Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 21, 23 May 1919 — MA KE KUPONO KA NANA AOLE MA KA ILI [ARTICLE]
MA KE KUPONO KA NANA AOLE MA KA ILI
Ma na koho baloka aku nei i liala, ua hoala mau ia mai ka ninau: "E Nana ika Ili," ma ke ano he maunu paliele ia, imua o na mana koho Hawaii, i mea e loaa ai ke kakoo i kekahi Hawaii. 0 ke kumu i hoalaia mai ai o keia ninau, "Nana i ka Ili," mamuli 110 ia o ka hopohopo o ka poe n.a lakou e kalahea ana i,keia ninau, aole e loaa aku ana i ka moho a lakou e hooikaika ana, na baloka o na kanaka Hawaii, nia kona mau ano kupono, pela iho la i hapaiia mai ai ka manao hookae ili 0 na mana kolio, i wahi 110 lakou e koho aku ai i ka Hawaii, me ka nana ole ae i kona kupono a kupono ole. . . Ua ku mau aku ke Kuokoa a ku-e i na'hana o keia ano: "Nana i ka Ili," o keia kekahi ona hana ku i ka hoohaahaa. E pono i na mana koho, ke noonoo ma ke ano ame ke kulana o ke kanaka, aole ma ka waihooluu'o kona ili. E lawe mai lakou a noonoo i kona mākaukau ame kona hoopono—aole hoi no kāhi o kona makuakane a kupunakane paha i oili mai-ai. Aole nae keia he mea e hoike mai ana, e kapae ae na Hawaii i ke kahea ana mai o ke koko, no ka mea-ua oleloia: "Ua oi ae ka manoanoa o ke koko 1 ka wai/' he olelo kahiko'keia a he olelo oiaio loa. 1 ka manawa e ikeia ai ke "kupono" o kekahi kanaka Hawaii opio, ma kona makaukali a hoopono, a ku mai imua o na mana koho me ka nbnoi ana mai i ko lakou mau haloka, no ana aky iaia, no kekahi. kuali)a : kiekie, e pono lakou e haāwi aktl i ria',kakQQ piliā ana mahopē ōha, a e hoonoho aku iaia 'mā. kela, kulanā; he hpike ana mai ia, 110 ko lakoii /īāāheo nona; a hāaheo hoi ma ka hookau ana aku iaia ma kahi e hiki ai iaia ke hooiaio mai, he hiki no i ka Hawaii ke hooko i na hana me ka makaukau piha, ke hoonohoia aku oia ma ia kulana. O keia ke alahele e kokua aku ai e loāa ka hiokele aupuni maikai, ma ka hoohoihoi ana aku i ka manao o na kanaka Haw'aii opio e ae, e hookupono ia lakou ihp. He m&a pono i na manā koho o na lahui apawl e koho ia'._Willia'iti'H!;rLoi6;Kala'na, ke maiiap lakou, oia ke kanaka kupono loa; no na Hawaii uae ka oi loa aku o keia hoeueu ana e hana pela; i lioohoihoiia na kanaka Hawaii opio e ae, e hookupōno, a no ka hooia pu ana aku imua o lakou, ina e hoike mai ana lakou i .ko lakou hoopono a makaukau, e mahalo ana ko lakou mau hoa makaainana ia mea, a e.hooiaio āku ana ma ka hoohanohano ana ia lakou. k E lilo ana i mea no Honolulu nei e mahalpia ai ma ke ano lāula; aka he hanohano hiwahiwa ke loaa ana i na Hawaii, ke kohoia o William H. Heen i Loio Kalana no kakou.