Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 22, 2 June 1911 — UA HALA KA MAKUAHINE O KA PONO MRS. M. S. RICE. [ARTICLE]
UA HALA KA MAKUAHINE O KA PONO MRS. M. S. RICE.
Me he s* Li ia : ** aiaka o ka Opas. vsm k* Im Peak* oe;. Mei 25. 1911 e aaeheneh* aia ana i ka hon 3, i* wa j paeaio !oa ®ai ai k* Makua* kiee o ka po&o i ak>ks naiia i ka kac2 a&* i d* ea oleela o kei* ao. * koi aka 1* o * me koaa maka* &ai m* ka lani. e ho»a*£ pa aaa me aa Aaela kemakle o ka isoho*lU o ke Akua aane ke Keikikip*.
U U* hoopoiwa puia k* leholeho o ke iuilaaakaahale o Llhne sei i k* pahoi* 'lo* *o* *e o k* lono hoolele hkuli a maoao o k* M*kuahiae o k* ' pooo i aioha aui : * T u* h*l*. ua kaa ■£a lohi. aaMpaa ka A««r« aaa, ua pau pū hoi me koiia mau maaao aloka, a he Kri*tiano oiaio loa, he puuwai kaioiaina, he ma&awalea iua oie i ikeia, > a he piha oiaio maoli so oia. i Aohe lua e like ai!
līoko o kahi mau nawaliwali aaa o ka Makoahine. ua i ako i ke keiki aāa k* Mea H*noh*no, Willi*m Hrde R;e« peoei: "A i m*ke *u ea, o* makemake lo* au e heluheloia keia Mokun* 15 o Korineto ek*hi, * e meleia keia mau himeoi 91 ame 98 o k* Leo Hoon*ni. A aa hooko io ia pela ma ka Poalima ne:, Mei £«r ka 1* i m*l*m*ia *i ka hoolewa nona maloko o ka luakini ka* hiko o Lihue, i lilo i keia 1* he hale* pule nani a māikai, malalo so o kana mau hooponopono hon ana. I ka mauawa i hoi pono mai nei ke Kahu Rev. Will am Kamau a ooho i kahuoapule no ka £kaiesia o Lihue.
O ka Poalima nei, Mei 26 mai k* hora 9 paha a ka bora 11 * 12. he manawa ia i krftj akea ia-ai no ka lehuleho e ike ai i ke kioo ame kooa mau helehelena oluolu a lokomaikai nui wale o ua Makuahine nei o ka pono i hoi aku la m» o ma o maluna.
Ma ka bome o ka moopnna aloha Mr* Dota Isenberg xna ka hora ekahi auwina la. ua malamaia he anaina haipule hoomanao aea o ka ohana, na keiki. na moopnna, na kaalua ame ka lehulehi apau i akoakoa ae malaila, ua malania ia he himen\ he leo pule, a he paipai manao pokole, a nee ka huakai no na hana i koe maloko o ka halepule kabiko o Lihue. I ka h>ki pono ana i ka hora 1 nip hapa. ua kai ka huakai no na hana i koe ma ka halepule.
Ke kaa o na moopuna kane Hon. D. P. R. Isenberg ame ka Rev. Hans Isenberg, ke kaa kupapau e kalaiwa ia ana e Paulo Kalohaiole ke kaa mai o ke ke'ki aloha ana ka Mea Hanohano Williams Hyde Riee, me ke kaikaniahine a moopiuia aloha ana ka Mrs. Dora Isenberg, alaila, ke kaa mai o ka moopuni wahine me na kualua, Mrs. W. H. Riee, Jr., me ka moopuna R. L. Wdlcox mai, ke kaa mai o ka moopuna wahine Hon. Mrs. Chas. A. Riee me ia mau kualua ame Mrs. A. H. Riee me ia moopuna kualua, ke kaa mai o ka llon. 8. W. Wileox me kana le<le hanohano.
Ke kaa mai o ka lehulehu o na hoaloha, na makamaka ame K a poe apau i hui pu mai, na kaa o na haole, na Pake, na lapana, na Pukiki amē ka le» hulehu no apau.
I ka huakai i hiki ai ma ka puka o ka pa o ka luakini, ua lele na moopuna kane ilalo a alakai ia ka huakai mailaila akn a ka luakini e hele wawa6 ana, alaila ke kaa o ka makuahine, me na moopuna kano apau e kai ana ma ka aoao o ko lakou k.ipunawahine aloha Auwe! aloha no hoi ka ike aku ia lakou ma ka aoao o ke kaa o ko lakem kupuna aloha. a nalo hookahi kane a'a i Maui, a he plua m.au pana wahine aia i Kaleponi me ia ma\i kaikamahine aloha ana. ka Makua Mr4. Mary Riee ame ka Mrs. Dela Verne, ame Mrs. Auna Cooke, ua hiki mai elua mnu moopuna kane ka Mrs. C. M. Oooke mau keiki, na laua i lawe pu mai ka pahu nani o ko lakou kupunawahine 1 hala ma o. Oiai ka huakai e ka'i ana mai ka home mai o ka moopuna, i ka bele e kani ke ana, e hoike ana i ka lewa lanl i kela ame keia kihi o ka a'na o "Nani wale i ka 4a'i M na ia kani ke ana o ka bele i hoike aku i ka nui o na makahiki o ua Makuah'm» aloha nei o ka lehuleh.i, ame ka puuwai hamama ma ka manawalea ame ke kokua nui ana e hoonaauao ia na keiki a kela ame keia inea ilihune o keia makapeni kekahi o ia poe. Alpha no. I ke kani ke hope loa ana o ka bele ke ana 90 makah ki ia, ua hapai ia aku la ka pahn o ua Makuahine aloha nei, 'ā kau iluna o ke pakaukau malalo pono iho o ka awai, pohai ia ana e na pua keokeo i kuknluia me ka nani lua ole, ma kela ame keia apao he nalowale ke poo o na knh'inapule iluna o ka awai e noho mai a^a. Ka Rev. Hans Isenberg ke kahuna* pule o ka Hoomana Lutera o ka Ekalesia Oeremania, ke Kahu Rev. William Kamau o ka Ekalesia o na hoa* hanau Hawaii o Lihue ame lee Kahu Rev. īkaaka Kaluna Kaauwai o ka Ekalesia mai o ka Laula o Kapaa. Ma ka hora 2 p. m., ua hoomakā ka hana maloko 0 ka luakini . mai ke Kahu Kaauwai mai nana i haawi mai ka hipneni 91 Leo Iloonani, JB pili i ou la wau, na pauku no apa*j 4; he pule mai ke Kahu Kamau mai, he leo pnle hoi e hiki ole ai e kaohi ia na waimaka aloha; alaila, heluheln mai ka Moopuna, Rev. Hans Isenberg ma ka Olelo Beritania i ka Mokuna 15 o Korineto Ekahi, a na ke Kahu Kamau i heWhelu mai la moknna holookoa nona na he 58, a o keia ka moknnā e pili ana i ke alahou ana o Kristo ame na kanaka apau, a hoakaka pokole mai ke kahu Kamau he mau oMo po> kole no ka Makuahlne a hookuuia £e anaina hoolewa me ke mele ana i k* himēni 98 lesu i aloha mau! Holo au iloko ou ame ka pule hookun.
U* ka'i ka bn&k»i no ka Hina kup*p«a o Pua Rose e alakai ia ana e ka bana o Lilne tso lakon ka heluna ma kahi o malalo o ke alakai ana a Mt. Jo«. Soota.
Ka Ahahui o na WaV)ne a Maknahine o ka Ahahai M*anawalea a Aloha o IJbae. nialalo o ko lakoo hope pere~ Mrs. Loey Kamin, ka Ahahui o na Makua o ka Ahahni Manawalea aloha o Kapaa Heln 2 malalo o ko lakou alakai; ka Papa Himenl o na U1 kane, u'i wnhine o Lihne iho, Waioll, Hanalei, Koloa; na Moopana liiH, na knalaa me b* poke pua pikahi ka lima; ka pabn kupapaa o ka maknahine e hapaiia ana e na moopuna aloha ma na aoao, W. H. Riee JU.. Hon. Cba§. A. Biw. A. H. Biee, PhilHp U Rice, na moopoaa C v ooke ame ke kaa o ke'keiki ka Mea Haaohano Hon. W. H. Riee m« na kaikaosahiee a na na moop«na wahine M"r*. I*>t* īsenberg ame Mrs. Halph Wileoi* kaa aiai o ia mau moopnna wahine, Mr. Cba». A. Riee, Mw. Marr Rice. Jr., ame Mr*. Arthnr Rie«, ke kaa mai o ka Hon. 8. W. Wileos ame kana lede, alaila o ka lehulehn nmi, o ka poe maka hanohano, k« Mea Hanohano ka Hoa. Jaeob Har> na Lunakaaawai o na aha apaaa a-
ma ō Ea»ar, koe ko k» 2aitiikanswsi Ap*sa o W si!r!*a. v. A. Ak o*. sa I>. K. Kapahee. C. 5-_Do*« koei Jisk U. K. &i*'i " "K«*. R. Paaki. aa Hope Makai" Nui *- Pao. WO. Cn»w«H o Wal»« »* ka»* B"i bk«b<3«*, k* Hope H*k»i >ai mai o Ko!o». H«rr Elake, ko Wmioli. H*nalei ®*i © Kauaha*, k« k»me* i'k o Haealei. Sfe«riff Wille «o Ka*r*ib*a m*i Hop* Makai Ntsi u 'i 'iMmm Willie Eili»» a» kakaoapal* H*w*ii *P*o. B*r. J. A. Akn» o W*i- )!*** >m« H»«apepe. k» Ker. ,K- Kaulili o Koioa aaj<? kana wahiae me a* k*iki, k* Ber. I. K. Kaauwai o Kapaa me kaua wab ae Mm. Kaaa|wait k* Rev. 8. Pa«kx o a* Ek*k*ia | k*ii* o Kooiaa *me ka Bev. I>avid Pn:ioa M*bikn* o Waioli. H*n*lei me k*na m*ku*k:ne, o* m*k*i *p*u o k* *• [p4n* o K*«*ih*a *me Koloa &* pau o*i lakon ao keia I* «oo *ai.
Xa L«oa oui o oa mahiko. Makaw»li Waimea, Kekaha. Xew MiU o Wahiawa, Koloa ia mau moopnua (has. Wileoi f Mr. F. Weber o oa mahiko o Lihue oei ame Haoamaulu. Mr. Bro*dhent o ke Grore Farm..ka Luo* Auhan Nui o ke Kalana o K*u*i aei. J. K. \ey *me kos* m*u hope. J. K. Kapuniai o Waimea, A. G. Kaulukou o Lihue aei ame k* hope Luo*kul* o ke Kalaoa o Kaoai oeirMr. Smith ame oa kaika la* puoi, Dr. Bood mai Koloa mai, Dr. Putmaa o Lihue aei ame o* kahun*pule C. Lim o Lihue nei o o* Kore*. hoomaoa Mek*tika ame ke Kahuo*pu)e o k* hoomaoa Bud* o na lapa&a me kana lede. Na hoa haoohaoo o ka Ahaolelo Hon. ame Mr«. J. H. Conev, Hon W. G. Sheldon, &a Luna aupuni e ae o ke Kalana o Kauai; Miss Huoviley o Kāpaa ame na kumukula o oa apaua apau o ke Kalana o Kauai a he lehilehn aku a keia pen- e mahalo nui nei. na hoaloha Inna mahiko, na Pukiki hale kuai. na Pake halekuai ma Lihue nei. na lapana mea halekuai pu o Lihue nei iho, ua lilo ka Poalima nei auwina la he la nui maoli no ia iwaena o na mahiko 4, elua o Lihue nei 2 o Keoki Wilikoki ame ka Hoo. W. H. Rice me ka Hon. Chas. A. Riee mau mahiko. me ko lakou mau liniahana pakahi o na lahui like ole.
I ka hiki ana i ka lua. ua lawelnwe ia na hana malaila me ka eeh : a, ame ka ilihia o ka lehulehu, e ikeia ana na waimaka like ole o kela ame keia mea, oiai. ka nioopuna kahunapule e holuhelu ana he mau olelo ma ka olelo haole ame ka pahu e hookaukuu ia ana e na moopuna. ua ku i ke aloha maoli ka helehelena o na moopunakane e ku iho ana a nana i ka pah j me ka lua o ko lakou kupunawahme e waiho ae ana imua o lakou, ua->piha na wai* maka, ua pati, ua kuu, ua haalele mai ia oukou e na mea aloha ana, ua pau aku la ka oukoi kahea }iou ana iaia he Tutu, Auwe aloha ino! O kana alāhele i hele aku la he alahele ia e loaā aku ana ia kakou ke hahai aku aka, no ka manao aua e ku ae a hoohalike me kana hana. aloha lua ole iloko o keia paeaina, ka Papa Hawaii na Ekalesia, na Kahu Ekalesia. na Kula Sabati ame na C. E. ame ka hoonaauao ana i na keiki makuaole, na keiki a na poe haipule ame ka poe ilihune, e like me ke ke»k ; a keia uiaka penei e hele nei i ke- kula Hanai o Kawaiahao, be nui a palena ole kona aloha ame kona lokomaikai lua ole i ikeia.
0 ka 1 jaole paha ia la, mahope o ka paa loa ana o ka halepule kahiko o Lih«e v ua waiho ae oia ma ka bona iloko o ka banako o L hue. no ka pomaikai o ka Ekajesia Hawaii o Lihue he Hookahi dala a elua manawa e ohi ia ai ka puka, i ka mahina o Aperila ame Okatoba o kela ame keia makahiki, o kana ia i hookaawale ai no ka heiau o ke Akua aloha ana i paulele ai a moe na iwi, a wahi a ka Baibala Pomaikai ka poe make ke make iloko o ka Haku.
T.Ta meleia keia himeni haole ma ka lua T T nvail thv bosoin, faithful tomb.
Oiai, e puleia ana oia ka wa o k*kahi kuaua i hooma-u iho ai i ke anaina mai o a o, he holoi ana hoi i na hala ame na hewa o keia ao, a h'oi maemae aku la i ka makua iani maluna— a uhiia ka lepo i ka lepo, a ko iho la ka olelo ana, e hoi ka lepo i ka lepo. a o ka uhaue i ka mea naim i hana- oia ka Malkua Lani, he mau pnhi ana a ka hana, he mau fiimeni i meleia e ka papa himeni a hookiīu ibo Ta-ke anaina.
I?a malamaia no ka hookani ann i ka bele kanikau e ke ana a piha pono na makahiki he 95, oiai ke Kahu Kamau ka hbki bele kaulana o Kawaiahao ame Kaiwi e kaha ana i ka peni kala < helu ponoia na makahiki o ka makuahiue aloha.
Ma ke koho a kou meakakau. aol>e lua o ka hoolewa i ikeia ma Kaaai nei, o ka mna loa keiā i ikeia, ua koho aku kou meakakau, ua piha pono ka hal<fpuie a kuku iluna, piha t>waho iho o ka lanai, ame ke kula mai mawaena, ?ia ma ke tausani a maluna aku.
I O keia himeni haole, nana no ia i | kauoha i na moopuna wahine. Mrs. W. H. Rice Jr M oiai, he u f i helu ekahi oia : ma ka nani o kona leo, aohe ona 1 la e Jike ai, me he mea )a he ai a he i*ft ia nana, a ua kauoha oia, e h'weni ia keia himeni haole. ma ka lua kupapau. a pela i hookoia ai e ke keiki ame j>a j moopuna, a pe)a i hookoia ai kana mau ikauoha apau, a b*)e aku )a oia me ka maemae ame kona aloha nui ia e na mea apau, na Kristiano ame na haīpale |apBu, mai ka poe waiwai % ka poe i)iI hune * haahaa. | Aohe kana)ua a knih£ no ka makua- , hine hookahi o ka poho i haalele mai ia kakou. Aloha no! Hoomaikai i ka Lmahoopbnopono me aa hoonoho hua kepau, ka welina imiu | o)e. | JAS. H. K. KAiwl. ■ t» —