Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 38, 18 September 1908 — NOHO KA ANA ELELE TERITORE REPUBALIKA Wae Lokahiia o Jonah Kuhio Kalanianaole no ke Kulana Elele ma ka Poakahi Nei. [ARTICLE]

NOHO KA ANA ELELE TERITORE REPUBALIKA

Wae Lokahiia o Jonah Kuhio Kalanianaole no ke Kulana Elele ma ka Poakahi Nei.

\ Ma ka noho ana o ka Aha Elele Teritore o ka Aoao Repubalika maloko 0 ka Halekeaka Opiuma ma ke kakahiaka o ka Poakahi nei, 1 >vae lokahiia ae ai o Jonah Kuhio Kalanianaole i Elele i Wakinekona no ka eha o ka manawa. Ua hapaiia mai ka inoa o Kalanianaole e Mr. Atkinson, a na Lane i i kokua mai, a o ka holo ae la no ia me j ka loaa ole lie mau ku-e mai na hoa elele inai apau i lioea ae ma kela aha. Ma ka wa i noho ai ka Aha Elele ma ia- kakahiaka, ua hoomaluia ka aha e A. G. M. Robertson, aka nae kohoia o H. von Holt i lunahoomalu no ka manawa, Castro i kakauolelo, a o Eli G'rawfoi;d i maheleolelo. ; Ma na komitē i kohoia, no na palaj pala hookoliu, komite no na rula ame | ke komite no ke kahuahana, ua waeia na lala o ia mau komite mai na elele mai o na mokupuni apau. Ua hoomaha ka aha maliope iho o ke kohoia ana o leeia mau komite lehulehu, a ma ka hora elua i noho hou mai ai, no ka hoolohe ana i ka lakou mau hoike. I ka waiho ana mai o ke komite o na palapala hookohu i ka lakou hoike ua aponoia aku me ka loaa ole o kekalii ku-e a pela no hoi ka hoike a ke komite o na rula. Ua lieluhelu mai ke lcomite o ke kaluiahana, a ua nui ka pa'ipa'i ia o na mea lehulehu i komo ma ia kahuahana, he mau mea hoi i ikeia aku ka hiki ana i ka aoao Kepubalika ke alakai i ka hoouka kaua no ka lanakila. Mamuli o ke noi a Mr. Robertson, ua koho lokahiia o Mr. H. von Holt i 1 lunahoomalu, Castro i kakauolelo amo Eli Crawford i maheleolelo. Ua kohoia o E. W. Barnard i hope lunahoomalu .mahope iho o ka haalele ana mai o Mr. Rice opio o Kauai ia lianoliano no Barnard. Ua kohoia o N. Fernandez i hope kakauolelo, a o Palekaluhi i makai no ka hale. I ka manawa i hiki mai ai i ka wa e wae ai i ka inoa o ka moho o ka Elele no Wakinekona, ua kahea mai la ka lunahoomalu i ka mea i makemakeia e waihoia aku imua o kela aha, a o ka wa ia i ku aku ai o Mr. Atkinson a waiho -aku la i ka inoa o Jonah Kuhio Kalanianaole, me ka ha'iolelo pu ana aku. "E ka lunahoomalu ame na keonimana, he eono makahiki i hnla ae nei

ua wae ae ka aoao Repubalika o H&waii i kekahi keiki makaukau ole a lioouna aku la iaia no ka Ahaolelo Lahui. Iloko nae o na makahiki eha i hala ae nei, ua ikeia ka lawa o ka makaukau i loaa iaia, ka mea nana i hookomo aku i ka manao no ke ohohia i na mea ana i liana mai liii. "Ma ka Alia Elele i nolio ai ma Hilo, ua ku na elele mahopo o ka lakou moho mua, a ma ka Aha Elele i nolio ai ma Wailuku, mainuli o ka ika o na elele apau i liiki aku ma kela aha i ka holopono o kana hana, nolaila na wae hou lakou iaia no ke kolu 0 ka manawa nona e liele ai iloko o kela liale. "I keia la nae, tia kau iho ke koikol maluna o kakou ka wae ana i moho na kakou e hoouna aku ai i ka Ahaolelo Lahui ma Wakinekona mai ke Teritore aku o Hawaii nei. "Mai pupuahulu loa kakou ,aka nae e kaupaona like 1 na inea apau e pili ana i keia kulana ano nni. No na manawa ae nei i liala, he mea pfono ia kakou ke lnili aku a nana i ka moole** maikai 0 ka Elele Kalanianaole e lik* me na mea i hana ia eia. "Ka liooikaika ana e loaa mai he haawina ame ka hoamana ana e eliia | ke awa 0 Honolulu nei; ka eli ana i ke awa 0 Puuloa ame ka lioakea ana ae 1 ka nuku o ke awa; i kahua hoolulu j ma Puuloa, me ke komo pu ana 0 ke , alahukimoku no na moku kaua; ka loaa ana he wahi e ku ai 0 ka hale au- | puni; ka hooikaika ana e hooholoia mai lfe haawina no ka palekai 0 Hilo; ka loaa ana mai 0 na hale ipukukui no na mokupuni apau, me ka loaa ana o ka hale'ipiikukui nui hookahi iloko 0 Amerika, oia no ka hale ipukukui ma Makapuu. "Ka loaa ana he liale aupuni no Honolulu nei, ka bila haawina no na hoolilo 0 ka Ahaolelo kuloko, ka haaIwina no ka imi ana aku i na mea e loaa ai kekahi mea e hiki ai ke hoolaia na ma 'i lepera a he nui akn na mea i hana ia eia. "Mawaho ae nae o keia mau mea lehuleliu. ua hooikaika. aku oia e loaa mai he lioololi iloko o ke kanawai knmu e ae ana e kohoia na Papa iloko o na Kalana, oiai nae ma ke Kanawai , Kumu, e kauoha ana na ke Kiaaina e koho mai ia mau papa. "Ua loaa i keia keonimana ka moolelo maikai no kana mau hana, he

moolelo hoi a ka aoao Repubalika o Hawaii nei e hiki ai ke kuhikuhi aku me ka haaheo. "I keia la, ua ku mai o Kalanianaole ma ke ano he Napoliona no ka Pakipika, ke alakai hoi nona ka inoa e o aku ana no ka lanakila. Ua hooiaio mai kana mau hana iloko o kela ame keia makahiki, ua hana aku oia i ka liana a ke kanaka makua, ua loaa mai hoi na hopena i manaoia aku ai e hiki i ke kanaka ke hana mai. "Nolaila e na keonimana, e hiki ana anei ia kakou ke kailiku ae a liiki i ka emi hope ana mai o ka holomua i imiia eia? E aa ana anei kakou, a i ole ia ua lohe anei oukou i ka makemake ana o ka mahele lawelawe oihana e hoololi i ko kakou kulana? E ku kakou ma ke ano lokahi a wae ae ia Jonah Kuhio Kalanianaole i Elele i Wakinekona mai ke Teritore aku o Hawaii nei.'' I ka hooki ana iho o ka Atkinson ha'iolelo ana, ua ku mai o Mr. Lane a kokua mai me ka hoikeike ana mai i ke ku ana o Kuhio imua o na hoino lehulehu e nokeia mai ana i ke ke'uke'uia nona, aka o ka hopena nae i ikeia ua mahalo aku ka lehuleliu i ka hopena o kana mau lioo-ikaika ana. Ua laweia aku ka Elele e lee komite i kohoia mai e ka lunahoomalu noluna o ka awai, a haawi mai la i kekahi ha'iolelo, e haawi ana i kona lioomaileai no Ueia wae liouia ana aku ona i elele no Wakinekona i keia leau. Oiai o ka liana hope o ia manawa, oia no ke koho ana i ke komite hooko, nolaila ua haawiia he mau minute hoomaha no ka hui pu ana o na elele a noonoo i ka lakou mau komite, a penei iho na mea i hooholoia: Komite hooko.—A. L. C. Atkinson lunahoomalu, Archie Maliaulu, liopelunahoomalu, A. D. Castro, Kakauoli--1?; J. P. Cooke. Puuku; O. W. Roes, H. L. Holstein, W. T. Robinson, E N. Yoeller, N. Pernanrlez ame W. H. Rice. Komite Kuwaena. Apana Ekahi—Otto W. Rose. E. H. Austin, Frank G. da Rosa, E. W. Barnard. Apana Elua—C. Wolters, ,T. D. Paris, H. L. Holstein, Jolin Kaelemakule. Apana Ekolu—C. A. Peek, R. H. Hitchcock, Wm. Keanu, Geo. H. Dunn, W. T. Robinson, M. H. Reuter. Apana Eha—A. ,L. C. Atkinson. J. P. Cooke, A. D. Castro, E. A. C. Long, C. N. Marques, E. J. Lord. Apana Elinia—N. Fernandez, Louis J. Feary, E. N. Voeller, Eugene Aiu, A. S. Mahaulu, E. B. Makalemi. Apana Eono —W. H. Rice, G. P. Wilcox, James K. Kula, James K. Lota. O keia malalo iho nei ka inoa o na elele apau i kohoia i*o keia Aha Elele, ua hiki kino mai ka hapanui o lakou; a ma na palapala hookohu hope kekalii poe: - Apana Ekahi. ' Mahele 1, Daniel Kaloi; 2, aole; 3, Frank Ross; 4, John T. Brown, lo; J. P. Cooke, Puuku; O. W. Rose, 5, E. H. Austin, P. C. , Beamer, R. A. Lyman, Jr., H. V. Patten, 13. E. Richards; 6, H. M. Nihoa; 7, D. G. Butchart; 8, Solomon Konia; P, E. W. Barnard; 10, aole; 11, H. P. Kukona, George Kaiser; 12, J. M. Kuhns. Apana Elua. Mahele 1, H. L. Holstein; 2, Jolin Hind, Joaquin M. Souza; 3, J. Kaapuni, S. Bipi; 4, aole; 5, J. Kaelemakule, Sr., 6, Guy F. Mavdwell, Tliomas C. White; 7, J. D. Paris; 8, Sam W. Kaai, W. J. Hopper; 9, aole; 10, C. Wolter9, John T. Nahai; 11, James P. Lino. Apana Ekolu. Mahele 1, aole; 2, R. C. Searle; 3, George H. Dunn, Richard P. Hose, Ī2dward Waiaholo; 4, C. M. W. Kanul; 5, A. Enos, S. Keliinoi, W. T. Robinson; 6, J. AmbroBe, W. Keanu, H. E. Sāvage, W. W. Westcoat; 7, aole; 8, H. Reuter; 9, W. Reuter; 10, Jonah Kaiwiaea; 11, J. N. Kauuha; 12, J. P. Puu.* 13, W. F. Mossman, George Kealii, M. S. Jardine, E. A. Peek; 14, S. K. Kaailua; 15, David Morton; 16, M. J. Moura; 17, J. P. Cockett; 18. John Pike; 19, H. R. Hitchcock, J. K. Kaupu; 20j N. S. Pahu{hi; 21, W. J. Goodhue, James Amaka, Emil Van Lil. Apana Eha. Mahele 1, A. L. C. AtkinsQn, John Cassidy, F. W. Macfarlane, W. C. Roe; 2, Charles C. King, J. H. Ku, George Maile; 3, Joseph P. Cooke, A. G. M. Robertson, John Waterhouse; 4, W. W. Ohamberlain, E. A. C. Long, M. F. Prosser; 5, J. M. Koaliou, Charlqs B. Makanui, J. Paahao, G. B. Paunini; 6, Fred Cockett, Ben Campbell, G. W. R. King, W. H. Kailimai, E. J. Lord, A. D Scroggv; 7, A. D. Castro, John C. Lane, E. W. Quinn; 8, Paul Jarrett, L. Aylett, C. T. Rodgers, G. W. Paty; 9, Sain Koko, C. N. Marques, Kukailani, Sam Manu; 10, aole; 11, A. Irvine. Apana Elima. Mahele 1, Henry Cobb Adams, C. H. Judd; 2, aole; 3, Jonathan Aiau, Edward Hore, A. S. Mahaulu; 4, M. K. Leleo; 5, Thomas o'Dowda; 6, Noah Mahi, E. B. Mikalemi, George C. Ross; 7, L. J. Feary, C. B. Maile, J. Maukoli; 8, E. N. Voeller, A. K. Palekaluhi; 9, N. Fernandez, Noah Kauhane, William K. Laa, S. W. Spencer; 10, J. K. Maunakea; 11, Eugene Aiu, A. St. C. Piianaia, H. M. von Holt; 12, David K. •ent, Charlea H. Dickey, S. L. Kekumano, Kualamaa; 13, George Knight, Robert Hobron. Apana Eono. Mahele 1, E. Kahale; 2, A. F. Knudsen; 3, W. O. Crowell; 4, G. Wilco"i; 5, aole; 6, James Kula; 7, A. D. Hills, James H. K. Kaiwi,, W. H. Rice; 8, J. B. Cummings; 9, RobeTt Scott; 10, aole.