Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXVI, Number 40, 20 October 1927 — HE MOOLELO No KALOKE a i ole Ka Mea i Kapaia ka Moiwahine o na Puuwai Kupaa. [ARTICLE]

HE MOOLELO No KALOKE

a i ole Ka Mea i Kapaia ka Moiwahine o na Puuwai Kupaa.

XXXV. keli l°ke wo o ka Madame Mokana i ka inoa, hilinai inai la oia ihope o ka noho, ua hele hoi kona helehelena a haikea pu, mc ka hiki ole iaia ke hoopuka ae i hookahi huaolelo, no kc kumu, ua hele oia a piha me na manao kahaha he nui, eia ka, o Kaloke Livinakona, o ke kaikamahine ia, a ka wahine ana i inaina loa ai, no ka lilo ana o kela wahine, i kumu e hoopauia ai ka hoopalau mawaena ona ame Mr. Hakamana. Aole nae o kela wale no ka mea nana i hookahaha mai i ko na noonoo, aka no k alilo ana o kela kaikamahine, me he kukuna la no ka la, ka hoomalanialama maloko o kona honie, i piha me ka ehaeha, ka mea hoi nana i hookomo mai i ke ola hou iloko ona, a ua like loa maoli ka Madame Mokana, ma* muli o na hana a Kaloke, me kekahi mau laau hihi, i aka me na mea hoomomona e maikai ai ko lakou ulu ana. Ua laki loa maoli ka loaa mua ole ana o ka ike i ka Madame Mokana, no na mea e pili ana ia Kaloke; ina paha no ka maopopo i kela wahine, o ke kaikamahine ponoi no kela, a ka wahine, a Mr. Hakamana i hoao ai e mare aku, a i lilo ai hoi i kumu no ka hoopauia ana o ka hoopalau mawaena o laua ina ua lapaku kahiko ia kela kaikamahine, mai ka noho hana aku malalo ona; a o ka mea oi.loa aku o ke 1110, o ia no ka hiki o!e e hoololiia na ano uahoa o kela wahine, ahiki i kona make aua, me ka maopopo ole iaia, o ka nui o na pomaikai, ma ke aloha ana aku ia ha i, pela hoi ke alohaia mai e ka poe okoa aku. Pehea, ua maopopo no anei ia oe e Felika na mea e pili ana i kela kaikamahine opio?" i ninau mai ai o Mr. Hakamana. "Ae, ua kamaaina Joa au iaia) no ka mea o ko'u kokoolua ia o ka noho pu ana no ka manawa i oi aku mamua o ka makahiki hookahi." Ua hoohikilele loa ia aku o Mr. Hakamana, iaia i lohe mai ai i kela mau olelo mai ka Madame Mokana aku, me ka pane ana ae: "Ma ke ola ana o na akua lapu o ka po, he oiaio anei kena mau mea au e kamailio mai nei? Ua nui ka'u mau hana pohihihi i ike ai ma keia ola ana, aole nae au 1 īke i kekahi niea i oi loa aku ke kupaianaha elike me keia. Pehea aole anei e lilo ana kela kaikamahine i mea hoowahawaha loa nau i keia manawa, mahope o kou maopopo ana aku nei, o kela ke kaikamahine ponoi, a ka wafiine au i hoowahawaha loa ai?" Pahola ae la ka minoaka ma na papalina o ka Madame Mokana, a i aku la: "Ina i loaa mua māi ka lohe ia'u no na mea oiaio loa e pili ana i keia kaikamahine, he hookahi makahiki ae nei i hala, he mea oiaio loa, e hoowahawaha loa ana au iaia, akk no keia manawa, aole e hiki ia'u ke ku-e aku iaia. Xo na mahina he umi-kumamalua ae nei i hala, ua ola aku au, me he mea la, ua kokoke loa mai ke aupuni o ka lani, mamuli o ka lilo ana o kela kaikamahine i kukuna malamalama, iioko o ko'u ola ana, o kona kaawale aku i kahi okoa, me ko u ike hou ole i kona mau maka, ua like ia me ka uhi ana mai o ka pouli aaki o ka ehaeha maluna o kuu uhane. "I hoike aku no au ia oe e Mr. Hakamana ea, ua lilo kela kaikamahine i hoola no'u, o kona mau ano maemae, ka oiaio, ke akahai ame ke aloha,'ua lilo kela i mau meapaahana, no ka hoonawaliwali ana mai i ko'u mau ano uahoa, ahiki i ko'u ike maoli ana iho no i ko'u aloha iaia, me he mea la, o kela kaikamahine kekahi o ko'u ohana ponoi. "Ke manaoio loa nei au, mamuli o na ano o kela kaikamahine, pela me kana mau hana imua o'u pela iho la i hoemiia mai ai kela ano o'u, epana'i aku i ka ino no ka ino. "Ina iloko ooka makahiki hookahi aku la i hala, keia halawai hou ana o leaua, aole loa au e ae e kamilio pu me oa i hookhi huaolelo; aka i keia la nae, me kuu ike no, ua hana hewa loa mai oe ia'u, ka hewa ko'iko'i loa a kekahi kanaka i hana aku ai maluna o kekahi wahine; a mai kou mau lehelehe mai hoi, i hoike okoa mai ai oe, he kanaka apuka * he kanaka aihue, aohe a'u mea e hoōili aku ai i na ahewa ana maluna ou. "Aole no he pololei o ke ano o ko'u ola ana, nolaila he mea maikai ole ma ko'u aoao, ka hooili wale ana aku no i na ahewa ana maluna o ha'i. Aole kaua e lilo hou i mau hoaloha iloko o ke koena o ko kaua mau la i koe e ola aku ai ma ka honua nei, no ke kumu, ke mau nei no ke alina, o kela mau hana i lawelaweia o na la opio. Aole kaui e lilo i mau enemi, no ka mea aole e loaa ka noho maluhia ana ma kela ano. He mau makahiki kakaikahi wale no ko'u i koe e ola aku ai, o ka iini .wale no iloko o kuu uhane, e hoohalaia kela mau makahiki e a'u, iloko o ka maluhia, ka maha ame ka hauoli, iwaena o na kanaka. M No na mea e pili ana i ka wahine au i aloha aku ai, kela wahine hoi au o ka manao ana e mare aku me ia, a i haalele mai oe ia'u, ua piha i'o au i ka lili makawe*lawela loa iaia, me ka hoowahawaha pu; aka nae i ko'u lohe pono ana mai kou mau lehelehe.mai i keia la, i na mea oiaio i jJili iaa; ua loli ae kela manao a i ka' mahalo me ka hoomaikai iaia; no ka mea aole loa oia i hana hewa mai ia'u, aka maluna ou na ko'iko'i apau, o ka hana hewa ana aku iaia ame a'u; a ma keia liope aku, hookahi mea ano nui iloko o ko'u noonoo, o ia no ka hoomanao ana no kela wahine, mamuli o kana kaikamahine e ola nei, kela kaikamahine apa i hoonaauao aku ai, a lilo oia kekahi o na kaikamahine maemae loa, ka mea i lil oi malamalama, no ra la hope o ko'u ola luahine ana. Aia ua kaikamahine nei ke noho mai la mao," me ke kuhikuhi ana aku o na lima o ka Ma4ame Mpkana, "O ka'u iio (a I hoomanao ai, me he mea Ia ua ike au he kokoolua kou e noho ana ma keia wahi, ia'u i kaalo mai ai imua ou, aka no ko'u piha loa paha hoi kekahi i ke pihoihoi me ke kahaH? pu, no ka halawai ana me oe iloko o ka manawa i moeuhane mua ole ia, ua palaka loa ko'u noonoo, no kekahi mea e ae, pela au ! poina loa ai no kela kaikamahine me oe. *Ke hoomaopopo i'o nei au, 0 kela no ke kaikamahine hookahl i halawai ai me a'u i ka haulelau aleu nei i hala." **Haaha kau mea e hana aku ana? E hoihol aku ana anei oe Taia i na dala apau au i apuhi ai, mai kona makuakana mai?

wahi a ka Madame Mokana me ka leo kuoo. Ike iho la o Mr. Hakamana, aole e hiki iaia ke pakele ae mai na mea oiaio a ka Madame Mokana e koi aku la iaia, no ka pono o Kaloke, a o ia ka ua kanaka nei o ka i ana mai; "Heaha la hoi, ua Wki ia'u ke haawi aku i kela kaikamahine i kekahi huina dala mahuahua i keia manawa, a ma*waho ae olaila, e hoolilo no au iaia i hooilina no'u, e kuleana ai i ko'u mau waiwai, mahope iho o ko'u hala ana aku ma kela ao. "Auhea nae oe e Felika, e hoike aku anei au i ko'u moolelo?" me ka hele hoi a pii ka ula ma kona mau papalina, no kona hoomanao ana mai, no kana mau hana hiiahila i lawēlawe ai, maluna o na makua o ke /kaikamahine opio. Ke hopohopo loa nei au, ina no kona artb o ka mea i hanaia a pela hoi i konoia mai ai oe e ukii aku iaia i kekahi huina dala nui, alaila e hoole loa mai ana oia i ka lawe ana aku he hookahi keneka," i hoakaka mai ai ka Madame Mokana i kona manao. » "E hoike aku n6 oe imua ona, i ka mea pplolei oia ka uku ana o ka makuakane o Kaloke i kekahi huina dala nui, i aieia e oe; a ua huli hoi mai nei oe, no ka uku ana i kela aie, eia | ka ua make oia, a aole i maopopo ia oe ka ohana e ola nei. IKe lohe kela kaikamahine i keia hoakaka mai ia oe aku, e apono mai ana no oia e lawe aku i kau mau dala, me kona ake ole mai, e lohe i na fnea apau i pili loa i ke ola ana o kona mau makua» "Pehea ina uji lohe mua kela kaikamahine i na mea oiaio e pili ana i hanaia e a'u?" "Aole o'u manao, ua maopopo 1 kela kaikamahine na mea a kaua e kamailio nei i pili i ke dala. Ua hoike mai np oia i kona moolelo imua o'u, me kona maopopo ole, he kaikuaana kekāhi o kona makuakane. I ka manawa e ola an akona makuakane, he uuku loa oia, a aole o'u manao, ua kamailio aku kona makuahine e pili ana i keia mea a kaua e hoakaka nei. Aia no hoi paha oe a hui kino aku me ia ,alaila hoohele aku oe i na kamailio ana ma na mea au i ike ai he pono a pololei." "Me ka mahalo nui ia oe e Felika," wahi a Mr. Hakamana, me ka mohala maikai ana ae o kona mau maka, a i hou mai la: "lEike me kau i hoakaka mai nei pela au e hana aku ai. Pehea, aole anei, e hoolilo ana oe i kela kaikamahine i hooilina nou, oiai ua makemake nui oe iaia?" "Heaha auanei ko'u mau waiwai, e hoolilo aku ai au iaia i hooilina no'u?" me ka pahola ana ae o ka minoaka ma na papalina o ka Madanie Mokana. "Mai hoao hoi paha oe e Felika e pulapu mai ia'u, no ka mea ia'u i hoea ai no Sana Sauva 1 ka haulelau aku nei i hala, ua hoikeia mai ia'u, o oe kekahi wahine nui o ka waiwai." "Aole i pololei kau mau mea i lohe ai, a i kekahi manawa, ua kuhihewa wale kakou, ma ka nana ana aku ma ka helehelena o na mea ako kakou mau maka e ike ai. Alaiia ua l]oea i'(y anei oe no Sana Sauva i kela makahiki aku nei i hala?" "Ae, ilaila au, no ke ake ana no hoi e ike ia oe, oiai aole loa i pau ko'u hoomanao ana nou, a o kekahi no hoi, ua ake no au e maopopo, pehea la ke ano o kou ola ana." Huli aku la ka nana ana a ka Madame Mokana i kahi e no kona makemake *ole e hoolohe aku i na olelo a Mr. Hakamana i pili loa i ko laua mau la kahiko, a o ia kana i pane mai ai: "He okoa loa kela manawa au i ike ai, a he okoa loa i keia manawa, oiai he manawa pokole wale no mahope mai, me he anapa ana h na ka uwila, ua pahola mai la ka poino maluna--0 ko'u mati waiwai apau; aole nae a kaua hoopau manawa wale ana, im ia mea; oiai aole o'u hopohopo no keia ola ana aku, e hoolako mai ana o Kaloke i home no'u, ke mare aku oia i kana kane." "E mare i'o ana anei oia i ke kane?" "Ae, iloko o hookahi mahina a oi i koe, ia wa oia e lilo ai 1 wahine mare na kekahi keonimana maikai, o Kalifoda Vini kona inoa." "Auwe, o kela keonimana hookahi no ka a'u* i ike ai e hele pu ana me ia a i kau pu ai me makou, maluna o ka mokuahi hookahi i pau ai i ke ahi ma ka moana," wahi a Mr. Hakamana, me kona hoakaka ana mai i na mea e pili na i kona halawai ana me na opio ma kela huakai makaikai. "Ua lohe 110 au i kekahi mau mea e pili ana no kela huakai, eia nae aole o Kaloke i kamailio mai, ma na mea i pili aku i kana hana hoopakele, nolaila he nuhou ano nui loa kena au e kamailio mai nei, no keia kāikamahine. I hoike akh no au ia oe nona ea, ua like pnu oia me kekahi puupuu daimana maemae loa; a ua hauqli no hoi ko'u manao, no kona mare aku i ke kane, oiai ua nui no kona hooikaika, i wahi nona e pono ai, ina ka makahiki aku la i hala, a ia'u e hoomanao ae ai no ia mea, he kau aku maoli a ke kaumaha o ka noonPO," alaila ku ae la oia iluna, me he mea la, ua lawa ae la no kana mau mea i makemake ai e lohe mai kfcja kanaka mai, a o ia kana o ka hoomau hou ana mai i ke kamailio ana: '>0 keia ka la mua loa a'u i hele holoholo mai nei, mahope oka waiho ana i ka ma'i no ka manawa loihi; ua kokoke loa 1 ko'u manawa e huli hoi aku ai i ka hale; .aka mamua o ko kaua kaawale ana, ke makemake nei au, e hoolauna ia oe me kela kaikamahine." "Aohe he hoolauna hou ana, no ka mea ua hoolauna kahiko ia au e ka Haku Walaka imua ona," i pane niai ai o Mr. Hakamana me kona ku ana ae iluna. "E kuhihewa ana ka hoi au, ma ke ano o na mea a'u i ike akii ai, e lilo ana la kela kaikamahine i wahine na k aHaku Walaka, oiai ua hoohihi maoli no ka manao o kela haku i keia kaikamahine." "Owau pu np kekahi i nana aku, no ka lilo o keia kaikamahine i wahine mare na ka haku opio, aole nae e hiki, oiai ua paa mua oia i ka hoopalau me ke kapaka opio ana e mare aku ana, me Kalifo4a Vini." Me kela mau olelo i kamailioia no Kaloke, haalele iho la ka, Ma<ftme Mokana ame Mr. Hakamana i kela wahi, a hele aku la no kahi a Kaloke e ako pua ana, iaia i ike mai ai i ka hele ana aku o kela mau mea, nana mai la oia me ke kahaha, ke kumu o ko laua hele ana aku e ike iaia. I kela kokoke an aaku o ka Madame Mokana me kana malihini, ua kaa e aku la ma ka aoao o Mr. Hakamana ke kamailio ana: "Ke manao nei au, aole no oe i hoopoina ia'u e Miss Livinakona," wahi ana me ka haawi ana akii i kona lima no ke aloha ana, a iloko no hoi o kela manawa hookahi i pahola ae ai ka minoaka ma kona mau papalina, me ka i hou ana aku: "No'u iho, aole au i hoopoina no ke ano o ka'u apo ana aku ia oe, ma kela inanawa oko kaua hoolaunaia ana. Oka manao nui o keia hoea ana mai la o'u imua ou, no ka hoakaka ana aku no ia, i ke kumu ano e ma ko'u aoao i kela manawa o ko kaua hoolaunaia ana, a mawaho ae olaila he mau mea no kekahi i hookaumahaia ai ko'u noonoo, e pili ana no kou makuakane ame kou makuahine." ' iAole i pau.)