiho aku a paa ko lakou mau inoa ma ka papainoa a i ka wa o hui ana ua loaa aku la ka huina nui o na lala he 116 inoa. I ke kau ia Parker he 77 wale no balota. I ke kau ia Harris he 61 wale no a i keia ua mahuahua ka heluna. He hoike ana keia i ka pii ikaika ae o ka ahahui.

            Ua ikaika na hakoko ana no ka noho peresidena a o ka hua o ia hana ua kaawiia ae ua noho la ia Mr. Mark P. Robinson, a haule iho la kona hoa i ka hone waa Lunakanawai A. S. Humphreys.

            Ua mania, mai law ae no ka lunakanawai i ua noho la in a paha i komo pu ae na Pukiki aka mamuli o na kumu maopopo loa ua lawe ae la ke keki o ka aina i ka hanohano o ka la. Na hope peresidena. H. H. Saunders ame J. Mana, kakauolelo Geaorge T. Kluegel: hope kakauolelo C. Spencer, puuku D. K Nui: papa lunanana o ka wa koho Chas. Marques. Frank McIntryre. M. I Silva; komite mana hooko A. L. C. Atkinson, J. P. Dias, A. G. Cunha, Sam. Nuuanu ame David Kahanui. Hookuuia na hana me ka maikai.

            AHAHUI O KA MAHELE 4.- Weheia ka halawai ma St. Antonio Hale, ma ka noho hoomalu ana mai o ka Peresidena S. R. Chillingworth. oiai oia no ma ia wahi.

            Ma keia hui ana ua uuku no ka poe i hiki ae maluna nae o umi a ua malamaia no me ka ohohia. O na hana i hoomaopopoia o ka halawai i hala ua kakooia koe ke koho no kekahi wahi oka aku. O kekahi i noonooia ai oia no ko A. G. M. Robertson waiho ana mai i kona noho lala ana no ke komite hooko a ua koho lokahi ia ae o W. C. King ame J. F. Morgan.

            Mahope o key mau olelo hoolana na ka peresidana e paipai ana i na laia i hookahi puuwai no ka pono pili lahui a ma kona aoao e hooikaika ana oia e kulukuluia na hana Republika apuni ka Paeaina. Ua haawi nu aku oia i kona keena ame kona home e hamama no na hana apau o ka ahahui ame ko ke kemite hooko.

            Ma ke nui a Mr. Robertson ua hooholoia e hoomaka aku ke komite i ka papainoa o ka poe kupono i ke koho balota i makaukau mua no ke kau e hiki mai ana.

            Eia na lunanui- Peresidena S. F. Chillingworth: na hope peresidena, Jus Nott opio ame wra. Sav Age: kakauolelo N. Walkins puuku. @@ A. Love-na lunakanawai- J. R. Hai J. P. Wynnie ame Chas Spencer: @@ lala o ke komite hooko- A. H. Vierra W. C. King Robert Kamukaea ame J. F. Morgan.

NA HANA O KA APANA 5.

AHAHUI O KA MAHELE 1- Ua malamaia ka halawai o keia ahahui ma ka hale hookolokoio o Kaneoha a o kekahi hana i hanaia oia no @@ wae ana i na lunanui i mau luma no keia kau aku a hoea mai. Ua akoakoa mai no hoi na Repubalika i na ahiahi ia a ua hanaia na hana me ka holomua.

            Eia na luna i kohoia, peresidena Frank Pahia, na hope David Watson ame Z. McKeague; kakauolelo Bishop Pahia, hope kakauolelo David Watson; puuku E. B. Aikue; na iaia o ke komite hooko- G. Davis, W. K. Leleiwi ame John Bell. He 30 mau inoa i paa ma ka papainoa.

            AHAHUI O KA MAHELE 3- Ua malamaia kona halawai ma kahi mau ma ka Hale Hookolkolo o waialua a malaila i akoakoa nui ae ai na Republika o Waialua o na Hawaii nae ka hapanui a uuku wale no na haole.

            O kekahi hana nui oia no ke koho ana i na luna nui a eia ko lakou mau inoa-Peresidena Curtis P. Iaukea; na hope O. Cox, ame Alfred Kaili; kakauolelo Benj. Naukana; puuku F. W. wan walkkenburg; na lunakanawai J. Kaaiakawaha, H. Plimer, J. H. Barenaba: na lala o ke komite mana hooko, W. W. Goodale, Andrew Cox, H. Pilmer, Oscar Cox ame J. K. Kaianul.

            Mahope o keia he haiolelo hoolana ka i haawiia ae.

            AHAHUI O KA MAHELE 6.- I na halawai i hoike mua ia ae nei e hana ana i ka lakou mau apana hana oia no hoi ka manawa a keia ahahui i malama ai i kona halawai ma kahi mau ma ka Hale Hookolokolo o ka Apana o Ewa. Ua ikeia ka ikaika o ka manao lokahi o na lala a ua haawiia mai na haiolelo mai ka Lunakanawai Hookano mai, James low, Frank K. Archer, L. L. McCandles, Geaorge Nawaakoa.

            O na lunanui i kohoia me ka lokahi, peresidena ka Lunakanawai Hookano, na hope H. Robertson ame J. M. Ezera, kakauolelo J. H Kunewa, hope kakauolelo Paul Keppeler, puuku L. L. McCandless; na lunakanawai- M. G. Correa, Edward E. W. Nawalakoa, Geaorge McCarthy; komite hooko- J.H Kahoa, J Kauhi, Eward Baker, F. K. Archer, R.A. Woodward. Ua hooholo koke ia no e hoomaka aku i ka hana.

            AHAHUI O KA MAHELE 7.-Aia he 33 mau lala i hiki ae ma keia halawai ma Keoneula i ka po. Me ka hauoli na hana i hanaia ai.

            Ma na manao i haawila ae e ka Lunakanawai Wilikoki me Kauka Huddy e hoike ana me he la aohe ao omamalu maluna o Palama nei no na hana pili kalaiana o keia mua aku. Alaila hoomaikai na hana koho lunanui a eia lakou malalo iho- Peresidena ka Lunakanawai W. L. Wilikoki; na hope George H. Huddy., E. C. Winston; kakauolelo Ellis A. Crawford; puuku K. R. Wallace: na lunakanawai- William Henry, Kapena J. C. Cluney, John Iniha; na lala o ke komite hooko- J. Cockett, J. Kalana, S. Mahelona.Sam Paulo, F. Rowald.

            AHAHUI O KA MAHELE 8- He 20 mau lala i akoakoa ma kahi o ka hana ma alanui Liliha. He mau haolelo hoolana ka i haawila ae e na Repubalika o ia mahele a o kekahi o ia mau olelo na ka Hon. W. C. Achi, a ua hoolanaia no ka poe i hiki ae.

            Mahope iho ke koho lunanui-Peresidena W.C. Achi, na hope E. R. Adams ame Paulo Hokii; kakauolelo Noah Kauhane; puuku N. Fernandez; na lunakanawai C. R. Adams, C> F. Peterson Paul Hokii; na lala o ke komite hooko, James H. Hakuole, John C. Lane, Albert McGurn, A. L. Lunggrin ame Harry J. Auld.

            AHAHUI O KA MAHELE 10- Ma kahi noho o ka Lunakanawai J. L Kaulukou kahi i malamaia ai ka halawai i noho hoomaluia hoi e J. L Laulukou. Aka he mau manao i haawiia ae no na liana o keia mua aku, ka malama ana i papainoa o ka poe kupono i ke koho balota ame na hana e ae e hoomakaukauia no ke kau e nee mai nei. Me ka maalahi loa ke kohoia ana o na lunanui o keia ahahui- Peresidena akahi Enoch Johnon, hope peresidens alua, Wm. Chung Hoon: kakauolelo W. H. Crawford; kokua kakauolelo Wm. K Isaac; puuku D. L. Akwai; na luna kanawai Chas. Broad, Alex. Bolster, Antone Ricard; na lala o ke komite hooko. Chas. Notley, D. Kikaha, F.H, Kauwahi, Jos. Liwai, C. K. A-i.

            Mahope iho, ua kohoia i komite no na rula o ka ahahui nona na lala- J. L. Kaulukou. lunahoomalu. Enoch Johnson ame W. M. Mauhka.

            He hoomaikai

NA KA BANA HAWAII I NA KUPA O KA MOKUPUNI KAILI LA.

            E ke Kilohana Pookela no ka Lahui Hawaii, ka manu nunu lawe mea hou o ka Pakipikia, e oluolu mai ia'u e hoolauna aku imua ou i keia mau wahi kanaenae , a nau ia e pahoia aku ma ka Paeaina apuni.

            E ka Wai-ula0iliahi o Waimea nou keia kanaenae. O oe ke kamaiina hikimua ma ka hookipa ana i na malihini kaahele. Na kou puuwai hamama i hoolawa ia makou me kaniuhu ole, ua ai, ua inu a keni i kou lokomaikai. Ma ka aoao o na kamahele ke haawi aku nei i na hoomaikai he nui, a e ae mai hoi e lawe aku i keia wahi hipuu a awaiaulu iho ma kou puuwai oia hoi ke "Aloha" a makou hoi e poina ole ai i na kau a kau.

            E Makaweli ke Edena nani a ko makou mau puuwai e poina ole ai. He lua ole ka ike ana i ka uluwahiwhi o kou mau kihapai. Ua hookipa aku oe i ka Bana Hawali me ke ohohia nui; ua hoopumehana iho oe i kau mau malihine ma kou poli me ka aloha. Nolaila ma ka aoao o ka Bana Hawaii ke haawi aku nei i na hoomaikai ana he nui i awaiulu pu ia me ke aloha.

            E ka makani Moeahua o Kekaha-Pua-Oha, nou keia mau welina ana. E hipuu pu iho i ou mau pua onaona me na kihene aloha o ka ua Kukalahale.

            E Hanamaulu i ka makani Kaao; he kaao aloha ia nana malihini; o makou nei na malihini; o makou nei na malihini, au i hookipa aku ai me ke aloha. Hookama ia iho ke aloha o kamahele ma kou poli i makana na ka Rana Hawaii i kou lokomaikai.

            E Lihua i ka wai kaulana o Kawelowai nou ka halia a haupu a na Bana Hawaii. Ma kou poli makou i lualai ai e ka hauoli aohe mea like me kou puuwai heahea. Ua hoouhi mai oe ia makou i ka aahu o kou lokomaikai, a ua hanai wai hoi i ka ai o kou aloha. Nolaila e ae mai i keia wahi makana uuku, aole he kula aole hoi he momi, uuku he "Aloha" kahi mea hiki i ka Rana Hawaii ke panai aku i ka nui o kau mau kokua aloha. A no ka hooki ana i keia mau wahi lalani o ka Bana Hawaii i na hoomaikai a nui i na keonimana hanohano ame na lede puuwai palupalu o Kauai o Manokalani, mai ka makani Waipio o Waimea a hiki i ka uluwehi o Lihue.

            Aloha nui.

JOS K KAAUA.

Ma ka aoao o ka Bana Hawaii.

            KU I KE ALOHA KE NANA AKU.          

            Maalo ae la kekahi keonimana, he kanaka kalepa waiwai kuonoono o ke kulanakauhale nei ma ke alanui Nuanu i ka Poalua Iulai 1, ua hoohikileleia kona noonoo a ku maoli no i ke aloha me walohia ke nana aku i kekahi keki uuku e uwe leo nui ana.

            Elua keia mau keiki lilii i hoonohoia iluna o kekahi kaa @@ mawaho o ka hale inn rama ma alanui Nuuanu. Mamuli o keia uwe leo nui ana ua huki pu ia mai la ka noonoo o na kanaka a paapu iho la ua wahi la ia lakou me na manao uluku no keia mau kekie, me he la aohe makua alaila komo aku la ka makai e malama ana i ka maluhia o ia wahi, iloko o ka hale inu rama a emoole puka mai ana ola me kekahi kanaka eia ka oia ka makuakane o na kamaiki. Na ka makai i pane aku iaia aia ke keikie ke uwe leo nui la no ka makua, he nanaina maikai ole i ka maka o ka lehulehu, oiai hoi ua makuakane la e inu rama ana iloko o ka hale o ke kupua ino. Maikai ole keia hana a na makua.

            Ka Haipule io

KA HAIOLELO A KA MAKUA REV. S. P. KAAIA.

            "O ka haipule io ame ka haumia ole imua o ke Akua ka Makua oia ke ike i na keiki makua ole ame na wahine kanemake a e malama iaia iho i haumia ole oia i ko ke ao nei." Iakoba 1:27.

            O Iakobo, he kauwa oia na ka Haku. O kona manao keia e hoike nei ma keia wahi. Ua kauoha no nea ke kanawai ame na olelo kupaa a ke Akua. O ka haipule io he kanaka hemolele oia he hoaloha no ke Akua, e hele hala ole ana ma na kanawai ame na kaouoha a ka Haku. He makau i ke Akua he hoakoakoa i kka hewa, he hoolohe ia Iehova he kue ia Satana, a manao nui oia kona kahawai i ka po ame ke ao, a o kona mea hana ai e pono ana no ia.

E IKE I NA KEIKI MAKUA OLE.

            O na kekiki a ka poe hoopono i hala e aku, a ua hooneleia na keki i ka makua ole ma ke kino, aka nae, aia no he Makua ma ka Lani. Ma keia ua komo ka manao o ke Akua maloko o na mahele eha-1. Ke kahunapule: 2. Ka malihini; 3. Keiki makua ol; 4. Wahine kanemake.

            E lilo keia i mea hoomanao iwaena o ko Israela a i na lahui hoi apau, i mea hoolana iwaena o ko ka honua, a i mea na ka haipule io e hana ai.

            Na pilikia o ke kino, ka noho ilihune, pololi, ka naaupo, ike ole i na mea e pono ai ke kino. Ua imi ka haipule lo i ka mea e pono ai. Ma ka nonoi, kikeke, a hli ana imua o ke Akua ka Haku, ua lohe ke Akua i ka pule, a ua loaa na Rokua. Ua haawiia-a ua kalaia ka nele i kahi wa. E ike aku ia lakou, e alakai ia lakou i na haiawai halepule, Kula Sabait, Ahahui Imi Pono Kristiano ame na wahi kupono e ae e loaa ai ka ike i ke Akua Oiaio Hookahi. E pule pu, e heluhelu Baibala, e himeni a e mele like me lakou, e lilo ana kahi poe i haipule io, oiai ua hoomalamalama mai ke Uhane Hemolelo ia lakou, oia ka hana a ka haipule io.

            E IKE I NA WAHINE KANEMAKE.

            O na wahine i noho me ke kane hookahi a make, he wahine e noho pono ana me ke makau i ke Akua e ike aku ka haipule io iaia e like me kona ike ana i keiki makua ole.

            O na pilikia o na wahine kanemane oia hoi ka noho mehameha ana. E lilo ka haipule io i mea launa pu, kuka, a pule pu i mau ka lana o ka manao i ke Akua.

            Ma ka Baibala, ua ike kakou i ka pono o ka haipule io, no ka mea, aloha mai ke Akua ame kona poe kanaka i na wahine kanemake, hooluolu i ko lakou mau kaumaha a kokua ia lakou. I ka wa no o na Lunaolelo ua malama na Ekalesia i na wahine kanemake. Ke hoike nei o Iakobo he hana haipule ia lakou. Ke i mai nei o Paulo ia Timoteo "E hoomaikai aku i na wahine kanemake oiaio." O ka wahine kanemake oiaio." O ka wahine kanemake oiaio, oia ola ka mea i hilinai io i ke Akua, a noho mau me ka pula ame ka hoomana mau i ke Akua. Ua hahai ka haipule ia i ka manao alakai o ka Haku. Ua mahaloia na hana a kekahi poe wahine kanemake, e like no me kekahi poe o ia ano e noho pu nei me kakouo keia mau la. E ike aku ma ke ano he hoomaha ana i ka naau o ka wahine kanemake, mamuli o na hana haipule a ka haipule io i hoopili pu ia me ka mana o ka Uhane o ke Akua i hooluoluia ai na naau ehaeha, ma ka loaa ana i ka halepule io ke kuleana o ka pono lo maoli, a na ia pono i omouia i ka mea e noho ana iloko o ka luuluu, e mohala ae no ia me he pua ala e mohala ae no ia me he pua ala e mohala ae ana i ke kakahiaka i ka wa kehau o ka malu po i hala ae: ke kiaha wai huihui i ka mea makewai ia, peia no na olelo hooluolu a ka haipule io i ka mea naau ehaeha. Eia ke kauoha: "E malama ia oe iho, i ole ai oe e haunila i ko ke ao nei.

            I ko ka haipule hana ana i keia hana, mai hoohihia ae ia oe iho, e noonoo pono, e akahele, a e miki@@@ no ka pono o kona kulana. "E hele naauao oukou mamua o ka poe mawa@o, e malama pono ana i ka manawa. no ka mea, he mau la @no keia. Aole no hoi e ahewa mai ke Luna@@hala, no ka mea he kanaka ia a ke Akua i hoonoho no ka ahewa a apono aku. Aole i makemake ka naau o ka haipule io e hana i ka mea i kauoha ole ia. E hookaawale ana i na mea pipi@@@ o ka hewa, a hana ola me ka maemae e hoopale ana i na kumu o ka ino e hu wale ana, mai na @@@@@ hoomaloka o ka poe h@@@@ Akua. E @@@ ana i na kukoino e ulu wale ana i ole ai e haumia ka noho ana. i ole ai no hoi e hoowahawahaia ka olelo a ke Akua, a @@@ iho la ka manaoio a nahaha aka i hoomaikaiia ka kaipule. E Hemolele oukou, no ka mea he hemolele ay."

            E na hoa lawehana, me keia mau manao wehewehe no ke keiki makua ole ame ka wahine @@@@make, he oiaio no @@ mau hana keia e komo poko ai i ka puuwai o ke kanaka haipule io, oiai e noho haipule ana oia ma keia oia ana. No ia mea la ea, ua pono ke kauoha e malama a no ka mea ma kae hana ana e hoahewaia ai oe a e hoaponoia ai no hoi. E hoonaauao ana hoi ma ka olelo Hemolele Ka mea e pono loa ai ka malama ana i ke ano haipule.

            LAAU ILI NO NA BEBE

NO KONA POO A ME KONA LAUOHO

KEK HI MEA ANO NOI LOA A @@ MALUAHINE E NOONOO NUI NUI AI

            Ua hanaula kela a me keia keiki iloko o ka honua nei me ke ewe o ma mai lehulehu e ulu mai ana iloko o ka ili, ke poo a e @@@ @@@ hoi ke koko ia, wa i mea nui loa no ka panee ana i keia popilikia, a @@@ @@@ ai ia i mea nui loa e hookaumaha mau ai i ka noonoo o kela a me kela me oohia i ka nali ana a na ma'i lehulehu Aole keia mea i hookaumaha ia kekahi ano e ae, aka mamuli no o ka hoopal@ ana e ka inoa i kepa e malama a makaala i kela polao. Nolaila ua @ i kumuhana na kela a na popilikia lehulehu e ulu mai ana mamuli o ke koko ino e hookamana mau lakou me na mea a pa ue hiki a ke pale aku i keia mau popilikia le@lehu i mea hoi e loaa ai ke ola maikai malalo o na kapaau moeau ana me hikiwawe a me ke ola loa no hoi.

            Ua olelo ia o @ @auau me ka wai pu mehana a me ko KOPA CUTIKURA no ka hoomaemae ana i ka ili no ka papaa i ka lepo a me kahi mau ino e ae, a peia hoi no ka unahi-pii a pela hoi, in a ka e kapili malie i ka @ila Hamo CUTIKURA no ka hooki koke ana i ka manao o ka @, ka @ ano manene o ka ili ame ka pehu a pela noi no ka hoomalielie ana i ka hoi a me ka hoola ana i na palapu a mahope aku oia wa in a ka e inu i ka @ Hoohainu CUTIKURA ola wale ae la no ka na mea a pau e hana ai no ka pale ana aku i kela mau kinaunau o na keiki liilii i na mea a pau e hana ai no ka pale ana aku i kela mau kinaunau o na keiki liilii i na wa apau e hoomaka mai ai, a @ no ua loaa mua he mea !au wale no ia i kela mau loaa no la ke malama pono la na kuhikuhi. Ma keia hana ana pela e loaa @ i na makuahine hoomanawanui ka maha a me @ oluolu a ka naau ahe mea @ noi ia no lakou e hookaumaha ole la ai i na wa a pau. Ua hoolaila keia mau haawina pomaikai ma na home lehulehu a puni ka aina.

            Mamuli o ka momona ka maemae ame ka hikiwawe o ke ola o keia mau i makemake nui la ai e na lahui kanaka a pau i hoao a ikemaka i kona waiwai nui ma ke ano hoola, a pela no hoi i hilinai nui ia ai kona waiwai no ka hoopakele ana i ka luhi a me ke kaumaha o na makua lehulehu ma na wahi a pau, a pela no i malama nui ia ai maloko o na home.

HE HOOLA MAOPOPO NO NA MA'I MALOKO O MAWAHO O K@ KINO

            Oia hoi ke KOPA CUTICURA e hoomaemae ai i ka ili a me ke kepia e ke poo a hoowaliwali i ka alualu, o ka AILA CUTICURA HAMO no ka noepau koke i ka maneo a hooluolu a hoola, a me ke CUTICURA RESOLVENT no ka hooluolu a hoomaemae ana i ke koko. Ke kualia nei ma na wahi a pau o ka honua nui. Keena Kuai ma Auseteralia. R. Towns & Co., Sydney, N. @ W. Keena ma Aferika Hema, Lamron Ltd., Cape Town. "I loaa ai ka ili pahee maikai, ka lauoho a me na lima."

POTTER CORP., Bosetona, Amerika he mau olelo kuhikuhi haawi @ ia Huipuia, na On a holookoa no na LAAULAPAAU HOOLA CUTICURA.

            O POTTER DRUG AND CHEM. COMP. Boston, U. S. A., na On a e na laau CUTIKURA a pau loa.

NA

KAA PAIKIKALA

HOU 0 1902

HE ANO HOU NO KE KUMUKUAI MAI KA $22.50 A PII KU

PEARSON & POTTER CO. Ltd ALANUI HOTELE ME UNION

E Hoolohe mai

I KA LEO O KO HONOLULU NEI POE.

            Ina nohoi oe e hailu mai la a hoolohe i ka kou mau hoaloha ame na honoho ou e ha'i aku ai i hoopaopopo oe i ka nui eha o ke kua ame ko ka mimi eha, ke ano haalulu ame ke ano uluku a hiaa i kupu mai, mai na ma'i pupuaa mai, alila e pulawa ana oe i ko lakou malohia ana aku.

            Eia ka pane a Jurgen Walter o keia kulanakauhale iloko o Ianuari 10, 1809, kekahi o ua poe la penei:

            He 79 o'u mau makahiki a he mau la loihi no hoi la. He makua wau o 8 mau keiki. Mamuli o keia oia loihi o'u me ka maikai ua a@@ nui au i ka ikaika hoola o na HUAALE KIKALA HANEENEE A DOAN. Ua loaa ia'u keia ehaeha no kekahi mau makahiki a mahope o kuu lawe ana i ua mau huaale nei a'u hoi i kuai ai ma ka halekuai laau o Hollister ua loaa iho ia ia'u ka lanakila me kuu ike iho hoomaikai na huaale ia'u.

            He piha mau ko kakou mau puupaa @@@ koko a e hana mau ana i ke ao ame ka po. O kona wa o ka ikaika hehiki @a@a ke hookaawale aneane 500 anoano o ke ano ino i kela ame keia la, a i ka manawa o ka nawaliwali e koe ana kekahi mau ano ino iloko o ke koko.

            Me keia ano e ulu mai ai na ma'i-ka eha o ke kua, nalulu, ano baalulu, wela a mae wale no ku@@ ili, rumakika ano hapopo a ano kuil noho! ano malohi ame na ma'i e ae he nui. A in a @ hookaawalela na keakea no kou harawai ana alaila aole e loaa kekahi pilikia o na puupaa.

            E loaa no keia mau huaale kikaia haneenee a Doan i ka poe kuai laau lapaau apau no 50 keneta o ke poho hookahi a e hookola no na kauoha apau ma ka leta e ka Hui Kuai Laau o Hollister ma ke kuike. O lakou no hoi na egena no ka Paeaina nei.

            ELUA MOONHIHOAWA O EWA e holpu nei

KE PII MAU NEI KA POE KIPA A KUAI WAIONA ME KA LAIKINI OLE.

            El@@ ma ka apana o Ewa nei kahi i holomoku ai o ke kipa, mea ole ka ua ame ka makani; e hele ia ana e lakou aole he nana ae o ke keiki e uwe mai ana mahope, aka, hele no. Ina ua paumaele ke keiki he mea ole ia. Ina ua kokoke e puka ka hua, aia ka manao o ka lohe aku i kahi hua i kiko ai. @@@ ka pilikia o ka ohana nui i ka inu o na makua i ka waiona, ua hele na makua i ka lealea a ke puu alala mai nei na keiki me he mau kao liilii la ua hoopaaia iloko o ka pa. He hana pono anei keia a na makua i na keiki? Ke manao kei ka mea kakau he hana kupono ole @@, aka, o ke kumu ala ma@ ai keia kulana ola no ka hamama o ka ipuka o ke kuai waiona me ka laikini ole. Ua nui a lehulehu na @ale o ke kuai laik@@@ ole, mai na Pake, @@@@ Pukiki ame na lahui like ole.

            I poholala kula mau hana i ka ike ele a hoomaopopo o na make o ke Aupuni, aka, maikai no awihi aku a mahalo nui la na makai ke n@@@@ pono ia kela pilikia i mea e pau @@. Aole pono e waiho wale ia a hookuu aku no ka hele haukae ana.

KOLPO

Ewa July 1, 1902

Hochana ka Lolo Kakoo ke Dala

KA HANA A KA HUI KAA UWILA MA KEIA MUA AKU

            Ma ka Poalua Iulai nei i pau ai na hoomakaukau ana no na bona o ka Hui Kaa Uwilla a o na loaa mamuli o keia mau bona, e hoohana ia aku ana no ka hoopuni ana ia Honolulu nei me na alahao, kahi e holo aku ai na kaa n@ ka lawe ana i na ohua ma na wahi like ole o kakou nei. Mai keia mau bona no hoi e ukuia aku ana na lilo e ae i aneane ma kahi o $200,00.

            Mawaho ae o na wahi i paa me na alahao o keia hui, e hoomeia ana ke alahao mai ka hulna aku o alanui Alakea, a holo aku ma ke alanui Emma, no Puuowaina a hui aku me alanoi Kuakini. Mailaila aku no Waipuia a hui me ke alahao o ka Hui Kaa Q@@@@ o ka Pakipika: malaila aku no luna o Mauna Tantalus.

            E hoomaka koke la ana ka hana ma ke alanui Moi, mai ke Alanui Papo aku a hui i Leleo: p@@ no hoi mai ke alanui walla, ma Punahou, a hui me ke alahao e moe la ma ke alanui Moi. @@@@ aku, maluna o ka noaona aina o Makale a hui ma ke alanui o Waikiki ma o iki aku o ke alanui Keoni Ena. Mai keia wahi aku no Kapiolani Iaka.

            Aohe no he ka@a o @@ o ka ikaika noonoo ame ka manao o ke dala. Ke hoike mai nei keia mau mea a i elua. Ina pela iho ia, aohe koena alu o ko Honolulu nei, a e loaa ana na wahi hoolana maikai o na la owelaweal o ke taona.

            O ka ma'i hi@koko oia ka ma'i oi, ae o na kanaka i make mamua o ko ka ma'i u@alii ame ka fiva lena ke hui ae la laua. Ua oi aku no hoi kona wel@weli mamua o ko ke kahua kaua. He mea pono e loaa na lawelawe lapaau kupono. O ka laau lapaau Chamberlain's Colie Cholera ame Diarorhea ua hoohanala ia a loaa ka lanakila o @ poe ma'i hikoko o America Huipol@ pela no @@@ kekahi mau ehaeha e ae i loaa maluna o na keki a i ka poe @@ . E pono e hoolako i na home me keia omole laau: mai kali, aka e hele ae i keia ia a loaa no ma ka halekuai laau o Benop. Smith Ma na agena kuai laau. He oluolu ke kumukuai.