Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 20, 17 May 1918 — NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA [ARTICLE]

NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA

\VASHINOTON, Moi 11.—I kulike me ka lioiko a ko kuliina kaua moana Palani i loaa mai ianoi o ka heluna o na moku i lioopiholoia o ua mokuluu Kelemania no ka niahina o Apeiila he ,'?81,6:?1 tona i keia makahiki kc hoohalikeia me 6:54,085 iloko o ka mahina o Aperila, .191.7. Jla keia mau'moku i hoopiholoia komo pu ka na Aupuni Huiia me ka ua aupuni i koino ole i ke kaua, ua ikeia ke emi loa tnai o ka luku ana a na mokuluu Koleinauia a i ke 50 pakeneka. Ua ike pu ia maloko o ka hoike ke kakaikahi loa o ka hiki i ua mokuluu Kelemania ka pii ae a lana iluna o ka ilikai a ki mai i ka lakou pu kuniahi i na moku kalepa, ua kaupalena wale ia 110 ka lakou luku ana ame iia topido hoonuililo mamuli o ke alahula o ka moaiiii i na moku hahai topiilo a ua Aupuni lluiia. Ekolu Miliona Koa e Hoolakoia Ana i Keia Makahikl me na Mea Kaua WASHINGTOX, 3tei 11.—E loaa aku ana i ko Amerik'a mau pualikoa maloko o umi-kumamalua maliina ka ikaika pilia, a ua oleloia o ke emi loa e oi aku ana mamua o ka ekolu miliona kanaka, a ma ka olelo lioi a kekahi mai\ aliikoa e aneane aku ana ma kahi o elima milioua. - % , E oi aku ana mamua o ka 1,300,000 mau kanaka e kaheaia ana no ka ohiia ana no Palani a i ōle no na wahi a'o koa 'ma Amerika, malalo o ke kahea īua ka la 1 o lune. A oiai e hoounaia aku aua na Amerika i Palani iloko o ha helun§i nui, ua hiki no uae i ke keena kaua ke hoomau, aku i kaiia papa kuhikuhi hana. Ua hoolako piha ia k6la arae keia koa me na niea kaua. Aia na pu kuniahi ame na poka ma-loko-o Palani ma na hehina nui .i nei manawa no ka hooliko ana aku i na heinahema i makemakeia e hoolawa

aku, wahi a ka hoike a ke keona lioolako pu kuniahi i keia la. Makaikaiia na Pualikoa Amerika e na Alii o Pelekane LONDON, Mei 12. —Ua hoalaia ae na mauao ulumahieine iloko o ko Ladaua īnau kini i hooluuluuia ua poouoo j3 ko kaua ina ka Ja i nehinei ma ka manawa o kekahi mau kaaahi i piha me ua koa Amenka o ka hoea koke ana mai nei i Enelani nei, a ka 'i mai la na koa maluna o na alauui o ke kulanakauhaie. Ua ka'ihuaka'i ae na pualikoa no ka hookahakaha ana elike me na k*oa i maa i ka houi i ka uwahi pauda maluna o na kahua kaua, a ua lilo ka nani o ko lakou nanaina i mea e liaawiia aku ai na leo liuro mai na ahakanaka nui aku e kulaina ana ma na aoao o na alauui i lilo i hana niaa na lakou ka ike mau aku i na pualikoa'e ka'i ae ana i kela keia la. !ala ka laina o ka huaka 'i ua laweia aku na Amerika a kaalo ae la ma\raho o na keena oihaua o ke aupuni, na keena oihana o na kuhina ame ka Halealii Buckiugham, a lie ekolu mau wahi kaawale i nanaia nmi.ai ona koa. I ka lohe ana o ke Kuhina A'ui Llo} r d George no ka hookokoke n\ai o na koa Amerika ua lioo]janeeia ka halawai a ka ahaololo kaua aiue na hoa o ka alia kuhiua, me ke.kuhina nui ko lakou luuahoomalu, a hele ak'u la e makaikai i na koa, no ka haawi ana aku i ko lakou aloha. - ī ka hiki ana.akii.a na koa Amerika ma 'ka Halealii Buekingham na maka'ika'i ia mai lakou 'e ka Moi Keoki, ka Moiwahine Mary, ka Moiwahine Alexandra a na ke Duke o Conaaught,' ka hoahanau o ka Moi Keoki, i nana hou i na pualikoa Amerika, a na ke kuhina Amerika ame na Adimarala SimmB ame Sloeum i nana hou i ka huaka'i ma ke keena o ke kuhina Amerika Page. E hoakaka ana kekahi lono uweaolelo uwea ole mai Berlin mai no ke koikoi o ka poino i hanaia mai maluna o na koa Ainerika e paa ana i kekahi mahele o ke kahua kaua ma ke komoha-

na hema mni o Apremont a ma ka akau aku'ma Parroy. Ma keia wahi ua hoopa-huia e na Kelemania kekahi lua maina, me ka ukali ia mai o keia ine ka hoopa-huia ana me na poka pa-hu o na kahua i hoopoinoia. Aohe lono i loaa mai ianei mai Parisa mai e liooiaio ana no keia lono mai Berlin mai. Lanakila na Pualikoa Italia Maluna o na Auseturia. ROME, Mei 12.—Ua hooukaia aku e na koa helewawae Italia ke kaua i hamau loa no kekahi manawa maluna o ka lakou kahua kaua ma ka hapa akau loa ma ka la i nehinei maluna o ka enemii ma o ka lele kaua. huapo ana aku a lilo mai la k<? Kiekie'na Monte Corno, hookahi lianeri mau paahao i laweia mai me kekahi heluna o na pu mikini. Panikuia ke Awa o na Mokuluu Kelemania e Kekaii Mokukaua Kahiko LONDON, Mei 10. —Ua panikuia ke awa hoolulu o na mokuluu ma Ostend e kekahi mokukaua Pelekane kahiko i hoopiholoia. Ua hoolahaia ae e ka Haku o ka Aha Moana ka hoopihaia ana o ka mokukaua- kahiko Vindictive me ka puna kameki i kawiliia a laweia aku i Ostend, maloko aku o kahi i hoomoeia ai ka maina, a hoopiholoia ma ka nuku o ke awa. He liilii loa na ola o na kanaka Pelekane i poino i hoikeia mai. Hookahi wale no moku Pelekane i poino. He Liiiii Loa ka Poino i Hanaia ma ostend, Wahi a na Kelemania AMSTERDAM, Mei 12.—E hoakaka ana ka moolelo o ke kuhina kaua Kelemania no ke kaua a na* Pelekane ma ke awa o Ostend ma ka Poalima, i k'a wa a na Pelekane i hoopiholo ai i ka mokukaua kahiko Vindictive ma ka nuku o ke a\Ca a panikuia ke awa hoolulu o na mokuluu, ua hoopiholoia ka mokukaua e na poka pu kuniahi Kelemania mawaho mai o ke Kowa. Ua ikeia ma na palapala i loaa aku malUna o ka mokukaua o ka Vindietiv£ ia, wahi a ka holke.

Like ke KaU Ana a ke Kenerala Peeli i Moa Hoouluhua A na Kolēmania NEW YORK. Mei 32,—Ke hoomaka nei e ikeia i nei manawa ma ke ano laula loa mawaena iho 0 na pohai, a na kenerala a na Aupuni Huiia ka naauao 0 ka ke Kenerala FoeH manao hooko no ke kali ana. Me na Kelem&nia maloko o na auwaha i hiki ke noho mau ole ia ma na wahi apau o ka liapanui 0 ke kahua kaua ma ke komohana, a me ka manawa maikai loa e hooiaio ana oia kekahi o na mea kokua waiwni loa no na Aupuni Hūiia, ma ka haawi ana i ka alihikaua* nui i manawa ē hana ai a paa na kaliua pale ma na wahi apau 0 ka laina, a i loaa ai hoi i niauaWa no nn pūalikoa hou e hele mai ai no ka hoopuipui ana i na kaliua kaua apau me na koa, ua lilo ia i mea kokua nui loa i na Aupuni Huiia i kela ame keia la, a he hoomahuahiia ana aku hoi i ka poino ma ka aoao o ka eiieini. Aole hiki i ua Kelemania ke hoomaunauna wale i ka mahawa a e lilo ana ka ke ! Kenerala Foch manao hooko i mea koi okoa aku { i lee Ken6rala Hinilenburg »e hoike ne i kana inau haua i hoolala ai mek ona ike'ole niai-'i ka hana a na Aupuni Huiia e hoolala ana a e makaala aku ana i kana mau hana hoao mai apau. Ua manaolana na Kelemania ma ka hooniaopopo aku e hoike aku ana ke Kenerala Foeh i kana papa hana uo ka hoonee kaua ana, eia nae aole oia i hoiko iki aku ma kekahi ano. Kaa i na Aupuni Huiia ka Hoomalu Ana i ka Lewa lloko 0 ia manawa hookahi, ke hoomaunauna mai la na Kelemania i ko lakou mau koa ma ke kaua aua maloko orna wahi inaiiiua mai 0 lakou i lilo ole aku kekahi waht ia lakou, 0 ka hoomahuahna wale mai no e nui aktf ai ka poiuo 0 na koa, a ua lilo ka noho mana ana o na Aupuni Hui ma ka lewa me ka maopopo loa i hana akeakea aku i na kenerala Kelemania mai ke kaua ana mai e 'ilo hou āku ai kekahi niau waĀi ia la-1 kou mamua o na hoike liilii no na hoo-; nee kaua ana mahope aku o ke kahua kaua ma ka hapa komohaua. | E hoakaka ana ka lono niai La<lana mai aia na mokulele Pelekane ke pine-i pine loa mai la ka lele ana aku maluua { ae 0 na laina a na Kelemania ine na j poka pahu, me ka hoohaule iho he mau I tona 0 na mea pa-hu ikaika loa malnna i iho o na pualikoa Kelemania i hoakoa- j kōaia apau na hale o na koa i ka nahaha me'ka pau pu o na laina kelekaiapa i-ka helelei i ka honua. Pinepine na inaiiawa a na mokulele i lele iho ai ma na wahi haahaa mai ka ili honua ae maluna ae o na auwaha .1 na K-enemania, a ki. iho la i na koa helewawae me ka lakoii in&u pu mikini. Ma keia ano ihb la i lukuia. aKn ai na Kelemania me ka aneine e loāA ole he manawa e liooki ai ,i ka luku ana. , Ua hahaiia aku na mpkulēle Kelemania i ko lakou wn e ikeia aku ai, me ka 01 aku o ka nui o na mokūlele a, na Pelekane aine ka na Palaūi ame ka 01 pu aku 110 hoi 0 na mokulele Kelemania i kiia aku a haule 'i ka honua. A oiai o» ka hapanui o na kaua i hooukaia ina ka lewa-maluna ae 110 ia 0 na laina a na Kelemania, a i ka wa a na mokūlele a na Aupuni'Hui e hoāo iho ai e kuū he •nokulele poino ia; a he mau pu ki mokulele no hoi ka na Kelemauia ,eia nae Sa oi aku na mokulele a nii Kelemania i kiia ae a haule i ka honua maiilua 0 ka na Aupupi Huiia. Elua i ka Iwakalua Ma ka la aku la inehinei lie umi-kū-inaniaha mau mokulele a ka enemi i ukuia iloko 0 ke kaua ana ma ka lewa ] me eiwa mau' inokulele a na Pēlekane i nalowale iloko 0 ia la. Hookahi kaua i liooukaia ma ka lewa e elua mau Pele•kane i hoi hou mai, aole me ka loaa wale 110 o ka lanakila, aka ua haawiia aku na hoohiwahiwa he nui no ka hookahuaia ana 0 kekahi moolelo hou no ka loaa ana o ka lanakila ina ke kaua ma ka lewa. Ua hoopuniia mai na mokulele Pelekane elua e na inokulele Kelemania he iwakalua ka nui, a ua liiki ole ia laua elua ke pakee. Ua ka(ua okoa aku la na Pelekane, a iloko 0 kanakolu miuuke he ewalu mau mokulele Keleinania i aia e ke ahi a walawala aiia i ka honūa, me eliūia mau mbkulele e akū i nui ka poino a hoi iho la no ka Uouua. Ia manawa ua aloalo mai la na mokulele Pelekane mai ke koena mai o ua m'okulele K'elemania a hōea mai la i ko lauā kahua- me k& palekana. Na Kaua MaIUEA 0 k& Ilonua Iloko o na hooili kau. n kuluko ana a i hakakaia ma ka la i nehi: «'i, uā lilo mai kekahi nini'. v '- h! 'i 11.1 Au»-> 11 Mui 'me ka hoauheeia akii o na eiiemi. -- Ma ia la ua nee' iki aku ka laina a .na- Palani maloko 0 Flanders imua* mamua o I.ocre a.ua hoohuiia mai me na wahi i lilo mai ai iā lakoU ma ka la mamua aku'ina OrvilHerB-Sor6l, ma ka hema hikina inai o Mont<liflier. Ona kahua hou i lilo mai ai i na Palani maJoko 0 ka Paka Grivesnes ua koikol loa ke lupoka pā-huia anā niai niā ia la, a pela me kāhi o ka lakou mau lahia ma Atailly a ma Raine\ r āL Ua ukaliia mai keia kipoka pa-huia ina e na pualikoa helewawae makolukolu a ka euemi ma ke komohana hema māi 0 Mai!ly nnie Raineval, uā lele kaua poipūia-'nrai me ka ikaika loa na lai.na a na Pa]ani a lilo aku kekahi wahi. ,Ua lele kaua hou ia aku na Kelemania paa ana ia w*hi a hoauheeia mailāila 'aku, a ia ka laina e n£ Pelekaiie; Iloliō o keia kaua ana a na I'eleni ua makolūkolu loa na Kelemania i make a i hoehaia. . Maluna hoi o ke kahua kaūa e paaia -ana e na Pēlekane ua lele kaua mai i>a Kelemania maluna 0 na Pelekane ma Neuville, a ua hoauheeia. ! Aneane e Pau Loa na Koa i Hookoeia , a Ika Hoohailaia I OTTAWA, Mei 13.— leiāa hou mai ! he lono e hooiaio ana i keia la no ka hoike aole e hoohanaia aku ana na puaiikoa Amerika ma ke ano laula loa maluna o na kahua ma Palani ahiki i ka hoakoakoaia ana aku o kekahi'mau pualikoā nui a laWa pono ka ikāika malaila. Ma ka oleloia ua hooholo ke komite ,0 ka ahaolelo kaua Pelekane e kaohi i na pualikoa Aiberika i mai'Amerika aku ahiki i ka loaā ana o kā litelunt: nui lawa loa i n&kefnftkeia no ka hoouka ana aku no ka hopena o ke kaua. Uoko 0 ia manawā uā loaa ka nianao nmopopo loā i nā Anpuni Huiia i ka hiki pouo kē pāā aku i kā enem? oiai na Kelemania e mai la i ko lakou mau koa pōnoi iloko o na kaua hua olē, mē ka kapānui'o nk koa Palani i hookoeia i hoohana ole ia.

ikeia nia ka hoike a ke komit"4? 110 ke kulann o ke kaua koi;i inau honknka malnlo nei: "Ua aiieane o hoea aku i ka nele loa ana o ka enemi i na koa i hookoeia." |<Ua ikeia e na j)ualikoa Aniorikp ma ka mahele o ka laiua ma Luneville ka haaI lele loa ia ana e na Keleniania o ke | kulanakauhale o Anciervillers, a pela pu ine na auwaha ma na wahi e ae. Ma . ka olelo a na paalmo KeN'mauia i l«wcI ia mai lie mau pio mai keia mahelo mai 0 ke kahua kaua, o ka lieluna o na koa I Kelemania i make ma ke kaua i hoouknia ma Seichej)rev olike me ka hoi»te, a ' ke kuhina kaua iie oia hoi ua j.alun ia aku ka nui ona ola i poino ika Her- > ! lin i hoika ae ai mainun o ko na koa Aiherika i hoopoinoia nia ia kaua aii-i. LONl)ON, Alei l."t.—llo moolelo ka i loaa mai a i haiiwawaia ae a i pa'iia i keia la mnloko o ka Nupejia Lomlon Kx}»ress ua niake l<c lvt j iierala von Hiplion>urg, kn alihikaua uui o ua puAlikoa Kelemania ma ka hapa koniohana. elike me ka hoakaka a na paahno Kelemania | i lnwepioia mai ma kekahi manawa kokoke aku nei i hala uia ka liapa komohana. Aohe' mooleln jiiha i hoolahaia ae no ka makL' »nn o ke kenemla, ak:i, mai na panhno Kolemnnia i mai ni iloko o na la knknikahi nku noi i hala ma ke kahun kaua o ke komohana i loaa mai ai keia mooleln. 0 Keneiala von Mackensen ka mea . nana na kaua lanakiln mnmnn nku noi ma Rusia, Rumania aine lialia, "ka i kamailio in i nei manawn oia ana ke I kanaka mii i mnnaoia n.nia e hanwi ae I ana i ka launkila i na mea kaua a na | Kelemania. , Ua mauaoia eka lehuleliu mai.o 11 o ua hoolahaia ao kn moolelo e i>ili ana ka make ana o ke Kenerala Hin<letil»ur^ 1 men hoakaka aku i ka lahui Kelemnnia oia ke kumu 0 kn nele ana o kn loaa 0 ka lanakila i ko kaua nui ina ke komoliana i mea e hoomamaia ae ai leo !akou mnu noonoo i hooknuinahaia, nie ka manaoluna i ka inanawa a von Mnekenaeu e lawe ae ai ia kulann e loaa hou ai i na Kelemnin ka noe hou nna mai , iinua.