Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 15, 9 April 1909 — KA AHAOLELO KULOKO O KE TERITORE HAWAII Nui na Bila i Hooliloia i Mau Kanawai-Kakooia na Vito Apau a ke Kiaaina Frear. [ARTICLE]

KA AHAOLELO KULOKO O KE TERITORE HAWAII

Nui na Bila i Hooliloia i Mau Kanawai-Kakooia na Vito Apau a ke Kiaaina Frear.

Ke Senate —La Hana 34. H< elua niau mea ano nui i laweia iloko o ka noonoo ana a ke Senate •: i keia la, o ia no ka Olelo Hooholo .• kaujiiik*na wale ana no i na oihana . i na kamaaina, me ke kaupale n;i aku 1 ka poe malihini, iloko o na • . tikaika ana a Peresidena Kamika a- ■ !.»' <'hillingworth no ka pono o ka Olelo Hooholo, eia nae ua make mamuli o ke :aa ana aku o ka nul o na Senatoa ma ka aoao ku-e. Ma ke koho ana o na hoa o ke Semaluna o ka bila no ke pa'i ana ! na kanawai Ahaolelo maloko o na r;!ipepa Hawaii, ua pa'iapa'i ke koho >:na a na Senatoa, a ma keia wahl i like ..!c ai ka manao o ka Peresidena riie kt-kahi o na hoa, e olelo ana kekahi ■«a inake loa ka bila, e hoole ana hoi kekahi aole i make, e maopopo ole ai ka rula ahaolelo no keia mea. O Senatoa Chillingworth wale no ka mea i hoea olē ae i ka wa i kaheaia «ai ka inoa o na hoa o ke Senate, a ma ka laweia ana ae o ka Bila Helu 91 0 ka Hale no ka noonooia ana ma ka heluhelu ana, ua hooholo lokahiia me ke ku-e o le o kekahi. E l»iU ana keia i ka haawi ana aku i ka mana i ke no ka hookomo ana 1 na dala maloko o na banako. I'a heluhelu ekahiia na Bila Helu 163 ame 164 a hooholoia. E pili ana lveia mau bila i ka uku ana : aku i na. luna aupuni o. na aha hookolokolo, a 0 kekahi no ke koho ana i papa komisina no ka nana ana i ka poe pupule. He leka ka i loaa inai ka Hale mai hoike mai ana no ke kakooia ana .o ia vito a ke Kiaaina maluna o ka Bila Helu 136 o ka Hale e pili ana i ka loaa makahiki. He palapala ka i heluheluia ae mai ka I'eresidena mai o ke Kula Kiekie o Hawaii nei, e noi niai ana e noonoo wkahele aku ka Ahaolelo i na haawina . I-uno ai ke kula, a e kono pu mai :ina hoi i ke Senate e makaikai aku i ke kula ī kekahi manawa kaawale a laki-u e manao ana e hele aku ilaila. Va aponoia aku ke kono, me ka wai; hu'.a o ka palapala i ke Komite HooEaauao. _\a Baker he mau palapala hoopii Tiia. ko Kona poe mai. O kekahi o ia :naii palapala, mai ko Napoojpoo poe paai. e noi mai ana i haawina no ka :w:q>o ame ona hale malumalu, o ke-k.-ihi palapala mailaila mai i halekula h no na keiki malaila. Mai Kau mai kekahi mau . palapala •.::a <> ka hookomo ana ae, no ka hana i ke alanui mawaena o Keamuku 1 :. kī i ka Hale o Kaluaopele, amo hale hookolokolo ame halepaahao Waiohinu. Kau. \i «'nolho'he Palapala Hoopii mai : v, .īhine he iwakahia-kumamalimn

mai o Kaunakakai e noi mai ana no kekahi mau mea pono a ka Ahaolelo e hana aku ai, a o kekahi o ia mau noL iloko o ka Palapala Hoopii, no ka hookapu loa ana i ka mare ana aku o nā wahine Hawaii me na lahui e. I ka laweia ana mai o ka vito a ke Kiaaina a noonooia, o keia ka vito maluna o ka Bila Helu 17 o ka Hale, ua noi mai o McCarthy e hoopaneeia ka noon'oo ana i ka vito, a hiki i ko ka Hale hooholo mua ana i na keehina hana a lakou i mana o ai no ka vito. | Heluhelu ekoluia a hooholoia ka Bila I Helu 83 o ke Senate, e pili ana i ke an 1 © o ka hana ana i na palapala, ka | hooiaio ana ame kekahi mau mea e ae, | i kulike me ko na Mokuaina o Amerika. | I ka manawa i laweia mai ai ka Bila Helu 53 o ka Hale raa ka heluhelu ekoluia ana, ua nui ke okuku o ke kai o na Senatoa, a hiki i ke koho okoa ana, a o ka hopena i ikeia, o ia no kla like ana o na aoao a elua. ! Ua like ole ka manao o Peresidena Smith me k 0 ka hapanui o ke Senate. Ma ko Smith manao ua make loa ka bila ma ko ka hapanui hoi, aole he mea i loaa mai ma ia koho ana, nolaila ua maopopo ole ka mea i pololei 0 lakou. Holo ka Bila Helu 105 o ke Senate ma ka heluhelu ekoluia ana, o keia ka bila e pili ana i na koi ukuhana a ko Maui ame ko Hawaii Kalana iio.. ka* hana ana malalp o ke Kandwai Ka* lana 051903. 11010 no hoi ka BUa Helu 110 0 ke Senate ma ka heluhelu ekoluia--ana, e pili ana keia i ka hookuuia ana i na auhau maluna o na aina i paa"i ke kanuia i kekahi mau hana hoeueu iloko nei o ka aina. Holo ka Bila Helu 118 o ke Senate ma ka heluhelu eluaia ana, mamuli o ke aponoia ana o ka hoike a ke komite. Pili keia i ke kupale ana i ka 'poe e kau ana i na pihi o na ahahui lehulehu. Mai ka Hale mai, e hoike mai ana 1 ka hooholoia ana o ka Bila Helu 48 0 ke Senate mamuli o ka paku'iia ana, a waiho houia ka bila i ke Komite HooKolokolo no ka lakou hoike. Lawe houia mai ka noonoo ana no ka Olelo Hooholo Helu 44 e pili ana 1 ke koho waleia nō o ko Hawaii nei poe ma na oihana aupuni. Ua loihi maoli ka noke ana o' na hoa o ke Senate i ke kamailio maluna o keia olelo hooholo, a ma ke koho a®a, ua make ioa ka Olelo Hooholo, he eiwa ma ka aoao pepehi a he elima ma ka aoao kakoo i ka olelo hooholo. "*" r Ka Hale~La Hana 34. Ma ka noho ana o ka Hale ma keia la, i hoike mai ai ka Lunahoomalu Hol*

stein i na hana o ka Ahaolelo mai ka hoomaka ana mai o keia kau a hiki i ksa Poaono, la 27 o Malaki aku nei i hala. Ua hiki aku ma kahi o ka 174 ka nui o na bila i hookomoia ae iloko o ka Hale iloko o keia mau la, a mailoko ae o kela heluna, ua lilo he 29 mau bila i kanawai, a he 35 i komo aku iloko o ka lima o ke Kiaaina. No ke koena iho o 110 mau bila, he 35 i kanu olaia, he 13 i waihoia ma ka I papa, a koe he 62 no ka au ana aku i ka moana akea no ka make ame ke > ola. | Aia he 34 mau bila iloko o ke Se- ! nate, a he eha i makaukau no ka he- | luhelu ekoluia. | No keia manawa wale 110 o ka lawelaweia ana o na hana o ka Hale, ua i hooliloia inai ka waihona Federala ae, ! he $17,541.04, e koe ana he 12,339.68 ; no ke koena aku o keia kau; a he $10,119.28 o ka waihona o ke Teritore. | Na Coney he bila o ke Komite Hoo- ; naauao i hookomo ae he bila, e x h6ihoi | ana i ka hapanui o na hana a ka Papa Ola i na Kalana lehulehu. Ma ka hoike a ke Komite Waiwai maluna o ka Bila a Affonso i hookomo i ae ai ma kahi o ka bila a Cohen i vitoia ai e ke Kiaaina, ua hooholoia ka bila mamuli o ke aponoia ana o ka hoike a ke komite. Holo ma ka heluhelu ekoluia ana ka •iiiu Helu 138 o ka Hale, e hookapu ana i ke kuaiia ana o kekahi ano i'a i waihoia iloko o ka hau. Heluhelu ekoluia ka Bila Helu 143 j o ka Hale, e pili ana i ke keena heluhelu buke o ka lehulehu, a mahope o na kamailio hahana ana mawaena o Biee ame Shingle, ua hoopaneeia ka noonoo ana i ka biīa, 'ma ke noi a Bice. Heluhelu ekoluia a hoopaneeia ka hooholo aua i ka Bila Helu 107 o ka Hale mamuli o ke noi a Castro. Pili keia i na peleki o na kaa uwila. , Holo ka Bila Helu 78 o ke Senate ma ka heluhelu eluaia ana, me ka hoolohe. oleia aku o kekahl mau ku-e ana no keia bila, ua pili keia i ka hoomahuahua ana ae i na bona o na Lu-* nahooia Kalana. Holo ka Bila Helu 4S o ke Senate ma ka heluhelu ekoluia ana, e pili ana keia i na olelo hoopaa maloko o na hoolimalima o na aina aupuni. Mai ke Senate mai he palapala e 'hoike mai ana i ka hooholoia ana o na Bila Helu 96 ame 120 ma ka heluhelu ekoluia ana, a ua makaukau no ka inoa o ke Kiaaina. Ua komo ka Hale ma ke ano Komite Holookoa, a mahope iho o na kamailio hahana ana, ua hooholoia e hoomaui'a aku na haawina no ka Halema'i Moiwahine. Ua hoemiia mai na haawina no ha Halema'i o Leahi, a pela no hoi me ko Maui ame ko Hilo. * - Noonooia ka uku o ka Akukana Kenerala. oiai eia ke loaa nei iaia he $225 o ka mahina, a mahope iho o ka hoike manao ana o na hoa no ka uku kupono o keia kanaka, ua hooholoia i $200 kona uku no ka mahina. Mawaho ae o ka uku o ka Akukana Kenerala, ua hooholoia ae na hoolilo *Vkona keena i hiki aku ka huina i ka $19,560. Ua hooholo puia fce no hoi na haawina no ke keena o ke Kakauolelo, ke K?eena o ka Loio Kuhina ame ko ka Makai Kiekie. Ua hahana na kamailio ana a •£& hoa no .ka hoomau amfe ka hoopau aku i na lunanana 6 na laikini a mahope o ka hala ana o kekahi nianawa loihi me ka holopono ole o keia knmuhana, ua noi mai la o Correa e ku ke Komite iluna a e koomaha ka Hale, a ua hookoia pela. Ke Senate—La Hana 35. Ma ka wehe ana o na hana o ke'4semate ma keia la, i waiho ae ai o Robinson i ka hoike maluna o kekahi mau Palapala Hoopii elua ame hookahi Olelo Hooholo e. pili ana i ka hoomahuahua hou ana i na halekula, e noi mai ana ke Komite e waihoia ke noi mai Puna mai, a mai Napoopoo mai no ke kukulu hou ana aku i mau halekula. a hiki i ka wa e noonooia »ai ka Bila Haawina. Hoh) ka Bila Helu 120 p ke Senate ma ka heluhelu eluaia ana me kekahi hoololi' mai ia Baker mai, e pili ana keia i na aina i hookaawaleia no ke kanu ana i kekahi mau hana hoohoihoi, e hookuu ana hoi mai ka uku ana aku i ka auhau. Holo ma ka heluhelu ekoluia ana ka Bila Helu 122 o ke Senate, e hookapu loa ana i kekahi mea i ke kaū wale ana i na pihi o ka oihana koa a mau ahahui e ae paha. Waihoia i ke Komite o na Loaa ame na Hoolilo ka Bila Helu 91 o ke Senate ma ka heluhelu eluaia ana, e haa'wi ana keia i ka mana i na luna- aupuni o ke Teritore, e hookomo ana i na dala o ke aupuni maloko o ka banako. Waihoia i ke Komite Ōla, ka Bila Heln 13S o ka Hale, e pili ana keiā i ke kuai ana aku i na i'a i hoomoeia i ka han. Waihoia ka Bila Helu 164 o ka Hale i ke Komite Hookolokolo, e pili ana keia i ke koho ana i papa komisina.no ka i ka poe i lqaa i ka ma'i pupūle. Komo ke Senate ma k,e ano Komite Holookoa ma ka noonoo ana i ka Bila Helu 99 o ka Hale, e pili ana keia i ka haawī ann aku i ka mana hookohu i na Hopē Makai Nui iloko o ka lima o na Makai Xui, a mahope o ka helu- j helu pakahiia ana o na pauku, ua apo- j no aku ke Komite i ka bila, a i ke ku ana o ke komite iluna, ua holo aku la ka bila ma ka heluhelu eluaia ana. Holo ka Bila Helu 119 o ke Senate ma ka heluhelu eluaia ana, ma o ke aponoia ana o ka hoike a ke Komite Hookolokolo. E pili ana keia i na Aha Hookolokolo Kaapuni. Na ke Komite Hookolokolo i ka hoike e apono mai ana ka hapanui i ka hooholo ana aku i ka Bila Helu 35 to ka Hale, e kau aoa i $1.50 ka ukn liana o na kanaka e hana ana ma na hana o ke Teritore. Ma ka ninau ana, ua holo aku la ka bila ma ka heluhelu eluaia ana. Holo ka Bila Helu 4S o ke Senāte ma ka heluheiu eluaia ana. ma o ke apono ana aku o ke Senate i ka hoololi a ka Hale maluna o keia bila. " Mamuli o ke aponoia ana o ka hoike a ke Komite Hookolokolo. ua holo akn la ka Bila Helu 100 o ka Hale ma ka heluhelu eluaia ana. Holo no hoi ma ka heluhelu eluaia ' ana' ka Bila Helu I>2 o ka Hale i hookomoia ae ai ma kahi o ka bila i vitoia e ke Kiaaina e pili aua i ka hooi pakele ana i ka poe i knai kōloheia akn ai ka aina. Holo ma ka heluhelu ekahiia ana ka

Bila Helu 3 o ka Hale, he bila pili keia i ka auhau. Holo ma ka heluhelu ekahiia ana ka Bila Helu 107 o ka Hale ma ka heluhelu ekahiia ana. pili i na peleki o na kaa uwila. Ka Hale—La Hana 35. Ma ka wehe ana o na hana o ka Hale i keia la, i -waiho ae ai ke Komite Ola i ka hoike e apono mai ana i ka Bila O a Coelho me kekahi lioololi. Na ke Komite Waiwai i ka hoike e apono mai ana i ka hooholo ana aku i ka Bila Laikini no na hana keakea a Furtado. E noi pu mai ana hoi ke komite e hoopaaia maloko o ka moolelo ke aponoia ana o na palapala hoo pii no ke ku-e ana i ke Kanawai Waiona. Ka ia Komite hookahi no e noi mai ana e waihoia ka bila a Moanauli ma \k'a papa, e pili anā i ka hookaawale ana i na uku hoopa'i ame na koina 0 na aha hookolokolo no na Kalana, oiai he bila oi ae kekahi o ka maikai mamua o keia, a e waiho puia hoi ka Bila Helu 37 o ke Senate ma ka papa oiai he bila ka ka Hale o ia ano like. Ma ka heluhelu ekoluia ana o ka Bila Helu 107 o ka Hale, ua hooholoia me ka lokahi, e pili ana i na peleki o na kaa uwila. Holo ma ka heluhelu ekoluia ana ka Bila Helu 3 o ka Hale me kekahi hoololi, e kau ana i $1500 ka huina loaa 're\\kahiki o kekahi mea, a ma o akvi olaila e kl&ia mai ai ka auhau no ka loaa makahikL Ma ka laweia ana mai o ka Bila Helu 143 o ka Hale ma ka heluhelu ekolu ana, ua hahana maoli na paio ■ t ana o na hoa o na kuaaina ame ko .Oahu nei, e pili ana i ka hookaawale ana i haawina no ke keena heluhelu buke o ka lehulehu, a ma ninauia ana ua holo aku la ka Bila, he 22 ma ka |apao o ka bila a he eono ma ka aoao ku-e. Ma ka noonooia ana o ka vito a ke Kiaaina maluna o ka Bila a Douthitt, e pili ana i ke kukulu ana i na hale hoolimalima, ua noi mai o Douthitt e kakooia ka vito, a ua lokahi na hoa e ae ma ke'koho ana pela. Holo ma ka heluhelu ekoluia ana na Bila Helu 78 ame 77 o ke Senate e hoomahuahua ana i na bona o na Lnnahooia Kalana ame Kulanakauhale. Na Douthitt i hookomo ae he bila hou ma kahi o ka bila mua i vito ia e pili ana no keia i ke ano e kukuluia aku ai na hale hoolimalima. Xa Shingle he Olelo Hooholo Hui, e noi ana e kohoia he Komisina Nana Waiu, me ka waiho ana ae i ka lakou hoike i ke Kiaaina ma ka mahina o lulai o keia makahiki ae. Na Cohen he Olelo Hooholo i $8500 no ka hoakea ana i ke Alanui Beritania mawaena o ke alanui Nuuanu ame Papu. Jsa Furtado he hoolaha no kona mauao e' hookomo mai i bila e pili ax\a 1 ke koho baloka, \ia like no keia me ka Bila Helu 8 o ke Senate. Waihoia na hoike a ke Komite Koa ma ka papa a hiki i ka laweia' ana mai ■K). ka Bila e pili ana i ke kukulu ana i kii no Kauikeaouli. Na Cohen he bila e hookaawale ana i $24,000 no ka Bana Hawaii a t loaa wāle aku no nae keia mau dala, ma o ka hoomauia ana aku o ko lakou iuku e like me ia e ukuia nei e ka Papa Lunakiai. Na Furtado he Olelo Hooholo i $3,000 no ka wehe ana i alanui hou ma Kaapahu, Hamakua. Na Kealawaa he bila e hookaawale ana i $1003.50 no ka uku ana i na koi a ka poe no lakou na aina i laweia no ke Alanui Uwapo, ma Hilo. Ua noho ka Hale ke ano Komite Holookoa, a ma ke koho ana a 13 i ka 12, ua hoemiia mai na haawina no na-Papa Laikini mai ka $17,000 a i ka $15,000. Mamuli o ke noi a Long. ua hoopaneeia kā noonoo ana i na itamu o ke keena Hoonaauao. I ka noonoo ana maluna o ka uku 0 ka Luna Nui o oa Hana o ka Lehulehu, ua hoomauia aku la no kona uku 1 $275 o ka mahina, a mahope o ka hoakaka manao ana o na hoa, ua noi mai o Shingle e malamaia he mau hana ma ka po maluna o na haawina o na keena lehulehu, i holopono ai na hana 0 keia kau, a mahope aku o keia i kn ai ke komite a hoike i ka holopono o ka lakou hana. Heluhelu eluaia ka Bila e hookaawale ana i $10,000 no ke kukulu ana i kii no ka Mōi Kauikeaouli, a hooholoia ma o ke aponoia ana o ka hoike a ka hapanui o ke Komite. Na Kaniho he Palapala Hoopii e noi mai ana na makaainana a poe hookaa auhau e hooholoia na bila pili i ka ma'i lepera, ke komisina pnpule ame na haawina no ka Halema 'i Ward. Waihoia ka Palapala Hoopii i ke Komite Ola. Mai ke Kakauolelo mai o ke Tentore he palapala e hoike mai ana i ko ke Kiaaina kakauinoa ana i ka ,Bila Helu 92 o k e Senate. , Ua malamaia na hana o ka Hale ma kela ahiahi iho, a ua hoopau waleia ka hapanui o %a manawa ma na kamailio aka i ke ku ana nae o ke Komite a hoike i ka lakou hana, ua hooholoia k e noi a Riee i $22,920 hoolilo no ke keena o ka Luna Nui o na Hana o ka Lehulehu. Ke Senate—La Hana 36. 1 Ma ka heluhelu ekahiia ana o ka Bila Helu 143 o ka Hale iloko o ke i Senate ma keia la, ua hooholoia, e piH ana keia i ka hookaawale ana i keena heluhelu buke no ka lehulehu. He palapala hoopii ka i waihoia ae e Ooelho mai kekahi mau wahine mai he iwakalua-kumamalima o Molokai e noi mai ana e laweia ae kekahi keehina e ka Ahaolelo i mea e ai ka mare ana aku o na wahine Hawaii me na lahui e. Waihoia ka palapala hoopii' i ke Komite Hookolokolo. Na ke Komite Hookolokolo e apono mai ana i ka bila e haawi ana i ka , mana hoohalahala i ke Teritore ma! kekahi mau hihia. Holo ma ka heluhelu ekoln ana ka Bila Helu 119 o ke Senate e hoakaka ana i na palena o na Aha Hookolokolo Kaapuni. Holo ma ka hehihelu ekoluia ana ka Bila Helu 122 o ke Senate e hookuu ana i na kannia na hana hoohoihoi mai ka auhau aku. Hoopaneeia ka hooholoia ana o ka Bila Heln 35 o ka Hale e pili ana i ka ukuhana o na linahana o ke Teritore a hiki i ka Poalima, mamuli o ke noi a Fāirchild. Heluhelu ekoluia ka B'Ja Helu 99 o ka Hale e haawi ana i ka mana hookohn o fla Hope Makai Nni iloko o ka Hma o na Makai Nui lehul«hu, a mahope o na kamailio hahana ana -n - na hoa S«?nate, ua hWoholoia ka bila,

0 Baker ame Coelho wale no ma ka aoao ku-e. Noonooia ka vito a ke Kiaaina maluna o ka Bila Helu 17 o ka Hale a ma ke noi a McCarthv, ua kakooia ka vito a ke Kiaaina. Holo ka Bila Helu 100 o ka Hale ma ka heluhelu ekoluia ana. Ma ia ano hookahi no hoi i holo like ai na Bila Helu 27 ame 125 o ka Hale. •■ *' Waihoia i ke Komite o na Loaa ame na Hoolilo ka Bila Helu 3 o ka Hale i e kau ana i ka auhau maluna o ka i loaa makahiki. Waihoia i ke l Komite Hookolokolo I ka Bila Helu 107 o ka Hale e pili ana l 1 ka peleki o na kaa uwila. Waihoia ka Bila Helu 173 o ka Hale i ke Komite o na Loaa ame na Hoolilo. Hoopaneeia ka hooholoia ana o ka Bila Helu 79 o ke Senate a hiki i ka Poalima, e pili ana keia i ka haawi ana aku i ke aūpuni ka mana hoohalahala uia kekahi mau hihia. Holo ma ka heluhelu ekahiia ana ka Bila Helu 159 o ka Hale e hookaawale ana i 'haawina nG ka uku ana aku i ke koi a halihali ohua o Hilo. Holo ma ka heluhelu ekoluia ana ka Bila Helu 166 o ka Hale, e hookaawale ana i haawina co ke kii o ka Moi Kauikeaouli.. . Na ke Komite o na Loaa ame na Hoolilo i ka hoike maluna o ka Bila 106 o ke Senate e pili ana i ka .iikuia ana aku o na koi i ke* Teritore, e apono mai ana ke komite no ka hooholo ana aku i ka bila. Ma ke apoūoia ana o ka hoike, ua holo ka bila ma ka heluhelu eluaia an,a. Ma' ka heluhelu ekahiia ana o ka Bila Helu 157 o ka Hale e pili ana i ka laikini no na hana. hoikeike. Mai ka Ahahui mai o ka poe kalepa, he palapala e waiho mai ana he Olelo Hooholo no ke ku-e ana aku i ka noho mau ana mai o ka Ahaolelo i kela ame keia makahiki. He p&lapala ka i loaa mai ka Hale mai o na Lunamakaainana, e hoike mai ana no ka apono ana o ia hale i ka 'hoololi a ke Senate maluna o ka Bila Helu 152 o ka Hale. Ka Hale—La Hana 36. Ua kaa ia Kealawaa ka wehe mua i na hana o ka Hale ma keia la ?na o ka waiho ana ae he Olelo Hooholo e kauoha ana i ke Komite o na Aina Aupuni e huli pono aku ina paha he kupono ka wehe ana aku i ka aina aupuni ma Kamaee, Hilo Akau, no ka wehe ana aku no ka hookuonoono ana. Holo ma ka hēluhelu ekoluia ana ka Bila 147 o ka Hale e pili ana keia i ke Kanawai Laikinī no na hana hoikeike. Holo ma ka heluhelu ekoluia ana ka Bila Helu 159 o ka Hale, e pili ana i ka iiku ana aku i ke koi a ka hui halihali ohua o ka Luaopele, Hilo. Holo ma ka heluhelu ekoluia ana ka Bila Helu 166 o ka haawi ana i haawina no ke kukulu ana i kii no Kauikeaouli. Hoopaneeia ka noonoo ana maluna o ka Bila Helu 23 o ke Senate, e pili ana i ke kanawai O. Na Rice he bila e koho ana i komisina auhau no ke kau ana i auhau maluna o na kaa otomobile ame na kaa ona an?» e ae. ? • * Mai ia Kaniho mai, he Palapala Hoopii e noi ana e loaa ona haawina no ka Halema'i Ward. Na Sheldon he bila e haawi ana i na Punku Kalana i ka mana e hoopuka i na laikini hahai holoholona a ki manu Paha.| > i. ... K Komo ka Hale.ma.ke ano Komite Holookoa, no ka noonoo ana i ka uku o na pailaka, a ua hooholou? i $225 ka ukn o ka mahina o ke pailaka no ka mahina hookahi. Mahope iho o na. kamailio loihi ana ī ka uku o na keiki pailaka, ua hooholoia, i $60 ko lakou uku mahina pakahi. Ua hoomahuahuaia ae no hoi ka haawina no na paila.ka o Kahului ame na hoolilo e ae o ia oihana. I ka ana mai o ka haawina o ka oihana hoonaauao a noonooia ua like ole na manao hoakaka o na hoa ma kekahi mau kumuhana, aka ma ka ninauia ana nae no ka haawina kupono loa e hoohanaia aku ai ,keia Oihana ua hooholoia, i $775,000. Ua hooholoia na haawina n.a na kula o Lahainaluna, ke kula hoopololei o Waialee ame ke kula o na kaikamahine kolohe ma Kepnepla, ame ke kula kiekie o Hawaii nei. Ke Senate—La Hana 37. Ma ka wehe ana o na hana o ke Senate ma keia la i loaa mai ai ka palapala mai ke Kakauolelo mai o ke Teritore i ke kakauinoa ana o ke Kiaaina i na Bila Helu 48 o ke Senate, ka Bila Helu 77 o ke Senate, ka Bila Helu 78 o ke Senate-ame na Bila Helu 96 ame 120 o ka Hale. Na ke Komite Hookolokolo i ka ho'ike maluna o na Blla Helu 125 o ka Hale ame ka Bila Helu 95 o ke Senate, a hoopaneeia ka noonoo ana i ka Bila Helū 125 a hiki i ka la 25 o Aperila, a waihoia hoi ka Bila Helu 95 0 ke Senate ma ka papa a hiki i na hana mau o ka hale. Na Mcvarthy he bila e hoomaopopo ana i na auhau wai. Na Makekau he bila e pili ana i ka ae ana aku i na kanaka ilihune e hoopii ma kekahi mau. hihia waiwai ma ke ano Papa| Ma ka laweia ,ana mai o ka Olelo Hooholo Hui Helu 17 o ka "Hale a noonooia, ua pepehiia a make loa e ke Se:nate, e pili ana keia i ke nōi ana aku i ka Ahaolelo Lahni e hooloīi i ke Kanawai Knmu i hiki ai ke malamaia na kau Ahaolelo o Hawaii nei ma ka makahiki^ Bila Heiu 106 o ke Senate ma ka heluhelu ekoluia ana. Waihoia na Bila Hēlu 143 o ka Hale 1 ke Komite Hoonaauao; ka Eila Helu 157 o ka Hale i ke Komite o na Loaa ame na Hoolilo; ka Bila Helu 159 o ka Hale i ke Komite Hookolokolo; ka Bila Helū 166 o ka Hale i ke Komite Hoonaauao. Holo ma ka heluhelu elua ana ka Bila Helu 95 o ke Senate'*e pili ana i ka uku ana aku ia\T. Cummins. He palapala ka i loaa Halemai e hoike aha i ke apono ana o ka Hale i na hoololi a ke Senate i na Bila Helu 10S aine 99 'o ka Hale. He paiapala ka i loaa mai ke Kakauolelo mai e lioike mai ana i ko ke Kiaaina kakauinoa ana i na Bila Helu 144. ka Bila Helu 152 ame 127 o k* Hale. j Holo ma k» heluhelu ekahiia ana na Bil« Helu S4, 155, 156, 16» 7 ame ITT! o ka Hale. , Hoopaneeia ka no<tnoo ana 'i Bila ! Heln 23 o ka Hale, > pili «na i ke kanawai X) mamuli o k<> ūoi a' Peresidena | Smith. j Xa ke Konnte « na Loaa anie na

H':Oiilo e apono mai ana i ka hooholo ar.a aku i ka Bila llelu 13 o ka Hale. Xa ke Komite Kuikawa no ke Koho Baloka i ka hoike maluua o ka Bila Koho Baloka, a ina ke noi a Chillingworth, ua waihoia ka bila no ke pa'i ana. Ua loaa mai he palapala vito mai ke Kiaaina mai e boike mai ana i kona kaka'.noa ole ana maluna o ka Bila 20 o ka Hale. Hoopaneeia ka noonoo ana i ka vito a hiki i ka PoaOEO. •• Ka Hale—La Hana 37. Na ke Komite Ola ame Makai i ka hoike e pepehi i ka Bila Helu 172 o ka Hale. Na ia Komite hookahi no hoi e hoihoi hou mai ana i ka bila a Kamānoulu e pili ana keia i ka hookohuia aku 0 na Hope Makai Nui o ke Kulanakaiahale, e noi mai ana ke komite e waihoia ka bila i ke Komite Wae o na lala wale no o Oahu nei. E hooia mai ana k6 Komite e hooholoia ak\i ka Bila Helu 144 o ke Senate e pili ana keia i na ma'i lepera ame na halema'i. ' Ma ia ano hookahi no hoi, e apono mai aaa ke komite no ka hooholo ana aku i ka Bila Helu 3 o ke Sen'ate, no ka haawi ana aku i ka malama ana o na halema J i malalo o na Kalana. Ua apono pu mai ke komite i ka bila 6 ke Senate e i>ili ana i ke koho ana i komieina nana waiu. He palapala ka i loaa mai ka, Ahahui mai o ka poe Kalepa, e ku-e mai ana i ka olelo hooholo no ka hoololi ana i ke Kanawai Kumu, i wahi e aeia mai ai ka malama mau ank i na kau Ahaolelo i kela ame keia makahiki. Holo ka Bilā Helū 154 o ka Hale ma ka helūhelu ekoluia ana, e pili ana keia i na aina i laweia no na alanui kaaahi. Holo ma ka heluhelu ekoluia ana ka Bila Helu 155 o ka Hale, e haawi ana 1 ka mana i na Hope Makai Nui e lawelawe aku i na hana a na Makai'Nui. Holo ma ka heluhelu ekoluia ana na Bila Helu 156 ame 160 o ka Hale me ka loaa ole o na ku-e ana. Hola ma ka heluhelu ekōluia ana ka Bila Helu 165 o ka niahope iho o ke aponoia ana o ka hoike a ke Komite ame na paio hahana ana a na hoa. Holo ka bila kukulo hale hoolimalima a Douthitt ma ka heluhelu ekoluia ana, o keia ka bila i hookomo houia ae ma kahi o kana bila mua i vitoia e ke Kiaaina. A Ma ka heluhelu ekoluia ana o ka bila O a Coelho me ka hoololi i hanaja," ua holo aku la me ke ku-e oleia. Hoihoi hou ia ka Bila Helu 65 o ke Senate iloko o ka lima o ke Komite Hookolokolo, ma ke noi a Eiee. Holo ka Bila Helu 96 o ke Senate ma ka heluhelu ekoluia ana. Ma ka noonooia. »na o ka vito a kē Kiaaina maluna o ka Bila Helu 20 o ka-Hale .e pili ana keia i ka ūku ana aku o na aha hookolokolo i na loio e kupale ana i ka hoopii ma kekahi mau hihia kaiaima. Ua kakooia ka vito a ke Kiaaina. Ua waihoia ma ka papa ka Bila a Kaniho e hookapu loa ana i ka lawe ana aku i ka poe i hoohuoiia no ka ma'i lepera i Molokai, mamuli o ka hoike a ke Komite Ola me ka ae pu mai o ka mea nana ka bila. N'a ke Komite o na Hoolilo o ka Lehulehu i ka hoike e apono mai ana i ka Olelo Hooholo a Pairchild e kau ana ī ka nianawa hana o na keena aupuni mai ka hora ewalu mai a hiki i ka hapalua hora eha. Na ke Kakauolelo i hoike mai i ke kakauinoa ana o ke Kiaaina i ng, Bila Helu 144, 152 ame ka Bila 127 o ka Hale. Komo ka Hale ma ke ano Komite Holookoa, a o ke keena mua i laweia mai no ka hōonoo ana i kona uiau h"oolilo, o ia no ke keena o ka Luna Nui o na Hana o ka Lehulehu. Ua hooholoia, i $11,000 ka haawina no ka Mokupuni o Oahu, no ka malama ana 5 iia waiwai © ka lehnlehu, he $2,500 ko Hawaii; $1,000 ko Kauai a he $1,000 ko Maui. I ka hoea ana mai i ka haawina no ke keena Ana Aina ame Aina Aupuni, ua noi mai o Rice e hooholoia ka haawina ma ka puu hookahi aole e mahelehele liiliiia. Ua holo e like me ke noi. « Noonooia ka haawina o ka Papa Ola O ka itamu mua loa i noonooia, o ia no ka uku o ka Peresidena o ka Papa he $275 ka kekahi o ka mahina a he $150 ka kekahi o ka mahina, a ma ke noi a Shir»gle a hooholoia,, e hookaawaleia ka haawina o ka Papa Ola iloko 0 ka puu nui hookahi. Mahope iho o ka hooholoia ana o ka uku o na kauka aupuni mi na hana o ka Papa, na hooholoia ka haawina no ke Kahua Hoomalu ma Kalaupapa, ame kekahi mau haāwina e ae no na Home o na keikikane ame na kaikamahine. Ke Senate—La Hana 38. _ O ka hoike komite ka hana nui maloko o ke Senate ma keia la, na ke Komite o na Aina Aupuni e apono mai ana i ka hooholo ana aku i ka Bila Helu 54 o k'a Hale. a waihoia ka hoike ma ka papa a hiki i ka noonoo puia ana me ka bila. Na ia Komite hookahi no e hoole mai ana i ka hooholo ana aku i ka Bila Helu 66 o ke Senate; a e noi mai" ana e waihoia ka bila ma ka papa. Na ia Komite hookahi no e noi mai ana e waihoia ka Bila Helu 50 o kē Senate ma ka papa. Na ke Komite o na Aina Aupuni i ka hoike maluna o ka Bila Helu 29 o ka Hale -e pili ana keia i ka hoolilo ana aku i na dala i loaa mai ma o. ke kuaiia ana aku o na aina aupuni no ka hana ana i na alanui ma na aina hookuonoono. Na ke Komite Wae maluna o na auhau, e apono mai ana i ka hooholo ana aku i'ka Bila Helu 117 o ke Senate. Ua apōnoia aku ka hoike a ke komite. Na ke Komite o na Loaa ame na Hoolilo e apono mai ana i ka hooholo ana aku i ka Bila Helu 50 o ka Hale e pili ana i ke ano e hoohanaia ai o na me& i loaa mai na Kula mai o Lahainaluna ame kekahi mau kula e ae. Na ke Komite 6 na Aina'Aupuni e apono mai ana i ka hooholo ana aku i ka Bila Helu 116 o ka Hale e pili ana 1 na manu, e hoopakele ana i ko lakou pepehi waleia. Na ke Komite o na Loaa ame na Hoolilo e apono mai ana i ka Bila Helu 3 o ka Hale, no ka hoomahuahua ana ae i ka loaa makahiki mai ka $1,000 a i ka $1,500, alaila kauia ka auhau o elua keneka. Na ia Koihite hookahi no e apono

mai ana i ka liooholo ana aku i ka Bila Helu 120 o ke Senate e pili ana keia i ka laikini o ka poe e kuai ana i na wai wai o ka helu elua. Na Ooelho he Olelo Hooholo e liookaawaleia i haawina o $5,(Hi() no ke kokua ana i ka poe makapo. Waihoia ka Olelo Hooholo i ke Komite Ola. Na Makekau. he elua mau bila he hookahi e hoololi ana i ke Kanawai Kalana, a he hookahi e hookaawale ana i, haawina no na keena no'keia mau makahiki elua e nee aku nei. Na Bakcr he bila e pili ana i na keena aupuni Kalana, Hoopaneeia ka noonoo ana maluna o ka palapala elua a ke Kiaaina no kahi pule. Make ka Bila Senate e haawi ana i ke aupuni i ka mana hoohalahala mi kekahi inau hihia karaima ma ka heluhelu eluaja ana. Holo ma ka heluhelu ekoluia ana ka Bila Senate e hoihoi hou ana ia .T. C'ummins i ka $5000 i ohiia inai e ke aupuni ma ke anp uku hoopa 'i. Holo ma ka heluhelu ekoluia ana ka Bila Helu 13 o ka Hale e pili ana i ka laikini ana i na hui o na aina e. Holo ka Bila Helu 35 o ka Hale'ma ka heluhelu ekoluia ana, e kau i ka uku haahaa o na limahana o ke aupuni e hoohanaia ai ma ka $1.50 o ka la. Ua apono aku ke Senate i ka hoololi a ka Hale maluna o ka Bilā Helu '23 o ke Senate, e pili āna i ke EZanawai O. ' Waihoiā na Bila H6lu 54, 155 ame 146 p ka Hale i ke Komite Hookolokolp. Komo no hoi ia komit'e. hookahi ka Bila Helu 160 o ka Halie. WaOioia ka Bila Helu 165 o ka Hale i ke Komite Ola, e pili -ana keia i ka lapaau ana i ka poe ma 'i lepera, a i ke Komite Hookolokolo ka Bila Helu 177 0 ka Hale e lioololi ana' i ke Kanawai Kuīanakauhale. , Hoopāneeia ka h'ooliolo ana i ka Bila Helu 29 o ka Hale ma ka heluhelu eluaia ana a liiki i ka Poakahi. o ka hoololiia ana, ua holo ma ka heluhelu eluaia ana lea Bila Helu 154 o ka Hale. Holo no hoi ma ka heluhelu elutiia ana ka Bila Helu 116 o ka Hale. Ma ke noi a Quinn ua holo ka Bila Helu 120 o ke Senatē ma ka heluhelu eluaia ana. ka hooholo ana i ka Bila Helu 38 o ka Hal e a hiki i ka Poalua, pili keia i na laikini halekuai; . Apono ke Senate i na lioololi a ka Hale maliina o ka Olelo Hooliolo pi t li i na hora*haua maloko o na keena aupuni. Na Chillingworth he bila e pili ana 1 ka laikini o kekahi meā haawi laau lapaau. Na ke Komite o na Loaa ame na Hoolilo i kfi hoike maluna o lea Bila Helu 49 o ke Senate e pili ana i na hoolilo o ke aupuni no na makahiki elua e pau ana i lune 30, 1911, e noi mai ana ke komite e liookaaw r ale kaokoaia no na lioolilo o na Kalana. Na Faircliild i wailio mai he hila hou e apo ana i na mea i makeiiiake ia maloko o ka liōike ā ke komite. Ka Hāle—La Hana 38. Ma ka noho anā o ka Hale ma leeia la i liookomo aē ai o Kawaakoa he Olelo Hooholo e hookaawaleia i $1,000 no ke kukulu ana i liale no lea luna paaliao ma Kipahulu, Maui. Holo ma ka helulielu ekoluia ana ka Bila Helu 167 o ka Hale e hookapu ana keia i ka īawai'a ana me ka upena maloko o ke awa o Hilo no elua | makahiki. . ~ , . I Holo ma ka heluhelu eleoluia ana ka Bila Bona a Ri.ce. Holo ma ka heluhelu ek;olUia ana ka Bila Helu 80 o ke Senate. Hoopaneeia ka Bila Helu 114 o ke Senate a lawe houia mai iloko o ka pule hookahi, ,e haawi ana keia mai ka $5 a i ka $10 no ka nana ana o ke kauka i ka poe ma 'i lepera. Hplp ma ka helulielu ekplu ana ka Olelo Hooholo Hui Helu 1 p ke Senate e p'ili ana.i na hora hana o na aupnni. Komo ka Hale ma lee ano Komite Holookpa, a nia ka hoike a ka lunahoomalu Cochn o kē Komite Holookpa no ika liaawina p na hoolilo o na keena, ua' kaokoa loa ke ia mai ka haawina mai a ke Kiaaina i maleemake ai, aka ua aponoia ka lioike. Ua; lawe ke Komite a noonoo i ka Bila Helu 153 o ka Hale e pili ana keia i na palena o na apana hookolokolo, hoonaau'ao ame koho baloka, a mahope o na koakaka manao ana, ua waihoia lea bila ma ka papa. Ma ke aponoia ana o ka-ioike a ke Komite Hookolokolo, ua waihoia ka Bila Helu 169 o ka Hale ma ka Papa, e koi ana keia i hookahi makahiki o kekahi mea e noho ai maloko o kekahi Kalana mamua ae o ka loaa ana aku iaia o ka hana aupuni. Na Douthitt lie e pili ana i na kau o na, aha kaapuni. Na Sheldon he bila ma kahi o ka iyila mua ana i vitoia e ke Kiaaina e pili ana i ka ukuia ana o na loio e kupale ana ma na hihia karaima. Na Moanauli he bila e haawi ana i ke kuleana i ka poe i noho maluna o na aina i haawiia no na halepule ame na pa ilina. Na Waiwaiole he bila e hoomahuahua āna i ka uku o na luna aupuni o ke Kalana o Maui. Ma ke komo hou ana' o ka Hale ma ke ano Komite Holookoa no ka noonoo ana i ke Kanawai Koho Baloka, ua waihoia ma ka papa mahope iho o kekahi mau kamailio hahana ana a na hoa. Na Makekau he bila e haawi ana i ka mana ia W. A. Dall e kukulu aku i alaniii kaaahi ma Kona ame Kau, Hawaii. Ke Senate —La Hana 39.' . , Ma keia la i loaa mai ai ka lolie mai kii Hale ! mai no ke .aponoia ana o ka' hoololi a ke Senate maluna o ka Bila i Helu 35 o ka Hale. | Heluhelu ekahiia a hoohoioia ka Bi- i la Helu 74 o ka Hale e hookaawale j ana i haawina no na hana o ke aupuni no na makahiki elua e nee aku nei. ! Aole he mau hoike komite i makauikau mja keia la, a ua lilo Ja i mea na lea PeTesidena e huhu ai i ka houlolo-1 'o na Senatoa i na hana o ka Aha- J ,olelo. Na Fairchild he bila e hooloihi aku ana, e hoomaemae hou ame na lilo no j ka oihana" wai ame lawe mea ino o j Honolulu. # I Na Robinson he bila e pili ana i naj waiwai i hookuuia mai na auliau aku. Ma ka noonooia ana o ka vito a ke j Kiaaina no ka ukuia aku o na loio e na aha hookolokolo no ke kupale ana ma na hihia karaima, ua kakooia ka \vito a ke Kiaaina ma ke noi a Knudsen. Ma ke noi a Makekau, ua -waihoia ka Bīlā Helu 68 o ke Senate ma ka papa a liiki i ka noonoo pu ana me ka

Bila Helu 75 o ke ka heluhelu ekolu ana. W Kolo me ka lokahi ma ka heluhelu ekoluia ana ka Bila Helu 3 o ka Hale, piii i ka loaa niakahiku Hoopaneeia ma ka heiuhelu eluaia ana ka Bila Helu 38 o ka Hale mamuii o ke noi a Fairchild, e pili ana keia i na laikini kuai waiwai. Holo. ma ka heluhelu ekoluia ana ka ;Bila Hewlu 50 o ka Hale pili i na loaa mai na Kula mai o Lahainaluna ame kekahi mau kula e ae. Holo ka Bil.i Helu 54 o ka Hale ma ka heluhelu ekoluia ana, a waiho houia (ka Bila'e hoopakele ana i ka pepehi ana i na munu i ke komite. 1 Waihoia ka Bila Helu 167 o ka Hale i ke Komite Wae, o na hoa wale no 0 Hawaii, pili keia i ka lawai'a ana maloko o ke awa o Hilo me ka upena. Waihoia. ka Bila Helu 170 o ka Hale ame ka 121 i na Komite o .na Loaa ame na Hoolilo ame'k'e Komite Holooko(i. Konio ke Senate ma ke ano Komite Holookoa no ka iioonoo ana i ka Bila Helu 121 o ke Senate pili i ke kanawai Koho a mahope o ka noke ana 1 ke kamailio no kekahi manawa loihi, ua hoopanēeia ka hooholo ana i ka bila a hiki i ka Poakahi. . Ka Hale—La Hana 139. O ka ninau nui i hoea mai iloka o ka Hale nia keia la, o ia no ka. mea e pili ana i ke ki.a o Molokai, ma ke ano lie hololioloiia hoopilikia anei ia aole paha. Ua pau pkoa he. manawa nui o ke kakaliiaka ma ka manao ana o na hoa o ka Hale no keia ninau i k'ulike ai me ka Bila o ke Senate e papa ana i ka luku wale ana 4. na ilia. . . ' .' Q kekahi ninau i noke nuiia i ke kamailio,.o ia no ka lioihoi ana aku i kekahi mau liana o ka Papa Ola malalo o na Kalana, a o ka. liopena o na mea i kamailioia no keia bila, o ia no ka waihoia ana aku a hiki i ka Poakahi. Holo ka Bila Haavvina ma ka heluj helu ekoluia ana, a waihoia aku i ke ! Senate ho ka lakou inau hana mai inai luna o ka bila. Holo" ka Bila Helu 67 o ke Senate ma ka heluhelu ekoluia aua, a hoounaia aKU i ke Kiaaina, e hookapu ana keia i ka pepehi ana i ke dia.mai ka la 1 aku o Malaki īw hiki i ka la 1 o Sepateinaoa o kela ame keia inakāhiki. , . nui ka haliana o na kamailio jma maluna o keia bila, alea nae na hooholoia, he 19 ma ka aoao kokua i ka bila a he 11 ma ka aoao ku-e. Holo ka Bila Helu 153 o ka Hale ma ka helulielu ekoluia ana me ka lioopaapaa ole o na hoa o ka Hale. Pili 'k,eia i na palena o na apana auhau, 'koho baloka ame hoonauao. Noonooia ,ka Bila Helu 175 o ka Hale e lioihoi ana i kekalii mau hana' o ka Papa Ola i na Kalana, a waihoia a hiki •i ka Poakalii. ( Ma keia alaliele hookahi no hoi, ua "lioopanee puia ka noonoo ana f ka Bila lielu 176 a liiki i ka Poakahi.