Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 27, 5 July 1923 — HANAIAKAMALAMA [ARTICLE]

HANAIAKAMALAMA

He hale keia e ku nei ma kahi kokoke i- ka palena pau o ke kaa uwila, e ku ana iluna o kekahi kahua kiekie. Mamuli o ka oluolu nui o kekahi o

na lala oka ahahui na Kaikamahine o Hawaii, ua hoolaunaia aku ka mea o kakau nei me Mia. J. Byranzy, ko poo, alakai o ia hui, a na k'ona Jokomaikai i hookipa aku ia'u, e ike i na paia o ia hale, i piha me na mea hoonani o ke alo alii, ko lakou mau kii e kau aaa ma ka paia, i aneane like aku ka hoonohonohoia ana, me ko ka hale hoikeike o 2La* mehameha e ku nei. Ua hapai ae keia hui o na Kaikamahine o ilawaii i ka inoa o ka Moiwahine Ema Kaleleonalani, a ke lilo nei kona la hanau i mea pulamaia e lakou, a ua nana aku ka meakakau i na hana hoomanao a ia ahahui, e pulama ana i ka inoa e kau ana maluna o lakou, na Kaikamahine o Hawaii. Ma ka moolelo i ha'iia mai ia'u maloko o keia hale i hanaiia ai o Kaleleonalani, e kona kanu lianai Kanka Luka, ahiki i kona mare ana ia Liholiho Kamehameha 4, eia nae, he mana okoa hoi ka moolelo a kekahi poe i hai mai ia'u. Ma kela la 20 o lune nei, ua iko qu i ka piha maoli o kcJa rumi nvahope, i ka poe i hiki ae, mai na lala, a i na malihini, he poe ilikea ka hapanui, a o-a na Hawaii. Ua heluheluia mai ka moolelo o ka huakai kaapuni o ka Moiwahine Ema Kaleleonalani ia Oahu nei, e hoomaka ana ma Waimanalo, ma kahi o Keoni Kamaki, a ma Kaneohe, ma kahi o Wainui Pii, a pela ma Waikane ma kahi o Kameaaloha; ma Kahana he Pake o Apa'kaiia, ma Punaluu, he kanaka o Naili, ma Laie, ma kahi o Kupau, ma Kahuku, ma kahi o Kaluhi, ma Waialua ma kahi Kaiaikawaha.

Un, hoikeia iloko o kela huakai, I ka nui o na kanaka ma kela wahi! a mo keia wahi a ko alii i kipa ai, ame ka nui o na pahu ai, na puaa na moa na kaka na i'a loko na i'a kai, na ]a i noho ai ma kela ame keia wahi ana i kipa ai, na hana hoohauoli o ke alo alii i na ahiahi apau e hoike ana hoi ia moolelo i ka nui hauoli o na mea apau ma kahi a ke aliiwahine e kipa ai; |o ka hula, ke olioli, ame na le'ale'a 1 Hawaii apau. | Ua manao ka meakakau, ua loaa | mai kela moolelo i kakauia ma ka olelo Beritania, mailoko mai o ka |nupepa ka Paredaiso o ka Pakipika; ua lilo no hoi ia mooielo i heluheluia mai, i mea hoike i ka pulama makee o ka lahui Hawaii amo na Haole i ulu ae iluna o ka lepo aloha o ka aina hanau, i ka lakou i hookupu aku ai no ka pono o kela huakai. O S. B. Dole kekahi malihini hanohano i kipa ae, ua nonoiia aku oia e haawi mai i mau olelo hoomanao no kana mea i ike no keia moiwahine o Hawaii, ua hoike mai oia i kekahi o kana mau mea i ike no keia moi, a lilo ia mau olelo i mea hauoli na kela anaina nui. Ua helo aku au e makaikai i na rumi, e kuku ana no na kahili a o na kapa pili oihana o. na Kamehameha e waiho ana iloko o na pahu aniani, amo kekahi mau mea hoomanao o Hawaii kahiko. Ua hoalaia mai ko'u noonoo no ka hana a ia poe o ia mau la a i hoi e hoomaha ma kela aoao 0 ka poai honua, a o na olelo i kakauia, ua waiho iho ia mau mea 1 hoike no ka lakou mau hana, ke ano o ko lakou mau ]a o ke ola ana, ame ka lakou mau le'ale'a, i loli loa ae i ko keia la.

Eia na nialihini ke hele mai nei e ike ia Hawaii nani, a ke imi nei kekahi poe o lakou i na moolelo kahiko o keia lahui kanaka mai mua loa mai eia nae ua hoopilikia ia ko lakou noonoo, e na buke i kakauia e ka poe na lakou i kakau ia mau buke, ame ko lakou manao koho. O na hana le'ale'a hooikaika kino a keia lahui, ho mau le'ale'a i ku i ko aiwaiwa, ame ka weliweli ole, eia nae o ia mau ano le'ale'a apau, ua kapaia me na inoa like ole. 0 na mele olioli kekahi o imiia nei, na mele o na ano hula lilee ole, ua hele aku kekahi wahine haole in-aena oka poe Hawaii kahiko o keia niau la, a kope mai i kekahi mau mele. Ua hoolaunaia mai ka meakakau me keia wahine malihini, a hoike mai oia i kek?hi o keia mau melo | ia 'u, ua olelo aku au i keia malihini, aole i pololei kela mau mea i haha'iia mai iaia. He okoa ke kumu o ke mele, a he okoa ka welelau hope, he hoike ana mai no keia hemahema, i ka lilo ole o ka mea a na kupuna i hana ai, i mea ano nui na ka lakou mau pulapula o keia la. 1 ka nana ana o ka meakakau i na hana pulama a keia ahahui i ka inoa o ko lakou ahahui, na Kaikamahine o Hawaii, ua papahi iho lakou maluna o ko lakou a-i, i ka hanohano o ko lakou aina hanau, a aina kulaiwi hoi, oiai eia ke moe nei ko lakou mau makua iluna o ka lepo o ka aina hookama a lakou i hiki mai ai, a hookjtwowo i ka lakou pua i mau pulapula no Hawaii aloha. 0 na hana hoohauoli i ke anaina 0 na lala o ka ahahui, ame na malihini kipa, o ia no ke olioli ka hnla Hawaii, ka himeni llawaii i hakuia no na alii, ame na himeni hoonanea 1 ke anaina, ua ike aku kou meakakau i kā nui o ka pulama o keia ahahui i ka inoa hanohano o Hawaii aina, Hawaii lahui, i mau ai ke o ana o ka inoa o Hawaii aloha, aole e poina no ka wa 'maū loa.

Ua hakuia kekahi himeni aani no keia ahahui e kekahi mea, a ua mcleia imua o kela ahahui, ua hoolaa ka mea nana i haku, a kau ia wehi o ko lakou ahahui maluna o Mrs. Swanzy ko lakou pereaidena; a eia na lalani o keia himeni: Wehiwehi ia uka no!u i ke onaona Anuhea i ke alo o Luakaha, Kaha ana ka maoao hoohihi i ka nani, 0 Hanaiakamalama. Chorus:-« Malama no loko i ke koii a ke kino, Opalapalaulu i ke kanaka, Mai pulale aku i ka ike a ka maka, E ka maka nui o Kamamalu. Ua malu ia uka knni a ka rupu, 1 ke alo o Lanihuli kuu lani, A he nani hiehio no ke ono oiwi, 0 Hanaiakamalama. Lei aulena ia pua o ka mamane, Ia home poina ole, 1 wehi no na pua a Hatraii, O Hanaiakamalama. Ua paneeia mai na meaai mama imua o ke anaina nui, ua inu a keia i ka lokomaikai o na Kaikamahine o Hawaii, a huli hoi mai la ka meakakau me kona mau hoahele no ka la ■vrclavrela o ke kaona alii; olu no nae o Pauoa i ka ua liko laukalo o Kupanihi. ■ M"e ka anoai i ka L. H. me kou mau limahana. SAMUEL K. KEKOOWAĪ, 2324 Liko Lnne.