Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 39, 26 September 1919 — E HOOIKAIKA I NA KEIKI A KAKOU I KA NAAUAO [ARTICLE]

E HOOIKAIKA I NA KEIKI A KAKOU I KA NAAUAO

He mea na keia pepa e hauoli nei, ka loaa ana r»iai <> na hooia ana mai ke Kahukula Nui \ aughan ?uacCaughev mai, no ka nui o kona makemake e loaa na kuinukula no na kula aupuni o kakou, maiwaena mai o na Hiiwaii naauao ame na hapa Ha waii, a no keia kumu, ua konoia mai makou, e hoeueu aku i ka manao o na makua Hawaii, ame na Hawaii opiopio e ulu ae nei, e makee i keia manao, a e lilo lakou i poe hooikaika ma ka huli ana i ka naauao. I Iloko o kela ame keia makahiki i kaahope aku r»ei, ua ike mau kakou i ka lawa ole o na kuniu- j kula, no ke a o ana ma ko kakou mau kula aupuni, :.o ia kumu. i kikooia aku ai kekahi poe kumukula| ma Amenka, aka ina e lilo ana ko kakou poe ka-1 naka opio ame na wahine opio i poe makemake i keia oihana, e hoea mai ana i ka manawa e hiki 1 a ; ne» ia Hawaii nei ke hoolako i na kumukula ma-, kaukau, e kauka'i ole aku ai kakou i na malihini i mai kahi mamao mai. Ma keia komo hou ana ihol l;i o ke kula, aia ma kahi o ka hookahi haneri mau kulana kumukula i hiki ole ke hoopihaia, oiai he heluna nui o na kumukula i upuia aku ai mai Ame-1 īika mai, aole lakou i hoea raai i ka wa e hoomaka ai na kula, nolaila ua hiki ole ke weheia kekahii mau kula ahiki i ka loaa ana o nfa kumu kupono; ; no kekahi mau kula e ae, ua hooponopono ia ae ma kekahi ano, e hoonele ole ia ai na keiki me na haawīna hoonaauao i manaoia no lakou. ] Ua mahalo nui ia na kumukula Hawaii ame na hapa Hawaii, no ko lakou makaukau ma ke a'o. ana, me ka loaa o ka holomua ma na haawina hoo-l naauao i na haumana maloko o na kula e a'oia ana e lakou, o kekahi kumu o ka holomua, mamuli no, ia o ka maopopo loa i na kumukula Hawaii, ke kulana o na keiki ma Hawaii nei, me ka lilo hoi i hana paakiki na na kumu malihini ke a'o anā ia lakou, koe wale no a he poe i hiki ke heluhelu a ke kakau me ka maopopo loa. O keia kekahi oihana pookela loa a na Hawaii e hoohemahema ole ai, no ka mea he oihana ia e haawi aku āna i ka ike, ka naauao ame ke akamai iioko o na keiki Hawaii, a he mea no hoi na kakou e haaheo ai, ka ike ana eia kekahi poe Hawaii ke noho poo mai nei ma kekahi mau halekula nunui,' he hoike ana mai keia, ina he ikaika ka noonoo iloko o ka hapanui o na Hawaii no keia oihana, e hoea mai ana ka la, e noho poo ai he heluna nui o ko kakou poe kanaka naauao, a poe wahine naauao, ma na kulana kumupoo no ko kakou mau kula aupuni. Ua maikai ka uku o na kumukula i keia manawa, i oi aeiimua o kekahi mau oihana e ae, aole makou i ike i ke kumu e makemake ole nei ko kakou poe keiki Hawaii i keia oihana. koe wale no ka piikoi ana aku i na oihana okoa. a makou nae e maiiao nei, he noonoo hawawa loa ia, no ka mea he nui ka poe i kauka'i aku i na oihana kiekie, o ka mea nae i ikeia, ua alualu aku lakou me he alualu ana la i;a kekahi mea i ka wailiu-la, me ka pau wale o na manawa maikai i ka hoomaunaunaia.

O ka pilikia nui no nae a makou i ike ai, no na keiki Hawaii, o ia ke akenui ole i ka ike ame ka j naauao, o ka hapanui o na keiki e komo nei maloko e kc kula ao kumu, o na keiki Kepani, na Pake ame na Korea, me na hapa Hawaii, a he pakeneka haahaa loa ona keiki Hawaii oiaio; a o na Hawaii kakaikahi i hookuuia mai me na palapala hoomaiKai, ke noho a'o mai nei lakou ma na kula like ole; < iai nae, ina«he nui na keiki Hawaii e komo nei' maloko o keia kula, no ke a o ana i ka makaukau <» ka oihana kumukula, me ke kanalua ole ia makou ke olelo ae, e noho mana ana na HaWaii ma ka oihana hoonaauao maanei nei. Ua loaa ka manao hoolana ia kakou na Hawaii ma o keia kahukula nui hou, ma ke poo o ka oihana hoonaauao ma Hawaii nei, no ka mea ua ku okoa rr.ai nei oia imua, a hoike mai i kona manao kokua ia kakou na Hawaii, ma ke ake ana mai e loaa nui r.a kumukula Hawaii; a ma kekahi olelo ana ae! hoi, e pau ke kauoha ana i na kumukula i Amerika,' aka na Hawaii nei no e hoolako i kona mau kumu ! kula ponoi. Ua hoalaia mai kekahi manao, iloko o na manaaku nei i hala, no ke kikoo mau ana aku i na l umukula, i puka pono mailoko mai o na kula a'o kumu ma Amerika, i mau kumu no na kula o Hav aii nei; aole nae he kumu o ka hoalāia ana mai e kela manao, no ke kokua ana aku no ia a koonei poe, i ko lakou auna iho; a makou e manao nei, aole loa he pololei o ka noonoo ana pela, oiai ko kakou poe kanaka opio ame na wahine opio e hoonaauaoia ana ma ko kakou kula kumu maanei nei. O oukou e na makua, he poe keiki ka oukou e hoouna nei ik>ko o ko kakou mau kula, e lilo oukou ī poe hoeueu a hooikaika i ka oukou mau keiki, ma ka imi ana i ka naauao, ina paha ia, aole ma ko lakou-lilo ana i poe kumukula, aka e pii ae lakou a' noho ma kekahi mau kulana iloko o ko kakou mau aupuni kuloko, a i ole, iloko o na oihana lehulehu iloko nei o ka aina. Ke pii mai nei na lahui mawa'no ae o kakou ma ke kulana naauao iloko o keia mau makahiki, pehea, pela iho la no anei kakou e ku malie ai i kalii hookahi, a e nee aku ihope me ka hookuu aku i ko kakou mau hoa lahui, e holokiki, ma na ano apau e ke ola lahui ana? Ea, ua ili aku ke ko'iko'i maluna ou e ke kanaka Hawaii ame ka wahine Hawaii, ke ku ana mahope

o kau niatt : keiki, a kokua aku, ma ka hoonaauao ana ia IĀUHU 'Hlk na anuu kiekie o ka ike; a e hooli)o ia lajcWr'hiau alakai no keia lahui, elike me ka nee%\S'fō ke au o ka maiiawa e ikeia nei.