Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 47, 20 November 1903 — Ka Hookae Hoakanaka Maopopo Maoli ma ka Ili. [ARTICLE]
Ka Hookae Hoakanaka Maopopo Maoli ma ka III.
O ka meahou hoolele hauli e ©uka aku nei ma keia helu o ke Kilohana e piii &na i ka hookukela ana o ka Elele L<ahui Kalanianaole o ka Teritori o Haw»Ji mai ka Hale Keaka Hema (Southern Theater) aku i Oolumhua, Mokuaiua o Ohio, Amerika Huipula, oia ka haawina e hoike maopopo ana i ka hookae hoakanaka ma ka ili a he hookae ili maopopo hoi. Aole keia he haawlna i akahi i ke Aiii Opio oiai ua hui aku no oia me ia ano ma kekahi mau wahl o ka honua iaia ame ke Aliiwahine Kalanianaole i hele ai i ka makaikai honua. O ka holo mihi ana o ka Lunanui o kela hale keaka mahope iho o ka maopopo ana iaia aole o ka mea i hookukeia ame ka wahine he mau Paele e like me ka manaoio i loaa mua iho, a o keia kulana mihi ona oia no kona hoouna ana i elele e noi aku i ka oluolu 0 na mea 1 kipakula e hoi hou mai, •la no ka haawina nana i hoike maopopo ae i ka haawina hookae 111. Mamull o ka eleele ana, ua kuhihewa | ka Lomanui he nika, alaila e kioakuia | ka nika e pono al wahi a kona manao no ka mea he hoakanaka ia i hookaeia a hoowahawaha maopopo ia, pela * i kau aku ai ia haawina manaonao maluna o ka Elele. Kolaila o ka mea maopopo loa ma keia, me ka nana ole ae owai la ia, oia keia i ka eleele ana o kekahi e nika ai oia, a e Negero maoii ai ua hookaeia oia, no ka mea, ina he haole malaila a he kanaka ili keokeo aole e kauia keia ano haawina i kauia maluna o Kalanianaole maiuna o ua kanaka ili keokeo la. Ma na mea i maopopo iloko o ka nohona Amerika ana iloko o kela aina nui o ka honua nei, aia he elua maheie ku kaawale loa o na Amerika ma Amerlka Huipuia, o ka poe o ka Akau ume ko ka Hema. O ka poe o ka Hema o lakou ka noe 1 maopopo Wa ka iklikl o ka noonoo hookae i na Negero no ka mea he ooe kauwakuapaa lakou e hiki ole al ke like me ke kulana o na haku ke hookaullkela. Aole me keia ke kulana manao o ka poe o ka Akau oiai ua kukulu lakou i ka haawina pookela loa, oia hoi, ua like na kanaka apau ma ka honua, no ka mea, ua hanala mai e ka Makua hookahi; a ma ko lakou mau kaiaulu he hookipa inaikai ia na Paele e Hke me ka hookipa maikai ia o ka haole. Nolalla aole maluna o na Amerika apau ke koikoi o keia hana a keia Lunanui o kela Haiekeaha, e hiki ai no ke olelo ae ua oi aku ka ino o keia hana mamua o ko ke au naaupo a Pegana ma kekahi ano no ka mea, aole he kuleana o keia ano haawina no keia au naauao a ma keia mea ua hiki loa ia makou ke kuailo mua ae o Hawaii no ka oi ma ka nana kaulike la ona iliea aoau. * Aia o ka mea nana ka hana pupuka ke kolkol a maluna o ka »oe i nmnaoio ia mea, ela nae o ka hilahila 0 ka hana I hanaia aia maiuna o ka lahui holookoa, a makou e manaoio nel 1 ka hilahUa io loa o na Amerika noonoo malkai i ka hana ia ana o ia hw& hookae ke kumu o ka mihi ana o ua Lunanui nel. Ma ka nana lho, o ke kulanakauhale o ka halekeaka ala no ia ma ka lihi palena akau o na Mokuaina o ka Hema, a oia no hoi kekahi o na mokualna i komo manaoio aku iloko o keia hookae Paele, a aole no paha ia he mea e puiwa ai ka poe l Ike mua, aka o ka haawina ikllkl a ka Elele t waiho aku ai ua kulike ia me ka olelo kaulana, • "e like no ka panai me ke ana e ana ia mai ai," he haawlna a*o maikai ia e a'o ai I na kanaka o kela ano, e hookanakamakua ma ke kaulike.