Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 2, 10 January 1919 — Page 8

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

CLOTHING FOR MEN & YOUTHS ON CREDIT THE MODEL FORT ST. NEXT TO CONVENT

HOOLAHA I KA POE PAA AIE.

            Oiai. aa hookohu pono ia mai ka mea @ona ka inoa malalo iho nei i Kahu no @a poe paa aie ame ka poe paa mahele o ka S. KIMURA @ COMPANY, LIMITED, he hui Hawaii, i hoopauia ma ka kauoha a ka Puuku o ke Teriote o Hawaii. ma ka la 14 o Dekemaha, A. D. 191@. in a keia ke haawi aku nei i ka hoolaha i ka poe paa aie apau o ka hui i oleloia. e waiho mai i ka lakou mau koi iaie. ke Kahu i oleloie, nia ke keena o kona mau loio, Watson & Clemons, 417 Hale Kauikeolani, 120 Alanui Moi, Honolulu, iloko o 90 la mai ka la aku o @ a @oopuka mua ia ana o keia hoolaha, a i ole e hoole mau loa ia aku no.

            Honolulu, Dec. 18, 1918

T. IWANAGA,

Kahu o ka Poe Paa Aie aine ka Poe Pae

            Mahele o S. Kimua & Company, Limited

WATSON & CLEMONS

            Na Loio no ke Kahu i oleloia

@- Dec. 20, 27, 1918; Jan. 3, 10, 17, 1919

 

MANAWALEA II

O@ai ua haalele mai o Mrs. Rose Ka@akomela McInerny i keia ola ana, he lala ku maikai oia no ka Ahahui Kalama, ke kauohaia aku nei na lala apau o ka Ahahui Kalama e haawi ae i ka lakou Lulu Manawalea o $1.00 ia Mrs. A@s Chung Hon, ke kakauolelo ohi @ o ka Ahahui, e hoomaka ana mai ka @ mai o Dekemaba, 1918.

            MRS. ALICE HICKEY,

            Kakauolelo o ka Ahuhui Kalama.

@- Jan. 3, 10, 1918.

 

KA MOOLELO HALAWAI HANA O KA AHAHUI KULA SABATI, MOKUPUNI O KAUAI, KAU O OKATORA, 1918

 

La Hana 1, Oct. 16.

            Noho ka halawai i oleloia ma ka luakini o Lihue, hora 1 p.m, Mrs. Ellis, @hoomalu, ame ke kakauolelo ma ka @himeni K. H. aoao 27, a pule o Rev. Puuki.

            Hoomaopopoia na lala o ka aha; na @nui; W. Werner, hope peresi@: nui; na Kahu Kula Sabati Nui @a hope. W. Werner me L. J. Mundon (i make), Kauai Hikina; A. G. Ka@lukou me Mrs. Henry Blake (aole i hi@i mai), Kaui Komohana.

           @ lunanni o ka Aha Mokupuni, Mrs. @lunahoomalu; Mrs. Sabo, hope; Mrs. Abbie Kaauwai, kakanolelo; Rev. @ate. puuku; Mrs. Kahele, hoa kuka, aole i hiki mai); J. M. Kaneakua, kak@uleta; D. Kapahee, komite hoeueu.

            Na Kahu Kula Sabati Apana me na @ Hanalei, W. Werner me W. K. Samuela; Koolau, G. W. Mahikoa (aole i hiki mai) me James Werner; Kapaa, J.M. Kaneakua me Mrs. Kailikea; Li@ue, L. A. Dickey (aole i hiki mai), me Mrs. Kaiewe; Hanapepe, Mrs. Maile@ (aole i hiki mai) me Mrs. Sabo; Waimea, J. K. Kapuuiai me Sam Ke@oi, ame na lala o ka Aha Makua me @ C. E.

            Koho ka lunahoomalu i na komite. No na hoike a na K. K. S. N., Kaulili, Samuela, Mrs. Sabo. Na papahelu a na K. K. S. A., me hoike elele, Kaneakua, K@uwai, Mrs. Kaiewe. Na palapala hoopii J. Werner, Blake, Keliinoi. Na olelo hoalohaloha, Puuki, Kapuniai, Mrs. Kailikea. Na hana hou, W. Werner, Kaulukou, Kapahee. Komite pai‘i, Abbie Kaauwai.

            Hapaiia ka hoike a na K. K. S. N., na Werner i ko Kauai Hikina, a na A. G. Kaulukou i ko Kauai Komohana.

            Hapaiia na hoike a na K. K. S. N., na Werner i ko Kauai Hikina, a n A. G. Kauukou i ko Kauai Komohana.

            Hapaiia na hoike papahelu a na K. K. S. A., ame na hoike kihapai a na elele. Na W. Werner me Samuela i ko Hanalei; na ke kakauolelo me James Werner i ko Koolau; na ke kakauolelo me Mrs. Sabo i ko Hanapepe; na Kapuniai me Keliinoi i ko Waimea.

            Na W. Werner he noi e kapaeia n@ i hiki ai iaia ke hookomo mai i kekahi olelo hooholo, kokuaia e Kaulili a hooholo ia pela.

            Hooholoia, me ka minamina ame ka aloha nui i ka halele ana mai keia ola ana o L. J. Mundon, ka hope Kahu Kula Sabati Nui o Kauai Hikina, he kull@na i paa ia eia no kekahi manawa, a mamuli o ia, ua waiho hakahaka iho la@ia kulana.

            Nolaila e hooholoia e na lala o @ aha i akoakoa mai, e koho @ hala o John M. Kane@kua i @ Kula Sabati Nui no Kauai Hikina @ koeua o ka manawa i ko@ kokua a hooholoia pela.

            Hoike a ka Puuku Lydga@ 12, 1918. koena ma ka waihona @ Ju@, $6; huina loaa $21.65; haawi a ia Mrs. Kaauwai, $5; koena, $16.65 Aponoia.

            Ma ke noi a Werner, e paku‘iia aku me ka hoike elele o Hanalei keia mau olelo, he elima keiki i hele aku i ka oi hana koa. Hooholoia.

            Hoike a na koimte o na hana hou a aponoia: 1. Hoolakana i na kula Sabati. Eia na mea e hoolako ai: Palapala aina, cards, chart, buke himeni.

            Hana hou 2. Na Papa Makua, Papa Opio, Papa Pokii, i hoa‘kaka pokole mai na Papa Makua, na Opio me na Pokii ma ka haawina Kula Sabati.

            Hana hou 3, i kula hoomakaukau i na kumu papa. Na kaulukou he noi i ka lunahoomalu, e paipai aku i na elele e hana kela me keia Kula Sabati, a e ikeia ia ma ke kau o Aperila e hiki mai ana; ua hooko aku ka lunahoomalu pela.

            Hana hou, 4. Koho ana i na lunanui o na Kula Sabati Apana. Ma ke noi a Werner, he kuleana ia no na Kula Sabati e koho ai i na luuanui.

            Hana hou, 5. Hoomaha ke Kula Sabati.

            Hana hou, 6. Palapala Hoike Papahelu a na K. K. S. N. Aole mea i hanaia.

            Hana hou, 7. Na Kula Sabati Apana ma na home: Paipai ka lunahoomalu i na K. K. S. A. ame @ elele e hoi a hoala i na Kula Sabati Apaua ma na home.

            Hana hou, 8. E hoomakaukauia i papa ha@. Na kaulukou he olelo paipai, he men pono e hoomakaukau mua ia i papa kuhikuhi haua na kela me keia Kula Sabati e hana ai, aole o ka wa hana, he wa ia e imi a e hana ai i ua haawina, na himeni, a i ka wa e ku mai ai imua o ka lehulehu, nohe uhane hoola ilaila.

            Hana hou, 9. Na hoku no na keiki i hele i ka oihana koa. Ma ke noi a Werner i ka lunahoomalu o ka aha, e kauoha aki i na K. K. S. A. me na elele, e hoomakaukau na Kula Sabati i Service Flag no na keikikoa i hele aku; ua hooko aku ka lunahoomalu ia. kauoha.

            He mau haiolelo mai ia Mrs. C. Wilcox, Ulaula ame na koa, a hoomaikai aku ka lunahoomalu no ka poe haiolelo no na auhou i hanaia a i kokuaia e keia mau ahahui no ka pono o no koa i keia wa kaua.

            La Hana 2, Oct. 17.

            Mrs. Ellis, lunahoomalu, ame ke kahauolelo ma ka noho; himeni L. H. aoao 8, a pule o Kaulili; ma ke noi e hilinaiia ka moolelo a ke kakauolelo ame ke kaheainoa o na lala. Hooholoia.

            Na Kaiwi he olelo hooholo hoomaikai aku na keia aha i na Makua, Mr. ame Mrs. W. H. Rice, no ka piha ana he 46 makahiki iloko o ka mare i keia la 17 o Okatoba, 1918, a ma ke kauoha a ka Aha, ua pule o Kaauwai, a ua haawi, mai na makua i ko laua hoomaikai.

            He haiolelo mai ia Miss Castro no ka Halema'i Mahelona, wahi ana, he 83 ka nui o ka poe ma'i akepau, ua hoolaia kekahi poe a ua hookuuia a e hookuuia aku ana no kekahi poe, a e kono mai ana no i na mea apau e kipa aku e ike. Aole he pilikia.

            Ma ke noi a Werner e ikeia ka olelo hooholo a ke komite no L. J. Mundon ma na nupepa Hawaii; hooholoia.

            Na Kaulili no na hoike a na K. K. S. N. aponoia. Na Kaneakua he noi, e ikeia ka hoike a na K. K, S. A. ame na elele ma na nupepa Hawaii; aponoia.

            Ma ke kauoha a ka aha, na ke kakauolelo e haawai i na olelo hoomaikai a keia aha i ke Kula Sabati o Lihue no na maikai i haawi ia mai i na lala o ka aha no na mea e oluolu ai ke ola kino, ua hooko aku ke kakauolelo pela. Ma ke noi a Werner e ukuia ke kakauolelo ame ka lunahomalu mai ka waihoua mai o keia aha; hooholoia.

            Ma ke noi ua hoopanee loa keia aha a noha hou ma kahi e noho ai o ka Aha Makua. Hookuuia me ka himeni L. H. 196 eme ka pule mai ia Rev. Kaulili mai.

ABBIE K. KAAUWAI

Kakauolelo. Ahahui Kula Sabati, Mokupuni o Kauai.

            Kapaa, Dec. 16, 1918.

KA PONO O NA AIANA HOOKUONO-

ONO NO NA KOA

 

Me he mea la e noiia aku ana ka ahaolelo, kuloko e noho mai ana ma keia kau ae e waiho aku i kekahi noi i ka ahaolelo lahui ma Wakiuekona e hoololi i na kanawai aina o ke Teritore e ku nei i keia manawa, i hiki ai e hoolakoia aku ua koa e hoi mai ana no ko lakou mau home, a e loaa ai hoi ka pono o ka noho hookuonoono ana maluna o na aina aupuni ia lakou.

            He noi ka i loaa ae i ka Loio Kuhina Harry Irwin, may kekahi hoa maai o ka ahaolelo kuloko no ka hoomakaukau ana i kekahi kanawai no ka waiho ana mai i ka ahaolelo i ka manawa e noho mai ai.

            Ma ku manao o ka loio kuhina o ka hoakaka aina ae ma k kchahi la o ka pule ak i hola, he hui na pilikia ma ke noi ana aku i ke ahaolelo feilerdala e hoololi i na kanawai i mea loa mai ai ia pono. Ma kona manao o ke alahele pololei lon e hooholo.hui a noi aku i ka ahaikeki federala e hana mai ia hana.

            O ka pilikia nui ana i ike ai oia ka uuku o na aina aupuni e hooliloia aku ai no na koa e hoi mai ana, in a no e ae mai ana ka ahaolelo ferderala.

            @ARISA, Dec. 29. Iloko o kekakhi lauamailio ama a Maxiililan Harden, ma hooponopono o ka Nupepa Die@umft, me kekahi o na kauaka kau mea kekahi o na kanaka kau mea hou no ka Nupepa Temps, i @k@ka aku ai oia ke kiekie loa o @ nauuoa o na Kenerala Palani ma ka hoopio ana ia Kelemania a ua oi aku ka hoopio ana ia Kelemania a ua oi aku ka naaua o ka Ilamuku Foch mamua o ke Kenerala Ludendorff. O ka Ilamkuku von Hidenburg, wahi ana he poohuahelu wale iho no oia.

            Ma ka hoakaka a Herr Harden aole on a manao ua kau aku ka hoahewa pololeo ana no ke ala ana o ke kaua maluna o ka emepera mua, aka he kanaka pili wale aku no nae oia no ka mea, ua nele oia i ka manao koa e olelo aku ai aole ma ka minuke hope loa.

HOOKIPALA KA PERESIDENA E

KA MOI KEOKI

 

            LADANA, Dec. 27. - (hoike piki oi-hana)- Ua loaa i ka Peresidena Wilson, ma ka aha kukakuka i malamaia me na alakai o na aupuni o Pelekane, Palani ame Italia, ke kulike ana o na mauao o na lahui huiia me ko ke aupuni o Amerika, maluna'o ka manao o ka aha kukakuka maluhia. O keia ka mea i hua'i ia ae e ka mana hooko o Amerika, ma kekahi haiolelo i haawiia ma kekahi paina no kona hanohano ma ka Halealii Buckingham i keia po, i panai no ka pane ana aku i ka haiolelo hookipa a ka Moi Keoki.

            Ma ka haiolelo, ua olelo ae ka Maoi Keoki: " He manawa ano nui keia ma ka moolelo, a o kou hoea aua mai e lilo ana ia i epaki ma ka moolelo. Aneane he hookai haneri me kanalima makahiki i kaahope ae nei, mahope i ho o ka loaa ana o ke kuakoa i kou repubalika, a no ka manawa mua loa, ua lilo ka Peresidena o Amerkia Huipuia i malihini hanohano na Enelani nei. Ke hookipa mai nei makou ia oe iloko o ka aina i oili mai ai kou mau kupuna, kahi hoi i ku ai na home o ka poe mailoko mai o lakou, i puka mai ai o Wakinekona ame Liuekona. Ke hookipa mai nei makou ia oe nou iho, ma ke ano he mea i loaa ka ike kuhohonu, ke akahele me ke kulana kilakila, a makou i hakilo aku ai me ka mahalo. Ua ike aku makou ` ou la i na makana hiwahiwa i hoohuihuiia o ka haumana me na mahana o ke kauaka kalaiaina. Ua oili mai oe mai kekahi kulana hooikaika a noho malie mai a i kekahi kahawai o na hana paakiki; o kou hoomanawanui nae i hui pu ia me ke akea o ka noonoo, me ka hopu ana i na ninau nui o ka honua nei me ka noho maua ana maluna o ia mau mea, ua hoalaia mai ka noonoo ana no na kanaka kakaolelo kaulana o oukou o ka wa i hala, pela hoi me ko makou.

            "Ua hoea mai nei oe ma ke ano he poo pili oihaua a he mea hoakaka hoi ma ka aoao o kekahi lahui kanaka @i, i hauhoa ia a paa me makou, ma o kekahi hipuu la. Ke kamailio nei kona lahui kanaka i ka olelo a Shakespeare ame Milton. O ka makou mau @ke heluhelu, o ka oukou no ia, pela hoi ka oukou, o ka makou hookahi no ia, a ua hui pa ae na kanaka ike o na aina a elua, ma ka malama ana i kona mau mea kilakila hiki ole ke hookukuia. Inoe, aole no hoi i hoemiia iho ia makou na hoomanao ana o na koa o ka lahui, mai ka Moi Alfred mai a iho i lalo ahiki i na la o Pilipo, Sydney, @rake, Raleigh, Blake ame Hampton, na la hoi, akahi no a opuu ae ke ola kalaiaiana ana o na Pelekane o Amerika Akau.

            "Ua lilo na kanaka Amerika ame na Pelekane he mau hoahanau iloko o na meakaua, a ua papahiia iho ka lukou mau meakaua me ka lanakila. Ke hoomaikai nei makou, me ko makou mau puuwai apau i ko oukou mau koa wiwoole, ame na luina, no ko lakou mahele i loaa mai ai ka lanakila, elikeme ia a makou i haawi aku ai i ka mahalo ana i na kanaka Amerika, no ko lakou apo anu mai me ke ohohia i ke keahea kuana mai me ke ohohia i ke kahea kuhala no ka lanakila o ka malamalama ame ka pono o ka hoa kanaka. E hoomauia aku ka lalapa ana o kela uhane o ka noho hoahanau ana, a e alakai i ka kakou mau hooikaika aua i hui pui, i wahi e loaa mai ai na hoopomaiia i whi e loaa mai ai na hoopomaikai ana i ko ka honua nei, no ke kuokoa ame ka maluhia. No ka poloai ana aku ame ka maluhia. No ko poloai ana aku ia oe e hui pu mai me a‘u, ma ka inu like ana i ke ola o ka Peresidena, ke makemake nei au e olelo ae, no ka loaa pu ia makoua o ka hauoli, no ka hookipa ana mai ia Mrs. Wilson i keia aina. E inu no au no ke ola o ka Peresidena o Amerika Huipuia, i ke ola o Mrs. Wilson a i ke ola ame ka holomun o ka lahui kilakila o Amerika."

Ka Pane a ka Peresidena

            No ka pane ana ku i ka haiolelo a ka Moi, ua pane ae ka Peresidena Wilson penei:

            "E ka Mea Kiekie, ua hoohanohano loa ia mai au, me na huaolelo olulu au i hoopuka mai nei. O ka hookipa au i pahola mai ai imu ao'u ame Mrs. Wilson, ua pumehana maoli ia, me ke kui‘o, e hoike ana, mailoko lilo loa mai ia o ka puuwai, ka mea nana i hooluolu loa mai ia maua a oi aku mamua o ka hiki ia‘u ke olelo ae, ua hoopaia mai ko maua uhane e ia mau olelo, a ke manaoio nei au, aole au e kuhihew ke unuhi ae i ka mauao maoli o keia hookipa ana, ua apoia i loko olaila, aole wale no, kou manao oluolu no maua ma ke ano pili kino, aka ma ke ano pu, e hoike ana nou i ho ame ka lahui nui au e noho hoomalu nei, ia manao hookahi no ko‘u lahui kanaka o Amerika Huipuia.

            "Ua loaa ia‘a ka hauaohano o ka hui kukakuka pu ana me na alakai o kou aupuni ponoi, ame na kanaka o na aupuni o Palani ame Italia, a ke hauoli nei au ma ka olelo ana ae, ua loaa like ia‘u ka manao, elike me ia i loaa ia lakou no ke ano nui ame ke ko‘iko‘i o ka haua a makou i huipu ai. Ua kamailio makou i na huaolelo ko‘ika‘, i o makou no apau, ua hoohana makou i na huaolelo nui elike me ka ‘Pono‘ ame ke 'Kaulike', a i keia manawa, e hooiaio kakou, in a ua maopopo, a moapopo ole paha in kakou keia mau huaolololo ame

HOOLE KE KIAAINA I KA PII O NA

AINA O WAIAKEA.

            No na hoohalahala mai Hawaii mai, no ka pii loa o na aina @ hookuonoonoia aku ana o Waiakea, Hawaii ua olelo ae ke Kiaaina i kona kahaha loa no kela mau hoohalahala, pela hoi me na manao e hoemi hou iho i ke kumuai ilalo.

            Ma ka manao o Kiaaiua McCarthy, ua haahaa loa ka waiwaiio o na apana aina o Waiakea e hookuonoonoia aku ana; no ka mea wahi ana, mamua ae o ka hoolahaia ana aku o kela mau aina no ka hookuonoonoia, ua haawiia aku na eka aina he 6300 ma kahi o ka $250 o ka oka hookahi; ma kona manao nae; o ka $300 o ka eka ke kumuhuai pii loa.

            Iua no ka hooliloia aku o kela mau eka aina malalo o ka hoolimalima, me kela mau dala nunui ae la o ka eka, ua hooia hou ae ke Kiaaina, e loaa ana i ke aupuni, ma kahi o ka $2,500,000; oiai hoi ma keia wehe ana aku i mau home hookuonoono, e loan wale ana no wale ana no ma kahi o ka huina o $500,000. No keia huina dala nae, aole ia e holo aku ana i ke aupuni, aka e hoi hou aku anano i ka aina, no ka hana ana i na alanui ame kekahi mau hana hou e ae, nolaila aole he wahi dala e koe iho ana i ke aupuni; ua poina nae ke Kiaaina, i ka noonoo ana iho, mai ka poe hookuonoono ae e loaa ai ke dala i ke aupuni, ma o na dala auhau la.

            I ka lawe ana mai a noonoo i ka waiwaii‘o o ka aina e hoouonoonoia aku aua, me na hooikaika ana ma ka aoao o ke aupuni, e loaa na kulana holomua i ka poe hookuonoono, ua hoike ae ke Kiaaina i kona piha kahaha loa no na ku e a ko Hawaii poe.

            No na mea hoi e pili ana no kona waiho ana he hoololi no na kanawai aina e ku nei imua o ka ahaolelo e pili ana i ka hookuonoono ana, ua hoole ae oia i kona lawe ana ae he keehina o kela ao.

            Ma ka aoao e apono ana i ke kanawai e k nei i keia manawa, wahi ana, he nui no ka poe mahalo a he nui no hoi ka poe makemake e hoololi, o kona manao maoli nae, he mea pono e hoaoia ke kanawai no elua makahiki, a in a e ikeia ae ana ka holopono ole, alaila he kumu maikai ia e hoololi ai.

MAKEMAKE I HALEKULA HOU

MA WAIMEA, HAWAII.

Oiai he heluna nui o na keiki hula a na makua o na aina home hookuonoono ma Waimea, Hawaii, a he loihi hoi kahi e hele ai i ke kula, ma kahi o ka elima mile, na hooikaika na makua e noho ana ma kela wahi, e loaa on a halekula malaila, aole nae he loaa iki, a ua kau aku ko lakou manaolana i keia manawa, maluna o ka ahaolelo e noho mai ana i keia makahiki ae.

            I ka manawa i kaahele ai na hoa o ka ahaolelo i kohoia mai nei o Hawaii a hoea i Waimea, ua hapai mai o William Notley i ke kumu hana e pili ana i halekula no na keiki a ka poe e noho ana ma na aina hookuonoono o Waimea. Wahi ana, aia ma kela wahi na keiki i hiki aku ma kahi o ke kanaka ka nui, a i wahi e loaa ai ka hoonaauaoia ia lakou, e hele ana kela mau keiki no na mile loihi, i ka ua ame ka wela o ka ia, aka i kekahi manawa, e au‘a maoli ana kekahi mau makua i ka lakou mau keiki e noho i ka hale, no ka ua.

            Ma ka manao nae o ka Lunamakaainana Otto Rose, ua apono loa i kela manao e kukuluia kekahi kula no na keiki a ka poe hookuonoono, ma kahi kokoke loa, i ole ai lakou e hele i kahi loihi, a i hoopauia ae ai no hoi na pilikia i ikeia o ka wa i hala.

            I ka manawa ua, wahi ana, e hele ana kela poe keiki me ka pulu o ko lakou mau lole i ka ua, me ia pulu no e noho ai maloko o ka halekula, ahiki i ka hookuu ana o ke kula, he hana pilikia hoi no na keiki, e loaa mai ai i ke anu.

            Ua hooikaika mua no ka na makua o Waimea, Hawaii, e loaa i kula hou no na keiki, aole nae he ae iki o ke Kahukula Nui Kinney, nolaila aia a noho mai ka ahaolelo, e waiho ae ana na makainana o Waimea i kekahi noi, no kekahi haawina dala i wahi e loaa ai he halekula hou, ma ka aina home hookuonoono malaila.

            ke ano e hoopiliia ai lakou ma ka hooponopono ana i na mea e pili ana i keia kaua. Aole wale no e pono ia kakou ke hoomaopopo ia lakou, aka he mea pono e loaa ia kakou ka manao koa e hana maluna o na mea a kakou i maopopo ai Mahope nae o ko'u hoopuka ana ae i ka huaolelo ‘Koa,' ua oili ae la iloko o ko‘u noonoo, me ka nui o ka manao koa e hiki ai ke pale aku i ke ko ano o ke au o ka hoopono e holo nei'i keia manawa ma ka honua, mamua o ka ae ana aku ia mea.

            "Aole anei hoi e hiki ia'u, me ka manao kui‘o ame ke ano hoaloha ame ka makee ke kalokalo ae no kou ola ame ke ola o ka Moiwahine ame ka holomua o Pelekane."

E HOOLA I KELA KUNU

            I kou wa e loaa ai i kekahi kunu hoopilikia, aole o kona manao, ua loohia oe i ke akepau, a i ole e loohia aku ana paha oe, aka o kona manao, ua hoopilikia aku kou mau akemama, nolaila he mea maikai ke kaa ana ma ka aoao o ka palekana, a e lawe i ka Laau Kunu a Chamberlain, mamua o ka lohi loa ana. Eia ke kuaiia nei e ka poe kuai laau lapaau apau, o Benson Smith & Co., Ltd., na akena no Hawaii.-Hoolaha.

HE HOOMANAO LIHALIHA NO KA

MAKOU MEA ALOHA I HALA

            E Mr. Lunahooponopono:-Ke noiia aku nei kou oluolu ame kou ahonui e ae mai i wahi kowa iki o na kolamu o ke Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii no keia moolelo lihaliha no ka nakou mea aloha i haalele mai la ia nakou e kumakena aku nona, no ka nea, ua hala aku la oia i ke ala hoi ole mai a haalele iho la ia makou e aku mua me ka naau mokumokuahua.

            Elike me ka maloo ana o na mea ulu i ka wela o ka la kukanono ka makalii, elike me ka mahu i pua nalo aku, elike hoi me ke ao kaalelews e lele ana a nalo aku, pela no i nalo aku ai na maka o na makou mea aloha ma a makou aku no na kau a kau.

            Aloha ka lea i ka pane mi; aloha na maka i ka nana mai; aloha no hoi ka akoakoa pu ana ae a nalo aku la; e uumi iho ana i ka waimaka aohe paa. Ehoonaniia ke Akua mana loa ma na lani kiekie loa, he malu ma ka homa, he aloha no i kanaka," a no ka mea Nana no i hooulu a Nana no e uhuki.

            Ua hanauia oia ma Kalae, Molokai i ka la 5 o Feveruari, 1845 mai ka puhaka mai o Kalakahuna, koaa luaui makuakane, ame Kamakoea, kona makuahine, a ma kona minuke hope loa a haalele mai i keia ola ana ua piha iaia na makahiki he 73 ame 10 mahina. Ua haalele mai i keia ola mauleule ana ma kona home ma Kamoiliili ma ka hora 3:15 p. m. o ka la 20 Dekemaba, 1918, iloko o kona mau la kanikoo.

            Ua mareia o Mrs. Kahanui me J. Kawaihoa i ka 1863, a mailoko mai o ko laua mau puhaka he eno mu keiki, he elima o lakou i hala mua e ku, a hookahi wale no i koe e ola nei, oia o Abraham Kawaihoa; he elima wale no mahina o kaua moopuna wahine ilalo a ukali aku la no hoi oia mahope on a.

            He hoahanau kupaa kahiko loa oia no ka Ekalesia o Kawaiahao, a ma ia hoomna no oia i ku ai me ka luli ole i ka hoohuihuiia mai e na paahana o na hoomana e ao a moe aku la iloko o ka manaolana e hui aku ana oia me kona Haku aloha, a maloko o ka ilina o Kawaihao i hoomoeia aku ai kona kino lepo no ke kali aku i ka e le a ka anaela no ka hoala ana mai i na poe apau.

            No na hoaloha ame no makamaka i haawi mai i ka lakou mau makana pua, a i komo pu mai hoi e kumakena pu me makou, a i hahai pu aku ma ka huakai hope loa o ka makou mea aloha. a ia Lunakanawai S. Hookano hoi no kana mau kokua he nui i na mea i hala ma na ano apau, na ke Akua lokomaikai e kiai mai ia kakou apau.

            Ke haawi pu aku nei makou i ka makou hoomaikai i ka lunahooponopono ame na paaana a pau o ke Kuokoa, ka Hoku malamalama o ka Pakipika.

            O makou i ho no me ka luuluu.

                        KALA KAAIHUE.

                        ABRAHAM K. KAAIHUE,

                                                Me ka Ohana.

KAHEA AHAHUI EUANELIO PAE

AINA O KA HOOMANA NAAUAO

            E ike mai auanei na lala apau o ka Ahahui Euanelio Paeaina o ka Hoomana Naauao o Hawaii, ame ka poe e ae i kuleana ma ua ahahui la, ma keia ke hoikeia aku nei ka lohe e noho ana ka ahahui i hoikeia ae nei nalu ma ka ia 22 o Ianuai, 1919, ma ka uakini o Kekupaianaha o ka Malamalama o ka Hoomana Naauao o Hawaii ma Kauna kakai, Molokai.

            Nolaila, o kela ame keia lala i kuloana i na hana o ua ahahui la, e hiki ae ma ia la, a ma kahi i hoikeia ae nei maluna, me ko oukou mau makaukau no na hana o ua ahahui la.

            Ke kauoha pu nei i kela ame keia ahahui, e koho i ko oukou mau elele aole e emi iho ko lakou nui malalo o ka nui o na ahahui.

            E hana i ka oukou mau hoike peresidena ame na hoike elele ame na hoike e ae mai ka mahina mai o lulai 1, a pau ma ka la 31 o Dekemaba, 1918.

            O na hoike pau ole apau ma ke kau i hala, e loheia no lakou ma keia kau i hoikeia ae nei maluna He mea pono i na lala kumau apau o keia ahahui ke hiki ae ma ka manawa o keia ahahui e noho ai.

ROGERS KEKUEWA,

Kakauolelo o ka Ahahui Euanelia Pae

aina o ka Hoomana Naauao o Hawaii.

LILO KA HOOLIMALIMA I KA MA-

HIKO O WAIMANALO.

            Ma ke awakea o ka Poaono nei i lilo ae ai i ka mahiko o Waimanalo ka hoolimalima i koe o na aina aupuni ma Waimanalo, no ka huina o $52,500.

            O ka mahiko no o Waimanalo ka mea nana i kanu i ke ko maluna o kela mau aina, malalo nae o ka hoolimalima ia J. A. Cummings. Ua kuaiia ka hoolimalima o kela mau aina ma ke kuala ma ka Poaono i hala, a lilo i ka hui mahiko o Waimanalo, nolaila i ka wa e pau ai ka manawa hoolimalima i koe, iloko ae nei o ka makahiki 1920, me ke aupuni Teritore ponoi ka mahike, e hooponopono aku ai, in a paha ia no ka hoolimalima houh ana i kela mau aina, a i ole, no na mea paha e pili ana i ka hookuanoono ana.

            Ua noho hoolimalima mua ka hui mahiko malalo o J. A. Cummings, ka mea iaia ka hoolimalima o na aina ma Waimanalo, a he elua ae nei makahiki i hala, ua manao o Kiaaina Pinkham e wehe aku i kela mau aina no ka hookuonoono ana, a o kekahi manao hoi i wahi hoomoana no na koa, eia nae aole he mea i hooholoia, a oiai he elua makahiki okoa i koe o ka hoolimalima, aia a hoea mai i kela manawa, ia wale maopopo ai kekahi hana no kela mau aina.

 

            BRUSSELS, Jan. 6.-Na na nupepa o onei i hoolaha ae i keia la e holo aku ana ke Kadinela Mercier no Amerika iloko o kekahi manawa kokoke ma nei hope iho. Aohe i hoikeia ae ma ke akea ka manao o ka ke kaulinela huaka'i makaikai i Amerika.

HOOMAKAUKAU NO MUA AKU NEI

            E Hoao e Hoomakaulii Ano---E Malama i ke Dala e wehe i Buke Banako H@ahu me ke

CHINESE-AMERICAN BANK

ANANA AKU I KA ULU O KAU DALA

NA PAHU DALAao ka Hoolimalima

$1.00 no ka Weke Ama i ka Hoahu

Kihi o ke Akoni Moi me Nuuanu

Kela Laau Kamahao

B. B. C.

I Aponoia e na Kauka Kaulana he nui am na Kanaka iloko o na oihana a ka lehulehu.

He lolna akeakamai no ke kumu mahalo nui-he palekana mai na walawa minerala mai. He laau o na launahele i huiia nana e hoomaemae a e hooikaika i na meapaahana holookoa o ke kino. hoomaemae i ke koko, hoola i ka ma'i o ka opu ame na aalolo, ke akepaa, na puupaa ame ka puumimi, e hooikaika ana la i ke kino a oi ae mamua o na ma'i e hoopolno mai ana. He laau hoonaha maikai, a he laau hoopau i ka lepopaa, ke kumu hoohikiwawe i ka elemakule ame na ma'i e ae. O ka poe nawaliwali a haalulu e hoopomaikaila ana lakou mahope o ka inu ana no kekahi mau pule kakaikahi. E hookomo ana ka B. B. C. Iloko o ke klno i ka ikaika hao ame ka ikaika o na ia opio. Ua. hoolala e ka B. B. C. na ma'i piwa. ke grippe. ke anu, a i ole ka piwa ha'iha'i Iwi.

            Ma na halekuai laau ai. Kumukuai $1.25, 6 no $7.00.

Keena Kuai Laau B. B. C., 161

            Alanui Moi, ma Ewa o ka Makeke Kuai I'a, Honolulu T. H.

            WAKINEKONA. Dec. 29.-He umikumamuha mau mokukaua pilikua ame umi mau mokukaua holomama i hookauwaleia e kee keena kaua i keia la no ka hoihoi ana mai i na koa America no ka home.

            WAKINEKONA, Dec. 29.-O na materia kaua a pau i paa i kka hopuia e na koa Amerika ma ke kaua ana maloko o Palani ame Belgium e hoihoiia mai ana i ka home a e hooliloia aku ana elike me ka ka ahaolelo e kauoha, mai ai, wahi a ke kakauolelo kaua Baker i keia la.

KakelameKuke

(KAUPAL@NAIA.)

Poe Kalepa mai

            ke Komisina

-A HB-

Poe Agena no na Mahiko

Lehulehu

Pa Hale Kuai

            $1,506-Hale me 6 rumi ame hookahi eka aina ma Kalihi-uka. Hookahi mile ial ke Alanui Moi aku.

            He wa maikai loa keia e loaa ai kekahi hale ame ka apana aiua nui e hiki ai ke mhiai i kekahi mau meaai, me hanai holoholona pu.

            He mea hiki no ke hooponopono ia ke ano o ka uku ana.

            Heaha la ka mea hiki ia oukou he uku mua ia'u no keia mea maikai@

            Hele koke mai e ike ia'u.

PAULO KALAUKA

(@ E. R. Strauch)

Waity Bl@g. Helu 74 Alanui Moi.

NUPEPA KUOKOA

No ka makahiki (one year) $2.00

No eon mahino (six months)…1.00

            O na Dala ame ma Hoolaja Apau e hoouna pololei mai i ka AVERTISER PUBLISHING COMPANY, LITD. wale no, P. O. Box 208, Honolulu, T. H.

            Enterered at the Post Office at Hono lulu. T. G., as Second Class Matter. CHARLES S. CRANCE….LUNA NUI

HOIKE NO KA HOOLOLIIKA INOA

            mahope aku a ma ka la mua o Ianuari, 1919, ehoololiia ana ka inoa o ka Hui oleloia i ka.

            ADVERTISER PUBLISHING COMPANY, LIMITED.

            He o ia mau no ka oihana a ka Hui ma ke ano he Poe Pa'i, Hoopuka. Humu buke, Pa'ikii me Kahakii a Hana Kuni.

            Hoouna mai i na hookaa dala apau ame na hoolaha ma ka inoa o ka hui i oleloia, Helu 217 S. King St., Honolulu, Hawaii.

KE ALAHELE E LOAA AI KA PONO KOHO AINA I NA KOA.

            No ka pono o na koa e huli hoi aku ana no ko lakou mau wahi, ma na mea e pili ana i na aina hookuonoono, me he mea la, ma ke kau ahaolelo kuloko e noho mai ana e laweia ae ana he mau keehina i wahi e loaa ai ka pono koho mua i na koa, i mau aina hookuonoono no lakou.

            O ke alahele i manaola, o ia no ka waiho ana aku he noi i ka ahaolelo lahui, e hoololi i ke kanawai aina e ku nei i keia manawa i hiki ai ke loaa ka pono mua i na koa.

            Wahi a ka Loio Kuhina Irwin, o ke kamailio ana ae, ma ka Poalima aku nei i hala, ua kakau mai kekahi o na hoa o ka ahaolelo e nho mai ana iaia e hoomakaukau i kekahi hila kanawai, no ka wiho ana aku imua o ka ahaolelo kuloko, maluna o ke kuleana koho o na koa i na aina hookuonoono, a o ia nae kana i olelo ae ai, he nui na pohihi, e pono ai e hoololi mua ia ke kanawai aina, a oiai nae aole on a manawa e huli nui ai no keia mea, o kana wale no i hoomaopopo, he pono e waihoia aku he olelo hooholo hui i ka ahaolelo lauhi, e noi aku ana e hoololiia ke kanawai aina, i hiki ai ke hoololiia ke kanawai aina, i hiki ai ke hookona ka manao, e loaa i na koa he pono koho mua i na aina aupuni i mau home hookuonoono no lakou.

            O kekahi ninau pohihi ana i ike, o ia no ka uuku o na aina aupuni @ weheia aku ana no ka hookuonoono ana, e lawa ole ai na koa, in a no ka ae mai o ka ahaolelo lahui e loaa ia lakou ka pono mua e koho i na aina aupuni.

Haawiia ka Mahalo i ke Kenerala McArthur

            WAKINEKONA, Dec. 29.-Ma ka palapala a ka Mekia Kenerala Hoher o ka hoouna ana ae i ke Kenerala Pershing e apono ana ia no ka hookohu ana ae ia Douglas MacArthur ma ke kulana Mekia Kenerala, wahi ana ua hanaia e ke Kenera'a MacArther ka hana koa a kupaa loa, a ua hana hoi i kekahi kumu e hoohalike aku ni no ka hana no ka Mahele 42 a no ka pualikoa America holookoa.

            "Ma ko'u manaoio ua oi aku ka nui o na koa malalo kana hoomalu ana maluna o ke kahua kaua mamua o ka na kenerala e ae iloko o ka kakou puali koa me ka holopono loa o ka hookeleia ana, "wahi a ke Kenerala Hoher.

            "Ua loaa pono i ka Mahele 42 ka hahana piha o ka hoouka kaua anu mai a na koa Kelemania maloko o ka mahele o ka laina Champagne iloko o Iulai i hala, a mamuli o ke akamai ame ke alakai kino ana a keia ke nerala i loaa ai ka lanakila nui," wahi a ke kenerala ma ka hoopauia ana o kona manao.

Hoao o Hoololi i ka Manao o ke Kais i Pau Aohe nae he Hiki

            PARISA, Dec. 28.-Ua haawiia aku e ke Keikialii Alabati o Menaco i keia la i ka Nupepa Associated Press kekahi kope o ka palapala ana o ka hoouna ana aku i ke Kaisa i pau, o kekahi hapa o ia palapala oia keia: Ko kama@ho aku noi @u mo ka manao maikai kulo mahope @ ka hala ana o nu makahiki he umi-kumamahiku o ko'u hooikaika ana me ka hoao hoomalamalama aku ia oe @ lilo ana oe i kanaka hakaka kiekie loa o na manawa apan in a i alakaiia kau mau hooikaika ana e hoopauia ae ai na hana kaulike ole e hookaumaha nei maluna o Europa, a ua haawi hoi i kou mana no na mea i manao wale ia aku no ka pono, ke kaulike ame ka maluhia. Aka nae ma kahi o kou imi aku no ia mau mea ua hoomau aku oe i kau mau hana ano holoholona maa mau o ke ano moi o ka oihana koa ahiki i kou kauoia ana aku e Kelemania ilalo iloko o kona mau manao hoopunipuni me ka paniia o na maka a paa."