Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIV, Number 21, 25 May 1906 — KA IPUHAO KALAIAINA. [ARTICLE]

KA IPUHAO KALAIAINA.

(Na ke Kiu Meahou.)

Na ke Kinau i hoihoi mai ia Konela C. P. laukea mai ka Mokupuni mai o Hawaii, me ka hauoli o ka manao no ka huihui-a-kolea ae i na aoao Home Rula ame Demokarata ma keia kau ae. Aka nae ua puka ae nei ke kuahaua a C. K. Notley, Peresidena o ka aoao Home Rula, e kukala ana i kona mau kapeha, na lukanela ame na koa e "pepehi i ka moo." Ea, mahanahana no ka ipuhao kalaiaina a keia mau alakai nui o ia . mau aoao r kalaiaina Heaha la ka i'a b ka laua nei ipuhao he papa'i paha, a i ole he alamihi. • Ua hooliloia ae nei na hoa o ka Ahahui Euanelio i poe kinai waiona, a ma ka olelo hooholo a ua Aha Ia ua kakdo la ae na kumu kinai waiona a ka Ahahui Kivila (Mauu Hilo, wahi a Keopu o Pauoa). O kekahi o na kumu i kakooia, penei no ia: "E hoopukaia na laikini i na kupa wale no." Pehea la, ma no hoi e haawiia na laikini o na waiwai f]:au 1 na kupa w T ale no, aole ane.s ia he hana kaulike ole a ku-e Kumukanawai o Amerika Huiia? Haina: He hana ku-e Kumukanawai ia; nolaila he hana ku-e Kumukanawai ka paniku ana i na laikinl waiona i na kupa wale no. Ea, paila ka ipuhao a ka Ahahui Kivila, a poholo na Anela iloko olaila. , S O kekahi o na kumu kinai waiona a ka Ahahui Kivila i hooholo ai, penel ia. Ma na noi ana apau i laikini e kauohaia ka Puuku e hoolaha ae i ka leaa ana o ua noi la iaia no eha pule neepapa mamua o ka hoopuka laikini iana, iloko o kekahi nupepa ma r ka plelo Enelani e lawe nui ia āna'e ka lehulehu o ia mahele kahi hoi i manaoia e hoohana aku i ua laikini la. (6 keia ka mea i hooholoia e ka Ahahui eia nae, ua hoololiia mahope mai.) O na haole wale no anei na poe koho balota i hooholo ai keia Ahahui e h'oolahaia na noi laikini waiona ma ka olelo Enelani a koe ka olelo Hawaii? Ua kakoo no nae na.lala Hawaii ō,ka

Ahahui Euanelio i keia hoolahaia ma ka olelo Enelani. Malia ua pau loa ae nei lakou i ka walawala-ki-waiki-poha. Ea, elua kuuna a ka lawal'a manu, hele no hei, paiia no ka ipuhao kalaiaina. Ua kaupalenaia anei ka mana koho balota o na makaainana o keia Teritori a i poe ona waiwai (aina). wale no ? Aole anei ma ke kanawaikumu i haawiia mai e ka Ahaolelo Amerika ua loaa like ia pono i ke kanaka waiwai ame ke t kanaka ilihune? Aole anei o na lala,, Ahaolelo kuloko na kela ame keia leanaka, Hawaii, haole, Pukiki ame na kupa Amerika i loaa na mana koho i koho aku ia lakou. No keaha hoi i hoohaikiia ai a o na poe ona waiwai wale no ke kakauinoa i kekahi palapala noi laikin! ,a haaleleia na poe kuleana i ke koho balota, oiai na lakou no { koho aku i na lala Ahaolelo kuloke i hana mai ai i kanawai laikini waiona? Eia nae, ua kakoo ae no na Anela i ka ka Ahahui Kivila. Ma ke ku ana mai nei o ka Mauna Lo:i i ka Poalua nei, halawai iho la au me kekahi hoa o na Kona, a ninau aku la au iaia. "Pehea ko oukou Kalana " ! "Ka, he maikal ke aupuni Kalana, ein nae aole he nana ia mai o ko makou mau alanui." Ea, e na kupa o ua Kai Malino nei, he -wahi laau lapaau no hoi ka'u e pipika ai na aweawe o ka Papa Lunakiai o oukou, a eia ua laau nei: Kukulu nui ae i ihau Ahahui o na Hana Hou no oukou a hoohui ae no ia oukou apau me ka nana ole i na aoao kalaiama a lilo i hookahi ma na hana o ia Ahehui. Kapae i na manao kalaiaina a iloko no o na hana kalaiaina e paio ai ke hiki i ka wa kalaiaina. E hoolilo i hana na ua mau Ahahui nei ka huli ana i na hemahema o ko oukou at<ftna iho; ma na alanui paha ,a i ole ma na hana hou apau no ka pono laula o na mea apau. Noi aku ma o ko oul'ou Lunakiai la i ka oukou mau hana hou 1 makemake ai, a i nele ea, hana no i na palapala hoopii imua o na Lunakiai, kakauinoa na iala apau, a e ike no auanei oukou i ka manana wale mai no o na aweawe o ua poe

liUi akiai la. O ko oukou mau balota ka lakou la e nana koke mai ana. O ka inuhao kalaiaina iho la no ia. Ua hoole ae o L.oio Kalana Douthitt aele oia e holo molio hou ana no ia kulaiie- mamuli o ka "pikanini" o kahi O kon ;l makemake i S"> r )0 k\ uku no ka mahina. L T a pono !ua no oia ke kapae loa !a mai ka hoenoho liou ana aku iaia m i ».:i hana.. no ka mea aia aku 1 a ilaila kona iini. 7r. i pela na manao o na. luna aununi K*lana, ea. "k&ulai na iwi o hua i ka la:" banakarupaia ke Kalana o Oahu. I keia mau la iho la 110 ioheia ae la he puka mai koe o na bila dala alualu o k«,KaHina. £ Ma ka $2 o ka mahele, no 2.500 mahe-1-3, ua hiki loa ke loaa na liua kepau moakaka no ka wahaolelo "hoki peku" a na Demokarata, mamua o ka hoomau ana me na hua kepau popopo. n.:*. u:» hawanawaii:.. wuie ia mai i ke kiu meahou. o kuu hoaloha Hoke ke ku ae ana i paa kaulawaha no ua hoki la. Pololei anei keia? Malia paha he wahi mahu wale no keia e puai ae r.e ! mai ka ipuhao kalaiaina ae. t l.Monio»-» i kuu hoaloha ka Liiiahooponopono Like.