Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 13, 29 March 1923 — MOOLELO O KA HALAWAI A NA KOMISINA HOME HAWAII O MAKAKI 20, 1923. [ARTICLE]

MOOLELO O KA HALAWAI A NA KOMISINA HOME HAWAII O MAKAKI 20, 1923.

Mahope o ka hoolawaia aua aku o na lala o ke Komiaina me na kope 0 ka moolelo o ka halawai i liala, ua aponoia ua moolelo nei. Ua holuhelu mai ke Kakauolelo 1 ko kope o kaua leka i ka Papa Ola no ka Olelo Hooholo i hooholo ia e ka Hale o na Luuamakaaiuana o ka la 8 o Maraki, 1923. Maloko 0 keia leka, ua koi aku oia o hoikeia mai e ka Papa Ola ka nui o o.i aina i hoikeia maloko o keia Olelo hooholo ma Kalaupapa. A ua helu helu mai 110 hoi oia i ka pane i loaa mai, ua liaawiia aku keia ninau iloko o na lima o Mr. Jark McVeigh, ka Lunanui o ka Panalaau ma'i. Ua hoike mai ke kakauolelo i na mea i loaa mai iaia ma kona helo ana i ke koena aina aupuni penei malalo iho: Ho eha mau apana aina o ka Ta nalaau mai o Molokai: 0 Kalaupapa, Makaualua, Kalawao, Waikolu. O ka huina nui o na oka 0 koia mau aina he 8,500, a ho 2,600 ek.i aina kula malalo iho o ka 300 kn puai iliwai mai ko kai ae, a o na eka o keia apana aina o Kalaupapa 1 lioikeia maloko o ke kanawai hoopulapula he ],240, a aia maloko o keia mau eka ko kulanakauhale o Kalaupapa, a o ke koena mai o ka aina he pali a he pohaku a ano ainu pohopoho. Ua waiho mai ka Lunahoomalu i kona manao e hele aku ke Kakauolelo e hui me ke Komiaina o nu aina aupuni, no ka hookomo ana mai i Olelo Ilooholo e hui puia mai kela mau aina maluna ae iloko o kela Panalaau.

Ua heluhelu niai ke Kiikauolelo i ka lioike pule a Mr. L. T. Lymiu i knkauia i Maraki 17, 1923. V;i hookipaia mai keia hoike a 'waihoia īiip na palapala e ae. Ua heluhelu mai ke Kakpuolelo i lea hoike a kn mea malama buke, e hoike niai nna i na hoolilo. t T a haawiia aku i na lala na kopo. o keia hoike. Ua hoike mai ke Kakauolelo i ke koena dala ahiki i ka la 17 «o 1923,1« paaia uci # eke Komisina Mome Hawaii, o ia hoi he $22,325.97. Ua koi mai o Mr. Dunoan, e hoi keia niai na lonn mai ko kalina hono mai o ke I\omisinn, nhiki i keia la. Ua hapniia mai ka noonoo ana i ka pnpa kuhikuhi a na Komieina no ka hiki ana aku o na lala o ka Al.aolelo ma Molokai. Ua hooholoia o ke kaknhiaka Sabati, Aperila hi 8, 1923, e hele mnkaikai ai i n:i kauhalo o ke Kulanakauhale Kaln nianaole, ame na nina e ae malal<> o ka o ke Koniisina ma Molo- | kai. I oka ninau hookaawale ana ikp i kahi mau aina o Molokai no k.i ; hoomalu ana i wnhi no ka wai o l.i hoi na ululaau, a ua waihoia nk'. keia ninau ma ka lima o ke Kak.molelo.. Ua waiho mai ka Lunahoonialn he leka i loaa mai iaia mai a Ro«.t lie Puea Baiifirlell nme Mary Knlo]>i Keahi mai, e hoouna mai ana li l mele no ke Alii Kalanianaole i hal: 1 . Ma ke noi a Mr. Akana i kokuni./ e Mr. Duncan, ua liooholoia e hon ! kipa mai i keia leka ame ke nir' me na hoomaikai, a e pane aku 1 ' Kakauolelo i keia leka. Ua hoike mai ke Kakauolelo » ihnalele ana oia no Molokai i ka I.i [23 o keia malama a o kaawale nn ' !no hookahi pule. [ Ua hoike mai o Mr. Dunenn, u-i hooholo ke Komisina e lioomaha th> kekahi mau pnlo iloko o ka malain;' io Dekemaba, aka, mamuli o ka "i nau pili dala, aole i hookoia kei:i mea 5 hooholoia. Ua noi mai oin. e hoomaha ke Komisina ahiki i 1; la 10 o\Aperila, 1923. Ua kokun'm mai koia noi e Mr. Akana, a \:; hooholoia.

Oiai aole he liana i koe, ua ho paneeia ka halawai a hui hou * k . la i hoikeia maluna ae. GEO. P. eOOKE, Lunamanahooko ame Kakauole!o- - 4 Ua hoike mai ka Elele Baldwin i ka Hale o na Senate, i kona mnnr. wa i ku ai imua o kona mau lala o ka Hale o na Lunamakaain." na, no ka hooikaika ana e holo na Hoololi o ko kanawai ua nui «a ninau, ina paha ua inakemakeia keia hoololi no k;i hooi ana ae i ka maika] o kela kanawai. A i kona pane ana aku 4 pela, ua pau na ninau, a ua mai na lala apau mo ka nana olri o ka aoao, e kakoo i ka holo an.< o keia nia u hoololi. Ua hanaia m hana me he mea la, eia no ke A1 i Kalanianaole ke ola nei, a ke noh-> Elele nei no ma Wakinekona no k.kou. Aole he manawa e pau ai kn : aianaoia o ke Alii e kona poe K. iloha ma kela kulanakauhale po» * o k Q aupuni. Ae, aloha ao.