Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 38, 19 September 1902 — Page 5
| This text was transcribed by: | Grace |
| This work is dedicated to: | Panaewa |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
HUNAHUNA MEA HOU
---
Ua huli hoi mai nei o Mr. Kennedy mai kana huakai aku nei no Hawaii no ka hana a kona hui.
---
Ua hala aku nei ka mokumahu aila Nevadana no Kapaiakiko me 3,000 tona kapaa, ame 2,500 ahui maia.
---
He $3,500 ka nui i ikeia ua nalowale ma ka B. H. Wright lawelawe ana. Eia no oia ke paa mai nei ma Kawa.
---
Ua lonoia mai Hawaii mai aohe he ohohia nui ia o ka Aoao Home Rula e like me ko na wa i hala.
---
Eia aku nei na lala o ka Papa Hoopaa Inoa no keia kau koho ba.ota ae ma na kuaaina aku nei o kakou.
---
Ua walawalaau ae na Pukiki no ka hookomo ana ae i paa balota kuokoa: aole na nae he mea i ikeia.
---
E nana ae i ka hoolaha a ke Kiaaina e pili ana no ka la e malamaia ai ke koho balota.
---
Hana no ka la noa, hana no ka lapule na aoao kalaiaina i keia mau la. He nehi Sabti maopopo keia.
---
Ma ka hoike a Peter Lee o Hilo, iaia aku nei ma Kaleponi, he oi aku ka makemakeia o ka maia Hawaii malaila.
---
Ua waiho ae nei o W. J. Allen i kona kulana luna nui no ka Hotele Moana. E huli hoi aku ana oia no Amerika i keia mahina ae.
---
O. W. W .Harris ana ka moho lunamakaainana o ka Apana Koho Eha ma kahi o Hon. A. G. M. Robertson i waiho mai.
---
E heluhelu iho i ka palapala a Hon. J. K. Nahale o Kona e hooie ana i ka oiaio o ka hoolaha i hoopukaia ma ka nupepa Hilo Tribune.
---
Ma ka haiolelo i malamaia mamua ino a Wela ka Hao Saloon ua hoike ae o R. N. Boyd he Repubalika oia. Pono kela!
---
Ua kipa mai ko makou hoaloha, William Manaole o ka Ua Kanilehua, e ike ia makou. Ua huli hoi aku nei oia ma ka mokuahi Keiauaina.
---
Ua loaa ae he alina maluna o ka papalina o Charles Williams, he haumana no ke kula o Kamehameha mamuli o ka holopahia ana o ka pahiolo mikini.
---
Ua hookohuia ae ma ka Poakahi nei Mr. C. H. Brown i makai no ka Aha Kamisina ma kahi o Kamaki Sammons waiho nei i ka ma'i.
---
Nui ka põe maikai i hele aku e ike ka holo ana o na Komisina no Hilo. @ manaolana nei makou e apo mai @ na kini o Hilo ia lakou.
---
Ke olezzo nei na Home Rule aole i hui Demokarata me na Home Rula. Ke @ nei hoi o Demokarata ua hui ae @ lakou. Owai la o laua nei ka mea pololei.
---
Piha hauoli na mea apau i hele aku @ ka halekeaka Opiume e hoolohe ai @ haioielo o Tom Fitch ame na moho @ aoao Repubalika i ka po Poakahi.
---
Ua malama ae na keiki o ka aina pua i ka hauoli mahina piha ma ka po Puakahi nei. Aohe he kanamai o ka hanakuli me na hoopahupahu ahi a lokou. Ua hiki no!
---
Ke manao wale ia nei e hoohui i ka nui kaahapaumi a lilo malalo o ka hui kaa-uwila. Ke holopono keia hana e @ ana ko kakou ike i na hana hoo@ i na holoholona a keia hui.
---
Ua kauohaia ae e Lunakanawai Rob@ kana e uku aku o Mrs. Wilikoki ia H. G. Middleditch i na dala he hookahi @ me elua ame umi keneta no ka @
---
Ua kipa ae ma ka home o Mr. ame Mrs. W. H. Hayseldon o Kau, Hawaii, @ ka po Poaha, Sepatemaba 11, he @ hou, a kupa Amerika no hoi. @ ka lahui ia olua.
---
Hoounaia aku nei he palapala i ke @ lelo o ka Oihana kaua o Ameri@ noi ana e hoounaia ae i mo@ no ka hooko ana i ka Kapena @ koi no ka noho ana ma ka @ Marcus.
---
Ua mke ma ke Sabati nei kekahi kahuna o kela hoomana o na Pake @ nei malalo iho o ke kahua o Kau@ Ua ia-loaia kona kino a e @ ana mamua iho o ke kuahu no pule.
---
@ ka haiolelo a Lapana ma ka po @ nei. Sepatemaba 13, mamua iho hale inu rama Wela Ka Hao ua ae oia e hanaia i kanawai e kue ka male o na kaikamahine Hawaii haole. Peha hoi i na Pake?
---
@ la 1 o Okatoba oia ka la e noho @ Ahahui Euanelio o ka Moku@ Oahu ma Hauula e like me ke @ e puka aku nei, aole hoi e like @ mea i hoolahaia ai ma kekahi o @ o ke kulanakauhale nei.
---
@ aku kekahi kanaka imua o na @ me ke noi ana aku e kauoha @ Komisina i ke kakauolelo o ke @ e haawiia mai iaia na palapala @ aina o na makahki elua i @ ae nei. O ka pane i loaa mai,@ no ia e noi nona iho.
---
E noomanao e na lede ia Watson ame @ ka agena mikini humuhumu, e koke la me ko Hart halekuai ko @ ma alanui Hotele. Ua hiki @ ke hooponopono i na ano mi@ humuhumu apau a pela no hoi me @ kuai ana aku. Eia no ia laua na kui humuhumu mikini lole like ole kuai aku.
---
@ mai nei ka lohe i ka Hui Sa@ Army maanei e hoi mai ana o @ Laimana e lawelawe i ka hana @ hoomana maanei. He keiki Ha@ no oia i kamaaina i ko Hilo ame @ Honolulu nei, a i huli hoi ma keia @. He kokua kumu oia no ke @ hoomaamaa o na kane ma Kale@ a ma ka kulana lukanela no hoi. Ka keia hoi ana mai on a he kapena @ kulana.
---
MEA HOU O NA AINA E
---
Ma ka mokuahi Hongkong Maru i loaa mai ai keia mau mea hou malalo iho nei
KI POKA NA MOKUKAUA GEREMANIA IA HAYTIE.
PORT-AU-PRINCE, Sept. 8.--- Kakauolelo o ka Oihana Kaua, Wakinekona: Ua hoopiholoia o Crete-a-Pierot ma Gonaives e Panther he mokukaua Geremania. Ua pakele no luina. Ua huli hoi aku o Penther no Port-au-Prince.
McLEAN.
ILI KA MOKUKAUA IOWA.
RIO JANERIO (Brazil), Sept. 10 (ma ka alahele o Galveston).-- Ua ili ae ka mokukaua Amerika Iowa ma kahi e kokoke ana i ka Lae o Nossa Senhora do Desterro ame ka mokupuni o Moli. O ka pau ana mai no ia o kona hoomaamaa kiki pu ana a e hoi ae ana no ka Mokupuni o Friars.
O ka Lae o Nossa Senhora do Desterro aia no ia ma Mokupuni o Santa Catharina, 460 mile komohana-hema o Ria Janerio, a e ku ana hoi mawaena o Rio Janerio ame Montevideo.
Ua hoouna ae nei ko Brazil Kuhina Kaua i kekahi mokkaua no ka hele ana aku e kokua i ka moku poino. O Iowa oia ka moku lawe have o na mokukaua o Amerika ma ka Moana Atelanika Hema. Aia ia Hope Adimarala George W. Sumner ke alakai ana o keia mau Mokulaua. O Kepan Thomas Perry oia ke kapena o ka Iowa.
MOKUPUNI NALOWALE.
NU IOKA, Sept. 9. -- He lono ka i loaa mai nei mai Ladana mai ma ka uwea olelo moe-moana penei: Ua loaa mai nehi he lono mai Parisa mai i ka Daizeils News e olelo ana, ua hoike ae ka Akimarala e noho hoomalu ana i na mokukaua o Palan ma ka Moana Atelanika i ka nalowale honua ana o ka Mokupuni o Bermeja ma ka Kaikuono o Mekiko. Ua hoike ae no hoi oia o na luapele ma Mekiko, Yucantan ame Guatemala aia lakou ke hoeueu mau la.
MAKE I KE KOLELA.
ST. PETERSBURG, Sept. 9. -- Ma ka hoike i loaa mai nei he 40,403 poe i loaa i ka ma'i kolela a he 2,556 i make ma na wahi e pili kokoke la ma ke Alahao Kina Hikina, mai ka la 28 mai o Augate. Ua akakuu iki mai hoi i keia wa.
KELA AME KEIA.
Aia he eiwa miliona dala iloko o na hui hana ko-omoomo hoohaiki.
O Kapena Luetze ana ke kapena o Maine hou.
Ke hoeueu la no ka luapele ma Mount Vesuvius, Napela.
Aole he mea i noonoo ia e pili ana i ke Awa Kumoku o Puuloa.
Aia no ke kaua ke hele la no ma ka Puali.
Ua ku mai nei ka mokuahi Alameda mai Honolulu mai iloko o kona manawa mau.
Lanakila kamahao na Repubalika o Portland ma ko lakou kau koho balota mai nei.
E kukulu ana o George Vanderbilt he hale oihana ma Nu Ioka nona ka waiwai io o $3,000,000.
Eia ke waiho nei iloko o ka waihona aupuni o Amerika he hapalua biliona dala ma ka lelo wale no.
Ekolu luapele e hoonene la ma Alaska a he nani maoli na ke nana aku i ka lakou hana weliweli.
Aia ma na kula aupuni o Nu Ioka he 502,903 kamalii e hele nei i ke kula, he heluna oi hoi o 35,000 iloko o ka makahiki hookahi.
Mai make kekahi kanaka i ke keiki hiapo a Peresidena Rusevela ma Dakota Hema mamuli o ke kani hewa ana o ka pu.
Ma Aitupika he 1380 ma'i kolela i puka hou ae, a o ka huina nui ma ka la 15 o Iulai he 20,328. He 16,209 ka nui o na make.
Ua noi ae ka Peresidena Rusevela i kona kahunapule ma Oyster Bay e malamaia ke anaina hoomanao no Peresidena MaKinale i make.
Ua pepehi ae kekahi kanaka haiolelo hoomana i kana wahine a make loa mamuli o ka hoopaapaa pili hoomana. Ma Vekinia Komohana keia hana.
Ua hoouna ae nei ka Empera o Geremania i kona manao hoomaikai i ka Peresidena Rusevela mamuli o kona pakele mahunehune ane mai kela hookui ana me ke kaa-uwila.
O ka mokuahi nui hookahi ma ke ao holookoa ua hoolanaia ae nei. He 700 kapuai kona loa, 75 kapuai ka laula, 49 kapuai hohonu nona hoi na tona he 20970: o ka nui o na ohua e holo ai maluna on a he 2900. No ka Hui Hoku Keokeo keia moku.
---
Na Olelo Noeau o ke Au hou.
---
O KUHIO KALANIANAOLE KA KAKOU MOHO ELELE LAHUI NO WAINEKONA I KEIA KAU AE O NOVEMABA, 1902. E KOHO E KA LAHUI IAIA.
---
KOHO KU I KA NAAUAO.
O ka hana naauao pili kalaiaina-oia ke koho ana i ke Keikialii Kalanaianaole i Elele Repubalika no Wakinekona.
---
KE ALA O KA POMAIKAI.
I mea e loaa ai ka pomaikai ia kakou mai ka Ahaolelo Nui ma o Amerika Huipuia, e koho i Elele Repubalika, no ka mea, he aoao Repubalika ka mana e hooponopono mai la i na hana o ia aha kau kanawai.
---
ALANUI HOOPOHO MANAOLANA
Ina e kohoia i elele lahui kuokoa no Wakinekona a kaa ka hanohano maluna on a, heahe ka pomaikai e loaa mai ana i ka lahui ma on a la no ka mea aole oia e apoia mai ana e like ma ka hoike a na Senatoa Amerika i haiaolelo iho nei ia kakou? Aole pomaikai.
---
KA HEA A KA LANI KAMEHAMEHA I.
E maliu mai e ka lahui e--i ka leo aloha e lokahi kuikahi i ka Elele Alii a ka Repubalika, ke Keikialii Kuhio e hea aku nei "E moe imua mai hoi hope." "Aia imua ka malamalama, ka lanakila ame ke kaulike o ka lahui Hawaii."
---
HE NELE KA HOOHEMAHEMA.
O ka hemahema o ke kanaka ke hana ole oia i keia mau la mamua o ka pau ana o ka manawa kupono oia kona hoohemahema ma ka hoopaa ole i kona inoa ma ka Papa Hoopaa Inoa no ka poe kupono i ke koho balota.
---
KA PONO NUI PILI KAHI.
E hoopaa i kou inoa ma ka Papa Hoopaa Inoa i keia manawa i hemo ole ai ka mana koho balota mai ia oe aku oiai he pono nui ia i pili ia oe hookahi no ka hoonee ana i ka pono nui pili laula imua.
---
KE OLA O KA LAHUI.
O ka malama o kela ame keia mea i kona ola kino iho ame ka hoomalamalama ana i kona noonoo ma na mea hoonaauao ame ko ke Akua pono, oia ka lanakila ana maluna o na haawina o ka make nui e hekau nei i ka lahui Hawaii.
---
KE KUMU O KA NAAUAO.
O ka heluhelu mau ame ka hoomaopopo i ka mea e huluhelu an huiia me kau ike o na wahi like ole o na wahi i makailkaiia o lakou iho la na haawina e makaukau ai ke kanaka ke hele nae iloko o na palena kupono.
---
Ka Palapala hoopii a ko Moiwahine Liliuokalani e waiho nei imua o na Komikina Amerika.
---
I ka Mea Hanohano Kokua-Komite o ka Senate o na Mokuaina Huila Komite o na Aina Pakipika ame Poko Riko:
I ka Mea Hanohano: Ma ka la 17 o Ianuari, A. D. 1893, o ka mea nona ka inoa malalo iho nei ka Moiwahine ma ke kanawai a hoomalu ma ka oiaio o ka Nohoalii o Hawaii. Ia manawa o ka Nohoalii Aupuni Hawaii e noho kuakoa ana a lahui e noho hoomaluia ana, a i ikeia ma ia ano, i loaa kona kulana i haawiia mai iloko o ka ohana o na lahui, a i makaukau hoi e hana i kona mau pilikia me na mana naauao o ke ao a oi aku hoi me na Mokuaina Huiia o Amerika, mawaena hoi on a ame ka Nohoalii Aupuni Hawaii aia ke ku la no aneane ekolu-hapaha kenekurai ka hoaloha pauole mamuli o ka pili kokoke, launa hauoli ame na launa pono ana. Ma ka la i oleloia maluna ae o na makaainana o ka Nohomoi o Hawaii o na kulana i ike oleia, ohumu, me ka paipaiia, ame na kokua a na kanaka o na aina e, a hoole ae i ko lakou kakoo ana i ko lakou mea e hoomalu ana a kipi kue i ka hanohano, o ke aupuni i kukuluia ma ka kanawai o Hawaii, a a'oia mai, paipaia, kuikuhiia, hooikaikaia, hoohoihoiia, a kokuaia e ke Kuhina Mananui o na Makuaina Huiia i hoomana piha ia no ka Nohomoi o Hawaii, a nana no ma ka hoomau ana i na hana apuhi ame ka poe hoala kipi ku-e i ka kanawai kumu ame ka mana hoomalu o ka Nohomoi o Hawaii, i keihu ae ia'u mai ka noho hoomalu i noho i Moiwahine a kukulu ae i Aupuni Kuikawa, "e ku ana a hiki i ka pau ana o na hooponopono a aelike ana me na Mokuaina Huiia." Mahope o ka loaa ana mai o na hooiaio, ua kokua io aku no ke Kuhina Mananui o na Mokuaina Huiaa i na makaainaana kipi me ke kokuaia e na kanaka o na aina e, a ua kauoha ae no hoi oia i ko na Mokuaina Huiia pualikoa no ka lele ana ae ma Honolulu i mea e holopono ai ka lakou hana ohumu, ua haawi pio aku au iloko o ka mana oi kelakela o na Mokuaina Huiia. Ua hookomoia mai keia manao iloko o'u mamuli o ko'u ike ana i ka waiwai ole o ke kue ana aku i na Mokuaina Huiia: ka manao e pale ae i ka haunaele, ka hookahe koko, ame ka lilo ana aku o kekahi mau ola ame ka poino o na waiwai, me ka manaolana na na Mokuaina Huiaa, ka hoaloha pili koke ma kona kulana lokomaikai a makau ole, manao Kristiano, a kulana laula o kona noho hooponopono ana, e hooponopono koke mai i keia hewa i hookauia mai maluna o'u iloko o ka aina nei. O ke Aupuni Kuikawa i kukuluia mamuli o ke komo kuleana ole ana o ko na Mokuaina Huiia mau mana kaua i kulike me ka mea i hoikeia ae nei, aole i hana aku i ka mea i aelikeia no ka launa ana aku me na Mokuaina Huiia, a iloko no oia manawa, ma ka la eha o Iulai, A. D. 1894, ua hoomanaia ae a kukuluia ke Aupuni Repubalika o Hawaii a hanaia iho la on a kumukanawai.
I ka wa i hookahuliia ai o ke Aupuni o ka Nohomoi o Hawaii, e like me ia i hoike mua ia ae nei, owau ke kuleana a e ohi ana hoi i na loaa hoolimalima, na ioaa ame ka puka o kekahi aina iloko o ua Nohomoi la o Hawaii a i ikeia hoi, "Aina Lei Alii, nona ka nui o 971, 463 eka, nona ka waiwai io o $20,000,000. O keia, ua laweia aku mai ia'u aku na aina apau ame na mea apau o ua mau aina la a lawe pu ia aku no hoi ko'u wahi loaa e loaa ana mai loko mai oia mau aina e ke Aupuni Kuikawwa ame ke Aupuni Repubalika o Hawaii i oleloia, a malalo hoi o na mea i oleloia ma ka Olelo Hooholo Hui o ka Ahaolelo o na Mokuaina Huiia, "No ka hoohui ana i ka Paeaina Hawaii me na Mokuaina Huiia," o ka aina lei alii i oleloa ua lilo aku i mahele no na aina aupuni o na Mokuaina Huiia o Amerika. O keia laweia ana o na aina i oleloia, na hoolimalima, na loaa ame ka puka e ke Aupuni Kuikawa i oleloia ame ka Repubalika o Hawaii i oleloia, ame ke komo ana mai o ke kuleana, a me ka hoomalu oia mau mea e na Mokuaina Huiia o Amerika, ko'u kapaeia ana mai ka noho Moiwahine o ka Nohomoi o Hawaii, ko'u hooneleia ana i ka mana, na pono laula, ihiihi, kuleana, loaa a haawina hoomau o ko'u nohoalii i oleloia, ua ala mai ia me ka puapuahulu, malalo o ka lawelawe ana a ke Kuhina Mananui o na Mokuaina Huiia e like me ia i haiia ae nei maluna: a aole no hoi e hiki ke hanaiia i na aole ka lawelawe pu ana mai o ke Kuhina Mananui i oleloia ae nei.
I kulike ai me ke kulana o na Hawaii ponoi o ka Teritore o Hawaii ua ae aku aume ka manaolana pono i na kumu a ke aupuni e ku nei mai ka wa hoohulaina a na Mokuaina Huiaa, a eia au he Amerika oiaio, e noho ana me ka hoolohe pono i kona Kumukanawai ame na kanawai. Me ka manaolana hilinai aole e kaulele ae ana na Mokuaina Huiia mai ka rula ae o ka noonoo pono, ma ka manao, ke kulana kanaka, ame ka pololei, kahi hoi e ku nei o kau koi, a e noonoo ia au a launa hoi me ka manao o ke kaulike, ke noi nei au me ka haahaa e hana mai ka Ahaolelo o na Mokuaina Huiia ma ka haawina ame ke kukakuka ana a e hooia ae ia'u he kuleana o kela hapa o na aina aupuni e ku nei ma ke Teritore o Hawaii a e ike ia…hoi na aina leialii, a in a no hoi he mea ia e pono ai no ka pono o na Mokuaina Huiia, e hoolilo mai i ua aina nei ma ke ano, e loaa ai ia'u he haawina ame na kukakuka ana, e uku i ka waiwai io o ua aina la ma ke dala, a e ukuia au ma ka mea kupono no ko'u nohoalii i lilo aku, na loaa ame ko'u hawina hoomau ma ke ano Moiwahine o ka Nohomoi o Hawaii.
Ke noi aku nei au me ka haahaa imua o keia Komite Hanohano e huli aku i na hooia, a e apo a e hoolohe i na olelo ike iloko nei o ka iana e hiki ai ia lakou ke ike i ka lakou mea e hoike aku ai e pili ana no keia mea.
Owau iho no.
Ka oukou kauwa hoolohe.
LILIUOKALANA.
Clarnece W. De Knight, Hamepeia, Kamikana mae Watson--Na Loio.
---
HE MAU OLA KINO NO ILOKO O MARS.
---
KIKAKO, Sept. 10.--- Mahope o ka hoolilo ana o Professor George W. Hough, poo o ka Oihana Kilohoku o ke Kula Kiekie Akaukomohana, i ka hapa o kona mau la o ke ola ana ma keia honua, e kilo ana i na mea huna o ka lewa lani, ua hoike ae oia, he manaoio kona aia no he mau ola kino e noho la iloko o na hoku hele nui e ike mau ia nei e na kilhoku e like me Mars, Mercury ame Venus ame na miliona hoku e ae.
Ua hoike ae no hoi oia o ka poe e noho nei ma Mars, Mercury ame Venus ua noho kahiko loa iakou mamua o na kanaka, e noho nei ma keia ao.
Ua loaa mai keia mau hooia ana mahope o kona hoohala ana he mau makahiki loihi ma keia hana, a e lilo ana keia i mea nui loa na na kanaka nauao e ae e huli aku ai. Ua ikeia oia no na makahiki lehulehu i kaahope ae nei ma ke ano he alakai no na kanaka akeakamai o ka oihana kilohoku.
Ma ke kukulu ana ae i ke kulana o ka hookumu ana o na hoku hele, ua lilo aku la kona noonoo nui maluna o Mars.Ma ka nana ana me ka ohe hoonui ike o Dearborn ua ike aku la ia i ka like loa o na wiliau o ka ea iluna o Mars e like me ia e loaa nei ia kakou. Ua ike pu no hoi oia aole i kaawale loa ko Mars ano mai ka honua nei aku, koe wale no ma ka waihooluu, he ulaula ko Mars aole hoi, he uliuli.
No Mercury âme Venus, mahope o na hakilo pono ana, ua ikeia e ia he like no na kulana. Ma kana nana ana aole no i loaa he mau hooiaio ana he mau ola kino no iloko o keia mau hoku hele. Ua ninau iho no nae oia: Ina ke noho ia nei ka honua e na mea ola, heaha hoi ka mea e nele ai keia mau hoku hele i ke ola kino in a ua like wale no na wiliau ana o ka ae?
Mamuli o kona manao ana aia no he mau ola kino iloko o keia au hoku hele ua hoi hou no oia e hana ma kana hookumu ana no i ke kulana o ka hanaia ana o na mea mau. Ma ia hana ana ua hooia oia he kahiko loa keia mau hoku hele i ko kakou--oia hoi he mau miliona makahiki mamua aku o ka honua.
Wahi ana, mahope o kona ninauia ana aku: "Aole o'u manao ua hana wale mai kela i na hoku o ka lani no ka ole, a mahope o ko'u hoolilo ana i na manawa o ko'u ola ana ma ka huli ana ame ka noonoo ana, akahi no au a ike pono i ko ke kanaka lilo ana i mea uuku loa."
Ua noho o Prof. Hough ma ke kulana ana e paa nei no aneane hapa kenekuria, a iloko o ia manawa ua loaa iaia he 700 hoku.
---
HOOLAHA.
---
He hookahi wale no keena huki niho Nu Ioka ma Honolulu nei a oia wale no hoi na keena hookahi e ikeia nei i keia manawa. He elua makahiki i hala aku nei ka hoomaka ana o ko makou oihana huki niho iloko o keia kulanakauhale ma na keena maluna o ke keena kuai ko omoomo o ka Hui o Hart ma ka Hale Elite ma alanui Hotel.
O ka makou mau mea hana, o na mea hana o ke ano hou loa no ka hoopiha ana i na niho ame ka huki ana i na niho me ka ike ole i ka eha.
He põe kauka huki niho makou i ikeia a he mau keena no hoi ka makou ma na wahi like ole o ke ao nei, ma na wahi a makou i noho hana ai.
O na haan e lawelaweia ai ma na keena huki niho Nu Ioka o makou e lawelaweia ai kou eha me ka maikai, a he waiho pu ia aku no hoi e makou na hooiaio no ka maikai o ka makou hana ma ka palapala.
Ina he mau hoaloha kou a i manao e hoopauia ka popo'o na niho e hanaia aku no me ka maikai, he hana hoi e loaa ole ai ia lakou a hoohalahala.
Nolaila e na makamaka e hele i kahi loaa ole ai ia lakou ka hoohalahala ana me ka lawelawe maikai ia aku, a mai hele i kahi a oukou i manao wale ai me ka noonoo e hoao, in a paha e hana maikai ia mai ana aole paha. E hooholo koke iho oukou e hooko me ka manao kulanalana ole.
O na kauka huki niho he poe lakou i puka pono mai kekahi kula a'o kauka huki niho mai a ua loaa ka makaukau nui ma ka oihana ke hui ia me 20 makahiki i noho hana ai lakou.
Paa Niho Ku'i -- $5.00
Niho Gula--5.00
Hoopiha ana me ka Gula--1.00
Hoopiha ana me ke Dala--.50
---
New York Dental Parlors.
Elite Building, maluna o ke keena kuai ko omoomo o Hart, Alanui Hotele.
He mau kokuawahine no kekahi no na wahine a makaukau ma ka olelo Hawaii.
---
Nee no na Repubalika imua.
---
HOLO AKU NEI O KALANIANOLEE NO KA MOKUPUNI O HAWAII.
---
Eia ek nee papa aku nei na hana hoeueu koho balota ma na kuaaina aku nei. Ma ka mokuahi Kelaudina o ka Poakolu nei, Septemaba 17, ua holo akua ka Moho Elele Repubalika, ke Keikialii Kalanianaole, no ka mokupuni o Hawaii no ka hui ana me na hoa makaainana a kukakuka no ka hana e hiki mai ana.
Mahope o ka pau ana o kana haiolelo ma Hilo, e holo ana oia no Mahukona, a mailaila aku e hele kaahele ai ma ka aina. Mai Mahukona aku e hele ana oia no Kohala, Hamakua, Hilo, Kau, Kona a hiki i Kawaihae: e lilo ana ekolu puke ma keia huakai. Mai Kawaihae e holo mai ai no Maui, a e hala ana paha 9 la iaia malila, a hoi mai a holo loa aku no kaa mokupuni o Kauai.
NA REPUBALIKA MA KALIHI.
Ua malamaia ae he halawai na ka aoao Repubalika ma kahi hoomalu ma'i o Kalihi. Ua hiki kino ae ke Keikialii Kalanianaole e haawi ae i keahi mau olelo a'o. Ma ka hiohiona o na hana i hanaia ame ke ano o ko na kanaka hoolohe ana i na haleleio, aia ka ike maopopo ana o ka ohohiaia o ka aoao Repubalike.
O ka põe i haiolelo ai malaila oia no o L. L. McCandless, W. C. Achi, Sam. Kaloa, Henry Video, J: L. Kaulukou ame kekahi poe e iho.
---
J. T. De Bolt ke pani mako Hamepela wahi.
---
Ma ka leta a ka mea kakau o ka nupepa namu P. C. Avalakaika i loaamai nei maluna o ka mokuahi Hongkong Maru o ka auwina la Poakolu nei, Sepatemaba 17, ua loaa mai la keia lohe i o kakou nei:
Wakinekona, D. C., Sept. 10, 1902. P. C. Avalakaika, Honolulu, Hawaii, ma o S. S. Hongkong Maru mai Kapalakiko.
Ua hooholo iho nei ka Peresidena e hookohu ia John T. De Bolt o Honolulu, i Lunakanawai Kaapuni. He mau ia i hala ae nei ua kauoha aku oia i ke Keena Hookolokolo e hoomakaukau i komisina a ua hoounaia aku oia i ke Keena Hookolokolo e hoomakaukau i komisina a ua hoounaia aku no Oyster Bay no ke kakauinoa ana. E kakauinoa koke ia ana e ka Peresidena.
ERNEST G. WALKER.
Ua hanauia o John T. De Bolt ma Texas i ka la 19 o Dekemaba, 1857. Ua hoomaka o De Bolt i ka hana iloko o ka hana mahiai i kona mau la opio me ka hele ana i ke kula. I ka makahiki 1879 ua hele ae oia no Kaleponi a malaila oia i noho ai. Ua hele kaahele ae oia a hiki i Spokane a haalele ia wahi no ka hele ana e a'o kanawai i ka makahiki 1884, me Lunakanawai Kiekie Jacobs o ka Teritore o Wakinekona, a i ka makahiki 1887, ua loaa aku kona palapala loio. Ma ka ia 7 o Iune, 1896, ua hiki mai la oia ma Honolulu nei a komo koke no iloko o na aha hookolokolo.
---
Hoohana ia oia e ka Mana o ka Moeuhane.
---
KUAI PAU I KONA WAIWAI A EIA OIA NO KA OIHANA MISSIONARI INIA.
---
Ma ka mokuahi Hongkong Maru i ku mai nei i ke awa o Honolulu nei i ka Poakolu nei, Septemaba 10, o Mrs. Alice E. Chapin, he wahine kanemake, ola kekahi ohua e holo ana no Inia. Ma ka moolelo o ke kumu o kana huakaihele e hele nei he moolelo ia i uma mai ai i ka noonoo o ka wahien, ke kumu hoi o ka hoolilo i kona waiwai apau, a o na loaa i loaa mai oia kana e hele nei ma kana huakai ana i manaolo ai he haina no ka moeuhane i loaa iaia.
He wahine aoo oia ma kona ano. He wahine oia mailoko mai o ka ohana maikai, a ua hoonaauaoia oia, a i ka manawa o ka wa kanakamakua ua male oia i ke kane. O San Jose kona wahi noho. Ma ka manawa o kona liuliu ana e heel ma keia huakai ana ua lilo loa la imea hoopuiwa nui i kona mau waiwai ame kona lilliu e haalele i ka aina, a aole no hoi imaopopo i ua poe hoaloha nei on a ke kumu o keia hooehu ana a hiki wale i ka manawa o kona kau ana mai neimaluna o ka makuahi i ku mai la i o kakou nei. Mamua o ka haalele ana o ka mokuahi ua hoike ae oia o ke kumu o kona hele ana oia ka loaa ana iaia kekahi moeuhane, iaia e hana ana i na hana o ka home. Wahi ana o ka leo i loheia e ia e kauoha io mai ana, e haalele oia i na hana e ae ana e lawelawe ana a e hele aku oia a hooko aku i ka hana ana i koheaia mai ai e hana oia ka oihana misionari, a ua loaa no hoi iaia ka manaoio me ka hoohewahewa ole i ka oiaio o ia kauha: nolaila ua hooko aku oia ma ke kuai ana i @ mau mea apau a haalele aku la i ka aina. Ua haalele oia i ka aina no na aina malihini iaia me kahi loaa i loaa mai iaia ma ke kuai ana i kona mau waiwai ponoi, he mau loaa hoi ma ke dala e hiki ai ke malama iaia no kekahi mau mahina pokole wale no. Ua hoao na makamaka on a e hoopau i kela manao holo no ka mea ana i manaoia ai aole nae i hooloheia aku ia mau lea uwao.
---
HALAWAI A KA PAPA OLA.
---
Ma ka halawai a ka Papa Ola i malamaia ai ma ka Poakolu nei, Sepatemaba 17, ua waiho ae o Paul Isebnerb i kona kulana he lala no ka Papa Ola oiai oia ana kekahi moho senatoa o ka aoao Repubalika ma keia kau koho balota ae.
He nui na mea i noonooia aole no nae he mea ano nui i hooholoia a i hanaia mawaho ae o ka hoolohe ana i ka hoike a Kauka Hobdy no ke kulana o na ma'i lele ma na aina aku nei malaie o kakou.
HOIKE A KAUKA HOBDY.
Aole he ma'i i puka hou ae ma Iokohama a hiki i ka ia 2 o Sepatemaba.
Kobe a hiki i ka la 30 o Augate, 18 ma'i kolela, 7 i make.
Nagasaki a hiki i ka la 28 o Augate, 59 ma'i koleia, 18 i make.
Kanahai, 92 i make no ka ma'i kola: 6 i make no ka ma'i kamola poi.
Honokaona, 39 ma'i kola, 31 i make: 27 ma'i bubonic, 26 i make.
---
Ua hookupaia ae keia mau keonimana i mau kupa Amerika e Lunakanawai Estee ma ka Poakolu net. Chas. Stone no Pelekane, Carl Sommerfield no Keremania, August Guindunho no Pokugala.
---
E AE E OHILU IA KOU OLA
---
HE NUI mea e hiki ai ke hu'eia mai no na mea pili i na ehaeha a ma'i paha e loaa ai i ke kanaka a wahine paha i ka po hookahi, he haawina hoi e loohia ai oia i ka pilikia kuhohonu ioa a i ole make aku no nana. E loaa ana paha keia ninau, "Pehea la iloaa ai keia ano haawina i ka manawa pakole?" Aka, in a e hull aku kakou a nana i ke ano o ka malamala ana o ke kino mai ka hoomaka ana mai o ke ola iloko o ke kino aole e nele ka loaa o ka ike, mamuli no ia o na hoohemahema wale ia, a o ka inoa e loaa ana a e ulu ana i kela ame keia manawa a hiki i ka nui loa ua lawa ia no ka hoonawaliwali i ke kino o ke kanaka a wahine paha. E ike ana kakou i ka @ mai o ke koko, nawaliwali mai o ka puuwai, paakiki mai ke akepaa a nawaliwali mai na puupaa mamuli o ka nnui loa o ka hana a oi aku mamua o ka hana kupono e hanaia ai e na puupaa.
O na haawina ano like, he mau mea lakou e hoonawaliwali ai i ke kanaka a aole e nele ka loaa i ka manawa pokole. O keia meu pilikia e hele nei ma ko lako i mau ala iho aohe he nana ia aka. O ka mea oiaio aia he mau mea na lakou e houlolohi i ka holo maikai ana o ka hana a ke kino. Ma keia pilikia ua holo pono ole ka kane a ka puuwai pela no hoi ke ake i kana mau hoike mai, i ka opu no kona luhi ma kana hana, a ikeia no hoi ko na puupaa ano e mamuli o ka laua hana. Ono ole mai ka ai, pinapinai mai ka hanu ana, ano @ niu mai a makahiamoe wale mao no me ka mulea mai o ka waha. O keia iho la na hoailona e ikeia aku ai ua loaa ke kanaka i ka nawaliwali a ua hiki oe ke lanakila maluna o keia mau kupuino ma ka inu ana i ka laau Inikini.
KIKAPU SAGWA KA HOOLAPANAI
He iaau lapaau hiki keia e huli i kahi i noho ai o ka ma'i. He haawi aku oia i ka ikaika i kahi i nawaliwali. O ka mea e hiki ai iaia ke hana oia no ka holoi ana ae i ka ma'i a maemae kahi i hoopoinoia ke kumu hoi e hoi hou mai ai ka ikaika o ia wahi i nawaliwali. O ke ani o ke koke he pau ia i ka holoi ia o na mea ke'ake'a e kiola ia lakou a hoihoiia mai ka rula kumau o ka holo ana o ke koko e like ka hanaia ana mai, a o keia mau mea apau mai ka lawelawe hana ana mai no ia a ka laau Kikapu. Ke kuai ia nei keia ano laau me na hooiaio kupono e loaa ole ai ke kanalua. E hoihoiia aku no kou lilo ma ke kuai ana i keia ana laau ke loaa ole ke ola malalo o ka lawelawe a hooka aku i na rula o kona lapaau ana. Aole anei he maikai keia ano e panaiia aku nei? He loaa keia ano laau ma na halekuai laau lapaau apau.