Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 6, 10 February 1922 — KE ANO O KE KALAIAINA. [ARTICLE]

KE ANO O KE KALAIAINA.

(Kakauia 0 Z. P. K. Kawaikaumaiika makaokaopua,) | (Hoomauin mai.) | Ho pomaikai koia no na Hon o Uoo | kuonoono, Uhopulapuln, nme ka lohu- ! lehu holookoa, no ka imi waiwni maj luna o na nina. i' Ina e loaa na dnla ekolu no.ka lipi, 1 UA mahepono ia lakou; no ka mea, nole uui ka hnna i lilo. Ua mnkepouo no hoi ka lipi i koonei kanaka, no nien, ina 0 ka pohaku wnle no ko ko'i, nole hiki ke imi' nui i ka wahie, a kuai aku. No ka loaa ana 0 ka li]'i, hiki no kc kii a-ku i ka wahie, a nui ka waiwai i loaa malaila. 'Nolaila, ua makepouo ka lipi i" kela kanaka, Pela no ka lole. No ke kokua afta 0 ka wai ame ka ame kekahi mau mea e, hikiwawe ka hnna ana i ka 1010 ma Amerika. Nolaila, nole nui loa ke dala iloko. Inn i loaa ia lakou ka hapalua no ke anana liookahi, ua makepono ia lakou, ua loaa ka waiwai llaiLn. Ua makepono no hoi i koonei poe, no ka mea, «ina o ke kapa maoli, nohaehae koke ia, aole paa, a mfi ka lilo ke hookomo na kanaka i ke kapa wale no. Nolnila, makepono ke kuai at4 i ka lole. Makepono ia lakou, ,a makepono 1 koonei. No ke dala. O kekahi dala, he kvimuwaiwai, a o kekahi dala, he loaa. O kekalu dala, he kumuwaiwai hoolewn, o kekahi he kumuwniwai paa. kahi e 0 keia buke e hoakaka nui ia ke ano o ke <lala; pono nae ke olelo uuku penei: He kumuwaiwai nuku ke dala tna na aina apau. Hiki uo ia kakou apau e nana aku, a maopopo no ka oiaio o keia. O kekahi kanaku, ua wniwai loa no. Aole nae he dala i paa ,i kona lima, a ua nūi nā£koni aiaa, a- ua uui kona hāle, a ua maikai, ua nui kaua mau bipi anie n* lio, ame Jca lole/ aole nae he dala i paĀ i koaa lima. Pela kekahi kauaka waiwni. A 0 kekahi kanaka; he dna uuku kana, a he kakaikahi ka dala iiui. - A ina pela ftft, kanaka paleahi, pela «o na lakuikanaka; ame na auponi, he kumuwaiwai uuku ke dala. •

Ela wale no ka maikai mii o Ko rlnla, i mea e hiki % pomv ai k& kooliwalium, &md ke kuai an&. O ia ka mea e biklwatre iai ke kuii me ka luhi 'ole, am* ka pololei ao hou Itib aole dala, e luhi loa ka moa inanao kuai, no ka pbno oltv o ke kan\uvraiwai, aole/hik} ke laxre 'Ma oji aipa dal» ole, ua u»Kil > ke kuai ana. \A9le n}ahuahua ke da!a ma ka a»a», a'tne ka iiooholo' anar ew epii do ; ia, h"e| emi nuku elike me kekahi maui inea hfti\a a k& po<? paahatia. He ku ' TOti\rawai paa no ke. dala, a o -kela ha-: kahaka iki no ka v emi mau ana, e paa no ia i ka waiwai hoolewa. MOkUiia Elna, no ka Hooikaika Ana 3sa ka mokuna mua, ua hoakakaia ke ano ,ame ka loli ana o ke kuruuvraitrat Ma keia mokuna e hoakakaia' mai ai kekahi mau mea no ka hooikaika ana. 1. Ēia ka mea hoakaka mūa. O ko ke kanaka pono' ma ka waiwai. ' 2. '"Eia ka lua. Ka manao o ke kanaka i kona hooiiaiEa ana. 3. Hia ke k<rfu. O na ano like \>le o ko na kanaka hooikaika ana. 4. Eia lta ha. O na mea e mahuahna ai ka waiwai. Paakn I. f So *o ke ka»akif pono mst ka waiwai. £ia ka.niea hoakaka mua, o ko ke kanaka pono ma ka waiwai. Ua piii maōpopo kekahi man pono i kela kanaka i keia kanaka. Mai ke Akua mai kekahij a naaa iho no kekahL Eia kekahi mau pono a ke Aktta i haatri like roai ai i na kanaka apau, amg nalii apan o na aina apau loa; 'o ke ola, o na lala o ke kino, o ka noho hoopaa ole ia, ahie keke'ake'a ka malamalama, 0 ke ea, o ka wai inu, 0 ka mea a iona lima i hana ai. ame ka mea a kona manao i hoomaopopo ai< Ina pae «ale kekaki tausani kanaka ma kekahi aina, maloko o ka moena, mai na knkuln eha mai o ka ht>niin, alailv ua maōpopo no ka pili ajg;i e keia mau pono |a lakou apau. Aole Mlki i kekaldV ke olelo i kekahi, aole oe e iffu i ka Vrai, e hana oe > ka*u a&'u'kela mea au i kana ai. ITe mao mea laa k« keia. kela kanaka keia kanaka kona, o ka mea hoole, hoole oia » ka »esa m&opopo; ua hoolo fcou oia i ka ke Akua. - laa i ike asu Itakou i na manu nvmu he hanen, e hmliiH ana i ka raiki, a kii aku lakoo apau ma kahi a 4akou i makemake ai. a hooikaika loa lakou, a nui ka laikkii'i hoiliiliia. a ina aaaa hou aku kakoeu ua lele hou aku ka manu hookahi, a ai i kela ai maona a hoomannanna aku, oia i ka nui o ua pnn nuki la; a aana wale ae aa maau kāaaifca-kumaiaaiwa aole ai pu, o ke aa wale ao ka lakoa, a me ka ai iao, ina pela, pahea ka kakou manao i ua man aaau laf r A ina naaa hou aku kakou, a ike 1 kokahi o na naiu kanaiwa-kenaama-iwa, ua poloH loa «na, a so kona po- | IoK loa, ua lele ae oia e ai pu me kela |%aaau e ai mua aaa, a ike mai na eaanu apau iaia. lele koke mai lakou apau e hakaka w » maau pololi ia. ina pe3a.

aole onei kakou e aku, ā holo kpke, e kokua i ua mniju jx>loli laf O ia ka mea ike pī-nepine ia iwaena o na k&naka. AoU i nui na aina e hana pela i keia manawa, aia ma Aāia kokahi, a ma Aferikn, a ma kahi e noho hoi kekahi. Ua mnopopo ia kiikou apau ka hewa 'o ia niea. Ua pololei maoli ka mea a lesu i i mai ai, "He pono ke loaa i ka mea hana ka ni .nnna." 'Ua pololei no hoi.ka Paulo. "Ina aole.e hana kekahi, nole hoi ia e pono ke ai." (Aole i pau.)