Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 43, 23 October 1924 — Geofere Lanakila Ana No Ko A I OLE KE KEIKI MAKUA OLE I PALUA KA HANA EPAIA. HE MOOLELO KAMAHAO [ARTICLE]

Geofere Lanakila Ana No Ko A I OLE KE KEIKI MAKUA OLE I PALUA KA HANA EPAIA. HE MOOLELO KAMAHAO

"He kahaha nui ko'u e noho aku la no keia hana aa 1 nodlala mai nei, he kumuhana ano hou loa a'u i haawi ole iho al i kekahi noonoo ana no ia kumuhana 110 kekahi minuke. O ka'u i nalu nui iho nei e hoao ana au e hooiaio iho 110 ko'u hauoli kiekie, aka nae, e ninau aku ana au ia oe, heaha ana ka Gelade mea e pane mai ana ma kona aoao no keia hana au i hoolala mai nei no ko maua mareia alaila hoio aku maua no Europa? Aole ana aneo oia e lioopuiwaia aku ana, elike me ko'u ike no'u iho i nei manawa!" "He ninau paakiki no kena au e hiki ole ai ia'u ke pane aku, eia wale no ka'u e noi aku ia oe, e hele aku no oe a ninau alttl iaia, pela wale no e pau ai kou pohihihi. He pili ka'u aole oia e hoole mai ana," i pane mai ai ka anakala nie ka hoawihi ana mai i kon amaka, me ka akaaka pu ana iho. Ia Geofere i ku ae ai kaohi hou mai la ka anakala i ka i ana mai," Ua makemake, au e kamailio liilii hou aku ia oe no ka mea e pili ana i ka Hana a ka hui a'u i makemake ai ia oe o oe ke holo, mamua hoi o kou komo poo ana aku ihoko o na hoinainau ana me Gelade. "He ekolu mahina i koe mamua o olua, no ka mea aohē o maua makemake e holo koke olua i Europa mamua ae o ka la hope o Dekemaba, a i ole ka la mua paha o lanuaii, ao ka mea ia manawa h® nui ke anu maluna o ka Moana Atelanika, aka aole hiki ia maua ke hana i na mea apau elike me ka maua i makemake ai. Eia hou, mamuli o kekahi mau han» e pili ana me kela hale oihana ma Bokekona, no ia hana e koiia ana oe e holo pololei mailaila aku, ma kahi o kou holo pololei mai Nu loka aku." "He loaa no hoi ia kakou kekahi mau manawa malie iloko 0 ka mahina o lanuan, malia o loaa no he ulia laki a loaa no ia maua he kelepa malie ma ia holo ana, eia hou, h* manao nei au ua lohe au i ka oleloia o na mokuahi e holp ftaa tnal Bokekona aku he oi ae ka maikai a lola ino nui ole 9MKua o na mokuahi e holo.ana mai Nu loka aku." Malia paha o ia ka oiaio, aka, e hooikaika no hoi paha oe • loaa ka noho oluolu ana iluna o ka moku, elike me ka liiki ia oe. Ma kekahi manawa ma keia mua iho makemake makou ia oe e holo ae i kuu keenahana, i loaa mai ai ia oe na ao ana a i mea hoi e loaa mai ai ia oe kekahi ike 110 ka hana au e hana al<u ai ma kela aoao o ka honua," wahi a ka anakala. "Aole o'u nana ina no e hookomo koke aku ana oe ia'u i ka hana, no ka mea, o ko'u komo koke aku i kekahi hana o i:i ka 01 aku o ka maikai no'u, a no ia mea no hoi au i naimaa nui ai i na manawa apau i hala ahiki iho la i nei manawa,* i pane aku ai o Geofere me ka hauoli, no ka 'mea o ka loaa koke mai o kana hana-o ia wale no ke alahele e liiki ai iaia ke hoolako aku i kana wahine. "E loaa aku ana ia, ua ae maikai mai la oe e Ēuropa, a no ka hoomakaukau ana no ko olua mare ke ike e aku nei no au e nui ana ka hana, no ka mea ua makemake ka makuahine ame a'u pu e mareia ka maua kaikamahine me ka hanohano nui, ua maopopo ia oe ia mea. O keia wale ae la no ka'u mau inea i makemake ai e kamailio aku ia oe i manawa, a oiai ua pau ae la, o hele e huli ia Gelade a e ninai| aku iaia pehea la kona manao no ko 6lua mare koke a no k(| olua holo like aku i Europa." Me ka hauoli o ka naau i hele aku ai o Geofere e hul! ia lade, eia nae aneane e hiki ole iaia ke hoomaopopo i ka pf» maikai nui i ili mai la maluna ona ana i moeuhane mua ole ik ' Loaa aku o Gelade iaia • noho ana mamua o ka piatfs iloko o ka rumi o ka piano nui, a e kaukaulele ana no hUI kona mau.manamanalima maluna o ka papa ki, a i kona ku ana iho ma kona aoao, hooki iho la o Gelade i kana paani ana a huli mai la e nana iaia, alaila huki aku la o Geofere iaia a' hoonoho iho la maluna o kekahi punee pulu uuku e ku kokoke mai ana, a noho iho la ma kona aoao, a pane iho la: "E kuu aloha, he mea hou ano nui loa ka'u e hoike aku ana ia oe," me ke kulou ana mai a, hoopa mai la i kona mau lehelehe ma ka lae o Gelade. "Heaha keia mea hou ano nui au e hoike mal ana ia'u? Ke nana aku nei au i kou helehelena me he mea la he mea ano nui io no kau e hoopu malie la iloko ou." "No'u no keia mea hou, a ke manaoio nei au o oe pu ana no kekahi e hoohauoliia aku ana ke lohe oe. E hoao mai ana oe e koho no ka anakala mau mea o ke kamailio ana mai uei ia'u?" i ninau iho ai ke kanaka opio. Noonoo iho la ka wahine opio no kekahi manawa mamua o kona pane ana mai nie ka pii iki ana ae o ka ula ma kona mau papalina. "E pololei ana paha ka'u koho ana a aole paha, aka ma ko'u manao nae ua hiki ia*u ke koho aku. Ea, e Greofere, e lawe ana anei oia ia. kaua me ia i Europa? 0 ia paha kau mea hou e hoike mai ana ia'u, ea? Ua maopopo ia'u o ia kau meahou, ma o ka hoihoi la o kou helehelena. O, ina pela hauoll maoli, no ka mea, o ka'u no ia i upu ai no kekahi manawa akt| nei a malia 0 ka hookoia ana keia o ia mea a'u i lia ai!" wahi a Gelade me ka paipai ana ae i kona mau lima. "Ua lalau loa kau mea i koho mai la, ua nui loa aku SMt kekahi, a ua liilii loa ma kekahi aohe i lihi launa mai i ka mea oiaio," wahi a Geofere o ka pane ana aku. "Aohe no he lihi launa aku i ka mea oiaio la?" "He liilii loa, aole i ka nui; e liolo ana kekahi mea i Eur<jpa

3i>lc nae o kakou apau," walii a Geofere. "A pehea, e haalele hookahi ia iho ana anei oe i ka home nei?" wahi a Gelade me ka pii o ka ula ma kona mau papalina. "K hoao oe e koho mai malia, o kau koho ana paha ia pololei." "L"a maopopo ia'u ina e hele ana o papa aole hiki iaia ke , .e ke ole o mama e hele pu, a aole no hoi e hiki ia mama ke hele ke ole o papa pu kekahi me ia, a iel laua e hele ai ua maopopo lua ia'u aole hiki ia laua ke haalele iho ia'u mahope nai," wa'ni a Gelade nie ka hoopohihihi ia o kona noonoo Geofere mea hou. "Ua maikai kou manao i hoakaka mai la, aka nae, i mea e hoopohihihi mau ole ia aku ai kou noonoo no kekahi maira\va loihi aku e aho no au e hoike aku. "He hana ka Anakala Auguseto i haawiia mai nana e hana ma J£uropa, he hana nae ana i hooholo ai aole hiki iaia ke holo aku maluna o ka moana no kona ma'i i ka moku, a ua manao oia owau ka niea kupono e hele no ia hana, a ua hoolala mai nei oia e hele pu oe me a'u i Euiopa. "Ile eono mahina ka loihi o ka manawa a kaua e»kaawale aku ai no kela hana me ka hoohalaia o kekahi manawa me kana e hele makaikai aku ai i na aupuni o Europa, a e hoohauoli ai hoi kaua ia kaua iho me na mea ipau a kaua e makemake ai e ike ma na aina e. O ia ka mea hou la a'u i hele mai la e hoike aku ia oe." "Xa papa io no kena manao i hoolala mai nei ia oe la?' ? wahi a Gelade. "Ae. e kuu aloha. I mai oia ia'u no kekahi manawā loihi aku nei ka kou hoike ana aku iaia no ia makeinake ou e holo makaikai i Europa, a ua manao oia o keia ka manāwa maikai a kupono loa e hele ai, aole o oe wale no aka, o kaua pn. Pehea la keia i kou manao, hauoli anei oe?" Ua maopopo ka manao e hana ana iloko o Gclade ia manawa. aka no kona piha hauoli loa no na mea i k&mailioia mai iaia e mau la no ka makamaka iloko o kona noonoo ulu koke ae la kekahi manao iloko ona e hoohaehae aku ia Geofere. "lle makemake au i ka hele e makaikai i na aina maniao a oia no ka'u e lia mau nei o ka loaa o kekahi manawa maikai a kupono loa e hele ai, a ua ae mai no o papa, aka ahiki mai nae i nei manawa aohe manawa iki i hookoia ai o ia manao; aole hiki ia'u ke hele ke ole o papa ame mama e hele pu," wahi a Gelade o ka pane ana mai. *Xo keaha hoi? Ma ko anakala manao i ka'u hoolohe aku eiai kaua akahi no a hemo mai ke kula mai a o ia mau no hoi na manao hoihoi iloko o kaua e ike aku i kekahi o na aina mamao, ua oi aku ka maikai t hele like no kaua." "He maikai io ho paha ia, aka, ua ike oe e Geofee aole liiki ia u ke hele ma ia ano." Apo mai la o Geofere iaia iloko o kona mau liina a hoopili mai la i kona umauma, a kau iho la i kona poo nialuna o ka umauma a i ae la: "E kuu aloha, e huikala mai oe ia'u 110 ko'u hoohaehae aku nei ia oe. He mea oiaio ia au i olelo mai nei aole hiki ia oe ke hele pu me a J u, ke ole e hele pu kekahi o na makua o kaua me kana, he nanaina maikai ole loa ia e nanaia mai ai, aka, pehea hoi keia, ina e hele pu ana oe me a'u ma ke ano o oe ka'u \vahinemare?" Ua hiki iā Geofere ke ike iho i ka ikaika o ka hana a ka manao ia inanawa iloko o Gelade ma o ke kapaliii la o kona puu>£ai ho ke& /Tiaiiat> hou loa i noonoo niua ole ia e Gelade, a na maopopo iho la no nae iaia aole e hoala mai ana o Gelade i kekahi mau manao ku-e 110 ka holo pu aku me ia i Europa. Alaila hoakaka piha aku la o Geofere i na mea apau a laua 0 ke kamailio pu ana mai me Mr. Hunatere no ka holo aku 1 Europa, a no ko laua mare aku, elike me ia i pau mua ae nei i ka ikeia. a no kona hoopuiwa nui ia ana mai, he mau mea ana i noonoo a i moeuhane mua ole. "E Gelade, wahi ana ma ka hopena o kana hoakaka ana aku, '*ua hiki mai keia mau hoolala ana a papa no keia mau hana elua ia'u me ka hikiwawe loa, a lie liilii loa kahi manawa i koe mamua o ko'u liolo ana aku. E ae ana anei oe e holo pu me a'u. a i ole owau hookahi wale no anei ke au aku ana i ke kai loa a noho aku i ka aina mamao uo eono mahina?" He minuke paha ko Gelade hamau ana, alaila aea ae la kona poo iluna, a honi mai la ma ka papalina o kana aloha a pane. iho la: "Malalo iho la o keia mau hana aole hiki ia'u ke hookuu aku ia oe e hele hookahi, a e hoomaopopo iho oe ia mea." "O. e kuu aloha, owai la ke loaa iho ana ka manaoio, iloko o ewalu ame eiwa makahiki i hala hope aku nei e loaa mai ana ia hauoli maluna o ke keiki ilihune au i hoopakele ai mai kekahi puulu k'amalii kolohe mai maluna o ke alanui?" i ninau ae ai o Geofere. "Pela paha ka kekahi poe i manao ai, aka nae, malia ua kahakaha mua no ka !Mea Mana Loa i ke alanui nou ahiki i ka loaa ana o keia pomaikai ia oe," wahi a Gelade o ka pane ana iho me ka leo haalulu. Mahope iho o keia, hoolala iho la laua no ka laua huakai e holo aku ai i Europa, me ka hoolala pu i kekahi matf hana no ko laua noho ana o ia mua aku. Ma ia aHiahi iho he ahakukakuka ka keia ohana 110 na mea e hanaia aku ai ma ia mūa aku, o ka hana mua i hoolalaia a i h<'oholo koke ia ka hooko ana aku. o ia ka mea e pili ana i ka mare o na opio, a o ia manawa e mare ai mamua koke iho no o ka holo ana aku o ka paamare no Europa. Ua hoehaehaia ka noonoo o na makuā ma kekahi ano no ko laua noho mehameha iho a no ke kaawale koke aku o ka laua mau keiki mai ko laua alo aku, mahope iho o ka pau ana 0 ka mare, aka nae, ia laua i hoauau pono ae ai i ko laua mau noonoo, o kela kaawale ana aku o na keiki no ko laua pomaikai a hauoli ia. a he mea maikai ole na laua ka hoike ana aku 1 ko laua mau manao kaumaha o lilo i mea hokaumaha i ka noonoo o na opio ma kekahi ano. Ma kekahi la ae ua hoomaka koke aku la no ko Geofere komo ana a hana i kana mau hana o ka haawiia ana mai la me ka hoihoi. no ka loaa ame ka holomua o kana mau mea i hoolala ai no ia mua aku. v Xo Mrs. Hunatere hoi ame Gelade \ia koikoi ka hana i kau iho maluna o laua ma o ka hoomaemae ana i ka hale ame ka hoomakaukau ana no ko Gelade mau pono 110 ka mare aku, a no ka holo aku hoi i Europa, a no ke anaiua hookipa nui e hoea mai ana, mahope iho o ka pau ana o ka mare malq}co o ka halepule ma Pilimota ma kekahi manawa aneane i ka la hope o Dekemaba ame ka la mua o lanuan. Oiai keia mau hana e hoolalaia nei moa Burukelina aia hoi o Everete Mepelasona ke noho mai la me ka naau luuluu me ka loaa ole o ka maha i kona uhane maloko o kona home ma Rikemona. Mahope o ka pau ana o kana huakai i na aina eli gula ma Xu Mekiko, kahi ana o ka hele ana e makaikai a e ikekumaka hoi i ka 4ie o Annie Dela, ua hoi koke ae oia no kona home ma Rikemona, me ka liilii loa o kona ikeia mai e hele ana ma o a maanei, elike me kona ike mau ia mamua akvi ka laiwale me ka pil\a i ka manaolana, mahope iho o ka pau ana o kona manawa * ka noho ana maloko o ke kula. Aneane no nia keia manawa a Everete i hoi mai ai ko ke Konela Aiepelasona ame kana wahine hoi ana 'mai Nupota mai, £ ia laua i ike mai ai i ka helehelena o ka laua keiki ua haohao

nui laua no ka loli loa o ka laua keiki iloko o ka manaw a pokole 0 ko laua kaawale ana. Ua noonoo ka makuahine malia mamuli o ka hooko ole ia ana o ka makemake o Everete e lilo ke kaikamahine ui ana i ike ai ma lale, a no ia kaikamahine no hoi o Everete i hoike 'mai ai iaia no kona haulehia ana i ke aloha; aka naē aole hookahi huaolelo i puai mai mai ko Everete waha e pili ana no ia mea, me ia nui no o na manawa a ka makuahine.o ka hoao ana e puka mai kekahi mea maluna o ia kumūhana no kekahi mau manawa lehulehu. "E papa," wahi a Everetc o ke komo ana mai iloko o ka rumi kakau o ka makuakane i kekahi kakahiakā, mahope o ka noho pono ana iho o ka ohana a hoomāka aku la ka lawelawe ana i na hana like ole o ka home i niaamau ia," ia olua i Nupota ua holo aku au e makaikai i kelia wahi a Robāka Dela 1 noho ai a ua loaa ia'u kekahi mau mea malaila.' "Pela? Ke manao nei au ua nalowale na mea ano nui mai kela wahi mai mahope o ka make ana aku o Robaka Dela. Heaha ke ano o na mea au i ike ai malāila, e hoike mai?" Me ke aea ana ae o kona mau maka iluna mai ka nupepa ae ana e heluhelu ana a nana pono mai la i ke keiki, mahope o ka wehe ana ae i kona makaaniani. Alaila hoakaka aku la o Everete i na kona holo ana ahiki ia wahi, kona komo ana iloko o ka hale' i loaa aku ai iaia e hamama ana no ka puka, kona kui ana iluna o ke pakaukau kakau a haki kekahi apana laau a haule mai ke kau iho, a unuhi ae la i kekahi pu-apepa ame kekahi kii i loaa ai iaia, no ka hooiaio anai i kana mau mea o ke kamailio ana mai la: "Ea, he niau mea ano nui io ka hoi keia i loaa ia oe',"■'wāhi a ka makuakane, mahope o ka pau ana o kana nana ana. "Ho mai ana kena kii i nana pono aku au." 1 I ka loaa ana aku la iaia, hoohuli ae la i ke kii i kahi .o ka malamalama, i hiki ai iaia ke ike pono iho i ka helehelēna. "Ke manao nei au no Mrs. Dela keia kii; ua kulike loa ka helehelena o nei kii'me kona, koe wale no hoi keia ua loli anoe loa .ae hoi ka helehelena ma keia kii me he mea la he kii keia ona i paiia he mau makahiki' lehulehu mamua aku o ko'u ike a kamaaina ana iaia." "Alaila, ua ike no anei oe iaia?" wahr o ka Everete ninau. "Ae. ua ike au a kamaaina iaia, ua lehulehu na meaono ā'u 0 ka ai ana mai kona mau īima ponoi mai i kuu wa e ukulii ana no, M i pane mai ai ka makuakane. "O, aloha no, o Robaka! No ka nui o kona aloha ia Mrs. Dela, pela ko'u manao, o ia kona mea i malama loa ai i keia kii i mea hoomanao nana, elike me ka loihi o kona mau la o ke ola ana. "Alaila ua waiho iho no anei oia i kana mau dala apau loa na kana kaikamahine, pela anei ?" i ninau ae ai o Everete, me ke kau ana ae i kona lima maluna o ka pū-apepa. "Pela ka mea i maopopo loa itia ka hoikē a keia mau pepa, mai oi loa aku ka maikai nona inā oia i haawi i ka ohāna nele 1 kekahi hapa o kana dala i kā manawa o kela ohana nele e auamo ana i na ehaeha a ka ililuine ame ka nele," wahi a ke Konela Mepelasona. "Ua ike 110 oe i ke kaikamahine?" wahi hou ō kā Everete niuau. "Ae; ua ike au iaia, ua hoolaunaia mai oia ia'u." ' "He ilihune loa io no anei ia mau mea?" "Pela ka mea i hoomaopoppia no laua, no ka mea iia hoomanawanui loa ko laua noho ana me ka nele loa i na mea e. pono ai ke ola ana no kekahi manawa ; aka nae, aole au i lioomaopopo loa i ko laua haawina ehaeha ia manawa, no ka mea e opiopio loa ana no au ia mana-Wa. i k;t manāwa hoomahā wale no o ke kula e hele aku ai au e ike ia Anakala labeka; nana i hoouna ia'u e hoi i ke kula ma Bolatimoa. "Ua haawi o Anakala labeka i ka hale no laua e nohb ai me ka uku hoolimalima ole, me kekahi mea mawnho ae o ko laua loaa makahiki uuku, o ia wale iho.la no ko laua wahi pono o ke ōla ana, a no ka lawa ole ua wehe ae la o Mrs. Dela he wahi kula kuokoa uuku, a me ia wahi loaa liilii i hoomanawanui ai i ke ano o ke ola ana. "Mahope iho o .ka ili ana mai o kela mau waiwai ia'u ua ae aku no au iR laua e noho maloko o kela hale, elike me ko laua noho ana mamua aku, me ko lau'a ae ole hoi e lawe aku i kekahi dala mai ia'u aku, o ia no ke dala i loaa mai ia laua mai ia Anakala. labeka mai, 110 k olaua hookano loa. "Alaila nou kela wahi hale i nei manawa, a o oe pololei ka onā o ia wahi," i hoakaka ae ai o Eeverte. "Ae, ua pololei kau i olelo niai la, owau io ka onā o ia wahi/' wahi a ka makuakane. "Ua noho hou ia ncx anei ia wahi mai kela manāwa mai o na Dela i haalele ai?" "Aole i noho hou ia, aohe mea makemake e noho ir»a ia wahi no ka maka'u ia i ka mehameha." "A nowai na lako hale e ahu mai la maloko o kela hāle i nei manawa?" "Pehea oe i maopopo ai o ia mau no na lako hale e ahu la maloko o ia hale? 1 " i ninau ae i ke Konela Mepelasona, me ka nana pono ana ae ia Everete. "Ilaila lioi au i holo ai i kekahi la, a no ko'u makemake e ike i na mea e waiho ana maloko o ia liale ua komo okoa aku la. au iloko." "Ua paa na puka aniani i ka uhiia, pehea'oe i hiki ai kē ike akii i na mea e waiho ana maloko?" i kahamaha koke akū ai ka ninau ana a ka makuakane. "He oiaio, ua paa na puka aniani apau i ka pakuia maloko mai, eia nae ua hoao au ma kekahi ano e ike lihi aku i na mea maloko, a pela i loaa ai ia'u ka ike," ua huna nae oia i ka mea oiaio, o ia hoi kc>na hooke ana niai me ka ikaika i ke panipuka mahope o ka hale ahiki i ka hemo ana. "Eiā hott, he moolelo kupanaha ka i loheia no ka nalowale honua ana o kela kaikamahinē a Mris. Dela, ua lohe no anei oe ia moolelo?" "Ae, pela ko'u manao, 'q\ hele aku oia ma kekahi wahi no ka huli ana i hana nana ma ke ano he mea malama hale a malama keiki paha, a oiai aole oia i hoi hou mai, ua manao na kanaka he mea pohihihi loa ka i pili me kela nalowale an» ona. "Heaha kou manao no kela nalowale honua ana o kela fcukamahine?" "Ko'u manao? Aohe o'u manao maopopo aka, he koho wale no ko'u ua hele oia e huli i hana nana ma ke ano he niea inalama keiki no kekahi ohana, a mahope aku, mālia ua holo aku ia ohana ma kekahi aina mamao a ua hele pu me ia no ia wahi mamuli o kona lawe pu ia ana e kela ohana, a i ole, nie he mea la o ia paha ka mea oiaio i ka nana aku, ua mare oia me kekahi kanaka i hoowalewale mai iaia, a ua hele aku lauā a noho ma kekahi aina mamao loa." "Ina no kekahi poe aku la kela ua pau mua kela mau lakohale i ke kuaiia i kekahi poe makemake mai ia mau mea mamua o ko laua hele ana aku a noho mau loa aku ma kekahi wahi mainao," i hoakaka mai ai o Everete. Pela no, aka, aohe o laua kulena e kuai aku ai ia mau. lako hale, no ka hale ia mau mea, ua hai mua aku nei hoi au ia oe no'u ia mau mea apau me ka hale pu ame ka aina, kahi o ka hale e ku. mai la," wahi a ka makūakane. ! i pau.) | • ...