| | NA AHEWA E PONO AI E HOOKAUIA AKU
Ua hoea mai i ka manawa e komo okoa aku ai kekahi ma-
hele o na kamaainana iloko o ke kulana lawelawe oihana a na
luna oihana o ke Kulanakuhale a Kalana o Honolulu nei, ma o
ke ku okoa ana ae o ka ahahui o na enekinia o Honolulu nei a
koi aku. no ka hoopauia, o ka noho lunanui ana o W. A. Wall
no ka oihana wai ame sua.
He mea keia i ike mua ole ia mai ke kukuluia ana o ke au-
puni kulanakauhale; iloko wale no o kela manawa, o ke au
hookele o ka Meia Wilson ame na hoa o ka papa o na luna-
kiai.
O ka ahahui o na enekinia, he ahahui ia o na kanaka i loaa
ka ike ame ka makauku ma ka lakou oihana iho; he ahahui i
kaawale mai na hana kalaiaina mai, nolaila i ke ala ana mai he
koi ma ka aoao o ka ahahui o kela poe, e hoopau ana i ka noho
lunanui ana o Mr. Wall, aole ia malalo o kekahi kumu kalaiai-
na aka ma ko lakou ike maoli no, i ke kupono ole o ke ku-
lana lunanui ia Wall; a ma kekahi olelo ana ae paha, ua oi
aku ke ko'iko'i o ke kulana ana e paa ana, mamua o ka makau- kau i loaa iaia. O ka Meia Wilson, ka mea nana i hookohu ia Wall i lunanui
no ka oihana wai ame sua; i ka waihoia ana mai nae he hoo-
halahala e ku-e ana ia Wall, no kona kupono ole, e hoomauia
aku ma kela kulana, ua like ia me kekahi pa i mahanahana
ma ka papalina o ka meia; e hiki ole ai iaia ke alo ae mai ka
ili ana aku o kekahi mahele o na ahewa ana maluna ona.
Ua ikeia na ano kupono ole o Mr. Wall e paa i ke kulana
lunanui no ka oihana wai ame sua, ma ka manawa i ikeia ae
ai ka lawelaweia o na hana poholalo e na kanaka e noho hana
ana malalo ona, maloko o ka oihana wai; na kanaka no lakou
na hihia i laweia ae imua o na aha hookolokolo, no ka pau ana
o kekahi huina dala mahuahua loa o ke aupuni ia lakou. .
Me kela ike i loaa aku i na hoa o ka papa o na lunakiai, i
hiki ole ai ia lakou ke nana aku ia Mr. Wall, he kanaka me ka
iwikuamoo, he kanaka e kauia aku ai ka weliweli ame ka ma-
ka'u, e ka poe malalo ona; o keia keehina nae ma ka aoao o
ka ahahui o na enekinia, he hana ia, e hookaakaa pono ia aku
ai na maka, o na makaainana apau, ua hoea mai i ka manawa
a lakou e hiki hou ole iho ai ke noho malie, a nana aku, i ka
lawelawe mau ia o ka politika, iloko o na hookele hana ana o Ua kupale ae ka Meia Wilson, ma ka aoao o W. A. Wall, ma
ka hoike ana i kona makaukau ame ke kupono, ma kana oi-
hana, o ka pilikia wahi ana, aia maluna o na hoa Repubalika
o ka papa lunakiai, no ko lakou hoolako ole mai ia Mr. Wall
me na makaukau apau, e hiki ai iaia ke hooko aku i na hana ;
e hooiliia aku nei na pilikia maluna ona, e ka ahahui o na
enekinia.
Aole i noho pouliuli ka ahahui o na enekinia, i ke kulana
oiaio inawaena o Mr. Wall ame ka papa o na lunakiai; aka
me na ike i loaa mai i kela ahahui, no na hana i hooko maoli
ia aku e Mr. Wall, no ka manawa ana e paa ana i ke kulana
lunanui maluna olaila i hookahuaia ai ka lakou mau kumu
hoohalahala, aole ma na hana i hooko ole ia mai e ka papa o
na lunakiai.
No ka hoopakele ana ae iaia mai kekahi kulana ano maikai
ole e hookauia aku ana e ka lehulehu, he hana naauao na ka
Meia Wilson, ka haawi ana aku ia Mr. Wall i ikulana hana okoa,
a hoonoho ae ma kona wahi, i kekahi kanaka i hiki iaia ke
hooko i na hana apau o ka oihana wai me sua, ma ke ano e
loaa ai na manao maholo o na makaainana o Honolulu nei. KA LA HOALOHALOHA I KE AKUA Ma keia Poaha ae, ka La Hoalohaloha a Hoomaikai i ke
Akua. Ua hoea hou mai kakou, i kekahi la o ka makahiki, i
konoia ai na mea apau e hookaawale i kekahi manawa o kela
la. no ka hoomaikai ana aku i ke Akua, no na pono ame
na pomaikai i loaa ia kakou no keia makahiki.
O ka manao nui i hookaawaleia ai keia la e na kanaka
paionia o Amerika, na kanaka mahiai paha ma kekahi olelo
ana ae; no ka hoomaikai ana no ia i ke Akua, no ka hoopomai-
kai ana mai ia lakou, ma o ka lakou mau meakanu la; me na
hua o ka honua, i loaa mai, mai ka lakou mau meakanu mai
o ka hooikaika ana, i hoakoakoaia i\\i kekahi mau wahi ku-
pono, i pelu iho ai ko lakou mau kuli ilalo, a me na leo mele
ame na leo pule, i hoike okoa ae ai lakou, i na manao hoomai-
kai, a hoalohaloha, i ka Mea Nana i haawi mai i na pono ame
na pomaikai ia lakou.
Aole kakou he poe mahiai apau ma Hawaii nei e hiki pono
ai ia kakou ke lawe mai i na kumu hoohalike a tela poe ka-
naka Paionia i lawelawe ai ; he mau oihana lehulehu ka kakou
e lawelawe nei, aia nae iloko o ia mau oihana ke ole, aole
i nele ko ke Akua kuleana, ma ka haawi ana mai i na hoopo-
maikai ana nolaila e loaa kaike ia kakou e pono ai ua noho aie
maw kakou, i na mea a ke Akua, i hana mai ai no Iakou, ma ka
kakou mau oihana pakahi iho ; ua kupono i'o ia kakou e haawi
aku i mau leo hoomaikai, i ke Kumu mai o na Pomaikai.
He mea maikai no ka hoakoakoa ana mai i na huaai i kahi
hookahi, elike me na mea i hana mau ia i na makahiki ae nei
5 hala, maloko o na luakini, kahi o na anaina haipule hoo-
manao e malamaia ai, me na haiolelo hoalohaloha na leo mele
hoonani ame na pule hoomaikai; o ka hoomaikai me ka hoa-
lohaloha oi aku, mailoko lilo mai ia o ka naau, ia oi aku ia
mamua, o na hana hoikeike wale no imua o na kaaka. E HOOKAAWALEIA MAI KE KALAIANA MAI He mau inoa ka ke komite kuwaena teritore o iJ aoao Demo-
karata i kakoo ae ai ma ka Poakahi nei, no ke kakauolelo na ka
Elele Lahui Jarrett, o ke koho ana mai nae i keka i o kela mau
inoa i kakauolelo nana, ua waihoia aku ia mana me ka Elele
Jarrett.
I ka haawi ana aku o ke komite kuwaena Demokarata i ka
noonoo ana ame ke apono ana i ka poe noi i ke kulana kakau-
olelo na ka elele lahui, ua alakoia mai kela kuila iloko iloko
o ke kalaiaina.
O ke koho ana i kana kakauolelo, ame ka hoopau ana aku
iaia, ma ka manao o keia pepa, he mana kaokoloa ia, e pono
ai i ka aoao Demokarata ke komo ole aku, make kakoo ana
i kekahi mea, aka e waiho aku no na ka Elele Jarrett e wae
a e koho i kana mea i makemake ai ; oia ka ill oi aku o ka
ike i ke kupono ame ke kupono ole o kekahi mea kakau-
olelo. Minamina no ka hala ana aku o ia Hawaii ke nui ia iloko
o na hana like ole o ka aina, oia ka Mea Hatw no William J.
Coelho, mamuli o kona halawai ana me ka f- poino. Pela
iho la nae ko ke kanaka ola ana, aole e kaw ana ka make,
ahiki i ka manawa i manaoia ai, ua pau ka r» a kekahi mea
ma ke ao nei, aka ua like ia me he aihue 1*° keia kumu i
konoia ai kakou, e makaala mau, a e hookaukau. | O KE NOI E HOOPANEEIA KE
KAU ANA I KA HOOPAI MALU-
NA O NA KEIKI UA HOOLEIA Ma ka manawa o ka hooloheia ana
o ka hihia o na keiki kolohe elima
i hoopiiia ae ai no ka lawe ana i
kekahi kaa oto o ka Misiona o Ka-
palama mamua o ka aha kaapuni
a ka Lunakanawai James J. Banks,
he noi ka i waihoia ae imua o ka
aha e James A. Rath, ke poo o ka
Misiona o Kapalama, e hoopaneeia
ke kau ana a ka aha i ka hoopai
maluna o na keiki i hoopiiia ae e
ke kiure kiekie, a ua hoole ka Hope
Loio Kulanakauhale Stafford ia noi,
no ka mea oia ka mea kupono e wai-
ho ae ai i ke noi e hoopanee i ke kau
ana mai i ka hoopai.
0 na kieki kolohe i hoopiiia ae ai
e ke kiure kiekie no ka lawe ana i
kekahi kaa oto oia o Henry Kau-
piko, Alfonso Reyes, Horace Crabbe,
Joseph Kaina ame James Ching. Ma
ka manawa mua o ka noho ana o ka
aha e hoolohe i ka hihia o nei poe
keiki ua ae na keiki no lakou na
inoa hope i ko lakou hewa, a koe o
Henry Kaupiko, ma ka Poakahi nei
kena hookolokoloia ana a ua au oia
i kona hewa.
0 E. A. Mott-Smith ko Kaupiko
loio, a nana i hoakaka ae imua o
ka aha nana i ao ae ia Kaupiko e
ae ae oia i kona hewa, a ua make-
make o James A. Rath ke poo o ka
Misiona ma Kapalama, e aeia mai
oia e kamailio aku imua o ka aha.
I kona aeia ana mai e ka aha ua
hoakaka ae oia o ke kanaka nana e
malama i ke kaa ua manaoia ma ka
hora 4 o ka auwinala oia e hoihoi
ae ai a hoopaa i ke kaa maloko o ka
halekaa ka manawa a na kahuma 'i
wahine e hoi mai ai. Hookahi kaa,
wahi a Rath, ma ka oleloia ua lawe-
ia e na keiki mai ke alo aku o ka
haleaina Chop-suey e kokoke ae ana
i ka hale Misiona; Ma kona manao
me he mea la na holoia ia kaa e ke-
kahi poe keiki okoa aku ma ka ma-
nawa o ka lawe ana o keia mau keiki
ia kaa a holo aku.
"Ina e hoopanee ana ka aha i ko
kau ana mai i ka hoopai maluna o
keia mau keiki, "wahi a Rath, "a
waiho mai ia lakou malalo o ka'u
malama ana, na'u e makaala aku ia
lakou iloko o ka mauawa o ko lakou
hoomaluia ana."
Ua pane mai la ka Lunakanawai
aole hiki i ka aha ke ae mai ia noi koe wale no a mai ka loio mai ma
ka aoao hoopii.
"Ola nei, wahi i Stafford ka
hope loio kulanakauhale, "Aole au
i makaukau e waiho aku i nei ma-
nawa. He makemake au e noii hou
aku ma ka mea e pili ana i. ka moo-
lelo e nei mau kanaka opio. O keia
hana o ka holo lealea ana maluna
o na kaa a kekahi poe i ae maikai
ole mai e holoholo wale ia ko lakou
kaa e pono e hoopau loa ia ia ano
hana. "
Ua hoopaneeia mai ka hoolohe hou
ana i keia luhia a keia Poaono iho. HOOPANEEIA NO KA MANAWA
KA HOOIA ANA I KA PALA-
PALA HOOILINA Ua hoopaneeia ka hooia ana i ka
palapala hooilina a Rowland Mans-
bridge i make no ka manawa ma-
loko o ka aha kaapuni ma ka Poa-
kahi nei mamuli o ka hoea ana ae
o Charles S. Davis, o ka Hui Loio
o Brown, Cristy & Davis imua o ka
aha a hoike ae la he loio no na keiki
a ka mea i make, ka mea nana ka
palapala hooilina i hana, a noi ae
la e hoopaneeia ka hoolohe hou ana
ia palapala hooilina no hookahi pule.
Ua aeia mai kona noi e ka aha.
Ma ka Davis hoakaka imua o ka
Lunakanawai Andrade iloko o ka pule
i noiia ae ai no ka hoopanee ana ia
manawa e hooholoia ai malia e kue
mai ana paha na keiki a Mansbridge
i ka palapala hooilina a ko laua ma-
kuakane i hana ai a aole paha
Maloko o ka palapala hooilina i
hanaia ai hookahi dala wale no i
haawiia i ke keikikane a pela i ke
kaikamahine, o ka hapanui o ka wai-
wai i koho wale ia aia ma ke $30.-
000 a ka hapaha milioina dala ua
haawiia e Mansbridge i kekahi kei-
kikane hanauna ana e noho mai la
ma Enelani.
O Rowland Mansbridge, ka mea
nana i hana ka palapala hooilina, i
Ioaa aku ai kona kino make e waiho
ana iloko o ke kapu auau maloko o
kona hale ma Kalihi elua mahina i
hala aku nei, ua nakiiia kona, kino
a paa me kekahi, kaula ili hoohei
bipi a ka poo paniole bipi, Cowboy.
O Mansbridge, ke keikikane ,a i ma-
naoia ai nana no i pepehi ka makua-
kane, ua hoopiiia ae oia e ke kiure
kiekie no ka hewa pepehikanaka no
ka pepehi ana i ka makuakane, ma
kana Iune imua o ka aha aohe oia i
hewa, o keia hihia aohe i hookolo-
koloia mamua o ke kiure ke ku nei
no, aka nae, e hookolokoloia aku aua
ma keia mua koke iho. Imua o ka aha a ka Lunakanawai
James J. Banks ma ka Poaono aku
nei i hala, i ae okoa ae ai kekahi
poe keiki eha, no ko lakou pili i ka
hewa, o ia ka aihue ana i ke kaa o
Kapalama Settlement. | Nuhou
Kuloko Ma ka hora ekahi o ka auwina la
o ka Poakahi iho nei, i hoau aku ai
ka mokuahi Hawaii, ka mokuahi hou
o ka Hui Hawaii Meat, no na awa
o Hawaii Komohana me ka piha
ukana ame na ohua. O ka elua keia
o na mokuahi o kela hui. Ma keia Poaha ae, ka la hoaloha
loha a hoomaikai i ke Akua, he la
kulaia ia, apuni keia Teritore. Iloko o ka mahina aku la o Oka-
toba i hala, he 123 ka nui o na make
i loaa ae ka hoike i ke keena o ka
papa ole. Mailoko mai o kela he
luna make ae la, he 37 ka nui o na
make iwaena o na kamalii. No ka hooko ana i kekahi mau
palapala pili oihana, i haalele iho ai
ia Ilamuku Oscar P. Cox no Hilo,
ma ka Poalua nei ; ua manaoia, e
huli hoi mai ana oia no keia kulana-
kauhale, ma keia Poalima. Ma ka halawa a ka poe kanu ko,
o ka malamaia apa ma ka Poakahi
iho nei i kohoia ai o John Hind, i
peresidena no kela ahahui, ma kahi
o ka Peresidena Bottomley i pau
kona mauawa. Ma ka po o ka Poakahi iho nei,
i paa ae ai he Kepani mawaho o Ka-
hala i ke Kapena Makaikiu Kellett
ame kona mau hope, no ke puhi wai
ona. He mau galani okolehao i ka
mai malalo o ka malu o na kanaka
o ke aupuni, pela me na makaukau
puhi waiona apau. Mamuli o ke noi a ka Loio Charles
S. Davis, i hoopaneeia ai ka hoo
iaio ana i ka palapala kauoha hoo-
ilina a Rowland Mansbridge, kela
haole i loaa aku ai kona kino make
maloko o ke kapu auau o kona home
a i paa ai kana keiki i ka hopuia
no ke karaima pepehikanaka, no ke-
ia pule ae. Ma ka auwina la o ke Sabati aku la i hala, i malamaia ae ai ka hoo-lewa o ka Hon. William J. Coelho, malalo o na hooponopono ana a ka Ahahui Hale o na Alii o Hawaii, ka ahahui i noho pooia e ke Kamalii-^£ 1 ^--- Kawananakoa, a hoomoeia aku kona kino wailua ma i : £ ilinj o Nuuanu. No ke kakali ana i ke noi, no ka
hoolohe hou ia o ka hihia, i hoopanee
mai ai ka Lunakanawai Banks i ke
kau ana mai i ka hoopa'i maluna
o Awana, ma ka Poaono iho nei, no
ka hewa lawe kolohe i na dala o ka
oihana wai, elike me ke ahewa ana a
na kiure iaia. No ke kii ole o kekahi poe noteri
i mau laikini no lakou mamua ae o
ka la 1 o ka mahina o Iulai o keia
makahiki, i hoopau aku ai ka Loio
Kuhina Mattewman, i ka noho no-
teri ana o kekahi poe he kanaiwa
ka nui. Ma ka hapalua o ka hora ekahi o keia auwina la, e noho ao ai ke kiure kiekie, no ka noonoo ana i kekahi mau haua i waihoia aku imua o kela" kiure. He la ai pelehu keia Poaha ae no
na haole, he la lele uwaki ia no na
keiki o keia keena pa'i, ame na
keena oihana apau o ke aupuni.
HE HOOMAIKAI NUI I o'u mau hoa makaainana o ke
Kalana o Maui ame ka Panalaau o
Kalaupapa; kuu mau hoaloha oiaio
na Hoano o ke Akua Kiekie Loa
kuu mau i'o ame kuu mau iwi; ma
keia, ke pahola aku nei au i ka'u
mau hoomaikai kiekie loa ia oukou
no na kakoo a oukou i haawi mai ai
ia'u iloko o na koho hope loa iho
nei elua; KE KOHO MUA (Primary
Election) ame ke Koho Nui (General
Election). .
A lanakila ae Ia hoi au ame ko'u
mau hoa; eia hoi ka'u ia oukou
oiai o oukou no ka i ike a maopopo
piha i na pilikia ma na poopoo o ko
oukou mau apana iho, nolaila, i ka
loaa ana ia oukou o ia mau pilikia i
manaoia ma o ka hana ana la i mau
kanawai e hoopauia ai ua mau pili-
kia nei, o oluolu oukou e hoike mai
ia'u ma ke kakau, a e hoao no au
i ka'u pono apau no ka holomua o
kela ame keia apana o ke Kalana
o Maui nei, ma ke ano pono laula,
aole no ke Kalana o Maui wale no,
aka me ka nana pu aha aku i ka
pono laula o na hoa makaainana
apuni ke Teritore o Hawaii nei. No-
laila e hoao mai hoi oukou ia'u, a e
ike i ka mea hiki ia'u ame ko'u mau
hoa ke hana no ko kakou pono kau-
Iike.
Owau iho no me ka oiaio loa,
DAVID K. KAHOOKELE JR
(Maui no ka oi)
Lunamakaainana o ka Apana o
Hana, Kalana o Maui, T. H, | KB WAIHO MAI NEI O AOHI I
NA ALA E PAU AI KEIA HAKA-
KA ANA ILOKO O KE AUPUNI
KULANAKAUHALE (Mai ka Honolulu Star Bulletin mai
O Novemaba 18, 1924.) He Bila e ikeia ai ka mea nana
e hookele ke aupuni, a e hoopau ai
i na hakaka hoopau manawa wale
ana.
Nui loa na poo; a uuku loa hoi ka
ikeia aku o na kaumaha o ka hoo-
keleia ana o na hana aupuni, o ia ka
pilikia ma ke Kulanakauhale a Ka-
lana o Honolulu nei, wahi a ka Loio
W. O. Achi a Senatoa hoi i pau; ke
- kanaka hoi i haawi aku i na noonoo
ana ma keia kumuhana no na maka-
hiki loihi.
O Achi ka mea nana i haku iho i
ke kanawai e ku nei i keia la, ke
hoike ma» nei oia i ke ala e pau ai
ua hemahema o ke kanawai e ku nei,
elike me ia i ikeia iloko o na malama hala aku la; wahi ana, mamuli o
keia hoopaapaa loihi ana iloko o ka
papa lunakiai, a e hookau aku ana
hoi i na hemahema mai ka Meia
mai a i ka papa, a mai ka papa
aku hoi i ka Meia, no na mea e pili
aua i na hemahema o na hana e
hanaia nei.
Ke olelo nei oia: Ua hoao no oia
e hooponoponoia ma kela ala hoo-
kahi no, i ka wa o ke Kau o ka Aha
Hooponopono no ke Kanawai Kula-
nakauhale, aka, ua haule nae ia hoao
ana.
Ke hoomakaukau nei o Achi i ka-
nawai e waiho aku ai i ka Ahaolelo
e hiki mai ana i keia kau aku, a ma
ia kanawai e hoohuihuiia ana ka
hapanui o na keena aupuni, a o na
poo o ia mau keena oihana, e hoo-
kohuia mai e ka Papa o na Luna-
kiai; a na ia mau poo i hookohuia e
hookohu aku i ko lakou mau hope,
na kakauolelo ame ka poe hana ma-
lalo aku.
E kohoia na Lunakiai elike me ia
i keia la e ka lehulehu no ka ma-
nawa o elua makahiki, a aole nae
he Meia.
O kekahi o na hoa o ka Papa
Lunakiai, e kohoia no e ka Papa i
Lunahoomalu, a nana no e lawelawe
ka hapanui o na hana e hanaia nei
e ka Meia i keia la, a e loaa no hoi
iaia ka uku kupono no ia hana ana
elike me ka nui o na hana ana e
hana aku ai ame ka mauawa ana e
hoolilo aku ai no ia mau hana.
Elike me ka Achi hoolala ana; he
ekolu no mahele o ke aupuni; o na
Poo o ia mau mahele na ka Papa e
hookohu aku, o ia keia:
Akahi: Ka mahele kanawai; e
noho poo ia ana e ku Loio Kulana-
kauhale; a nana no e hookohu aku
i ka Makai Nui; a ma ia bana aua e
hoopauia ana ke ala ana mai o ke-
kahi kuee mawaena o ia mau luna
aupuni
He mea maopopo no hoi i loio ka
mea kupono ma ia kulana.
Alua: Ka mahele o na hanahou
E komo ana iloko olaila, na hana ma
na alanui, ka oihana wai, ke sua, na
kukui uwila, nana ana i na paipu
lawe wai kahiko, ka nana ana i na
hale e kukuluia ana. na paka, ame
na mea e ae e komo ana malalo o
na hanahou.
I kanaka makaukau ma ka oihana
ke kanaka kupono ma ia wahi; wahi
a ke Senatoa i pau.
E hiki no hoi iaia ke hookohu aku
i mau eneginia; he mea pono no hoi
e loaa i kanaka makaala ma ia wahi
Akolu: Ka mahele wai wai ; e ko-
mo ana iloko olaila na hana e hanaia
nei e ka puuku, ka hoopuka ana i na
laikini ame na hana ano like. Ka
ohi ana mai i na uku wai ame na
loaa e ae apau o ke aupuni kulana-
kauhale,
I kanaka makaukau ma ka lawe-
lawe oihana ke kanaka kupono e
hookohuia ma ia wahi, wahi a Achi.
O ke Kakauolelo Kalana ame ka
Lunahooia, e kohoia no elike me ia
i keia wa. 0 na pomaikai o keia
ano, wahi a Achi, o ia no:
Akahi: E kauia aku ana na kau-
maha apau loa me ke akaka maluna
o ka papa lunakiai
Alua: E hoopauia ae ana kekahi
mau hoolilo waiwai ole o keia wa.
O ka mua hoi iloko o ka Papa o
Ehiku lala, aole no e ku malie ana
na hana.
O %a manao no e hookohu ana ka
hapanui o ka papa i na poo o na
mahole like ole o ke aupuni, he poe
kanaka elike me ka mea a Iakou e
hooholo ai he pono.
Ina no hoi e ikeia ana o ke poo i
hookohuia aole i lawa ka makaukau
kona kulana, e hiki no e hoopauia,
a e hookohu hou ia aku no kekahi
kanaka ma kona wahi.
I mea e malama pono , ia ai na
pono o ka lehulehu, he mea pono no
e hookomoia kekahi mau pauku ma
ke kahawai, e hiki ai i ka lehulehu
ke, kapa e ae i kekahi lunakai, a o ka
papa hoolookoa no paha; a e koho
hou ka lehulehu, oiai ka manawa o
ko lakou kohoia ana.
I mea e hiki ai ke ai pakiko ia na | Nuhou
Kuwaho WASHINGTON, Nov. 14.— E hoea
mai ana ka Baluna Amerika zeppe-
lin ZR-3 ma ke kahua o na mokuea
Boiling ma Vereginia ma keia pule
ae, kahi a Mrs. Calvin Coolidge e
kapa aku ai i kona inoa "Los An-
geles ", elike me ia a ua luua au-
puni o ka oihana kana moana o ka
hoolaha ana ae. WASHINGTON, Nov. 14.— He ae-
like no ka hookaa ana mai i ka aie
o Polani i na Mokuaina Huiia o
Amerika, oia hoi he $190,000,000, ka
i kakauinoaia ma ke keena o ka
puuku i keia la. Ua kulike ia ae-
like i hanaia me na manao o na
kumuaelike i haawiia aku ai ia Beri-
tania Nui. BATAVIA. Nov. 15.— Ua hoomau-
ia ka hoonaueue liilii ana a ke olai
ma Wonosobo i kela la, elike me
ka hoike a ka lono mai Java mai.
O ka nui o na poino i hanaia e ke
olai aohe i maopopo i nei manawa.
Ua aoia aku ka haalele ana iho o na
kanaka i kahi o ka pilikia. MANILA, Nov. 14.— Ua waihoia
mai he koi e ka moku hahai topido
Amerika Boric o ka mahele 38 i keia
la, e haawiia aku ka hanohano ia
moku mamuli o ka loaa ana he moo-
lelo hou ma ke ano he hua no ke ku
ana eha mauawa o ka maka he 12,-
000 i-a ka mamao i na topido eha i
kiia uku. He hana kaulana ia
hanaia iloko o ka mauawa e hoo-
maamaa kiki topido ana maloko o
ka nuku o ke Kaikuono o Manila. JERSEY CITY, N. J., Nov. 14.—
0 ke ahi i hoomaka ae ai e puoho
maloko o ka hale luma Saltpeter
o ka Richardson Chemical, a pahola
ae la i na halehana hoomaemae ko-
paa o Amerika i haaleleia, i hooeo-
neo aku i kekahi mau halehana lehu-
lehu liilii iho me elua mau lalani
hale hoolimalima loloa a no eha hora
ka aihumuhumu ana ahiki i ka hoi-
keia ana ae ua kaa ia ahi malalo o
ka mana hoomalu ma ka hora 1 p.
m. o kela la. E hoea aku aua ma
kahi o na miliona dala ke poho i
kohoia, pela ka manao wale ia. AMSTERDAM, Nov. 14. — Ua oleloia ma na lono mai Java, mai o ka loaa ana mai i keia la oia mau no ka hoonaueue ana a ke olail- <* ko hooweliweii iho la na Kuaua koikoi i na hale i pakele aole i hiolo ma ka Poakolu, ma ka manawa o ka mokupuni holookoa i hoonaueueia ai e ke olai a i make ai he 300 a oi aku mau kauaka. NORFOLK, Nov. 16,- O na hana
hoao kipoka pahu i hoolalaia ai no
ka la apopo ua hoopaneeia ahiki i
ka Poalua mamuli o ka hakalia o ka
hoea ana mai ianei o ka mokukaua
pilikia i pau pono ole ka hanaia ana,
Washington, ka moku e lilo ana i
maka kiki pu poka pahu no na hana
hoao.
HOOKAAWALEIA KEKAHI MAU
APANA AINA MA HAWAII NO
KA LEHULEHU O na kauoha e hookaawale ana i
10,944 kapuai kuea o ka aina ma
Waiakea-kai, Hilo Hema, Hawaii, i
kahua no ka hale kinaiahi malalo o
ka hoomalu ana a ka papa lunakiai
o ke kalana o Hawaii, a 46.100 eka
o ka aina ma Honokaa, Hamakua,
Hawaii, no kekahi halehana hoo-
make iole, a e kaa aku hoi ia malalo
o ka hoomalu ana a ka papa ola, ua
pau i ka hoomakaukauia e ke Ko-
misina o na aina aupuni Charles T.
Bailey, a waihoia aku no ke aponoia
ana mai e ka Loio Kuhina Matthew-
man, elike me ia a Mr. Bailey o ka
hoike ana ae ma ka Poakahi nei. loaa o ka lehulehu a i loaa ai i mau
keena aupuni e hooliloia ia me ke
akahele na loaa e ke aupuni, he
pono e uuku mai na keena aupuni,
a e noho mana ia ana kela ame keia
keena e kekahi kauaka makaukau,
i uku pono ia hoi, a malalo aku ona,
he mau kakauolelo makaukau a poe
kokua e ae paha.
He nui na papalua ana o na lilo
o keia wa; a he nui no hoi o na lilo
no ka hookeleia ana o na hana o ke
aupuni e hoopauia ae ana.
Ina he mea hiki, wahi hou a Achi,
he hiki no e hana hou ia ke kanawai
e mana ana mai Iune a Iulai paha
keia ano Aupuni hou; a ma ia hana
ana e loaa koke ana ka mea e pau ae
ai keia mau epa o keia mau la e hoo-
paapaa nei mawaena o ka Meia ame
ka papa o na lunakiai, a iwaena hoi
o na poo aupuni.
Ua hoao iho kakou i keia ano no
na makahiki he 17 i hala ae nei; a
i keia wa ke ike nei kakou i ka
holomua ole a oi loa aku hoi keia
la. '
Wahi a Achi, ke hoomakaukau nei
oia i bila, e hookomo ana i keia mau
mea i hoakakaia ae nei, no ka hoo-
komo ana aku i ka ahaolelo i keia
kau ho | |