Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXV, Number 24, 17 June 1926 — KIKOO MAI KA ANELA O KA MAKE IA SANFORD B. DOLE Hala ia Haole Kamaaina Kahiko o Hawaii Nei i Minamina Nui ia a i Alohaia e na Mea Apau no Kona Mau Ano Kilakila [ARTICLE+ILLUSTRATION]

KIKOO MAI KA ANELA O KA MAKE IA SANFORD B. DOLE

Hala ia Haole Kamaaina Kahiko o Hawaii Nei i Minamina Nui ia a i Alohaia e na Mea Apau no Kona Mau Ano Kilakila

Oiai JTā kv-kun/i o 1«:» 3a ana e napoo ma ka ilikai, 0 k"e ahiahi 0 ka l'oakolu 0 ka pule aku nei i hala, i kikoo mai ai na llma o k.a make, a kaili ae la i ka hanu ola mailoko aku 0 ka Lunakanawai Sanford Ballard Dolc, kekahi 0 na haole kamaaina, i aloha nui ia e na makaainana 0 keia teritore, maliope iho 0 kona hakoko ana mawaena 0 ke ola ame ka make, no na pule lehulehu aku nei i hala. Ua hoea niai kela hopena maluna o ka Lun«nkanawai Dole, ma kona liome ma ke alanui Ema, oiai kona mau ohana ame na hoaloha e hoopuni ana i kona moe e kakali wale ana no 0 kona pauaho mai i keia ola ana. 1 Ma ka hora eha me kannkolu-ku-mamahiku minuko 0 ke 'aliiahi 0 kela Poakolu, i lele loa ae ai ke aho mai iaia ae. Ua hoomaka mai ke kaama'i ana maluna 0 ka Lunakanawai S. B. Dole, ma ka la ana i hoomanao ai, no ka piha ana iaia 0 na makahiki he kanawalu-kumamalua, ma ka la 53 0 ka mahina aku nei 0 AperiJa, mai kela manawa mai ke emi liilii ana mai 0 kona ikaika, ahiki wale

no i kona liaalele nna mai i keia ola honua ana. Ka Hoomaka Ana Mai o ka Ma'i N"o ka hoohanohano ana i ka Lunakanawai Dole, no ka piha ana iaia o na niakahiki he kanawalu-kumama-lu, i hoea ae ai ka bana Hawaii, ma kona home, pela me kona ohana ame na hoaloha, a he mau minuke helu wale no, mahope iho o kona haawi ana mai i kana i na keiki puhiohe,'ua boi aku la oia no kona rumi moe, no ka hooluolu ana, eia ka auanei, o ka hoomaka ana mai ia o kona loaa ana i kekahi ma'i 1010 loa, ka mea nana i oniu'o ae i kona ola. Mai kela manawa mai, i enii liilii mai ai kona ikaika, me ka hiki ole iaia ke hele; pela ka mumule ana 0 kona waha, aole he hiki ke kamailio, a ma ke kaomi ana o kona mau mananianalima, e hiki ai ke hoomaopopoia aku, ua ike mai oia 1 ka poe e hoea aku ana imua ona. E makaala mau ana na Kauka

kona moe i leela ame keta munawa, a ma ka Poalua mamua ak-u, akahi 110 a lohe maoli ia ko laua manao, i ka hoike ana ae ua kokoke loa mai ka hopena o ka mea ma'i, ua hookoia kela hoike, mamuli 0 kona make ana mahope mai. Malaila ae na ohana pili loa iaia, kahi i akoakoa ai, maniua ao 0 ka hoea ana mai o kona hopena, oia 0 Charles S. Dole, he keiki hanauna 0 Lihue, Miss Clara Dole, he kaikamahine ohana no Biverside, Kaleponi; Miss Emily Dole, he kaikamahine ohana no, no Honolulu nei; Miss Nina Adams, he hoahanau no Mrs. Dole i make; Mrs. James D. Dole, ka wahine a James D. Dole 1 make, ka hoahanau 0 ka Lunakanawai Dule; Hon. Eben P. Low; ame kana kaikamahine; Mrs. Charles W. Lucas, Mrs. E. Wooel» Low, j ame K. Bhibata, he Kepani kauwa kahiko loa i noho hana no ka ohana ! Dole no na maleahiki loilii.

I ka haalele ana mai 0 ka Lunakanawai Dole i keia ola ana, ua waiho iho oia mahope nei he umikumamakolu mau keiki hanauna, o lakou na keiki a kona hoahanau a George Dole, i make ma Kiverside, Kaleponi, i ka 1912. Chas F. Dole, ka makuakane 0 James D. Dole, ka peresidena 0 ka hui hana halakahiki Hawaiian Pineapple Co., Jamaeia Plains, N. Y., Eduiund P. Dole, 0 Seattle Wakinekona i keia wa ame Nathan Haskell Dole, he kauka nia Rcdlands, Kaleponi. Mahope koke iho 0 ka hoea ana mai 0 kela 'liopena, i hoikeia ae ai ka lohe i ke Kiaaina W. B. Farrington, a ma ka aoao 0 ke teritore, aole oia i hoohakaia iho, ma ka hoea kino ana aku no ka home 0 ka Lunakanawai Dole, a hoike aku la i kona manao kaumaha kui'o i ka ohana e akoakoa ana, no ka haawina ehaeha i kau mai maluna 0 lakou, hoike pu aku la hoi oia, no ka o ke aupuni, ma 0 kona ukali la. Henry D. Beckley e haawi aku i na kokua, elike me ka hiki, no na hoonohonoho e pili ana 1 ka huakai hoolewa. Nui Kana Mau Kulana Oihana i Paa ai O ka Lunakanawai Dole kekahi haole i komo nui iloko 0 na ahahui like ole 0 keia kulanakauhale. Mahope iho 0 ka hoopauia ana o ke aupuni moi, i ke au 0 ka Moiwahine Liliuokalani, i3a lawe ae ka Lunakanawai Dole i ka noho poo ana no ke aupuni, ma ke ano iie peresidena no ke aupuni kuikawa, a peresidena hoi no ka Repubalika 0 Hawaii nei, aka i ke kaa ana aku 0 keia teritorē malalo 0 ka malu 0 Amerika, Ua hookohuia mai oia i kiaaina mna loa no., Hawaii nei. laia i waiho aku ai i ka noho kiaaina ana, ua hookohuia mai oia

i lunakanawai federala, a ma k*a mkahiki 1916 i waiho aku ai oia i kela kulana oihana, a hoi ae la e noho ma ke ano makaainana. Ke Anainh Hoolewa Mamuli' o ke knkakuka ana o' na ohana ame na hoaloha, i hooholoia ae ai e malama i kona anaina haipule hoolewa ma ka hapalua o ka hora ewalu o ke kakahiaka o ka Poaha ae, ma kona home noho ma lee alanui Ema, me ka laweia ana aku o kona kino e puhi i k«j ahi. Ma ka hora eha o ke ahiahi o ka Poalima ae, ka hoolewa nui i malamaia me ka hoomoeia ana aku o ka lehu, ma ka aoao o ka he o Mrs. Dole kana wahino ma ka pa ilina o Kawaiahao. Ua hanauia ka Lunakanawai Dole ma Honolulu nei, ma ka la 23 o Apei'ila, 1844, a iaia i make aku la, ua piha iaia na makahiki ma kahi 0 k© kanawalu-kumamalua me na pule aku. Ma Honolulu nei kona wahi i hoonaauao mua ia ai, a holo aku no Amerika, a i kona hookuuia ana mailoko mai o ke kula a'o loio, ua hoi mai oia no Hawaii nei, a lawelawe i kela oihana. Ma ke kau ahaolelo o ka 1884 ua lilo oia i hoa kaukanawai; a i ka makahiki 1886 mai, ua hookohuia oia i lunakanawai kiekie,, a ma ka la 17 o ka mahina o lanuari, 1893, 1 waiho aku ai oia i kela oihana, no ka lawe ana ae i ka noho peresidefla ana no ko aupuni kuikawa o Hawaii nei; a ma ka la 4 0 lulai 0 kela makahiki no, i lilo ai ( oia i peresidena no ke aupuni Repubalika mua loa o Hawaii nei. Mahope koke iho o ka pahola ana ae o k a lono kaumaha, no lea pauaho a«a mai o ka Lunakanawai Dole i keia ola ana, ua paniia na hale oihana o ke aupuni apau no ke komo pu ana aku iloko o ke kanikau ana no kekahi o na kanaka ko'iko'i o Hawaii nei, a ua hoomauia mai ia paa ana o na hale oihana nhiki i ke kakahiaka o ka Poaono; mamuli o ka lilo ana o ka Poalima, i Ia kulaia aupuni.