Ka Nupepa Puka la Aloha Aina, Volume I, Number 47, 1 December 1893 — Page 4
This text was transcribed by: | Lawrence Gersaba |
This work is dedicated to: | Judith Nalani Kahoano Gersaba |
KA NUPEPA PUKA LA ALOHA AINA.
Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.
Aloha Aina
J. K, Kaneamano
Ona, Lunahooponopono a me Pauku
HONOLULU DEKAMABA 1, 1895
HE MOOLELO HAWAII.
O KEKAHI LAHUI I KAPAIA
- Ka -
Mu ua faahaelemai.
Ka poe i Kapaia he poe ai Mala.
E hoonohonoho
Pono ana i ka
Lau o ka niu
O Kaunale Wa
Le Wa ke kiu
Waikoeula
I ea kulou
A ka la Waia
Limu ua
Ahiahi
Ua ike au, heu-e
A ma keia wahi i hiolani aku ai ka apahu kino o ke kilokilo ke nono ala ka ihu o ke kilokilo a Wanaao puoho ae la ia i ka leo o ke kanaka o ka hale o Limaloa i kona haka pono ana ua ike pono aku la oia ia Limaloa e kala ana mai ka moana mai a hiki i ke kula maloo a holo aku la a hiki pono i ke ahua pali mauka, ia wa lohe akula oia i ke kala o ke kanaka oka hale a nana pono aku la oia i ka nui ona hale loloa a me ka hale pokopoko a e hae ana ka ilio e kani ana ka moa e hula ana ka poe hula e kani ana ka pahu e kuku aua ka poe kuku kapa. E a ana na imu puaa I kela Wa a ka la i oili ae ai maluna o ka ili kai o ka wa no ia i lohe hou aku ai i ke kahea ona kanaka ala me kona keo nui, i kela wa i ike aku ai oia i kekahi nalu nui, mai ka moana mai, ua pahola aku la ia ma ke kula a hiki i uka, ua nalo akula na mea apau, ma ia kula a koe iho la ke ka Welu, ame ke aalii oia kula.
Hoeu ae la ke kilokilo i ipu.
Ua ike ia Limaloa i ke kanaka ako kawelu aalii kuhihewa, Kamalihini I ke aka wailiula o mana ua ike ia.
I kela wa ke kilokilo i haalee iho ai ia Waiolono, hele aku la ia a hiki i Peleiholani . He awa ia wahi e pae mai ai na au waa o Niihau.
Ma keia Wahi i kaulono pono aku ai na maka o ke kilokilo ia Kii, he wahi ia aia ma ka ao akau o Niihau, e pili ana me Lehua aina; a hoomanao ae la ia no ko lakou aina hanau i lawe ia mai ai e Kaulehua keiki eueu a kanealohi ia Wa no auau iho la i ke kai o ua awa la e pae mai ai na waa i Halelemai, a Niihau mai no hoi kekapoe, a pela wale aku a pau ka auau kai ana o ke kilokilo, hoomaka aku la no ia a hiki i Nohili, hoohehee iho la i ke one kani, kahi makaikai a ka malihini, a lealea loa iho la oia ike kani a ke one, huli ae la nana i na kualono, me he mea la e hoolale mai ana i ke kilokilo e hooheno ae i keia mau wah lalani mele.
Kani ka aka kahene i ke one kani o Nohili.
He one lealea ia na ka ipo ahi.
Ua mehana Wale i ka la o makalii.
Lililua i kekaha o Papiohuli.
I ka hao makani ia e ka Inuwai.
Ua mehameha kauhale a ka naulu, i ka lawe lilo ia e Koolau e makani.
Hao pea ia no halelea,
Manao ke ola o kekini o kona,
I aloha ia o mana,
I ka ai uahi ole Ua ike, a.
Ua hoomaka ka hele o ke kilokilo ma ke one o Nohili, a hiki ina ohai o Panioliuli, ako aela he kilokilo i ka pua ohai, a hene iho la kaaka, iaia iho no a hoopuka ae la ia i keia lalani leo.
Pua nono ula weo,
Ke kaunaea i ka la,
Hinu ula i ka hao,
Papiohuli a kaka ka pua ohai
E lilo ana aunei keia i me hoohoihoi i ka manao Senhor Canavaro, ke kiai o na hana o Potugala, ma ka ike ana i na Pukiki e kalikali ana i na pu oiai e pahola oluolu ia ae ana na pu mai ka Ilamuku Hikikoke ae a me E. O. Hall. Oiai na makaainana pakike e noho ana malalo o ka malu o ka puali P. G. a e lawelawe pu ana.
E kali ka ono e na makamaka, a oili hou aku i ka la apopo, aia ilaila ka ono aka puu
Ke poloai ia aku nei na hoahanau a pau o na Ekalesia Hui o Kalihi a me Moanalua e akoakoa ae ma ka Hale Pule Hoole Pope o Kalihi waena, hora 10 a.m. Dekemaba 3, 1893, no ka hooponopono ana i kekahi mea e Pomaikai ai ka Ekalesia me na Kalisiano ma keia mau apana e ulu me ke kanalua ole.
KAUKA
Yong Kam Pung
(APANA.)
Helu 81 Alanui Maunake
KAUKA LOEA O KA AINA PUA
Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ano ma'i, mai ko na kane, wahine a me na keiki liilii. O na ma'i ha-no ua hiki loa ia ke hoola ia, na ma Akemama a me na ma'i Puuwai a me na ano ma'i no a pau. Pela pu hoi na ma'i lele, Kolera, Hebera, fiva lenalena, lepera, Maialii, ke oki a me ka hoola ana, pau pu me na koko ino.
Eia no hoi me a'u he mau laau hoohanau keiki, oiai, o kekahi poe ho eiwa makahiki o ka noho pu ana me ake kane aole nae he loaa o ke keiki keia wa, ua loaa he elua keiki, mamuli o ka ai ana i ka'u laau.
E NAUE MAI E IKE MAKA.
He pomaikai nui keia no na makamaka i hoonele ia me keia haawina makamae. E hauoli no au ke ike aku ina makamaka e kipa mai ana e kuka pu me a'u ma na ano a pau e pili ana i ka'u oihana?
E KIPA mai e ka poe i hooluuluuia me na haawina pilihua a ka ma'i na'u oukou e hooluolu aku.
KAUKA YONG KAM PUNG.
Honolulu Sept. 27. tfl
PO YEN EE MA.
MEA HANA TINI, A MEA KUAI PA, A LAKO
ANIANI O NA ANO A PAU.
Ua hiki ke hoomoe ia na pa ipu wai o na ano a pau, a ua hiki wai o na ano a pau, a ua hiki ke hana a hoomaemae hou ia na paipu wai kahiko, o kela a me keia ano.
E hooko ia no na kauoha hana a pau me ka hikiwawe loa.
Helu 41 Alanui Nuuanu @ waena ona Alanui Moi me @ Hotele. Ma ka hale @
Aaen
kanka Mclenn@
(Makalena.)
Helu 131 Alanui P@
Na hora hana 9 A.M. a hil@
hora 1@ M.' a niai ka hora 5 a @
ka hora 5 P.M.
Tel. Keena Oihana 682 Murru@
Halenoho Tel. 287.
TELEPHONE 92. PABU LETA HELU @
H. E. McINTYRE AND BR@
MAKINIKAEA ME HOAHANAU.
He Mau Mea Hoolako mai a Kuai aku i na @
Me Aia me na Ai Holoholonao na ano @
pau.
E loaa mau mai ana na Mea ai o kaleponi ma na mokuahi @
E hooko pono ia no na kauoha a pau a e lawe ia aku na @
Makemake ia na kauoha o na Mokupuni.
HOOIA NO NA MEA A PAU. - Kihi o na Alanui Papu me Moi.
oct. 3 - tfd
HALEKUAI LAKOHAL@
ROBIKANA HALE.
ALANUI HOTELE, MAWAENA O NA ALANUI PAPU ME NU@
Ua weheia a ke kuai nei, a e loaa no na ano lakohale o na ano a pau
e like me keia.
NA PONO RUMI MOE OKA!
I Kinohinohiia;
NA PAKAUKAU HOONANI, PAHU-UME KU,
NA PAKAUKAU UNWI-I-KA-LOA, ETC.
Eia hou, o kela a me keia ano maikai loa o na @
LAKOHALE I - E A ME OHE!
HANA PELA!
Na Pela Maikai Loa Uwea, Lauoho Huluhipa, Mauu a me Lu@
Hulu o na Manu Koloa Ola a me na Hulu Kilika no na @
Uluna. Ke konoia aku nei ko oukou lunaikehala e @
makaleho ae i na ano hou.
Na Pela Uwea Holuholu?
kai loa a emi no hoi ke kumukuai i laweia mai i keia @
Na Koki a me Koki Moe, ma na kumukuai o Kapalakiko. @ HAA BEBE o kela a me keia ano. Moe Bebe, Moe Bebe le@ a me na Noho Bebe kiekie. Na Pou lalau a me Pou i kia@ hahiiia me ke keleawe. Ua makaukau maua no ka hoomoe @ na Moena Pake a me ke kinohinohi ia loko o ka hale; na l@ kale me na Pela e hiki ke pahonohono houia e na paahana @ ekahi; hana lakohalo hou. E hoao mai ia maua, ka ha@ ona haahaa o ke kumukuai.
ORDWAY & PORTER,
TELPONE - Bel Robikana Hale
Mutual, 625.