Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 5, 29 January 1909 — NO KE KANU MAIA. [ARTICLE]

NO KE KANU MAIA.

Manao paha kekahi poe aole nui ke akamai e pono ai a e yuka ai ma ke kanu ana i na maia. 0 ke kanu ana o na maia Maoli o Hawaii nei, na maia Ilioleiia, na maia Popoulu, na maia Lele, na maia Pake,, he mea i ikeia a maopopo i na kanaka mahiai Hawaii apau. 1 Ra wa kahrko ua lawa ke lean* ana i na maia Iholena ma na kuauna 0 na lo 'i kalo. Ua ulu na maia maoli ma na ululaau o Kona, Hawaii a ma na kula ua nui o Hilo. Aka, aole i nui ke kanu ana i mea e loaa ai ke dala. 1 keia wa nae ua maiiuahua iki ke kanu ana i na maia Pake i mea kuai aku ma Kaieponi, ma Kikako a hiki loa aku i Nu loka ame Wakinekona, ke kulanakauhale k&hi e haiawai nei ka Ahaolelo o Amerika Huiia. lna hoomanawanui ke kanaka mahiai ma ke kanu ana i na maia o kela ame keia ano, e lilo no ke kumukuai kupono ma Kapalakiko, a e loaa no ke dala kuike, ke maikai na ahui maia, a ke puolo ponoia, a hookomoia paha iloko o na pahu kupono. Eia na ano no ia kanu ana ame na haina e pili ana, mamuli o ke kanu naauao ana: 1. E kanu i na maia ma na aina i kipulu pono ia me na lepo momona o na ano kupono. 2. E kanu i na maia ma na aina i hiki ke hooholoia ka wai maikai, oia hoi ka wai o uka ame ka wai aniani i oi ole aku ka nui o ka paakai iloko 0 ua wai la mamua o ka pa 12-100. Penei e kipulu ai, ina ma ke kuaaina kokoke ole i ke kulanakauhale nui:E malama i na lepo lio, na lepo pipi, lepo kao paha, lēpo hipa paha, ame na lepo leanaka i ohi ia mai na ki'o lepo i komo ole na lepo o na mea ma'i 1 ka fiva taifoi—oia ka fiva i loaa mai ka inu ana i ka waiu i loaa mai na pipi wahine i hanaiia me nā wai i hui ia me ke kulina ino, ka palaoa kupono 'ole e ai ia, ete., etc. He pono ke hanaiia na pipi wahine i uwiia ka waiu me na weuweu kupono, aole me na weuweu i loaa i ka ma'i; alaila ua maikai ka waiu, aole hoi e pilikia na keiki omo waiu i ka ai ana ia waiu ke huiia me ka wai maikai ame ke ko maikai. Ina he niauu manienie i okiia'ma ka mikini, (hay-cut-ter), a i kopipiifi wai maikai i huiia me ke kulina wali, (corn meal) hookahi paona no ka pipi Ivahine hookahi, ua maikai ia. Ina he ko Pake, i okioki ia i huiia me ka barani oia hoi ka ili owaho ō na hua huita (wheat), hookahi paona no kela ame keia pipi i ka wa i uwiia' ka waiu i ke kakahiaka paha, i ke ahiahi paha, ua maikai no ia hanai ana. Mai hanai ika mauu i-i, o ino auanei ka waiu. Aia a huiia na lepo o kela ame keia ano, a o ka lepo kanaka paha i lioohuiia me ka lēpo honua maoli, a waiho a pau ka hauna. Ina hiki ke waiho he mau malama eono malalo o kahi e malu ai mai na naulu ma'i a hoohulihuli pinepine ia, i 6le punahelu, oia ka maikai loa. Ua kapaia ma ka olelo Beritania compost. Pela ka hana ma Europa, ma Enelani, ma a ma lapana no hoi. "He nui ka hana," wahi a ke kanaka mahiai.. Ae, he nui ka hana, aka he puka ke hoomanawanui me ka naauao; no ka mea e oi aku ka nui o na ahui maia, a e oi aku ana ka maikai maoli o na maia. Mai Maka'u i ka Hana. Oia ka mea i puka ai na kanaka mahiai o Amerika. I na makahiki i manao ai lakou he puka ole a he poho paha, ua* loaa no ia lakou ka ai ame ka i'a ame nS hale kahi e noho ai me ko lakou mau ohua. A hiki mai ke kaua me Sepania, ua puka pono, a o ka hapanui o lakou ua hiki ke hookaa i ko lakou mau inoraki ame na aie e ae. Pela e puka ai na kanaka kanu maia o Hawaii nei, a lilo i poe kuonoono. L. L. N.