Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 41, 14 October 1921 — [Illigeble] Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona [ARTICLE]
[Illigeble] Helena Simoa Lanakila Ana A I OLE Ka Hoowalewaleia Ana o Halebatona
* "Kupanaha kela kanaka o ka nooniu ana ihi e hele ae e| noi ia maina e lilo aku n.ana me kona ike no he \vahiiK\i mare kane <)ia, a mainuli o ia hana ana i kaawale ai kuu ( mama mai kona home aloha aku a mai kela kane aku hoi j ana i aloha nui ai, a ma ia hana ana i hooneleia ai au i j ka malama ana mai a ko'u makuakane ame kana hoomalu ; aoa, me kona pakui ana iho i kekahi hewa hou ma o ka.! hana ana e kaawale aku ai o Robaka mai a'u akrn. (),' kela kanaka ino lokoino! O, e Robaka aole i pau kuu j makemake ame kuu aloha e hoomanao mau nei non!" j Ua haalele aku kakou ia Mrs. Simoa ame kana kaikama- j hine, ua loaa ko laua home e noho ai, ae. ua palekana laua j maloko o ka haie o ke kanaka niahiai ma ionaka, a ia i lāua e noho an.a malaila ua pii mau ae ko Mrs. .Simoa ika- j ika mahope o ka hala ana o elua pule. a ma ka la 1 mai oi Okatoba ua loaa iaia ka ikaika maikai e holoholo ai ma o I a inaanei me ka loaa pu o na paona io hou iaia. manuiii 0 ka honi aku i na ea maikai ame ka .mahuahua »ku hoi I ' o na wahi meaai i komo iaia, a no ka noho ana aku paha i hoi kahi ma kahi oluolu o ke ea. anle hoi elike me kahi mua i a laua i noho ai ka hahana mau o ka wela. j O kela kunu ikaika in.au ona ua aneane e haaleie loa j mai iaia. a ua polapola mai kona maka nie ka piha nia-i oj kona mau papalina hohoma mamua aku. • j Iloko nae o ia pii rn.au ae o kona maikai aole n«> i apono . loa kona kauka iaia e noiio ma ia wahi. 110 ka mea, ina e I hiki mai ana i na la anu o ka hooilo. lie nui loa ke anu o j ia wahi e liiki oie ai i ka mea nawaliwali o ke koko ke ku j aku i ke anu o ka hooilo. kekahi no hoi he kokoke loa ia j wahi i ke kuahiwi. . j Ua ao mai ke k;uika iaia e hoi ilalo i ka llema e noho ai malokso o kekahi o ha mokuaina. o kahi kupono loa ia Nfrs. Simoa e hele aku ai a noho 110 leekahi manawa oia ka ! mokuaina Koiorado, a 110 hookahi makahiki e. noho ai maiail.a, ina nae e hiki ana ia Mrs. Simoa ke uku i na hoolilo apau o kona noho ana ma ia wahi. "Ua maopopo ia'll ina no kou hoi aku ma kela mokuaina e noho ai, ma kahi kokoke aku i na mapun.awai wela ō i Kolorado, e ioaa ana ia oe ke oia maikai. ke hoolohe oe i, keia ao aku a'u ia oe." wahi a ke kauka o k;i olelo ana ae-j iaia oiai laua e kuka ana no ka mea pono a ua o Mrs. Simoa ' e hana aku ai nona. . . * "Aole i hoopoinoia kou mau akemama oia hoi, aoie i ioaa ! j. ka ma'i. koe wale no ua nawaliwali, a ua'hiki ole ke hoo-, hana aku me ke k(ipono ke loaa hou i ke anu, Kc hoomaka* ae nei hoi'oe q oluolu loa, ke pii mau ae nei kou maikai, i eih nae, ina e hoomau loa iho ana oe i ka nohr> ana ma keia! wahi. e lilo :ann kena maikai au e ike iho la i nei manawa. 1 1 iu.ea hoopoino hou ia ke hoea mai ka liooilo. ! { .i*'No'u iho. aohe o'n makemake e hoouna aku i kekahi! mfea ma'i elike me oe i kekahi niokuaina o ka Hema. no ka mea o ke.ea o ia-wahi he ano ikaika no ka wela i keka-' hi manawa. aka nae. o kahi kupono loa ia ia oe i ka manawa anu, a e aho ka lioololi ana i kou wahi e noho ai martuia i o kou noho niau iho ma keia' walii. Ke paa nei kuu , nianao o Koiorado kahi kupono loa ia oe e noho ai. 110- i iaila mai keia nwnawa aku e noonoo oe no ka malaelae ■ 0 kou alahele no ka nee ana ,aku no ia wahi.'' "E hele kaua i Kolorado,'-' wahi a llelena me ke pi^oihoi, ; me ke ku pu ana ae ona iluna nie ka lele-i o a ianei, a i ; liio ai ia hana ana i mea 110 ka makuahine e nee ae ai i ka : akaaka. \ Iloko o na l.a e ma'i'ana o Mrs. Simoa ua lilo o Melena' 1 mea kokua nui i ka makuahine ina na mea apau, a ua i kaa aku no hoi iioko o kona lima na hooponopono ana o ka | laua mau meaai, ame ko laua mau pono aahu. aole Koi ka holoi ana. na ka'wahine kainya ia e hana mai 110 laua, eia 1 nae, o ko laua hemahema nui oia ka lawn ole o ka laua wahi dala e hiki ai e uku i ko laua mau hoolilo o ka noho ana ■ aku ma Kolorado. "Pehea la kou manao, e niama, aole anei 011 manao he hoonni lilo wāle aku no na kaua ka hoohala ana i kekahi ! hooilo ma Kolorado?" wahi /tna. "Ileaha auanei ka hoonui lilo no ka mea. aolio no hoi ii nui loa ko kaua mau lilo o ka noho ana iho nei maanel i j i.,keia makahiki. nolaila ke manao nci.au e lawa an/i 110 ko : kaua mau hooiilo o ka noho ana aku ma kela wahi elike me ka ke kauka e makemake mai nei ja kaua e holo no laila.' ,s i <; Ina o ka hapa a i ole ka elua hapkolu paha o ka kaua ! .mau dala i nei manawa oia ka kaua e hoolilo ai no ka noho ana aku ma kela wahi, e koe. nui iho ana no ke dala no ko'u hoala hou nna aku i ka hana elike me ia a'u i hana ai mamua. oia hoi ke kukulu ana i halehana kela lole, a ke lana nei 110 kuu manao e holopono ana no ia h.ana ke hoi lioii mai kaua i Nll īpka nei. "Heaha ka kaua nana nui aku no ia dala, o kou ola paha ka mea nui? O kekahi mea maikai ma ia hele ana aku o kaua oia ko kaua ike aku i kekahi wahi o ko kakou aina nui aoie maanei waie iho no e noho ai a uhi iho ka lepo." Ua kulike keia manao o Ilelena me ka olelo hooholo a ka makuahine. «olaila ua hooholo a ka uiakuahine i.a manawa no ko laua hele. a ma ka pūle hope o ka mahina o Okatoba ua holo aku l.a laua tio Koiorado, a o kahi i leiki ioa ai o ko laua hoea ana aku ilaila oia ka loaa ana i mau rumi no laua e nolio ai ame k.ahi hoi e loaa ai o ka laua ai, no ka mea he hale ko. Mr. Alena i kapaia ka \'illa Hoaka, elike me ia i ikeia ne nei ma kekahi o na mokuna mamua. a nn ia hale i h'-okipnia aku ai laua .me ke ohar»ha ame ka puinehana e Mrs. Alen.a. ka makuahine o ia liome nani. a ua hoike mai no hoi i.i mnkuahine V'kona mnu ano maikai a paii e hauoli ai ka nnnao o kana mau malihini. a mal.aila |aua i n<»ho ai ahiki i ka' hoea ana pku o ka lelo hokai Mrs. P.lawoka. elike me kekahi manu hoike ouli ino. n kai-r-hitia aku h inna mai ia home .aku'ā laua i noho aloha ai me na kamaaina. la Mrs. Siinoa ame Melena i noho aku ai ma kela hom* 1 nani ua nii mau ae la ka ikaika o kona kino. mohala maikai mai la kona helehelena. piha pono mai la kona mau napalina i liele a hohoma mamua aku. a ua man.ao laua o koJaua home ia e noM r.j a hiki i ko laua hoi hou ana akn i ko home ma Nu īpk.a. eia ka hoi e lele ana laua he hale okoa akn. mnmuli oi.ka hoea ana aku o Mrs. Klawoka ! atrjp kana kaika?iinhine a noho ilaila. j ITe hoao nui kei.a i loaa ia līelena ime W >n-i mnkuahine! no ka mea. na liio o Mrs. A'ena i iupn alohn na laua. ii ua' lo*-»a no hoi he home mr> ; kai a maluhia n(f laua e nohp ai o»ai i>ana e no'><> pnn mal' ila. a niamuli w:t'e 110 o ka hoea ana mai o ki Mo hokai i lele ai btn mai ko lana noho rit 1 ana me ia maloko o ka home. hookahi eia noV.no i nil* knmr»»ha laua ia manawa. no ka.men. ua h'ke nn k?. \f«-c Foasa* i"'»l-»mn nn*» ia la"a me k*> Mrs. Alena, a fia ike iho no hoi la.m i kn Mr«. Foasai hnike nmu n>ai N i kona rv*u mniii'i mn.il- ni nme* kana mau hana ma ke ano he hpaloha, oiaio no laua. Akn nne ro ko laUn Tv>nu enemi noe knmuhaha hoohakaka e ae ua hoonui mau akū la lakou i ka lakou
: hoaloha maikai.-lakou. i ka wa o ka noho like nei. a \ keia ' m ana paje mav ]a na maelame me ka mau ni'ai i'ke"l<ua ia laua nei, me ka haawi inau mai i ka poohi wi anuanu .wahi a ka ol^lo.. "Mai nana aku kaua i kela'poe e hoino mai nei la kaua. i pane aku ai ka 'makuahine la llelena i kekahi la me ka hoihoi o na maka, i ko iielena manawa i hoakaka aku ai iaia i ka lawe hele o Mrs. Elawoka ame Miss Lamasona i 1 na olelo hakuepā o ka manao lokoino ino ioa no laua, ! ma na wahi apau o kela kulanakauhale. | "L'a ike kaua a tuat»popo i ko kaua poloiei ma ko kaua aoaō, nolaila 'heaha ka kaua nana ana aku i ka laua mau olelo hailuku a hoopunipuni ino loa' He oi aku ko kaua I hanohano ke noho malie aku kaua nana i ka Uua mau hana j hoino, me ko ka'iia hoao ole aku e ku-e i ka iaua mau hana, i no ka aohe mea i lulu i nele ka ohi i k.a hua. aohe ; j no hc»i he mea' f eli i ka'lua i nele ka haule iloko olaila, a ; ! pela no hoi, aohe mea i mano aku i ka pohaku i nele ka | ; hoi liou mai maluna oua. ' Y | j ••'Uumi'malie ka inaina a mai hana wale aku; he la no . ' ko ka ilio," wahi a ka olelo; he oi aku ko kaua pono ma ; f ke kulana ,a kaua e ku nei mamua o ka kela poe e hoehaeha ; j mau mai nei ia kaua. Ma ka mea oiaio, e Heleua, ke kau-' J iuaha nei au 110 keia mau wahine, a no ka poe no hoi i noho : j a i maa 'i ka palaualelo maloko o na hale hoolimaliina, elike i me kela, aolie a lakou hana o ka noho wle iho no e hoo- ■ i pn manawa a dala ai, me ka hooikaika ole e loaa kekahi j j h.a-na e waivvai ai ke ola ana; he ola waiwai ole, ahookahi | j hana o ka holoholo olelo, ka hakuepa, ka niania pela aku. | j me ka hoolilo ia lakou i poe lapuwale a waiwai ole o ke ; ole ana." • , i ;*Kia hoi paha e hoolilo ana lakou i kekahi mea hala ole ! ! i mea hoehaeha mau ia o ka noonoo i na mawa a pau." j i wahi a Helena o ka pane ana mai. oiai oia e noonoo aua no ; ko Miss Lamasoua naiia ana mai iaia me na.maka hooko-. j koke a makue ma kekahi manawa mamua koke iho o ia la. j "E ao iho kaua i ka noho malie. e Helena, aole no.e loih. i loa aiuv na la e hala a ike aku no kaua i ka poe hoino mai | nei ia kaua e hookokoke m.ai ana. Ke ike nei au ia'u iho i j nei manawa i ka ikaika maikai loa ae la o ko'u ola kino I a ke manao nei au i ka pau ana o ka m.akahiki hookahi o ko kaua 'noho ana maanei alaila hoi kaua, a ia manaw.a i au e' hoomaka hou aku ai i ka'll hana mua i lawelawe ai, kda ano o ko.kaua ola ann me ka hoopilikia ole aku ia ha\, a 1 noho mau ai hoi kaua me'ka hauoli, a oiai kaua e paa : mau ana i ka hana, e p'oina loa ae.ana keia mau mea ho- , ehaelui a pau i ko kaua mu noonoo. Aole kua e hoi : mamua ae o ia manawa, me ia ike iho no n.ae o'u i ka nvaikai ■ loa 0 ko'u ola kino, no ka mea ,aole o'u makemake e waia ; ae kekahi mau olelo mahope nei i hoi aku kaua niamuli o I ko kaua kipaku o.koaia ana, a i oie no ko kaua hilahila p.a.ha," j i pane aku ai ka makuahine ia Ilelena. I \MolaiJa hoomau aku la 110 laua i ka me ka olu- ; olu maikai me ko laua hakuh.ale me ka hauoli, elike me • ia ,a Mrs. Alena i ao mai ai ia laua, me ia nana aku 110 nae i o ko laua mau enemi ia laua me na maka inoino a hoo- « wahawaha, me ka hapai mau ae hoi i ko lakou mau pooiii- , wi i ka man.awa e ike mai ai ia laua nei. ! Me ia iana maiie waie o ko laua noouoo anie ka hauoli 1 mau hoi o ko laua noho ana ka hoomau.au aaku o laua i ka noho a h.ala ke kupulau ame kekahi hapa o ka makalii. a ke hookokoke mau mai la hoi ka la kuiaia. ka La pua, he la : i hauoli a i malama nui ia e na mea apau. i Iloko o keia man.awa, oiai o Makoli e noho ana me ka maikai ole o kona noonoo a e inakemake mau ana hoi e i kaawale oia mai kela hale .aku, kahi o na hana hooluhi. : walii ana iaia iho, halawai aku la oia me kekahi kauka opio, : he kanaka u'i non.a ka inoa o Mr. Halaki, a iloko o kela ; halawai ana a laua no kekahi manawa pokole ua komohia ; like na manao niakemake iloko pakahi o laua. "ile kanaka opio maikai oia," wahi a na olelo hoomaikai \ a ke keonimana nana i hooia aku a i hoolauna aku hoi-i ! ke kanakā opio i ua o Makoli. a o ke kanaka 110 hoi e kauoi ha mau aku,ai i ke kauka opio e liele mai e lap.aau.i kona ! ohana ke ioa\i i ka ma'i no na manawa leluilehu i kaahope ! aku. - "He nui a lehuiehu na ma'i a kela kauka opio i lapaau ai maloko o keia kulanakauhale, a he pa ola wale po hoi ■ kana poe ma'i e laweiawe nei, a ma ka nana .aku e lilo ana oia i kauka akamai a kaulana ma nei mua aku, no ka me.a ke pii mau aku nei ke kuku'ia o koiia kaulana .ma na wahi ' a pau, a i keia mauawa ke loaa nei iaia a eha haner.i dala ; i ame keia mahina." i Ke nui uei mau olelo pai a mahalo' a'nei kanaka no ke j kauka opio Ralaki, e hiki ole iho ai ia Makoli ke uumi i | ka makemake, .a oini. o kona makemake nui ia ia manawa i o ka loaa koke o kana kane a mare koke aku. i m'ea nona | e kaawale aku ai. aole oia i hoohala wale i n.a minuke maij kai o kon aola ana me k.a hoopalaleha w.ile. aka, e makaala mau ana oia i mea e hookoia ai ko'na iini. j Mahope ih'o o keia manawa e hoea mau ae ana ke kauka i opio i ka hale \*illa Moaka i kela ame keja la, a oiai oia 1 pu kekahi i hihia ma ka uniuni i ka ui o ke kaikamahine a j Mrs. Klawoka, e lawe mnu aku aua oia ia Makoli i Ua ho- • lokaa me ia, i na kaawale apau e hiki an.a e loaa • 'iaia, me kona hoohemahema a hoopalaleha ole i kana h.ana. ■ No keia pili mau o laua, a'ua.komo like no hoi ke aloha iloko pakahi o na opio. non.oi okoa aku la ua kauka opio la ia Makoli e lilo i wahine nana. I kinolii ua hiki ole ia Makoli ke lu)oholo iho no kana meā pono e hana aku ai. Oia 'mau no'kela eh.a ona 110 ka lilo-ole ana o Koi)a?ka i kane nana. oiai o kana kane ia i makemake loa ai ehi'u a lilp nana, aka . i koua ike aua i ka m.anaolana oie o ko Robaka lilo mai iaia, noonoo iho la oia he hana naaupo loa nana ka hoop.alaleha wale ana.i keia manawa maikai loa, o kona mare koke aku i ke kuka opio i'ia ka pua koke o kona hooiuhiia ana, a ia nianawa e lilo ai oia i maku.ahiue no ka liomea maloko o ak home k.ana hana e malama ai. E : .a nae, iaia e pili mau ana me keia kanaka opio, he kanaka u'i 110 i kana nana aku, .aole no nae i oi kona makemake ame ke aloha iaia. elike me kona aloha ame kona makem.ake ia Kohaka; aole ona hoowahawaha i ke kauka opio. lie maik»i 110 ko lau.a laiina ana, he hauoli.no hoi ke hui ae laua. a ua manno iho nae ua o Makoli ina paha 110 ka l.aua launa mau e lilo ana ke kanaka opio i mea makemake a aloh.l uana. ' •He kanaka naauao ke kauka Balaki, he keonimana ma na ano apau, he paa rula a.he oluoiu. he maikai tua kona mau ano apau, nolaila aohe kee a puu nui ma ka aoao o ke'kauka opio e hoohalah.ala iho ai o Makoli, ua kupono ma na'ano aj)au, a ina paha.e kamaaina a e ike pono iho ana ke kauka opjp i na ano eepa ma ko ua Makoli a.0.a0, o ke kanaka opio ke lole mai ana i kona mau kee, a o i ala ke haalele mai ana iaia iloko o ke anu. Ua lilo pu ke k.auka opio i mea makemake na Mrs. FJa-; woka, niamuli o ka nui o na ano maikai i loaa i ke kauka opio. a huipu iho no" hoi me ka nui o na ma'i a ke kauka opio e lapaau ana ia manawa, me ka loaa pu iaia o ka uku mahina kiekie ekolu haneri d.ala. Ua'lilo ke knuka i mea makemake nui ia e. Mrs. Elawoka 1 a ua hooholo oia nona iho o ka lilo koke o ke kauka j 'opio hoi na M.akoli, ke kaiknmahine e paee mau ana. me' ia i na .man.awa npau ana e hoounauna aku ai. o ka mare; nku o.'Makoli i ke kane oia kona kaawale ko|ce mai 1 iai.a aku, no ia kumu. hooholo iho la oia i kon.a manao ej l ; i.<i>Wjnarp, aku ia Makoli i ( ke kauka opio. , |
kuakane. Mr.s. $ateya»« ? . kekahi vvai.vvai nni Jie; mau .MkwsaJmlS^i.āalipka;.Wāi waUp. " ; Kia nae aole o Xlakoii e~lio6holo c ana i kona manao 110 ka marc koke ākū me ke kauka opio ahiki i ka loaa ana hiai o kekahi pane mai'kō'na aiiale niai. o Mrs. Satevana. 110 ka inea he kumuhana ano nui ia i kona manao a oiai ua kakau aku oia i kekahi leka i ka anate e hoakaka aku ana i na mea oiaio apau, a ina no ka haawi mai o kona anate i koua apon'o. a.;ni.a ia manawa e hoōlala ia aku ai" na mea e nna i ko lnua hoohuiia ae ma ka mare ana. Ua hoea mai ka poe a laua i haalele aku ai mahope i i\--ipaiakiko ma ka manawa i l iaa aku ai o ka leka i ka anate, eia nae. aole lakou e hoea koke mai ana i Koioiae!.. aliiki i ka mahine o Au£ate. eiima a eono mahina palia mnhope nkn. . Ma ka leka, a ka anate.ona o ka.pane ain mai aohe ana kti-e ana mai, ina nae he oia o na mea apau a ua o Makoli i hoakaka aku ai. a ina io He kanaka maikai ahiki ke hili- 1 naiia ke kaiika opio. he manaoio kona e.iilo ana ke kane j ;.;ia o ka hoike ana aku i mea nana e malama maikai iaia iloko o kona m'au la apau o ke ola ana. i Mamuli o na ano maikai apau o ke kanaka opio a ua o 1 Makoli o ka hoakaka ana aku ua hiki iaia ke haawi mai i ' kona apono me kana hoomaikai pu. a ia manawa e hoo- j makaukau ai laua i ka home no ko laua noho ana ma ia hope aku i ko laua manawa e marei* ai: e pono i ua o Makoli e koho' i ka liale ana i makemake ai no ko laua 1 noho ana aku. a nana e hoolako mai ia liome o laua nie n.n j lako hale apau no laua a e hoolako pu mai hoi ia Makoli i me na lako apau i kupono nona, o keiaka pane a ka anate. I He mea hoohauoli loa keia i ko Makoli noonoo. a eia j nae. no ka manao o ua o Makoli o halawai* hou paha auanei oia me Robaka. ke hoi mai lakou mai ka lakou huakai makaikai mai. me ka mau no o na hoomanao ana nona. a i kona hoi ana mai a lohe ua hoopalauia oia nie ke kauka opio P.alaki. ua haawi aku oia i kana hoohiki i ke kauka no ka mare. a ua hooholoia ko laua la e mare ai oia. na la iwaena o ka mahina o Okaloha, ua lilo keia i mea hoonaluea 1 i kona manao. j līe. mau mile kakaikahi mai ke kulanakauhale aku. aia j malaila kekahi wahi piha mau ia e na kanalea, he wahi nani j i makemake nui ia e na kan,\ka no ka hele ana e hoomaha j a i ikeia hoi ka Borocīamoa. aia malaila kekahi hokele nui. | me na halenoho lehulehu e hoopuni mai ana ia hokele. j Ma keia wahi iloko o n.a la ikiiki o ka makalii. e haawi i itiau ia ana kekahi aliamele me na mea k'ani. me na hoikeike i kii ma kela ame keia auwina la o ka pule. a ma ke ahiahi j iho he mau aha hulaluila ,koe na la Sahati; ia manawa e j hoololiia ai ka papahana no ia pule aku, a ina ua la Sabati o na himeni kupono wale no no na anaina haipule ke ma- ■ lamaia. !. Ma kekahi ahiahi halawai ae la o Ilelena me Makoli ma | kekahi o na alia hulahula i hāawiia. He niea kupanaha j no ko laua halawai mna ole ana mamua aku. oiai no laua | e noho like ana maloko ke kulanakauhale hookahi. a oiai j lioi ua kamaaina like no hoi laua i na wahi apau o kela ku- !• lanakauhale: o ke kumu no o ko laua halawai ole ana ma- ! mua no ko laua hele like ole ma kekahi mau i hala akui | Ma kela po ua lehulehu na hula nui a laua o ka hula pu ! ana. a e kaalo mau ae ana no hoi kekahi ma ka aoao o kekahi. maluna o ka papahele no kekahi mau manawa lehulehu. eia nae, no ke kulou mau o ko Makoli poo ikilo i ka wa e kokoke mai ai ia Helena. pela oia i ike ole mai ai ia Hel'ena, oiai nae, e pa mnu mai ana no ka hu'a o kona lole ia Ilelena oiai laua e poniuniu ana ma ka aoao o kela ame keia. ma ia ano'iho 1a i loaa ole ai he manawa ia Makoli e ike mai ai ia Helena. MaUope o ka pau ana o kekahi o na hula hula nui lawe i aku la ke kauka Kalaki ia Makoli iwaho ma ka lanai no kn hoomaha liilii ana, a ua malamalama no hoi owaho o ka lani i na kukui nia lanai apau e. hoopuni ana nia na aoao ekolu o ka.hokeJe, a h.ionoho aku la i ua o M ikoli ma ka aoao.o kekahi paknukau. a hele'aku l:i ke kiuka opio | j e hoolale i kekahi mau pa aikilima na laua. I Ma keia wahi o"Helena. ovm oia e paa ana ma ka lima j 0 kona hoa o k'a hulahula ana mai. i halawai ai me ua «> I Makoli. I Aohe i loli ae ko Ilelena helehelena mai ko kela manawa | hope loa mai a laua o ka haawi ana i na aloha hope loa, j elua makahiki i hala aku, ma kahi home o Helena ma ka I mauna \dironadaka. koe wale no aia mau ma kona mau ; maka ke nana. aku he haawina o ke kaumaha. e hoike okoa | ' mai ana no i ka mea iloko o "kona naau no kona ehaeha no j ! ke kumakaia ana o knna hoaloha kahiko iaia. >! j la ike ana niai a ua o Makoli ia Helena i ka he-e aku. a ; ! no 4ona ike no paha ua liewa oia. haikea e wale ae la no | j kona helehelena ia manawa. a hoomaka ae la nae e ku iluna ! i a i mai l.a: "O f lelena nae aohe loheia aku o kona i leo. a mai hauoli loa paha oia ia manawa, ina e haniama j k<ike ae ka j»apahele a ale kokeia ih»> o.ia a nalowale mai ka ikeia ana aku ia manawa. j ! iYoi ae la o Helena i kona hoa e hele pu ana e hookuu j .• ae iaia i kona manawa i ike aku ai ia Makoli ia j:u ana I i ae, alaila hookokoke loa aku la oia i ua o Makoli. me ka j ' haawi aua aku i kona lima me ka minoaka e hoike aku ! ; ana ma kona mau leheiehe i kona hauoli. : "O Makoli!" wahi a?ia me ka leo o ka hoaloha oiaio. ! j "Ua loihi na la i Inla o ko'u lohe ana eia olua i keia kulaua- ; ! kauhale pu kahi i noho ai, o ka apiki nae aohe o kaua ma- i ! nawa iki i halawai ai he nlo a he alo mamua elike me keia. j j Makoli, ke hauoli loa nei au i ko'u halawai ana me oe. Ua i | maopopo ia'u ua holo aku oe i -Ruropa eia ka Aia hoi mai j ;oe!" I MOKUNA XXXIX. : ! HE HANOHANO I MANAO MUA OLE IA ! L T a hauoli like na kaikamahine elua ia manawa no ka ike , ana .aku a ike mai. eia nae. he hauoli wale no ia o laua mnwaho, koe ko lau'a mau n'aau, oia mau- no ka manaoino j | iloko o kela ame keia me'a pakahi o laua. Ina oia ir iu no ko Mrs. Elawoka hoomaan i ko Helena , ! makuahine no ka liewa ana i hana ai i ka manawa i hala. \ ; a oia mau no kona hoomauhala me k.a manao e hoopoino j ; aku paha ia Mrs. Simoa. aole e kauia mai.ke koikoi o kana i "mau. l.ana hewa ii o i hana ai maluna o Makoli, no ia kumu aole o Helena i N iuanao ua p.ili kekahi hewa ia Makoli nn • j k:i hewa a.kona makuah.ine i hana mai ai i kona makuahine. j ' , Aohe a Helena kumu iki e hoohuoi iho ai no M|koli : na hana hewa mal oia iaia. kf»e wale no ua hoao o Makoli : e kaili i ke aioha o Robaka mai iaia aku, a ua loaa iho 110 , hoi ka manao iaia malia, ua lilo io paha ko*Robaka aloha iaia, aka hoi ina, maniuli o kela launa wale ana no o laua ' oiai latia e kaahele like ana ma na aiiui e. aole nae ia he mea no Robaka e haawi ai i k(Vna naau a lilo ia Makoli me ka man.no nei e mare aku.ine ia. laila aohe ana kumu | iki e hoopau ai i konh launa ana me Makoli ma ke ano he ; hoaloha. ' A ohe no he manawa iki mamua i hoike»aku ai oia i' kona aloha ia Rohaka imua o Makoli, koe wale no ua horke aku oia ia Makoli he hoahele kula pu nona, a mawaho ae o ia aohe oia i manao ua loaa ka ike ia Makoli ua aloha oia ia l\obaka, koe wale no ka ike ana o Makoli 1 ke kii o Rohaka. he mea huna nae i h'«ki ole iho ai ia Makoli ke hooiaio ti.a lilo mua ko Roboka naau iaia a o kona i«ā Rohaka, a malia, mamuli o ko ike mnhpopo -ile i lea paa 0 ke aloha mavvaena ona ame Robaksi i manao ai oj
ia Kohaka i ua o Helena ma ka leka ua lilo ia hc puu mn n4im 4, |«a nuho .aloha aua mawaenaiu, Ipua, <m;u ~ Heleiia e hooinanao mau ana nana o kohaka, a i k«» Mak«.li hoike ana niai i kona alolia no Kohaka na lilo »a i mea heliueliei niai \ ku l leleiiā 11001100, h ni«n i<i ni«iiiti\\ci iikii iii, hoi ko laua holo leka hou ( ole ana ; eia nae. ni'e ka nana akn i.a .niea i hanaia o ka \va i hala, ua kapae ai l.i nd ~ j leleiia i kona mau nianao niniau a pau. a' hookoino ih<> i; t mn ka inakalua o ia manao niaikai ole he aloha. nu- k.i hooniau ole i ka manao lili e lilo ai i mu e ai ana iloko «, k..na puuwai. a e lilo ai hc»i i knmu hoomaik» i kona ktn«.. i i Kohaka kana o ka lioahewa ana iho aole o Makoli. Aiahope o ko Heiena ifre ana aia maloko o kok>va<lo 0 Mrs. Illawoka rtme kana kaikamahine kahi i noho ai. u ; , ninan oia iaia iho no kekahi inanawa. no ke kunui o k,. laua hoea ana tnai ilaila a hoolilo ia laua i mau mea h t ., f limalinja haleaina, a no ke aha la i haule ai laua niai k.. ' laua kulana' hanohano a kiekie mai. oiai ua manaoio m. ( 1 he wahine >vaiwai «» Mrs. Klawoka. eia nae. i nei manaua j an.a e ike nei ke noho hana nei oia ma ke ano he mea nia | lama hale hoolimalima. he kauwa paha ma kekahi ano old., ! ae ai. he hana hoi aole na a kpoe e hana. aka ' no ka poe haahaa a ilihune. aol<i hoi na laua. 1 0 kekahi ninau ulu niau ae iloko o Helena. no ke ah a I i haalele aku ai o Makoli ina i ka nui o lakou mahope a h.. : mua mai hoi laua'. a aia la īhea ka hap.anui o ka huak.n ,i lakou oka hele aiiK'e noho mai ta ia manawa? Ina ua i hoopalauia o Makeili me'Kohaka. alaila aia ke kan. k;, i<4)io. i hiki ole hoi iaja ke hc»(>pakele ae i kana wahine h.-. | palau niai ka nolio kuapaa ana ia manawa. 1 . Ua pane iho no nae oi.a ia ninau ana i kn i ana iho. m.i,it paha ua makaala hou no 6 Mr. Lanakasa ; elike no me ka:i.. 1 hana ai i kona manawa i ike ai u.a lilo ko Kohaka n0.m,,, iaia. aua paa hoi 4co Robaka manao e mare me ia. a n.. a ikaika oia ma na ano apau e hookaawale loa ia'Kohak.i mai iaia akn. i ole ai lrtua e hui hou. o kek.ahi kiimn n.» Ii ,- o kela lawe hele ana ia 'Kohaka- i na aina e malia he alahcv ia e pau ae ai ko Kohaka hoomanao hou ana mai inma. a loaa aku hoi ka Kohaka wahine ma na aina e; a oiai ua haule I6a o Mrs. Elawoka a ke kulana haahaa a ililun;»-. pela paha oia i hoole ai i ko Robaka mare me Makoli. Me keia-mau manao like ole e hana ana iloko o Helemi hooholo ilio la oin i kona manao e hookaawale loa aku i na manao maikai oie o ka wa 1 hala, <\ e huikala aku h<»i 1,1 Makoli mai na he\v;i ae apau ana i hana hewa mai ai iaia. a e noonoo wale iho no ma na mea mikai 110 kona hoal,,l u 'aua i haawi ai i kona hilinai me kona aloha pu. ina niakaln ki elua i hala aku manuia. • Mamuli'o ia manao. iaia i halawai ai me Makoli mnl.ik», o ka hale hulahula, ua hliike aku la oia iaia iho ma ke a;iM oia mnu 110 koiia aloha ame ka hilinai ia Afakoli. aolr k« la hoomaka e. aole'ka helehelena makue a inoino e loaa k<.k<aku ai 110 ka ike ia Makoli ua inaina oia iaia: i kela luii ;in;i ne a laua i aku la o Helena: , "Ke hauoli loa nei au i ka halawai h(»u ana nie »*■." 0 kona manaoio maoli 110 ia elike me ia ana o ka paiie an, ( mai. a ma ka hoihoi o kona mau maka i hooiaio ia niai kana mau huaolelo apau o ia pane ana mai. , "O oe io no anei ia e HeU*na Sinioa: M i ninau mai ai o Makoli m.a ke ano hooh;tohao, a ia manawa like haka pon-. loa mai la kona mau maka me ke akenni e hooiaioia ka mea a kona mau maka e ike aku ana : eia nae. aole 11.. i nele k.a wiwo a mae o kona helehelena. ke ano o ka īma >, hana hewa a i piha hoi me ka hilahila. "Ua loa<i ia'u keia manao ina no ko kaua hui hou paha oe e kamailio mai an.a ia'u, elike me ko kaua ano niai kai o ka manawa i hala. mahope hoi o ko maua hoea au.i mai i keia wahi. a wawaia ae kekahi mau mea e.pili .nia ia olua. Ua makemake loa au e hele aku e ike ia ot\ aka. no ko'll papn ikaika Voa ia ana m.ai e mama ua noho pu wakiho la ii(~> au, me ka mau no nae o ka -manao il.iko o'u <• hele aku e hui me oe." a kulou iho 1a kona p(»o ilak» <»i;ii o Helen'a e haka m iu aku ana ma kona mau maka niahui;» : ona. 1 "Ua. maopopo ia'u ke kunui o kou hele ana ae e ike ia'u. e Mak<»li," i . pane aku ai o Helena; "aohe .»'ll manaolanii iki e loaa ana kekahi manawa no kaua e hui ai. no ke kumu I no au i hoakaka mai la. Aka nae, me ka nana ole aku ika j mea' i hana'ia mai no maua e ko makuahine awahua nui I wale, aohe" kumu iki ma ko'u aoao e hoopale loa ai att inai |ka ike hou ana akīi ia oe; ma kuu noonoo iho he hana h< ! \va loa na'u ka hoaliewa ana aku ia oe 110 ka liewa a h:u j i hana ai." i "Kia o m?nr:i nlaanei i keia po aia iloko oka ruui! hula ' lua; ina he makemake oe e ike iaia ea. alaila kii ae au a ; lawe mai iwaho nei. Ile maleemake no anei oe e ike iaia: 1 i ninau aku ,ai o Helena, iaia i kiei aku i ilooko o ka nmu j hulahula ma ka puka aniani i hoomalamalaiuaia uiv na '! kukui. i "Ae. aka aohe paha auanei o i ala niMeeniake inai <• ik' I ia'll," walii a ka Makoli pane, me ka pii o ak u!a tna k«»:i.» ' mau papalina. j "('). aole i.a mea he hoomauhala iloko o mama.' walr. a j Helena <» ka |)ane ana mai; aole »»ia e hoahewa mai an:i : me ka ike ole mai ia <>e. no ka hewa ako maku:ihine i h;ri.> | āku ai iaia." i . "Ua maopopo ia'.u ia mea, aka—"a oki pu iho la ka M.i j koli kamailio ana aku iaia. . Alaila, i kona huli ana ae e nana nin kekahi a »ao .. k . ; lanai a ike aku la ia Nlr. Malaki e hele niai aua. ine k t haha: ' mai o kekahi kuene mah<»]>e ona. a e paa ana i kekahi i».» nui nie nft pa aikilima ame kekahi mau meaono pu. e h ." k<:»koke niai ana ia laua. Ua hauoli iho 1a oia ia man.awa 110 ka hoea koke aua ma: o Mr. Halaki no ka hoopau kokeia «-ie <» ka laua kainai i" ana me 'Uelena, n<i ko Helena nianao e lawe aku i ua o Ma koli e noikeike imua o ka makuahine. "A, ke ike aku nei au i kuu hoaloha ke-hoi uni uei. laila e kakali au a kekahi manawa okoa aKU aJaila ik<' ■»k iaia." wahi ana ia Helena, o ia hiki wawe o ka pane ana a'' "I r . haawi aku ana au i ko'll mahalo ia <ie. e Heleua. 11.• ,;1 j ike ana mai nei ia'u. Ilaawi aku <»e i kuu ak»ha ia M" : Simoa, a he manaolana ko'u*e ike aku ana au iaia n' i , r i kahi manawa kaawale." Huli koke aku 1a oia i kahi o ke pakaukau e ku niai :in.. ; kahi ana .0 ka noho ana manuia ih<». a hui koke mai la | hoi ke kauka" opio me ia ia manawa. a i-i Helena hoi 1 h- 1 : hou aku ai i kahi a kona paknna e ku mai ana kakali 1 : me. ke aka o k.a ])aha<»hao nui e naholo ana nia k<»ua nnu maka. t Mahope wale ilio, i ka manawa a ua 0 Helena e k.un.nli" 1 \)i\ ana me ka makuahine 110 kona lialawai an.n me Mak.»n aohe i hoakak.«V niHi ka makuahine i kekahi nua n. ka t»apa an.a mai i ua oJlclena a i ole ku-e aku paha ia M;> koh. Aohe ona makemake e ao aku m Helena i kana uum e hana aku ai no kekahi mea, aka nae. ua loaa n<i kn ik< ka makuahine. mai ka mauawa mai o ke kaawale n»n " Rpbaka # mai a Helena aku. Ua lilo o Makoli i niea k.»m" hokai mawaem o Robska ame Uelena,'ua lilo na leka un o Makoli o ke kakau ana mai ia Helena a Mrs. Sin»< 1 heluheUi ai. i mea hoanop i kona u.i ioaa kl ike aole o Makoli he. hoaloha oiaio iv» Helena. no 1 "' :l ' nei manaw*a, o kn makemake maoli onn e a<» ak" 11 Helena 'aole e hui hou me Makoli. eia nae, aole oia i •<" ia Helena no ia m"a. * (Aole i pau.)