Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIV, Number 4, 26 January 1906 — PANE I KE KUOKOA. [ARTICLE]
PANE I KE KUOKOA.
Hoomaula. Malia paha ua like no ka lauwili o kena poe haole me kou lauwill, oiai ma ka hoomaka ana o ia pauku-olelo e kau ana na inoa o ua poe polopeka nei, e olelo ana oe, "Ua kakoo oe e ke Kuokoa ame keia poe haole lae oo (i kou manao) i ka hoike kue marelehulehu a keia opio Hawaii (Moses Keaulana). O ka Moses Keaulana he MOBKOLOHB KA MAREL>EHTJLEHU, a o kau e ke Kuokoa, O KA MARELEHULEHU AOHE IA HE MOEKOLOHE. O ka wai la ka keia poe haole e kakoo ai—o kau paha, o ka Keaulana paha. I na o ka Keaulana, ea e noho ana <>e iloko o ke anu, a ina o kau—aloha ino o Keaulana, i ahona iki ia J. Mahuka, aka ke paupauaho, a ano poho-poho mai nei o Mahuka. oiai ke hapuku nei i kela ame keia, aia ka pono o ka pae i Jtula. I ole e mahele hapa, ma ko Keauiana aoao kekahi, a ma kou aoao kekahi. Heaha la kou mea kii ole i kekahi mau hooia a keia poe haole a pane mai, i ike ia hoi ke oo o ka lae, o ua poe haole nei. Eia mai ka'u mau inoa: Aberahama, lakoha, Mose, Gideona, Davida ame na. kauwa marelehulehu e ae a ka Haku. no lakou na inoa hoohanohano a ka Haku 1 haawi aku ai ia lakou, oia keia: Ka Makua o ka Poe Manaoio; Ka Iseraela; Ke Alakai o ka Iseraela, a r>ela aku. O F. Josephus, he ludaio kakau moolelo kaulana o ke au kahiko. E nana ma ka aoao 289 o kana buke i kapaia Antiquities of the Jews. O Thelyphthora. Dr. Martin Madan of Lion<Jon (Vol. 1, p. 211). O ke kanawai mua loa i hanaia e kue ana i ka marelehulehu ua hanaia i ka makahiki 393 A. D. e Emepera Theodosius; a kue hou keia kanawal kue marelehulehu e Emepera Valentinian. he aneane 60 makahiki mahope mai (Vol. 1, p. 211.) Na Pope Sylvester i kaupalena ka mare ana o na kahunapule. O loet Selden maloko o kana buke Uxor Hoebracia ua kakoo i ka marelehulehu (Vol. 1, pp. 192-194). O Martin Luther, (Lutera) Melancthon, Bucer, Zuinglius t ma ka halawai I malamaia ma Wittembergr, no keia ninau ua hooholo lakou aole hewa ka marelehulehu (aoao 212, 259). E nana pu ma ka (Vol. 2. p. 4; Vol. 3. pp. 278, 279) O Grotius, St. Ambrose, St. Chrysostom, Bellarmine, Persichta Jotertha % St. Augustine, Bellarmine, Noldlus, Theodoret, Leo Mutinensis. Bishop Burnet, Lord Bolingbroke. O Milton iloko 6 kana buke "Ka b\jke mua o ka manaoio." E nana iloko o ka "History and Philosophy of Marriage," nui loa malalla. He poe loea keia o ke au kahiko i ike a maopopo i na rula ame ke ano o ka nohona ana o na kanaka ia wa, 0 kau ■ poe no nehinei wale ae nei «10. He nui no na inoa o ka poe loea l kakoo i ka marelehulehu, o keia mau la; aka, ua lawa ae la no na inoa ma ko'u aoao i kakoo i ka marelehulehu. Kekahi aohe kue o ka Buke a Moremona, ame ka Berita ame na Kauoha 1 ka marelehulehu. Ua pane mua au i ka'u mau hooia no keia iloko o ke Aloha Aina o ka la 30 o Dekemaha ame ka Na'i Aupuni o Ua la 30 o Novemaba ame 1 o Dekemaba; aole no nae oe i pane mai; nolaila, aia ma kou aoao ka pane mai, e hoike mai i ka hewa o ka'u mau hooia, Ina aole oe e pane mai ana alaila ua maopopo kou Kulana. Kekahi. ua olelo mai oe i ka naauao o Hawaii uuku no ka hana ana i kanawal e kue ana l ka marelehulehu. a ua hoike pu mai oe l ua kanawai 'la. Heaha a-anei ka ka Moremona kue no ia, oiai no nehinei wale ae nei no ia kanawai. a aohe no he Moremona i ku» ia kanawai ma ka apono ana o Ekalesia. He kahua nawaliwali ma kou aoao o ka manao ana na ke kanawai o ka aina e hooiaio ke kanawa! ame ka makemake o ke Akoa. Hla e ao kanaka mal. Eia hou kekahl wahl manao ou. "Ke kue kekahi mea i keia kanawai Ckanawai o ka aina o Hawaii nei) o lakou ke kapi p&akai ia ame ka hoonoho akn iloko o Kawa roa ka ha»a ool®a. M Ae. peia no. 1 na ke ola nei o Aberahama ma i keia wa. a noho ma na aina. Kristiano i loaa. keia maa k&nawai
• kapi paakai, h* īv*?£ nmopopo loa. e , kapi piiikai ia. ana lai&au. o Al»ra- ī l hama ma me na kaula h*fraoi*le a iee j ; Akua. a » hoopaa a hoonoho ta ana! iloko o Kawa e fear.a &i x n-i h>.na • o*>lea. e oukou: a hiki aku hoī oukou i • ko Abcra.hania ma wahi e aoho mal • nef. naiaia jnai boi ke kapi p&akai Li • oukou e ka poe e a-nai aku ana ia | lakou m* na manaa pono ole, a e u-oki-1 ia e wikiwiki ana i ke noi i ka oiuoiu. ( i ka mihi. a p*la aku ia Ab«rahama. e | like ke kanaka waiwai. ia Ahera- j hama ame Laza.rx>. A eia kaiaia e oielo ; mai ai: * AIA AKU NO ILAILA o J. i F- Smith ma, Reed Smoot ma. B. H. j Roberts rr.a. e. Broad ma, a peia aku." | Aloha no—e like me ke a-na a oukou e} a-na aku ai, p«ia no e a-na ia mai aL i 0 ka wai kapi paakai la ka oi? Ke \ j kaumaha nei au oiai aole o A&erahama j l ma ame na kauwa marelehuiehu a ka } ; Haku ineīnei i keia wa e ku paie ai no j lakou iho i ka ino a oukou e hapala j nei maluna o ko lakou mau inoa: aka. j ke ike nei au e hiki mai ana ka la e ! ike ai oukou t ka oiaio. a e pau ai ka! powehiwehi i ka liio ia. a e lokahi ai j ? ka manaoio o ka poe mihi, a e plha i ai ka honua i ka ike ia lehova ame | Kona makemake, e like me ka moana t 1 uhi ia e ke j No ke aha la ke Akua i kapi paakai { ole ai ia Aberahama ma? No ka haie- I paahao ole paha. Aia paha ia oe e ke I Kuokoa kuu hoa o ka Poalima ka I haina. Xofaila ea» e hoolilo iho oe i kekahi mau kolamu me na pane naauao. Aole pono e pane wale iho no. He hewa ka mare!ehulehu! He hewa ka marelehulehul! He kupuino! Kupono ole! He aiakai hew*a ika lehulehu! ke ole na hooia. Olelo mai o Paulo» "E hooiaio i na mea apau a e paa i ka mea pono." Nolaila ma na hooialo e maopopo ai ka mea pono. Mamuli like me kahi Manu Aloha Pole i ka i mau ana, "Aloha, aloha," aole nae ike i ka manao o kana mea e walaau ana, nokamea, aohe hiki ia Poie ke hooiaio mai i kona aloha. C. W. KINNET. Honolulu, Oahu. (O keia maluna ae ka panina o ka pane, a o ke kolu no hoi keia o ka puka ana, a ma ke kilo ana, aole*e hfki ke alo ae i ka ike iho i Ka hoakamaii maopopo, ma ka hooulu ana i na hoomahele hoakamai i mea e alo ai mai na oialo i waihoia aku ai, a o keia no hol kekahi hooia maopopo i ke kaulana 0 na Moremona ma ka hoakamai. Mea ae no "Moremona hoakamai" a o ka Kinney iho la kekahi hooiaio. Inā 1 no e pu-aia aku na hoomahele naauao ana e luaiia mai ana no, a ina no e iho mai o lesu Kristo i ka honua nei, e like me Ia I iho mua mai ai, a a'o aku ia Kinney ma. e iike me Kana 1 a'o aku ai i na luelaio, e i ana—"E lilo no laua i hookahi, no ia mea, AOLE ELUA HOU AKU LAUA, aka, hookahi wale no i'o. <Mar. 10:8), aole no e hoolohela ana. | A hoakamai waleia ka hoi Kana E-' uanelio e wehewehela nei no "ke ku-e mare lehulehu, he okiloa aku Kona hooloheia mai, ina Oia e iho klno mai ana, a a'o aku ia Klnnes r ma no ko lakou kuhihewa. Ina no be umi kau-S kani manawa e hoomaheleia ai ,aole' no e aokanaka mai ana, nolaila, aohe he waiwai o ka hoomahele ana i na kanaka o keia ano. —L. H. Kuokoa.) j