Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 43, 24 October 1902 — E koho i ke kanaka kupono i ola oe e Hawaii Amerika [ARTICLE]

E koho i ke kanaka kupono i ola oe e Hawaii Amerika

Mr. Lunahooponopono: x | Aloha oe.—Ke noi ia aku nei kou oluohi, e ae mai i kau wahi kaawale o ke "Kllohana Pookela no ka Lahui Hawail," e hookipa aku i kela mau hopunaolelo i kakauia ma ka mua o keia leta, oiai, ua hiki "mai ka wa kupono ia'u e hoike aku ai i ko'u manao kuo-| koa imua o ka lahui o ke Teritori o. Hawaii nei, a no ka mea hoi, ke kokoke aku nei kakou e hiki aku i ka r»ahu hopu hope loa o ko kakou mau pono a ke kanawai i ae mai ai, e hana ke kanaka e like me ka mana kuokoa i 1 loaa iaia, a o ua la la i hookaawale ia ai no ka hoohana ana i ua mana ia me ' ke keakea ole ia, oia no ka la koho ba-1 lota, e koho ia ai na Senatoa, na Luna-! makaainana ame ka Elele e koho ai i "Wasinetona. | A mamua hoi o ko kakou hoea ana aku a ku ana imua o ka pahu balota' 0 ua la nel, he manawa malkai loa kela t 1 na makaainana i hoonaauao maikai ia, e ao pono aku i ko lakou mau hoa makaainana i hanau hapa ia ka ike no, ka nohona pili lahui, a no ka mea, he pono noho nanea waie iho no ka kekahi mau hoa makaainana o kakou, aohe ike | pono-i.-ka mea kupono a maikai e hana_ ai a koho hoi maiaiia, aka, ua koho la-! kou mamuli o ka pahee o na kalai maa o ka oi loa aku, o ko lakou hoo-| ko ole ana i ka mea a ko lakou mau alelo kalakala i kapalili ae ai na huaolelo e puana ana: "E hana ana rqakou ( i ka: mea kaulike, a e hookoia ana ko oukou makemake e ka lahui." | Me keia mau mea ame na mea aku i koe, ua aiakai hewa ia ka poe i hoohanau hapa ia ka ike ame ka noonoo, -e'k'to&i<po°e pauaka o ke kau loa o ke ! Te*itori'o Hawaii nei. j Ano.' e Hawaii e! e Hawaii oiaio hoi! E nāna i kela mau huaolelo maluna ae, a v:omau iho mamua o kou kuka e ,kotTW ana, me he po-ke pua la imua o kou r alo, pela no hoi keia hopunaolelo maluna ae, e liio la i kia ao e alakai ana ° <*-ke-kanaka, ma na mea pili i ka! noho lahui ana e pomaikai ai kakou ka lahufi ; tL koho l ka mea kupono. { M& keia kalai manao ana, aole keia e koi aku ana ia oukou e o'u mau hoa makaainana, e koho oukou mamuii o ka' aoao i pili ia, aka, he leo keia i haawiia 4ku tia kela ame keia mea 1 loaa ka' ftoho balota e hele ana imua o ka |>ali!ti balota, a koho i ka mea ku-j ponO ctna e koho ai 1 Elele, Senatoa ame ka LUnamakaainana, no keia kau ahaole!o hoea raai. Ua makemake au ia kakou e na hoa makaainana, e koho Uke 1 ke : kiinaka kupono, i ola HawaiiAmerika. • Eia ke kanaka mua a kakou e nana a! a koho aku: I—Ka Elele i "Wasinetona. Owai la ia? He Elele ko kakou i hoounaia i kela ra&tt kau aku nei i hala, no ka iml ana i ko kakou mau pono pili lahui, a mai

kona hele ana a hiki I keia manawa, aole i loaa kahi pomaikai no keia lahui. Ake manao nei au, e holo balota hou ana no paha oia no kela noho ana i noho iho ai me ka waiwai ole o ka poe i haawi i ko lakou mau balota no ua Elele la i hoi mai ai a pae ma Kaanapali, Maui Komohana. A na oukou e ike e ka lahui i keia, i kona kupono e koho hou la aku ame ka ole. Ma na la o ka mahina o Augate i hala aku nei, ua hoea mai la ke Keikialii Kalanianaole ma kana huakal kaapuni ia Hawaii nei, a o ke ano nui o kana huakai i haiolelo akea ae ai: "E koho oukou i ke kanaka kupono, i hanaia ka mea maikai no ko kakou aina, alaila ka hoi, pomaikal kakou ame ka kakou mau mamo mahope mai o kakou." Mai koho i ka poe pauaka, o hoomaunauna hou ia ko kakou mau pono no ka Blia Kaa Kenikeni." He nui aku na Uelo ao maikai mai ke Keikialii ame kona mau hoahele ma ia poai like. A ma ka halawai nui a ka aoao Repubalika i malamaia ma Honolulu i na la hope o Augate, ua haawi aku la ua Keikialii la i kona ae e holo !Elele no Waainetona no keia mau kau i e hiki mai ana. 1 Ke manao nei keia mea koho balota, oia ka Elele ola o Hawaii-Amerlca. O 1 ka'u wale no ia kakou makaainana, e ' koho i ka mea kupono. Ala la oukou 1 kela mana koho, o ko oukoū kuleana nui ia. 2 —Ko kakou mau Senatoa. Owai la lakou? Ma kela ame keia apana koho apuni ' ke Teritori, ua ike oukou i ka mea ku|pono mai ko oukou mau apana mai, a ' ua ike no hoi i ka mea holo pahua me ' he lio maka kahi la, a i oleia, me ' moku kila ole la. | Oia ka keia makapeni e kauleo mua ! aku nei, e nana i ka mea kupono, a haa-j Li wi i ka balota nona a no lakou hoi [ apau, alaila, e waiwai auanei kela ba- •| lota i kiko ia. I Ina paha no ka aoao Repubalika ua ' kanaka kupono la i ikeia, a i manaoia e loaa ana he pomaikai no keia lahui," a e hana ana hoi i ko kakou makemake, e like me ka mea e hiki ana ke ,hanaia, alaila, oia k& keia makaainana j koho balota e kono aku nei i o'u mau hoa makaainapa e ku iluna me ka puu't wai heahea, me na maka e kau pono aku maluna ona a o lakou paha apau, e apo me ka pumehana o ke aloha a kai £ku no ka pahu balota, ame ka haalulu ole, e kiko iho mamua o liia leanaka kupono la o ka aoao Repu(balika, i moho Senatoa mai kou apana . mai: Aka hoi, ina oukou i ike aole oia I i kupono, oiai no nae hoi o kou aoao kalai aupuni no ia he Repubalika, ke ao aku nei au ia kakou, mai kolio i ka Repubalika kupono ole, o ka mea maikai, o ia ka kakou e hoikaika nui ai a koho iho. A ina hoi no kela ame keia aoao kalai aupuni mai na mea kupono e hoea mai ana i mau Senatoa, a he kanaka ipaikai nae i hilinaiia, ke papahi pu aku nei au me oukou ma ia lei 1 hookahi, mai haalele i ka mea maikal, koho no i ka mea maikai, ohi no i na hua ohaha, aole e nele ko lakou hana ana I na mea maikai e pono ai oia a pono pu hoi me kona mau haku makaainana ame ke Teritori mai o a o apuni ka Paeaina. i Mai nana kakou ma ka aoao kalai aupuni, aka, e Aana kakou ma o ke ka- ' naka kupono la e hoea mai ana mai kela ame keia aoao kalai aupuni mai, , maluna o lakou ko kakou nana nui ana, a manao au, e loaa ana ia HawaiiAmerika ka hae o ka hauoli, a ola ka liol ka kakou mau pua o keia mua aku, alaila, e moe lealea auanei ka po ou e Hawaii Amerika, aohe mea nana e hoopuiwa mai. 3—Na Lunamakaainana. Owai la lakou? He like no na hoakaka ana o keia ' manao, me ko ka manao elra maluna ae, pela no kakou e koho ai i ke kanaka kupono i mau lunamakaainana no kakou. Aka, pehea la kakou e ike ai ua kupono o ia la a o ia nei ae hoi i mau Lunamakaainana no kakou a kupono hoi ke ko'no ana aku? Malia paha auanei o koho lalau paha kakou e like me ke Kaula Samuela i manao ai e ponl ia \ Eliaba i alii no ka Isaraela, no ka mea, ihe oi aku kona ui ame ka nani ma ka : loihi, imua o na keiki e ae a lese. A ia ; Samuela i makaukau ai e poni aku, ■ hoole mai la o lehova a olelo mai la: j "Mai nana oe i kona ano mawaho, aole hoi i ka loihi o kona kino; ua hoole aku au iaia: no ka mea, aole ma ka mea a i ike; ke nana nei ke kanaka i iia helehelena, aka, ke nana nei o lehova i ka naau." ' He olelo paakiki keia ma ko kakou noonoo ana. O ka manao ana hoi e loaa ona kanaka kupono e hana ana i I ko kakou makemake, oia ka kakou i ! iini ai e loaa. Aka, ua hoike mai keia olelo paakiki ia kakou, oiai, ke nana | nei kakou mawaho o ke kanaka, i kana mau kalai manao pahee ana ame kana 'mau kumuhana e makemakeia mai ai , oia, a ma ia ano, ua koho aku la kekahi poe o kakou, e like me k& Kaula ( Samuela i koho lalau ai. ! A nohea mai keia koho lalau ana? No ka mea, aole i loaa ia kakou ka mana, e ike i na manao oloko o ke ka- ' naka. Aka, pehea la e hiki ai ia kak'ou ke ike i ke kupono o kekahi mea a mau jmea paha, a koho aku kakou iaia? Eia ka'u e pane nei i keia ninau. Aia |-a kahiko Iho ola i keia mau aahu apau ( maluria iho ona (a) I kanaka naauao; ( (e) I kanaka hoopono; (i) I kanaka ku(onoono; ,(°) I kanaka i ikeia, ua pili paa kona aloha ihe kona mau hoaloha; j (u) I kanaka i ikeia, e hana ana i kona pono iho ame'ka pono o kona mau hoa(loha; (h) I kanaka kuokoa a hoopilimeaai ole. ! . A me kela mau ano la, e loaa iki ai J ia kakoū, he mau wahi alahele kupono e alakai al 'ia kakou, a kau aku na maka maluna o ka mea a oukou i ike ai, e kahiko ana i keia mau aahu i haiia maluna, pela e hiki ai ia kakou ke koho i na Sehatoa ame na Lunamakaainana leūpono. Aka, oioko, hana nui aku, e koe ana no ia mai na ike elima aku o ke ka{naka; e koho ana no nae kakou, a e lalau ana no, aka, ua loaa nae ia kakou he mau hoallona e hiki ai ia kakou ke | ike aku i ka mea kupono a koho iho. A ina hoi o ka kakou koho ana, a i like | na hoailona a kakou i ike ae nei i kau ia mawaho o lakou, me ka hana a ko j lakou mau manao a lunaikehala e alakai ai no ka pono o ka lahui, alalla ka hoi pomaikai kakou ame ka kakou mau mamo ma keia mua aku. Nolaila, ke paipai nui aku nei au i o'u mau hoa mnkoainana, e koho i ka mea kupono .1 Elele, i mau Senatoa a i mau Lunamakaainana no kakou. iklai haalele i ka mea maikai a ka maka i ike ai, no ka plli ma ka aoao kalai aupuni okoa. Aka, e nana i ka mea kupono a koho iho. \ MEA KOHO BALOTA, Kona Akau, Hawaii, Oct. 16, 1902.