Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXII, Number 47, 22 November 1923 — Hopuia he Pilipino Mamuli o ka Hoohuoi Loaa Aku Kekahi Mau Ike Maopopo i ka Makaikiu McDuffie no Kona Pili i ke Karaima Pepehikanaka [ARTICLE]
Hopuia he Pilipino Mamuli o ka Hoohuoi
Loaa Aku Kekahi Mau Ike Maopopo i ka Makaikiu McDuffie no Kona Pili i ke Karaima Pepehikanaka
Mamuli o kekahi mau ike i kaa ay malalo o ka malu o ka Makaikiu M«;Duflie, i paa ae ai he Pilipino i ka hopuia ma ke kakahiaka o ka Poakahi iho nei, malalo o na kumu hoohuoi, oia ka mea nana i pepehi ia Petcr Silva, kc kiaipo o ka Amerioan Gau Co., a make, nona ke kino o ka loaa ana aku ma ka hora elima ,i oi o kela kakahiaka ma ke alanui o Iwilei. Mahopo iho o ka lawelaweia ana o ko karaima pepehikanaka maluna o Peter Silva, ua hoomaka koke ka Makaikiu McDuffie, i ka hookolo ana mahope o ka meheu o ka mea hana kaiaima, a o ka hopena o kana hookolo ana, o ia no ka loaa ana mai :uia, o kekahi mau ike maopopo loa, e leonoia ai oia e hopu aku i kela Pilipino. O ka moali moowini mua loa i hookahua ai ka Makaikiu McDuffie i kana hana noii, o ia no ka loaa ana iaia o kekahi pepa, ma kahi i loaa :iku ai o ke kino inako o Silva, me he mea la, he apana pepa kela' i wa-hiia ai o kekahi palii. Me kela apana pepa i hookolo aku ai oia, ;ihiki i ka loaa ana aku o ka pepa » kela ano hookahi, maloko o ka i-umi o ka Pilipino, a ua loaa pu aku no hoi iaia ka lolewawae o ua Pilipino nei, ua hauka'e i ko koko. Ua ninaninauia kela Pilipino no kona wahi i hele ai, ma ka manawa o ka pepehiia ana o Silva; o kana mau pane apau i hoakaka ae ai imua o ka Makaikiu McDufiie, ua kapeke ioa ia, mai ka kekahi poe mai, i hoakaka ae ai, ka poe i ike iaia ma kela kakahiaka. Ma ka manaoio o ka Makaikiu McDuffie, he powa, no na dala a Silva, ke kuniu o ka pepehiia ana o kela Pukiki, no ka mea, ma ka hoike a kekahi poe iaia ma kela kakahiaka, ua kamaaina loa lakou i ka paa mau o Silva me ia i kekahi oke dala ili eleele, a maloko o kela eke dala, he elua haneri a i ole ekolu haneri dala ka waiwaiio, ma ke dala pepa. He mea maa no hoi na Silva ka
ho-aie ana i kana mau dala, i na limahana o ka American Can Co., mo kona ohi mau ana i ka ukupanee o kana mau dala, i kela ame keia manawa. Ma kela manawa i loaa aku ai o ke kino mako o Silva, ua loleia kekahi pakeke o ka lolewawae iwaho, ma kela ano i kohoia ai, ua lilo kela eke dala i ka mea pepehikanaka, a o ke kumu o ka lilo ole ana 0 ka uwaki gula, pela hoi mo n-i dala keokeo he umi a oi, i wa-hiia me ka haina-ka, maloko o kekahi pakeke okoa aku, mamuli o ka ike koke ana o ka mea hana karaima 1 kekahi kanaka, a hoomaka oia e holo. Ua loaa pu mai ka ike i ka Makaikiu McDuffie ma kana noii ana, ua noho aie kela Pilipino ia Silva, no na dala ana o ka aie ana, a ma kekahi manawa ka o kela kakahiaka, ua komo ua Pilipino nei ma kokahi hana lulu piliwaiwai, a lilo he kanakolu-kumamalima dala. Ma kona manawa nae i hopuia ai, he kanalima dala i loaa aku malalo o kona malu, he mau dala ma ka bila auj>uni; o kela kekahi o na kumu hoohuoi, no kahi i loaa nui ai na dala a kela Pilipino. Ma ka nana pono ia ana o ke kino make o Silva ma kalii wailio kino make o ke aupuni e Kauka Ayer, ua ike oia, he eono mau moku kukonukonu ma ka aoao akau o ke poo, a he hookahi moku ma ka aoao akau o ka helehelena, a ma kona manao, me kekahi pahi oki ko, a i ole me kekahi pahi nui okoa ae, i hahauia ai kela Pukiki. Ua loaa pu ia Kauka Ayer ka hoomaopopo, i ka lialiau mua ana a ka mea pepehikanaka i kana pahi maluna o Silva, ua hina oia ilalo, a oini e waiho malie ana, i hahau hou ia iho ai oia ahiki i ka manao ana o ka mea pepehikanaka ua make kana pio, alaila huli aku la iloko o na pakeko o ka lolewawao, n o ke kumu wale no o lta pau ole ana o na pakeke iaia i ka liuliia, no ka maka'u, a mama i ka holo, o loaa pono aku auanei oia.