Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 19, 12 May 1910 — KA NINAU WAIONA I KEIA MAU LA Ke Hoomakaukau Mai Nei na Aoao a Elua no ka Loaa o ka Lanakila. MAOPOPO OLE KA AOAO IKAIKA Mahae Lua ka Manao o na Kanaka Hawaii Maluna o Keia Ninau ma Honolulu Nei [ARTICLE]
KA NINAU WAIONA I KEIA MAU LA
Ke Hoomakaukau Mai Nei na Aoao a Elua no ka Loaa o ka Lanakila.
MAOPOPO OLE KA AOAO IKAIKA
Mahae Lua ka Manao o na Kanaka Hawaii Maluna o Keia Ninau ma Honolulu Nei
He mau mahina helu wale 110 koe, hoea mai i ka no ke koho baloka inaiuna o ka Olelo Hooiiolo no ka hoo kapa a hookapu ole paha i ka waiooa, aka iloko nae o keia mau la, eia ka poe e kakoo ana i na aoao elua o keia ninau ke hooikaika nei ma na alahele apau e hiki ai ke kaa ka lanakila o ke koho baloka ma kekahi o ia mau aoao.
No ka stoao hookapu waiona, ua hoounaia aku he mau kanaka no ka helo ana e hooikaika ma na makupuni no ke kukulu ana aku i mau ahahui hookapu waiona, a ke liuliu mai nei hoi kekahi komite o hookahi haneri lala no ka paio ana aku no ka pono o ka aoao hookapu ma ka mahina o lane ae neu Aole nae i noho wale ka aoao ku-« waiona, no ka mea' eia he poe i hoolimalima ke komo heie mai nei maloko o kela ame keia mahele koho, no ka haha ana i k* mnao o ka poe koko baloka me &a hoaKaka ana 1 na liumu e pono ole ai ka hookapuia o ka waiona.
Ke loia nei be mau dala nui no ka hoolimalima ana i kekahi poe kanaka Hawaii e kakau i kekahi maa manao e kupale ana no ka aoao hoonoa waio* na, me ka manao ma ia alahele e kokua nuiia mai ai ko lakon aoao, ma o ka hoopauia ana ae o na pohihihi o na Hawaii no ke auo o ka olelo hooholo d koho baloka aku ai.
Ke olelo nei ka aoao hookapu waiona, i kulike ai me na hoomaopopo ana no na mokupuni, aia ka hapanui o na kanaka ma ko lakou aoao, a ma Honolulu waie nei no ke aumeume maluna o keia ninau.
Ma na huina alanui nae iloko o keia mau ia, me he mea la © loheia ana ka manao o kekahi poe kanaka Hawaii no ka mahalo i ka maikai o ka waiona, he mea kokua aku ka ia lakou, aka i ka alawa ana aku nae ma ke kua o ka poe e olelo ana pela, eia ka he poe lakou e hooikaika ana no ka ukuia mai e ka poe kuai waiona, a ke komo lieU nei kekahi o lakon me na buke maloko o na mahele no ka hoopaa ana i na inoa o ka poe e kakoo ana ma ko lakou aoao. Aia nae iwaena o ka poe pili hoo* mana ame ka poe i ike i ke ino o ka waiona, aia iwaena o iakou e loheia ai ko lakuu makemake e hoopauia ka waiona, a ma ka hoomaopopo ana e Uke me na hiohiona e oliili mai nei, ua ikaika like na aoao o keia ninan e hiki ole ai ke akaaka ka aoao e l&nakila ana ma keia ninau. 0 Kiaaina Frear kekahi ma ka aoao hookapu waiona a pela n?e kekahi mau Inna aupani e ae, kekahi poe ko'iko'i no hoi oloko nei o keia kolanakanhaie na lunanai o na m&hiko ame na ilakai o kekahi mau ahahui ame ka poe pili hoomana. Mawaho ae o keia poe, o na wahine kekahi e ake mai nei e kaa ka lana~ kila ma ka aoao hookapu waiona, ma iko iakou komo kino ana mai e hao- . ikaika ma ia aoao.
Eia ke Kakauolelo o ke Teritore Mott Smith ke hoomakaukau mai ae; i ke ano o ka haloka e pa'iia ak» ana me na boaole)o "Ae' ? ame M froole." a e hala ana be iranama ka hoomakaaka« ana i ka baloka uiamua o ke pa'i ana akn.