Ka Nupepa Kuokoa, Volume LII, Number 35, 28 August 1914 — KE KUMU ONA REPUBALIKA E KUE NEI IA KUHIO Ke Koi Mai Nei ka Pono Nui o Hawaii e Noho Paa ka Elele ma ke Kapitala o ke Aupuni me ka Makaala ame ka Naauao. [ARTICLE]

KE KUMU ONA REPUBALIKA E KUE NEI IA KUHIO

Ke Koi Mai Nei ka Pono Nui o Hawaii e Noho Paa ka Elele ma ke Kapitala o ke Aupuni me ka Makaala ame ka Naauao.

>"a n A. *i I;r, 'Ka' iw Kf hoopuka akea ia r.ci ka wa.<.» K-ihū> rj<> ?;cus. Hawai: ponoi ana; no kona mak» {i;:t>..- a no l:a * |*#bo!ak. sk» 5 kt niana koho haloka o r.a iis-v:u;, He Hcvra Wale ny Keia Maa Manao Apaa. He hana hauliko ia ia. K-ihio. » t ka i k;ik»x» <.<na i n*t wa « hala a e ku-e oei i k«:a wa, a u»> >;'« tio b.'Ji .» ka !.»hn!« i kvj. «.* b<>.skaka maopopo lea ia na k?:rr>u ianoH o ?of-a *-•? i f » ana r k<"-ia manaaa. .No'u iho, «a We an ia K;;hto 01»» *.<•«» wa opiopn> soa mai. fl" k'.»sana liiehie kon& e ;a ai; m» - a <M-k» atia; il h<? kan*» ia r h.v»t:'.ao{K>|«> )a akn ii Swam o «a hne 1 '; h«* hoa uhaiaholo h*h.»» n?h* iioko o na haoa hoolklikl kino. I kona «•» ih»-» •"<».'* pi'knia <-ia ka iina" uu na hana paaoi popo peku •w.awae ii« »na »a »»o ieaK>a. 1 k» heihei uiokn holo-h-aka t fc'«?a i hcb ia kīm "aia i Kaiiiki" k» l»Ia oia no sa luina o ):ahi mohn h<»'-o " Hawaii." I'a h'iki |»\* oia i ka pea nui (maiii ku i ka!ia nwaki i kn h<,<Mili; as ī ka pakna paakikl me ke leope waii» r»o, no kafi.ah«Ba ic»«ma?nawalu hora ; na j»aaai knpou, kaiii me ke oolea r a hiamo»» /.o hoi >-?i hi.ti=soc Raasij»o f «?līkf no me na keiki a pau o ia kekpa. ua ik* aa » s ~» ?'*»•» owau j,-.i k«?kahi mt« ia i kahi rumi moe. iie ku oia uona iho m« v ' > « ; >' ; >ai «;«.• it«a; i .•»:• koUua inawaho, ma ki|a. «lea Se iauna lan)«»a ana o n:t .t!»o :.r:»>{, ma ua &n:<t>ia h'mohano j-aha, mt ke ano> hookipa |«aka ( a «-.a »»• L uu:;: 1 heiow.»*# Ikea. u h<? aliamai ma ke kii haloka mia,. 0 kekahi ia o i:a aiii knne •'• •i " aa »*il ' ahit j o ilawaii : a he poe hoi lakoii e hoomnoiH>j.o >a = : u r»ī « »a i|««; no ko lahoi» .ieilana koikoi mo ka haeohano. A m»' h>- »i«.'a 1.». n ka haawi Mia akn i:ūa i ka hoomaopopo ana no ia mau an«>. ;;n »i : -a iwa»n»a' o i>a haoie, a wi a»* no paha maniua » ikanaka io:t;.ii. l"a knhoo pololi'i ui oia e ka aoao Kepubatika no kok >' •• uiai kiiinan n! ia iMakahiki: pola- jn» mi« na n!;*Uai << nn hni kaiepa a wa;;*. at mh a«i<' ka \l;u»ik«a i hoomaopopo o!t» aku i »»a aoao kōlaiaiua, a j»cia iho !a oia i k<>!n» masi ia :»i mni ka'. makahiki !<»:> mai. Ma ka Wa i iiaaliope Aole Hoomaonopo ia. o ka Ninau Lahui. 1 na kau koho l>nloka no apan. h<> mea :nau no i k<»kahi j>oe ano kulana ole iWa<?n» o ka. poe haioU'h», ka huo;Mtka[i!iKa auu ma ke ano o ka ili nlaula. a peia akti i wahi t i loaa ai ko kau wahi i-i<a »* uanaia mai ai »:• ka i'O»' koho baJoka. Iloko uue o HU makahii.i hi» 1- i kanhoiu» iho la, mi» he la na uolo, a kaieaikHhi loa ur> juv!ia ia-m:»u hoo]'nJ a)'uka nna i ka wa e h»>ok«»loia arja lia haua kalaiaina no !•■ «> I;ohd aua ia K'.lii ». ka m<>» i ik»*ia, na lioho j<o!o!'-i uo kn haj>anui o na ili keoI;«o inia i Klele, a o hnoh» ili io'oken hoi t* hofo »:na m.t ko ano K!e!f» a ku-f iaia noie ia 1 kakoo-nuiia <oa o L. M«-< an<Ue>*«. A aoli» no hoi i ikoia aku ka pau ioa ana o nii Hawaii īnaoli inahop'» <»na t*ia ke ftn«> ili uiaula a iahui Ja. Na na Haole lii Keokeo i Koho e KuUio i ke Kau o 1912. J ke koho ho))t' lou aua (lt<> u» i ma ka Mokupuni o Ualui he ;».s"3 lialoka i hookopiuia iim r». ia« luo Kahio, oin hol. he 708 ka oi no MrCand.'v:«« iiiin u.t <'i l-»a aku ka nui o na Hawaii uiaoli ku i ke koho bftio', v i,h.■;:» jnokupuni » ko na h»tolo. He hoike ana n»ai keia, aolo i hapai i» ia ; r i: ['..i wa kji. nir.*iv ili kookoo n ulaula. .Vi!i kt klii hAioloio o iuūa mau lu aku r?ci ua ao ae no o Kuhio na na "halokn haole me na kokua nna a na haolo oin i lanakiln ai i ka M. H. 1912. A iiui j«».*ia, nii'i ka hoomaoi>oj)o ia aku ua kamakamaaiua loa aku la ia i keia īaauawa iu W'akinekunn ame na hana e ili iho ai maiuna ona Ilaila. e ninan tve kakou, heaha hoi ke l.umu i nlu rnai nei kein ku-e iknika iaia iwaenn no o ka poo na lukou oia i kakoo ikaika i na la i hala? Kokahi Mau Ji4imu i Hoomaee ia, Aole nae ia o ka Ofaio. 0 kona ku-e i ka poe mahiko. Vn 01010 ia o kana mau hana ku-o i ua mahiko ina Wakinekona, ki: mole maoli o koia ku-e iaia. lua no hoi o hoomnopopo ia ae ka oolea o kana mau oU'lo ku-e m*«. Wakinekona i ka i»oe mahiko ma ia hana ann, ua kokua n\»i ia aku ua onemi o ke kopau o Hawaii, n malaiia j»aha e manao ia ni oiīi- maoii ko luimu; aka aole i»ela ka pololoi. A iniv kakou o imi aku e ike ia nnn kn oiaiu ole o i« koho walo ana. JNa ua inahiko i kokuu o Kuhio i ka M. H. 1912. A o makamaka heu aua lio na hoomanao una ia mau olelo aua iloko o ka poo e |»ili ana ia mau olelo. A ina hoi paha o ke kumu ia e hiili ai ka mauao kokua ,ia Kuhio, uo kana mnu hana no ke kopaa, o ka manawa la hoi pnha ia e hoike ae ai ia manao. 4jlar ko oiaio, no!u i huli nui nku ka j>oe mahiko o ku-e ia Knhio ia kau, a peuei e ike ia ai, ma Houolu'u ua oi aku ka'poe khlio' kuokoa a'ole malalo o ka mana amo ke alakai ana o na mahiko. n maanei no nae i ikein ai ka oi ae o na koho ku e ia Kuhio, a uia na kuaaina hoi kahi e wauao ia aku ai aia ka hapanui o kn poe koho mnlalo o na mahiko, u?i .ikaika. Ipa ke koho ana no Kuhio, kinni ia iho la ua haloka oi he 708 o ka ili keokeo i ku-e iaia, a puka Ja ua Kuhio nei. Kē Ano o KuhiO, 1 wahi e maopopo ai ke kulaua o «em mnnawa, he mea pono e alawa iki no kakou i kekahi mnu mea i huJa, ko iakou pili a pela wale aku. Aole hoowau o Kuhio i ka hann. () ka noho oluolu wale ana iho no ka mea i makemake ia'ein, koe aku ka manawa kalaiaina ntf ke koho haloka. 0 kona manawa hooiknika inaoli ia. , Aohe hiki iaia ko houluulu a hoohana i na ike uno nui e pili ana i na pono kalepa; na mea j»ili i ke »laln, na hua helu e pili aua i na pono o llawaii. Ma Wakinekoua o ka mea pono e hana ai i ka poho'o kona kihapai, ke kannka e hoomnnawanui ana ma ka imi aija a hoolilo nona iho na ike aj>£ju C pili ana iaia ilu>, i hiki ai iaia ke lalau koke ae a j»ane aku no ka manawa e makemakeia una. Ho liana kuapaa maoli no. Aole i loaa ia mau ike ia Knhio, A o ka hoomau ana aku me ka hoomauawauui aole loa ia o ko Kuhio nno. Aohe no ona ike a nyikuukau ma na haua kalepa, na hnna pili i ke dala ame ka hookolo ana i ua hana e ola ai ka noho ana. O kana mau haija j»ouoi oiai aole no hoi i nui loa aku a kuhohonu ka ike e pono al F sjiolo naua ponoi e hoohaua aka «a ka m»ja e aku. , pono oi U»i\ aku ma ko Kuliio,aoao *»isi no ko»>a ano oluolu waipah*' *nil ka lauua huiloa ana; a oīa ka Elele 'hai kekahi Toritore mai i ano lia U»\» itt e ka ]wo ho mau tausani i luirt i ka lakoii mau wahi hai»aumi ma o na Kula Sabati la. uo ka malama ana i ke ola o na misionari ma keia huli o ka houua; a o ka hoj»e loa no hoi oia paha o maka j>an»na lon o ke au noho moi ma ka Pakij»ik» u«»i. Aole poe oi ae o ka makemake e kulou iua na wawao o noi mea he ivlit mamua ae o ka poe hauau lanakila ia, na kupa maoli o Amerika. ... O koia uiau ano loina o Kulu'o, oia man-.no ia i kn wa he umi-kumamalna makahiki i hnla, aole walo no koia inanawa ae nei. Aole i oi ae ka nawaliwali ma kahi o ka uawali, aole no hoi i eiui uiai ka j>ono. m;t na >vahi i mahaloiā ao nei. a ua oi aku nne hoi ka makankau ma o ke kamanina ana aku la, A nolaila eia ku uinau pehea ka hoi i U>!i ae ai ka makemakeia uona? hia ka paue, i loli ae nei kona makemakeia. uo konk loli ana mai ke kulana haua e j>iJi ana i kona mea i kohoia ai, t A eia ke kulana o ko kakauolelo hou a ka elele. I ka hoomaka vo o kona noho eleie ana ua hoomaoj>ojpo ia no eia ame ka }>oe i koho .iaia, he mea pono e kokuaia aku ko auo olūoln, a pela aku o ka olele, e kekahi kauaka niakaukau i na hana e pono ai o nei, a e hiki Una ke hana mau. a hoomao|M>po i ua manawa aj»au i ua mea e pili «na i ka hana a ka Klele. He mea kupono inaoli e lilo ke kakauolelo i ,4 kokua" aole wale no i kakauolelo, i ip«a e H7ki a e holomua ai ua haua no ka pono o Hawaii. He hookahi l\aneri nio iwakalua-kumamalima wale no «ialii o ka mahina, ka uku o ke kakauok»US a ka elele, a aole ia i lawa uo ka loaa ana aku o kekahi kokua o ko ano i makemakeia ai. Ua Koho i» o G«o, MeK. Meeiellan, | l s a aeliko i;> mawaeua o ka Klele. na hui kalejw o Honolulu, ke Keena j Kalepa Xui, »'.o ua hui o na Halekuai, e kokua lakou i loaa ai ka huina e lawa j ai uo kekahi kanaka loea i kokua> Maiaio o keia aelike ana ua koho aku ! 1a ka Elele ia (!eo. M.eK. MeOlellan i kakauolelo naua a ua piha ia kulana iaia I ahiki i ka makahiki H>ll\ j Ua maikai a holomua na haua n keia mau mea elua, l T a lawa pouo ia Kuhio kāh» o ua hana hoolaulea me kona kulaua oiuolu waipaiie; ma kahi o na laun» akea ana, he lealea like me ka poe lealea. launa oluolu aku la no hoj me ka po«» pum U>a!ea a m» kahi no hoi © hauohaao, me ke kuoo. uj» jk>uo. a o MoK. Mv<'lellan Uoi nta kona hiki ana akn ke komo ma oa wahi i ham:una i ka Elele Hawaii, ua IUo ae la i& o kekahi o na elele o» loa ak.i ka maknukau tna Wakiuekona. He kulaua maikai. he ike piha j>ono no na n.oa e pili ana uo Hawaii, a he mau hoalauma iehuleiiu tua Wakinekona ua htki iaia ko kokua tt;a L ka Klele o Hawaii. l'a ike au t ka'u niea e olelo ne* ke hA'i aeau, he la j>oino no Hawaii nei ka 1? ? u-ai ai o McCleilan i kona kulana kakauolelo na ka Klele o N.t Loii Aa» ma ko Knhio Aoio. \ . l.iU mna « tU mai ai ke kur«t ia*a. laa i mau ka noho kakauolelo av. v i MvvMlisv>. a i o!e, iua i kohoia aku kekahi mea. o ia ano makaukau Hke o !tke «u» kona, ina ia ke tua;t nei no ke kokuaia ana o Kuhio. e ka aoao Repulmh?v t aole no j»aba o ke kokna lokahi aka. o ka lawa no nae e |»aa WUin ai no kona kulaa*. Ma knhi nae- o k» nme aoa a koho_ i kekah» I<k9« ©ia aiu>, ua koho ia aka la o X K. I>*sh» ke keiki a kona hoapili a aikane Hev. Pesha (Kivini>. He kaiiaka opio maikai uo, a o ka puka ana mai tvo ia inai ke kula nni niai. aole uae he wahi makaukau hoohana a wahi maamaa hana kalepa hoi, He kanaka maluua ae o ke kulaua kakauoWo ponoi ka mea i makemakeia. laa o ka haua wale ana no i na wahi hana a k« kakauolelo ponoi a ka Klelo ka i makemakeia, aole la he wahi ninau hookahi no ke ku{»ono o ka mea i kohoiai Ue kulana e mahalo pihaia ai ko ua opio uei, ua hoonaauao maikai ia. a ua hoomnikaiia oia ame ke Terttore ma ona !a, aka uao a«le loa ona wahi ike *»a o ka lawelawe aua i na oihana e Hiki ai iaia k« hoolawa aku, to»a kahi • heiuahema ana o Kiihio, a e noho J«ni ai hoi ra« kahi o ka Eieie o Hawaii imua o ke kapiiaia o ke aupuni. E hoomnopopo ia nae, o ke kanaka kupono e Kto i kakauolelo na ka Klele i Wakinekona i mea hiki ke hoolawa i na hemahema o Kuhio oia hoi k« īke piha i na loina o kela ano keia ano nA*a ka jn*kaukau e hoolala ai a aooko i kekahi mau kumuhaua e peuo ai o li&waii, a o j%ale aku ai paha i na hana hoopoino mai a koua mau eiieiul. A o k& mea o* ae paha iuamua o na me& npau, e piha ia i ka hilinai no kona ike pouoi iho a pela ia e hiiiuai»a mal ui' *» ka,*fia* I»na a poe

;ms u» k*kaM mea, a i».- J e mak«»maKeia ana r»o Hawaii. «e ko lakou iiuu;*. oi» 1 i Ka a»J3o kaiaiaiaa o mea e liiiiau ia aoa. Klike me ka mea i boomac.fx«jM3 ;a t tm K 1x2.1 nz Faar no k«?»a tnax» iho »a. Aohe Noho Paa o Knhio i ka Haua. <J» ka lua o ni kumu kn e ia Kuhio. oia no kona haalele hana. Aohe ooa aoho aku i kahi o ka hana mu Wakmekona. Ke koi mai n'» uu ' 0 haea a tfkwati m» i «'iua kanak» 0 noho i'aa aku i na manawa apau <• neho ai ka ahaolelo. lua aole soho j»aa aku ka Kieli 1 ®e kana kakauoleio i ka wa e noho ana ka ahaoleio e haule mauwale ana kiekahi mau j>ono o Hawaii. Oiai ua kaawale pīnej ine u.ku o Kunio uiai Wakinekona i na inak&hiki mvia O kona aoho. Kleie ana, aoie no hoi i pilikia loa. oiai ua lawa piha na haua iaia e kaawaie aiia in Mo( leilan. Aob* manawa mai ka wa i U{ o a j o Hawaii i Teritore ahiki 1 keta wa, ioi aku ka inakemake »a i 3 >ea helu ekahi oka makaukau ke noho a hoomaopoj>o i na jK»no o Hawaii iloko 0 keia mau mahina he umikumamaouo i haia iho la. Ao!e no hos mauawa mai ka lilo ana o Hawaii i Teritore i hoopalaleha ioa la ai i a pono o Hawaii ma Wakinekona elike me keia mau kau, mai ka liM'j n:ai ahiki i keia wa. Vx Ano oiau uo o Kuhio ia Wakineko&a. ! kr* Kau Kuikawa o ka hale o ua iunamakaaiuana 1 ke kuj>ulau o ka M. H. 1913. oiai e j»aio hahaua ia ana ka Hila Auhau r>ute ka niea i ku maoli no i ke ola o na haua aj>au o Hnwaii ue» f hookaawale aku la o Kuhio iaia iho -mai Wakinekona mai. Aia a komo aku !a ka Kila Auhau I)nte (Tariff) i ka , .hale o na spnatoa, hoi aku la o Kuhio i Wakinekona, a aole no i emo ho» ' koke hon mai ma īa ano'no i Ha'waii' nei" i Okatoba la 1 oiai e noho ana no I ! a ahaolēio i Uekemal.a 1, 19!3, aole nae i haaiele o Kuhio ianei no Wa- j kinekona a !an'?ari :a *!<>, 19H. A hoi koke mai la 110 i Kaj»alakiko i F<?beruan L'o. a hoi ioa mai la i Ilonolulu a noho ahik» i lune. Mahoj>e o »a imanawa. hoi aku !a i Wakinekoua, he iwakalua-kumamnono no nae hora o ka nohoia ana aku o Wakiuekona. lloike ae la oiii ua a o i'a aku oia e ke Kaukn o ioa;i ana oin i ka numonia, a e hele aku oia i kekahi wahi pume* ihaun mi>i o ka ea, a o ko ia la hoi koke mai 110 ia i Hawaii uei. maho|>e o ka noho j.okole ana ma Kalej>oni, a na hiki mai i ka la 1 o lulai i hala iho !a ; a ke ueho nei no. ! l'n ola hoi ka ina'i, ke haaleleia la no nao kahi o ka hana. Aohe hoo- | jmkaia ae o kahi olelo e, he ma i oia i kein wa. !Ie manawa mahoj>e mai, o| kona hoi ana inai, ua hoolaha ae e»a i ka haina na "ola oia i na.ea olnolu oj liawaii." j Aole wahi jmai leo i\e e. e hoi ana oia i ka ahaolelo, no keia koena kau i 0 uohoia mai la, oiai uo nae, he mau ninau nui kekahi e waiho mai la e j»ili ana no Hawaii, imua o ka ahaolelo ame 11» lunahooko. I hoike no ua hana ! e hoohemakemaia nei. ua hoolilo akii ke keena kalepa, he $2000 110 ka uku j -ana i loio kuikawa no ke kiai ana aku, a haawi aku i ka ike i ka ahaolelo e | noho hei, no kekahi mnu iiinau pili wale uo i ka j>ono o ka lehulehu ma H'awaii. ! No ke Ola Kino 0 Kuhio. Ke oleloia nei ma ke ano palo no Knhio, aōle kupono ke noho ma Wa* kinekoua kekahi kanaka ke ku i ka }>ono ole kona ola kino. Pololei, koe nae keia mati mea elua: Ka mua—'Aole e mau aku ia kaawale ana mahoj»e o ka j>att ana o ka ma'i. Ka lua—Ao'e hoi e o» loa aku ka loihi o ia ma *i ana, a nele maoli he Teritore i ka moa nana' ia e hoomaoj>opo imua 0 ka ahaolelo. Aoie pu i ike a lohe i kekahi kanaka hookahi e olelo ana, e noho aku» o Kuhiq i Wnkinekona, me ka pilikia o kona ola kino. E noho P.ae ia ma Wa*kijjekona i kona wa ola j ile kono ikaika nae rna ka aoao o ka poe koho, he kuleana ko Hawaii e j koi a.ku ai e noho j>aa k.ona elelo ma kahi o ka hana, ke hiki i kona ola kino, a aohe 110 iie lioopukaia ae ka manao 110 ka maikai ole 0 kona ola kino, ke kuum i hookaawale pinepino ai ka elele iaia iho iloko o keia mau maka* hiki Uhulehu, mai kahi mai 0 ka hana, koe wale no kela manawa i ha'i niua 'ia ae nei. O kona hookaawale mau aua mai iaia iho mui kahi 0 kana hann, iloko o keia mau makahiki elua, aole ia e hiki ke kalaia ae 110 kela wahi ma'i j)okole ana ona i lune. A ke uiau nei no ia haalele haua mahoj»e iho o ,ke ola lou ana. , ' Aohe 110 he kumu e manaolana akn ai 110 keia nuia aku, e malama mau .ia akn ana ka haua. No keia mua e nee nei oia mau 110 ke ola kino 0 Kuhio, 'aole i o» ae, aole no hoi i emi iho i ko na niakahiki i haln, ma ka ike aku a ka lehuīehu. lle oiaio he ano kuj>iliki'. maoli no ke ea o Wakinekoua, a oiai ua ano ike ak,u nei uo o Kuhio ia mea iloko o keia mau makahiki he umi-kumamalua. ua ike ia i ke ano hoomailo i kona kino, He wela ino, a Ke nnu ino, a he pilikia 'maoli ka poe nawaliwali 0 ke akeinama, ! ko'u manao maoli no, aole e hiki ia Kuhio. me ka.naua i kona ola kino, 'a mi' ka pono 0 kona ohana, ke nolio j»aa ma Wakinekona. A o kekahi no hoi, ma ka'u niea i lohe ai, aole he hoihoi 0 Kuhio i k£* launa laulea ana ma Wakinekoua. O ka j»oe ame ke ano noho aua e ku ai kona makemake, eia ia i Hawaii uei. Xo l.eia mila aku elike me ka wa i hala, he wahi-mea iki ae 110, 'o ko ia la mnuao iho la no ia, e j>ono ia e hoi niai i Hawaii nei, a haalele ia Wakinekona. lnn e koho hoeia aua 0 Kuhio/ i ka hoomaopoj»o aku, o ko kakou noho Kle!e ole iho la no ia i Wakinekona no ka haj»anui o na makahiki elua e hi|ti mai ai.a; koe wale no kahi kakauolelo oj»ioj»io loa .ana. Kia ,hoit kekahi pale ma ka aoao o Kuhio, ame ka i»ane no ia mea. ITa oleloia ae ka he hookaawale 110 hoi kekahi poe lala 0 ka ahaolelo ia lakou t iho, a nolaila auT»e j>ono ke ahewa 'i ko kakou Klele ke hahai aku oia ma ke ala 1 moali ia lakou. A Eia ka Pan« no la. 1. Ka mua, ina e hooj»alaleha kekahi mau lala o ka ahaolelo i ka lakou hana i kohoia ai aole ia he kumu e hnhai aku ai kn kakou Kl«le pola. 2. l'a ili maoli no ko koiko'» maluna o Hawaii i; elele elen, noho pna f kiai 110 na ninau pilikia. no kakou e hoea aua nta Aohe pomaikai o īlawaii, ma 0 ka hooj>alaleha ia ana o ka j>ono 0 kekahi mau wahi j e aku. He Leliulehu na Lunamakftainana 0 Kekahi mau Mekuaina Akn. Aohe līlokuaina .0 Amerika Huij>uia i like aku ke kupilikii o kona kulana imua o kn ahaolelo elike me Hawaii. no ka mea, ua haawiia i kela ame keia j Mokuaina o ka hele no ia a ka me& liilii, e laa uo hoi 0 Neva<la, oiai hookahi I wille uo hapakolu o na kanaka o Hawaii nei ka nui o itona poe koho, eia nae, J 'elua ona senatoa a hookāhi lunamakaainana, oia hoi he ekolu w-ahaolelo j imua o ka mana kau kanawai o ke aupuui, a e uohoia ana e Ihkou na hale j elua: a o Hawaii nae, hookahi wale no ona eleie, a aole wahaolelo imua 0 ka aha senate. O kekahi mnu Mokunina aku ua loaa ia lakou mai kahi o ke 30 a 40 lunamakaainana j>akahi o lakou. Ina e hookaawale hookahi, a elua j>aha elele 0 lakou, niai t\ r akinekone aku, e koe ana ka h'apaniii o na elele o koua Mokuaina, a aole ona wa e waiho wale ai rae ka wahaolelo ole. Aole j>ela o Hawaii, hookahi wale nn wahi elele. a ina he hemahema ke kakauolelo, ke kaawale ka Elele o. ka «ele loa iho la no ia o Hawaii i ka wahaolelo. Ka Houiuulu aua ae i na Kumn Ku-e ia Kuhio. Malalo o nein mau kunm anie ka minamuia uui loa; nie ke komo ole mai o kekalu wahi hunahuna j»ilikiuo, no ke ku-e ia Kuhio, me ka ole lon no o ke ku-e i liookahuaia maluna o kona lahui, he lehulehu ka j>oe Repubalika me na waiwai nui, ame na ninau koikoi e hokau ana uialuna 0 lakou i hoohoio iho i ko lakou noonoo, o ka mea j»ono wale no, e loaa noho paa ia i Wakinekona o ka Elele e kiai ai i ka j»ono w» Ilawaii, ka in\i ana e hoolol» ae i Klele hou uo Hawaii. _ % , O keia, a o keia wale uo ua kumn e kn-e nei na - Repubalika t® Kuh»o.