Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 22, 3 June 1921 — He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona [ARTICLE]

He Moolelo no ko Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona

' O. he keu iho la ko'u makemake i nei manawa ina e loaa ana kekahi wai hu'ihu'i mai kela muliwai mai," i hoomau mai ai o Mrs..Simoa i kana kamailio ana, "a ke inānao nei au aneane aku la 110 hoi e pala k'a ohelopapa maloko o kela aina hanai holoholona ma ke kuahiwi Panata, a pela ])U me ka ohelo laau. e Habati, ina no kou hiki ma kela puu ,aole e nele ana kou makemake i ka ike aku i ka pala mai o kela mau huaai ma kela ame keia wahi ma ka Adironadaka!" 1 kona hooki ana iho i ke kamailio iina, he uuku ola kana kilima o ka ai ana-iho, a hina hou aku la iluna o ka uluna 110 ka maluhiluhi a nawaliwali loa me ke kani pu ana iho 0 kana uhu, ke uhu a ka mea i pau ka manaolana, a ke nao--1100 la hoi.o Helena, no ka nui o ka makemake o kona makuahine e hiki hou i kela wahi home kuahiwi o laua, i hele aku ai oia iloko o ka uiulaau kahi ana e hele mau ai i ka holoholo 110 ka hoomaha ana, a lohe aku hoi i ka. owe mai ka wai o kahi inuliwai, kahi a laua e kii mau ai i wai e inu. Noi aku la o Helena i ka makuahine e liookuu mai iaia 110 kona hoihoi ana aku ike kilima iloko oka halekuke, 110 ka mea, ua hiki ole hou iho Ia iaia ke noho loihi malaila a e lohe a e ike aku hoi i ka auwe ame ke kani mai o ke uhu kaumaha a makuahine, a maloko o ka halekuke 1 loaa aku ai ua o Heīena ia Habati ma ia hope iho, i ko Mrs. Simoa manawa i pauhia aku ai i ka hiamoe, a e.lolieia aku ana 110 hoi ka.,nonolo mai o kona puu. "O, e lielena, e hoopau oe i kau uwe ana," i noi iho ai oia me ke kulou ana iho ilalo a paa iho la i na lima haalulu o Helena, a hainphamo iho la me ka malie loa. "E hoolohe niai.oe/ 3 no ka mea, he nuhou maikai ka'u e hoike aku.ana ia oe. Ua hana aku au i kekahi hana me ko'u kauoha ole ia inai e h'ana aku, aka ua manao no nae au ua pono no ia hana ana a'u. "Ua liolo aku nei au i loka i keia auwin'a !a, a ma kekahi aina hanai holoholona a mahiai, ilaila au i lohe mai nei i kekahi hale hoolimalima eono dala o ka pule, pau pu na lilo o ka noho ana ilaila ame na lilo o na meaai. "Ua noi aku nei au 110 kekahi mau rumi hamama a nui 0 ka ea, oia na rumi kupono 110 ko makuahine e noho ai, hoole mai nae oia ia noi a'u, a makemake ana oe 1 nei manao a'll i hoakaka aku la, alaila hoike aku au ia Mrs. Naita, ka wahine a ke kanaki nona kela hale, ma ka Poakahi. E ae mai oe ia'u e hana aku i nei hana no ko olua pono. Aole anei oe e ike iho ana he mea pono loa. ia e hanaia aku ai 110 kōu-makuahine?" wahi a Habati me ka inanao kyoo a manaoio oiaio no ka pono o Mrs. Simoa. Aohe a Helena pane no keia mau hoakaka aku a Habati. ke kulou la no oia ilalo ana ka waimaka no e hiolo. Aia o Habati maluna o kona mau kuli kahi i kukuli ai maluna o ka papahele ma ka.-aoao o Helena ia manawa, a no ke kau mau aku o ko Helena lima maluna o kona. ua hoopiha Joa iho la o Habati i ka hauoli no ke pale ole aku o Helena iaia, apo mai 4a kekahi lima. o ua Habati ma ka puhaka o Helena, huki aku la i ke poo o Helena a kau maluna o kona poohiwi, a paa.iho la elike me ia ahiki i ka loaa ana ae o ka maha ia Helena, a akakuu loa mai la no hoi kana uwe aua. . . No ka ike o HeJena o Habati wale no ko laua hoaloha ia manawa, a 0 ka 'mea wale.no hoi i hiki e haawi aku ia laua i na kokua i ko laua manawa o ka pilikia, aohe on| pale aku ia Habati ia manawa. a hala nae kekahi manawa. alaila aea pono ae la kona mau maka iluna, holoi ae la i na waimaka e kiheahea ana mai kona mau papalina a i iho la:

"Lokomaikai maoli no oe e Habati ia maua iloko o keia wa kupilikii loa!" wahi ana o ka mahalo ana iho; "ua piha 110 oe o ka holo ana aku nei i loka i keia la no ka huli ana j liale nb. maua e noho aku ai! He mea oiaio keia a'u- c olelo aku nei ia oe o ka hoaloha e kokua inai ana, iloko o ka manawa pilikia a nele, oia ka hoaloha oiaio, elike me oe e Habati." "Alaila e ae mai ana anei olua e hoi aku i kela wahi e noho ai. e Helena, no ka mauawa?" i ninau iho ai o bati. "E hoike mai oe i kou ae, i hiki ai ia'u ke kelekalapa aku ia Mrs. Naita e hoomakaukau mai i kela hale no olua e lioi aku ai." v Aohe pane koke ae o Helena, o ka ula nae o kona maupapalina kana o k.a fibike aua ae. Aohe a ua/o llabati hoakaka lAai 110 ka mea e pili ana i ko ma pani aku, i kana mau. elala e hoolilo aku ana 110 ka hoolimalima ana ; i kela hale ana o ka huli ana ma Īoka,, aohe no hoi o Helena haupu ae no'ia hoihoi hou aku o la.ua i ka ua o Habati mau elala māhope. Eia nae. ua lilo keia manao o Habati i hoakaka mai la iio manawalea ana«mai ma. ke an'o aloha i kana maii': dala no ke kokua ana ia laua i mea hoehaelia Joa i ko noonoo, ia manawa ke ulu mau la ka. hilahila iloko ona, he h.ana maikai a piha aloha loa keia i;haawtia aku la ia laua, eia nae, o ka noonoo ana ae no ka .hiki -iaia kē pani hou aku i ka Habati mau elala e hoolilo aku ana, he mea hoehaeha loa iho la ia v i kona noonoo ia manawa. Hookahi wale no alahele e hiki ai iaia ke hana aku, oia hoi e nana aku oia i nei hana liloha a lokomaikai a Habati< ma. ke he aie no laua, aia a hiki i ka manawa e loaa āi o ka laua elala, ia manawa e hoihoi aku ai i ka Habati. Eia nae, ma- ke ano hea ana la e loaa ai ke dala e hiki ai ke hookaa aku? He ninau pohihihi loa ia iaia ia manawa. Haalulu ae la kona wahi kino i ka manawa ana i pale ae ai i Ua lima o. Habati e apo aku ana iaia ia manawa. "Eono dala o ka pule, alaila ua like ia me umi-kumama-lua dala.no .maua a elua no ka pule hookahi. a e noho aku ana no hoi maua a.komo loa iloko o na la o ka haulelau, a mawaho ae o ia mau hoolilo aia na lilo e ae, oia hoi ka hoihoi ana aku i nei mau lako hale i kekahi hale a he mau lilo nui no ia e uku aku ai," wahi ana i noonoo iho' ai. ' ■ * , • 1 "E Habati, i'na ka'u noonoo ana iho la e hiki ole ana ia maua-ke uku ia oe 110 kou mau hoolilo apau, ke kanalua nul iif• i au no ia me*; i ka nana aku he hana ko ikoi- maoli ia i ko'u manao. a eia nae, ke ike aku nei an, elike me kau t oleio mai nei, h.e mea pono loa no mama ke hoololi 1 kahi noho: he he haha pono i'o 110 ia, aka o ka ninau, pehea ana e hiki ai ia inaua.ke hookaa aku i kau mau dala nui e hoolilo ana rio nei nee ana aku o maua. , , "O, e Helena. mai noonoo iki oē ia mea lie aie īa no olua, 110 ka mea, aole o'u makemake e uku mai-olua ta u no keia mau hoolilo a paii. aole o'u makemake e hothoi hou mat ulua i ka'u Im&ii dala o ka hoolilo ana no ko olua P°n°' wahi a Habati. Ua ike oia i kahi e hot ai kana mau dala oia no ka Vilo mai:o Helena i wahine nana a ke raare ka hoi oia ia Helena la, o ka loaa mai 110 īa o ka.umi kaukani dala a Mr. Lankkasa i hoohiki mai ai e haawi mai ana iaia. ke hookoia.koha makemake, o ka pau no la 013 mau hooiilo i ka hoi mai.

Nana pono aku 1a o Helena iua o Habati nie he laj e ninau aku ana ma ke-ano lie'a ana la e hookaaia aku aii kana mau dala. *' ,\ "Aohe a- # olua hoihoi hou ana mai i ka'iAmau elala o hoolilo koe w'ale. no a hooko ole ia mai ke alahele auj i hpakaka aku nei ia oe, oia hoi, kou haawi mai ia oe na'u | a na'u ka malama ana aku ia oe ame ko makuahine," wahi a ua o Habati me ka leo oluolu loa. I Kulou iho la ko Helena mau. māka ilalo ia nvanawa.no ; kona lohe ana aku la i naolelo a Habati o ka pane ana mai.la. la manawaiua hiki'aku.oia i kahi kuhaiki loa e hiki ole ai iaia ke alo ae mai ka haawipio ana aku iaia na Habati. la manawa ua ike iho oia me ka maopopo loa i ko laua pilikia maoli, a ua makaukau oia e haawi' pio aku iaia iho i ke kanaka e noi mai ana iaia, o kana mea nui wale no ia manawa e noonoo ana o ka ike aku i kona makuahine ua hoi hou mai kona ola maikai me ia. "E Habati, ua maopopo ia oe a ua lolie pono aku nO hoi oe i ka'u i olelo inua aku ai ia oe, a oia keia,' e hiki ana' no anei ia oe ke mare i ka wahine i aloha ole aku ia oe? "Ua pane aku-au ia oe no ia mau kumu ke'ake'a apau mamua, a n'o keaha la. oe e ninau hou mai nei ia'u no. ia mea?" i pane aku ai o Habati. "O, ina e haawi mai ana oe, e Helena ia oe iho na'u, e lilo ana au i kanaka hauoli loa maluna o keia lionua! Aole loa oe e minamina iho ana mahope no kou mare ana ia'u; aole au e hoojiele ana i kekahi mea au e makemake mai ai, e lilo ana kou ola ana i ola hauoli loa me ka loaa ole o kekahi mea au e kaniuhu iho ai, a o ka.u niau mea ap.au e makemake ai e liooko mau ana au." 'Ma keia manawa a Habati e kamailio mai ana iaia ua liele ae la ko Helen helehelena a haikea, 110 ka mea. ia manawa ua piha loa oia i ka, hilahila aine ke kaumaha o ka naau, a eia nae ua hooholo oia i kona manao aole e apono aku i ka ua o Habati malama mai iaia me kona makuahine me ka panai ole aku i kekahi ul>u lawa loa no ia lokomaikai i hffawiia mai ,ari ia laua. "Aohe alahele e ae," wahi a ua o Helena o ke uhu ana ilio me ka manao kanalua no iloko ona; "ina e lawe-aku ana oe ia'u malalo iho la o ia mau ano a'u i hoakaka aku nei ia oe, alaila e lilo no au i wahine hoolohe a kupaa mamuli ou elike me ka maikai loa a'u e ike ana, koe nae kuu puuwai." Ke hauoli la ko Habati naau ia manawa no nei pane a Helena, aohe nae he hoike mai i kekahi hiohiona mawaho e ikeia aku ai ia mea huna iloko o kona naau. Ua lanakila oia i ka manawa hope, pela kana o ka noonoo ana iho. He kaua loihi no nei ana o ka.hakoko ana me ka loaa no o na ke'ake'a he nui, o keia lanakila ana nae i loaa iho la iaia he mea kaumaha ,no ke noonoo iho ma kekahi ano. no ka. mea. aole oia i lanakila mamuli .0 na manao maikai nei, aka mainuli \yale 110 o ka halawai ana o Helena ame kona makuahine me keia pilikia ko'iko'i, ina 110 koHelena halawai ole nei-me keia pilikia, aole loa e hooko iki ia ana kona makemake, aole. o Helena e haawi inai ana iaia iho i'aia. Ua.aloha oia'ia'Helena me-kona uhane apau ina no aole 0 i aloha mai iaia: mamuli o keia ae ana aku la o Helena e lilo nana e haaheo loa ana oia no kona lilo ana 1 wahine nana, no ka mea, he kaikamahine huapala o Helena a he naauao pu, a ke lilo ka hoi o Helena la iaia, a lilo pu mai me ka umi kaukani elala a Mr. Lanakasa i haawi mai ai, he pomaikai nui loa ia i kana noonoo iho, e noho ana oia me kana wahine iloko o ka hauoli, a oiai e paa mau v ana kona linia i ka liana ia manawa, a nona hoi kekahi uku-/ hana maikai loa e loaa mau'mai ana, ua lawa loa ia e noho ai me ka, hauoli, me kalke ole ia mea he nelē a he pilikia paha. •

Ina no ka hoea mai o keia mau pomaikai, wahi ana o ka noonoo ana iho, na ia mua aku 110 ia e malama nona iho. "E kuu aloha, o keia.kekahi o na manawa hauoli loa i loaa ia'u a*u i manao ole ai mamua, e haawi- mau aku ana> au i ko'll noonoo ame.ka'u malama ana maluna ou, e ike iho ana no oe i kou hilinai ame ka lelepau mai o kou alohamaluna o'u. Nolaila. ano; e hoike maopopo mai oe i ka inanawa hea au e ike iho ai ua lilo oe na'u?".a hooki iho laj ka ua o Habati kainailio ana, me ka leo nae e haalulu.ana! a Helena e ike iho ana nona iho, uailihia loa ua o Habati no ka piha i ka hauoli. ' "I ka manawa au e makemake ai," i pane aku ai o Hclena, me kahi leo liilii loa. "O, alai.la ua pono, o ko kaua hoohui kokeia ae oia ka oi aku o ka maikai, no ka mea. o ka hana pono e hanaia i nei manawa aohe pono e hoopaneeia a kekahi manaw.a aku. 110 1 ka mea. aole i ikeia aku.ka loli ana a*e o ke au o ka inakani. 1 Ei.a no'ko'u manaoio ma ia olelo ana aku la a'u. ua ike oe eia ko makuahine iloko o k"e kulana nawaliwali loa, nolaila. 0 kona lawe kokeia aku i loka mailoko aku o keia kulanakauhale wela oia ka oi aku 0 ka maikai nona.'" "Ae. oia ko'u makemake," wahi a Helena o ka ]>ane ana' ae. "O, ina no hoi e hiki ana ke lawe koke $ku iaia i ka la apopo oia ka oi aku o ka maikai." "Aole paha e hiki. no ka mea, aole paha e makaukau koke mai ana o Mrs. Naita no olua iloko o ka maiiawa pokole loa, manao au e hiki ana ia ke h.anaia, Qia hoi ka hale. aj mak«aukau ma.ka Poalua, ina nae e hiki ana ia Mrs. Simoa ke loaa ka ikaika kupono no ka lawe ana aku. iaia ma keia huaka'i loihi. A pehea la. e Helena, e ae ana no anei oe ma ka Poalua kaua e mare ai?" wahi a llabati o ka niuau ana mai. "Hiki 110 ina o kou niakemake ia." wahi .a Helena. Lamalama ae la ko Habati inau maka no ka hauoli a i mai la:" "Ke manao nei au e aeia mai ana no au e hoomaha nia ia la, no ka mea he mea ano nui hoi keia e hiki ole ai ia Mr. Laiki ke hoole mai. Ma ke awakea o ia la kaua e mareia ai, a ma ke kaāahi o ka auwina la no o ia la e holo aku ai au no loka, eia nae, ia manawa hookahi e hookaumahaia ana 110 ko'ii noonoo no ka haalele iho ia olua mahope nei, aka no nae e hoi hou mai ana no hoi au ma ka Poaono." Alaila hoakaka mai.la ua o Habati 110 na mea e pili ana i ka holo aku ona no loka ame ka Helena ma hana hoi e hoomakaukau ai no laua iho, 110 ka nee aku, a ua hooholo iho la nae laua ia manawa aole e hoonuinui wale aku i ka laua kamailio ana i ka makuahine. o lilo ia i mea hooniahuahua aku i ke pihoihoi iloko ona a hoonui hou aku paha 1 kona ma'i. Mahope o ko laua iioho ana aku ma kuaaina no kekalii mau la, wahi a HeJena, e holo hou mai ana ke kaona i kekahi la a loaa oia a na la.ua e hoihoi aku i rm lako hale apau i kekahi hale hoaliu, a malaila e waiho ai ahiki i ka manawa e makeinake hou ia aku ai. Eia hou ua hoohola pu iho la laua ia nianawa he..niarc ko laua o lakoū waie iho no, me ke kono olē akii i kekahi poe okoa mawaho ae o lakou. 0 ke kahunapule wale 110 ke ike i na mea e hanaia ana ma ia la. a mahope o ka pau ana o ka mare, alaila mai ka hale aku no lakou e holo p'ololei ai no ka hale hoolulu kaaahi. a mamua o ka napoo ana o ka la e hoea aku ai lakou i ka hale i hoomakaukauia nia īoka. MOKUNA. XXIX-—Ka Hoopuhiliia- Ana o Nei Papahana Ma keia-.oJelo hooholp iho Ia a laua i paa .a,i o Heleu-' 1 malalo ka aelike noJ<a make. hoo.ko wale aku no ka hana i koe. Ua hoohiki ku nae oia e mare me kona lehe 4 - lehe ,ao]frroe kona puuwai, elike no me kana o ka hoike ana aku ia Habati.

Mihope o ko laua hoi hou ana ae noloko o ka rumi hookipa, loaa aku o Mrs. Simoa ia laua ua ala ae a e moe ana no nae nialuna o lea moe, mamuli paha hoi o ka loaa ana iaia o ka hiamoe maikai ua polapola maoli kona mau māka j i ka laua nana aku, a oiai e noho mau ana no ka hauoli iloko! 0 Habati ia manawa, o kona hele aku la no ia a imua ona a hoakaka aku la no ko Helena ae ana mai e mare laua, a noi aku Ia i kona apono ana mai no ia mare aku o lāua. Ina aohe nawaliwali loa o ka wahine ma'i, ma kona kino ame kona noonoo, aolie no e nele ana kona ike iho i ae | wale no.o Helena e mare me ua o. Habati. no kona ike i Lkona ma'i, a nie ka hooikaika. wale no o Helena i kaohi ai | i kona mau manao hoole, no ka inea, ma ka nana mai.a ka makuahine ma na maka o Helena, ua fyiki loa iaia ke ike mai u2u kaumaha loa oia, a ua ae wale nb oia.no ka nana aku no kona pono. I ka pau ana o ka Habati mau olelo irnua o Mrs. Simoa ua piha loa ka wahine ma'i i ka hauoli no na mea apatt 1 hoolalaia. e Helena ina, a ua haawi mai la oia i k'ona.ae me ka. maikai, oiai nae, o kana mea. no ia o ka noonoo- e hiki.mai ana ia hopena, mamuli o kona ike iho i kona kulana nawaliwali ame ko laua hune pu e hiki ole ai ia Helena ke hoomanawanui.. Hookahi nae ana mea oka hoole ana mai. oia ko Helena ma mareia ma ka Poalua, a holo aku no loka ma ia la.' "Aole paha e loaa ae ana ia'u ka ikaika kupono e hele aku ai ma kela huaka'i loihi iloko o kela. mau la.kokoke loa, no ka mea, e ike mai no hoi olua la eia no au ke waiho nei me ka nawaliwali loa, a eia no hoi kekahi, aole e hiki aija ia kakou ke hana aku i kekahi hana me ka awiwi, oiai he hana nui no keia Ia o ka hoihoi ana aku i keia mau lako apau i kekahi hale hoahu." "1 hoolala mai nei maua i keia no ko maua nana aku no kou pono, no kou kaawale koke aku i kekahi wahi kuāaina oia ka oi aku o ka pono no kou ola kino, i ole oe e noho mau iho maloko o keia kulanakauhale a ka wela nui wale," »i pane aku.ai o Helena. "Pela no, aka.aole anei ou ike iho ya loli mai nei ka pa ana a ka makani ma kela hora aku la i hala, a ke manaoio nei no au iloko o keia mau la kakaikahi aku e loaa ana no ka oluolu maikai mai o ke ea, a.no ka rfiea, aole īMiaHle iki mai na kuaua o ka. mahina nei o Mei a hala ae nei kekahi manawa loihi, a ua hala loa no hoi nei manawa ihope loa nei me ka haule ole mai o ia mau kuaua. "He manaoio ko'u ina no ka haule wahi kuaua ia mai e loaa ae ana no ia'u ka ikaika maikai. Eia hou, he nui. a lehulehu na mea liilii anie na lako hale e opeope a e hookomo aku ai iloko o ka pahu a hoihoi aku i kekahi wahi e maluhia ai ia mau mea, ina no ko kaua hele nei i kuaaina a hala ke kau wela, a oiai ua ike no-au-e lipao ana no o Helena e hana a e hookomo i na mea apau ilqko Qjia pahu me ke kupono, eia nae, he makemake. no au e nana aku i kana hana ana mai i na inea apau i kuhikuhi pono aku au 1 ka hookompia ana o kela ame keia ma kahi kupono elike me ka'u e makemake ai. O ka'u e manao nei aole liono i kakou e liele mamua ae o ka Poaono." Aohe ku-e aku o Helena i ka manao o ka makuahine, no ka mea, ua ike no oia he mea hoouluhuā aku ia iaia, nolaila ua hamau loa oia, oiai nae aia na manao pihoilloi iloko ona. o ke kaawale koke aku o koua makuahine i kahi e, elike me ka makeipake o ke kauka, oia kana mea nui e noonoo ana, no ia kumu wale no oia i. haawi ku ai i kona ae e mare me Habati. "Aole o'u makemake e holo kakou ma ka Poalua, a oiai ua hoolana loa mai la oluii i ko'u manao iio ka hoi aku i kuaaina. a ke lana mau nei.ko'u manao e hookoia aku ana ia manaa, no ka mea, o ka manaolana he ola ia, ke hauoli loa nei aū a ke ike nei no hoi i ka loaa ae la o kahi ikaika iki iloko o'u." "Nolaila, mamuli o keia mait hoakaka a Mrs. Simoa ua hoopaneeia ka. marc .o Helena ma a ka Poaono mai ina i ke awakea> a e hoike ia aku hoi ia Mrs Naita, ka wahine a ke kanaka nona ka hale ma.loka, e hoea aku ana lakou nia ia la,,a e hoomakaukau mua mai oia i ka liale no ka aku o na malihini. Hookahi mea iwaena o nei ppe eko.lu i kauniaha a i hoohoka ,loa ia .kona noonoo, oia no o Habati, no ka hoohui I ole ia ana o laua ma ka berita maemae o ka mare nia ka.Poalua, no ka.mea; he makemake loa oia e maopopo iaia |fa lilo o Helena iaia.'k' pela lioi me ka umi kaukani dala a Lanakasa. Eia nae, aole mea e ae e hiki ai iaia ke hana aku. o ka hoolohe wale mai no i ka manao o ka inea waiwai, o ka Mrs. Sjnioa olelo hooholo he olelo mana ia e hiki ole ai iaia ke maua'e wale aku, a no ia ike ona i kona lioka, i mai la .iiana. e luina na hana e ae apau mawaho, a mai hookaumaha o līelena ame kona mkuahine i ko laua mau noonoo no ia mau hana.

£ia naq, mahope o, kpna hoi ana aku, ua hamau loa o Mrs. Simoa me ka noon<fo nui, a i ka manawa a Helena i kokua aku ai iaia ma ka hana ana i kona nioe a hoomoe aku la iaia iluna o ka moe, a e aneane-ana hoi o Helena e haalele mai iaia a hoi aku noloko o kona rumi moe, apo mai'la oia i ka a-i o ke kaikamahine a huki iho la ia I-lelena ilalo, a i ae la: "E kuu milimili, ua maopopo no anei ia oe, o ka hana au i hana iho la oia hoi kou ae ana e mare, ua hana oe ia me ka noonoo ame ka naauao, elike me; ka maikai loa au e ike ana ? He make i ? o no anei kekahi oloko ou e mare me kela kanaka opio?" wahi a kana ninau me ke kuio. "'Ae e mama, ua niaopopo loa ia mea ia'u," wahi a Ilelena me ka leo oluolu loa, alaila kulou iho la oia e honi i ka helqhelena nananakea o ka makuahine e waiho ana iluna o ka uluna. "Aole anei i awiwi loa. ka hooholoia ana o ka olelo hooholo no ko olua mare ia ?*'. i ninau. hou ae ai ka mama. "Aole i hikiwawe loa, pela ko'u manao, no ka mea, no kekahi manawa loihi aku nei no hoi i kamailioia ai keia mare mawaena o maua aole nae au i haawi aku i ko'u ae, ma keia. manawa wale iho la no au i haawi aku ai, no ke kumu ko'iko'i hookahi wale- no, i loaa ka mea nana kaua e malamā niai, ina palia i kou wa* ikaika» e hilei ana ke lawelawe i ka hana, aole loa .au e ae iki aku ana, aka e ike iho no oe i ko kaua kulana i n§i manajva ua nele kaua, a hui pu iho-me kou nawaliwali, ua maoli kaua. Aohe olelo hooholo maopopo i hanaia e maua no ka mare mamiia akahi wale iho.la no i keia po," i pane iho ai o Helena, me ka hoao ana e akaaka iho, eia nae, maloko ona ke hoole mau la oia i kona hoohuiia aku me Habati. Ua maikai keia pane a Helena i kona nianao, nolaila, elike tne ka bebe i luhi a i makemake ioa e hiamoe, pela oleoa iho īa ho ka makuahine ia manawa, o kona liuli akn la no ia, i ka paia. me ke kani ana iho no nae o kana uhu. a he manawa pokole loa ma ia hope iho pauhia loa ia iho la oia i -ka hian\oe . Ma ia po ua hiamoe maikai loa o Mrs. Simoa ahiki i ke ao ana. a ma ke kfLkāhiaka nui ae ua maikai maoli kona me ke koineine pu ae o kona kino, he ano hou j loaa iaia mamuli o ka hu'ihu'i o kekahi makani e pa mai ana i«fi. ka. moana. Ua hooholo o Helena i ,kona mana,o ma keia manawa e hoopau. loa i kona. hele hou ana akti- i ke kula, nolaila, ma ke kak'ahiaka Poakahi ae. kakau iho la ona i. kekahi pala-paia-a hoouna nku la i ke kumupoo, e- hokkaka. aku ana i na kumu: e hiki ole ai iaia ke hoomau i ka.- hele ana 'aku i ke kula, oia hoi N ka nawaliwali o kona makuahine ame ko laua hoomakaukau no ka hoi al«i 1 kuaaiila e noho ni no kekahi manawa i maopopo ole iaia, a e hoike pu aku ana

no Ihh i ka lnii o kona minamina no kona hoopau koke ana i ka hele aku i ke kula. I ka pau ana o 4«eia hana, o kotw hoomaka koke ilio la 110 ia e hoomakaukau ma ka hookonio ana i ko laua mau aahu kupono iloko o ka pahu, nia na mea hiki ia laua k< lawe, o ka nui aku o ko laua mau poni) aahu ua liookomo aku la oia iloko o kekahi j)ahu a laua e haalele iho ana. la manawa ua pii iuau ae la kaikaika o ka makualiine. elike no tnje kana i olelo mua ae ai ina e loli mai ana ka pa ana a ka makani a e loaa ana hoi kekahi mau kuaua, he njau mea kokua nui loa mai ia i ma'i e loaa ae ai iaia ka ikaika. a pela i'o no ka mea i ikeia. Aohe i loaa iki ia laua kekahi ino nui. oiai nae he mau la omomalu loa kekahi, a.he mau wahi kuaua kakaikahi ka i hoomau iho i ka honua, a. no ia loaa ana ae o ka ikaika, ia Mrs. Simoa. kofno pu aku la oia me Helena ma ka hooponopoiio ana i ko laua mau pahulole, ka hookomo ana i na'mea i kupono ole ia laua ke lawe iloko o kekahi mau pahu. a pela hoi me ka hoomakaukau ana i ko Helena aahu e mare-aku ai. "E Helena, e maieia oe me ka aahu keokeo e pono ai. M ma ke kakahiaka nui keia o ka Poalua, ma ka manawa a laua e hooponopono ana i ko laua mau aahu o ke kumo ana i ka hooilo a waiho aku, a o na lole kupono no ke kau wela oi» ke hookaawale a lawe 4)11 aku me laua. "Aole lole kupono e ae nou e komo ai o ke keokeo wale no. uolaila e iioomakaukau aku au ia lole nou.''

Aohe o Helena i haawi i kona uoonoo maluna o ka lole ana e komo aku ai no ka la mare o laua, ualmakemake oia e hoopoina loa ia mea,* o ka piha mau o kona manawa i* ka hana e palaka ai kona noonoo 110 na mea e ae oia ka mea i kona noonoo, me hq mea la* heaha la ia mea he mare iaia. "O, e mania, mai hookaumaha oe i kou noonoo. 110 ke ano o ka lole a'u e konio ai ma ka Poaono, 110 ka mea he mare hoi ia o kakou wale iho 110, aohe ])oe e ae e hele mai ana, o ke kahunapule wale no, nolaila, o ka lole no e loaa ana ua lawa ia: e i hoi e he poe kekahi, e nema mai ai lakou i ko'u lole, a eia hou, aohe a kaua dala, a aohe no hoi he manawa e hunuihumu aku ai i lole, a eia no hoi kekahi, aohe o'u makeinake e hoonui wale aku i ko kaua mau hoolilo 110 ka j)ono o ia.la mare,' 'wahi a Helena. "Ua maopopo ia mea-oia hoi, ua hoohaikiia mai ko kaua inanawa ē hoolnakaukau ai, a ke ike aku jK'i no hoi au i kou hoihoi ole mai no ia la, me he mea la he mea ole wale no ia ia oe, aka, aole no nae au e ae aku ana ia oe e mare o kekahi lole e ae, o ke # keokeo wale no. "Aia 110 hoi kela lole keokeo ou a'u o ka humuhumu ana mamua. a aole nae hoi i paa, o ka palekoki olalo ka i j>aa koe ka lakeke. o ka mea wale 110 i koe o ka lakeke oia ke kala ame ke alo, m'e ka hana ana ae i mau.lihilihi ma kekahi mau wahi a o ka paa 110 ia. Ke manao nei au e hiki ana no ia'll ke liana ia N a paa me ka hoonui ole mai i kekahi pilikia ia'u, 110 ka mea, ke ike nei hoi au i ko'u maikai ma oli i nei manawa," wahi a. ka maKuahine. Aohe ae o Helena i ka makuahine e hunjuhumu i kinohi. aka nae, 110 nui paakiki loa no oka makuahine ua hookuu mai la oia iaia e humuhumu elike me kona makemnke: aohe makemake o ka makuahine iaia e mare me kekahi lole e ae, no ia kumu oia i ae mai ai i ka manao o ka makuahine, a ma ia humuhumu ana no hoi o ka makuahiue i loaa hou ae ai iaia he wahi ikaika iki ahiki i ka paa ana. No Habati ua liiki loa ke ikeia aku kona piha i ka liauoli. no ka mea, iaia e hoea mai ai. he mau olelo hoolana manao wale 110 kana e kamailio mai ai i ka wahine ma'i a ia llelena pu no hoi, a i kela ame keia manawa no hoi ana e hoea mai ai e lawe mau mai ana oia i kekahi mau meaau na huaai, ame na bo-ke pua. Mahope o ka haalele ana iho o ua o Hahati ia Helena. ua kamoe pololei aku la kiina hele ana 110 ka hale kelekii lapa, a hoowiia aku la i kekahi olelo ia Mrs. Naita e kauoha aku ana e hoomakaukau mai i ka hale 110 ka hoea aku <» Mrs. Simoa, ka wahine ma'i, me kana kaikamahine 110 ia hale. O keia kana kelekalama: "E lilo ana o Helena Simoa i wahinemare na'u ma ka hora 12 o ka Poaono, lune 1.Habati Alekona." 0 keia uo kana kelekalaina like o ka hoouna ana ia Mr. Lanakasa ma Parisa a ma ka jPoakolu af i loaa mai ai iaia ka pane nia ke kelekalapa mai a e hoakaka ana penei: "A4ahalo nui. Ua kelekalapa aku nei au ia Mr. Laika r hoahu aku inaloko o ka 13anakp Lahui Ekahi i ka huina dala i hooholoia mawaena o kaua, 110 kou kikoo ana aku. ke hoike aku nae oe iaia i kou laikini mare.—Mr Lanakasa." E ike iho ana 110 oe, e ka makamaka hehihelu ma keia. aole e nele ana ko Habati hoppiha ia me ka hauoli nui. « ike pu iho ana 110 oe aole e nele ana kona uluhua loa no kona kali aku a hala kekahi mau la, no ka mea, elua ana mau manu i iini loa ai e komo mai i kona poli. ka mua o Helena Simoa. a o ka lua, oia ka umi kaukani <lala kipe a Mr. Lanakasa o ka hoohiki ana mai e lilo nana, ke mar<oia me Helena. M.a keia kakahiaka Poakolu i loaa mai ai o ke kelekalama a Mr. Lanakasa, hele aku la ua o Habati e ike ia Mr. Laiki. ke kakauolelo poo o ka hui a Mr. Lanakasa. ;i hoike aku la oia iaia e mareia ana oia ma ka Poaono e hiki mai ana. a noi pu aku la e hookuuia mai oia nia ia la a po, me ka hoohiki pu aku e hana oia ma kekahi mau hora mahope aku <• ka manawa e pau ai o ka liana ana no ka hoopiha ana i ka manawa i haule iaia, a ia manawa like hoikeike pu aku la i ka palapala ae mare ia Mr. Laika. 1 ka ike ana mai o Mr. Laiki i ka palapala laikini mar«ua haawi koke mai la o Mf, Laiki i koiia ae me ke kali ole. a-ia manawa hookahi no hoi i hoike mai ai o Mr. Laiki iaia no ka loaa ana mai o kekahi kelekalama iaia mai a Mr Lanakasa mai e kauoha ana e hoahu aku oia i ka lniina <» umj kaukani dala maloko o ka banko> no ko ua o llobati kikoo ana aku, a e hookoia aku ana ia kauoha a Mr. Lana • kasa eia mamua o ka pau ana o ka pule. "He kaiAka opio laki maoli 110 oe, e Mr. Alekona,." waln 'a Mr. Laii o ka p.ane ana mai iaia. "no ka loaa ana o ka lokomaikai ia oe mai kou hakuhana mai ma ke ano h< makana no kou mare ana." Aohe pane aku o Habati no ia mau olelo a Mr. Laiki. ke olu loa ala nae oia 110 ia paiia mai ona. He hapalua hoia mahope iho o ko laua kamakamailio ana haawi mai la o Mt. Laiki i ua o Habati i kekahi bila diila. ma ke ano <> kana makana ia,. me ka i pu ana mai ua hiki iaia ke lioolilo aku i na dala apau elike me kana e makemake ai no ka pono o kana wahine e mare aku ana, a haawi pu mai la n<» hoi i kana mau kalokalo ana ae i na lani e hahaiia ko laua mau la o ka mare ana e na pomaikai he nili'ma ia mua aku. Ma ia mau ahiahi mai e hoea mau ae ana o Habati i ka haie o Helena ma elike me mamua aku no ke kokua ana i na tede ma ka hooponopono ana i na ukana, a ma ke ahiahi Poaliina ua pau na mea apau i ka hookomoia iloko o 111 pahu a ua makaukau no ka nee aku ma kekahi auwina la aē oia ka Poaono. mahope o ka pau ana o ko laua mare. Ua paa ko Helena lole mare i ka humuhumuia e Mrs. Simoa ma keia manawa. i hakalia wale no i ka hiki mai o ka manawa no ka mare. No Helena hoi ua nui k.ana mau hana ma o a maanei a ua hoopoina lea oia i ka noonoo ana 110 na mea e pili ana i ko laua manr. Ma keia manawa o kela kino puipui a ka lawai'a ona ii.i hele mai a palanaiki loa me ka nananakea pu o kona helr helena a ke nana aku ua like me kekahi uhane niamua o ke kahi mea kino me ka i'o ame ke koko. s «>• (Aole 1 pau.)