Ka Oiaio, Volume VII, Number 51, 11 February 1896 Edition 03 — Page 3

Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.

 

@ko o na nupepa o na aina e. a me ko loko nei o ka aina, e pili ana no ka Ninau Hoohui Aina, ka mea hoi a keia aupuni e kaukai aku nei o ka apono ia mai e ke aupuni o Amerika. alaila, loaa ka palekana, a @ i ka hoona@iki mau aka aku i ko laila mau keiki lae ula, a hoi pono iho ka hanu a kona wahi mau.

 

 

            AKA, hookahi nae mea hoopa. haohao. @ole a hookananuha na poo o ke aupuni repubalika e ku nei i ka hoohui maoli ana aku mahope auanei nau ka hulu o ka manu i ka nuunuu ia, a nele hoi lakou i kahi apana berena ole. e ku ai ka lakou mau hana hoonui lilo, elike me ka anoi a ko lakou mau puuwai i kukoni.

 

            O KA hoohui ana aku me Amerika, he kumuhana make ia imua o ke alo o ka Peresidena Kalivalana, oiai oia e noho mana ana inaluna o kela aina nona na miliona kanaka, ma kahi i aneane aku i ke kauaono, a ua hoopahua mau ia hoi ka loea kilo aupuni o na moho o ka aoao repubalika e kona noeau i huipu ia me ka hoopono, a no ia kumu, ke hoopahua mau ia nei na mea a pau i pipili mahope o ke ake waiwai, a me ka alunu pomaikai.

 

            KE ano meo malia mai nei hoi na hauwawa kaua ana ma Europa a me Amerika, koe wale iho no ke kanaka ma'i i wanana kahike ia ma ka Baibala, oia hoi ke aupuni o Tureke, ka mea hoi a Rusia e lapaau mai nei i kona mau palapu ma o na kue@ kaua la iloko o kona mau palena aina ponoi iho, a ke holopono na hoolala ana a ka holoholona bea, alaila, e puka mai ana oia me kona kino holookoa, e hoohaukae i ka maluhia o Europa holookoa, malalo o ka noho maua ana o Enelani maluna ona, a me ka hapanui o na aina o ke ao.

 

 

ZAMLOCH MA HILO.

 

            He keu ke ohohia nui o ko Hilo poe, i ke kanaka hookalakupua, nana na hana hoopahaohao i ko ka lehulehu mau manao ma ia wahi, ke hele la a hookeke ka hale  i malama ia ai no kana mau hana hoikeike.

            He pomaikai hoi paha ia no ka mea hana, aole hoi e halawai me na hoopuukahua o ke alahele.

            Ua holopoho no ka huakai a ke kanaka lawaia okeni, a ina pela, a puni ka mokupuni o Hawaii, aole i kana mai ua mea he dala, a he hooi ana aku hoi ia i ka waiwai o kaua huakai kaahele.

 

KE KAHUNAPULE @BA-KIPA

 

            He ku i ka hoakaaka na hana a kekahi kahunapule nona ka inoa o Rev. Julius Feicke, o Alanui Monmouth, Hoboken, Geremania, ma kona haalele ana i kona noho kahunapule ana no kona ekalesia i noho ai, malalo o ka ae ole o na hoahamau e hoopii ae i kona uku elike me kana i noi aku ai.

            @Ua loihi no na la o kona noho hoomanawanui ana malalo o na hana a ka Haku, no ka uku makahiki o $700, a no ka lawa ole o ka manao o ka mea puni dala, ua noi i $1000, aka, ua hoole na hoahanau i keia noi hoohu a a ko lakou kahu.

            Aka no ke ole o kona makemake, na waiho aku la i ka oihana laa, a lilo koke oia i Ba kipa kuai rama a hiki i keia la. Kupanaha ka puniwaiwai, a oia poe, aole ia i kupono i mea lalkai hookamaui imua o ka maka o ka lehulehu, elike paha me ke@ poe kahunapule o kakou e @ o hoopue mai nei ma ka lehelehe akamai i ka pule imua o ke akea a ma kanaau he manao loa mai ko ke Akua aloha mai.

 

Nu Hou Kuloko

 

            Kuhulu ka hoi na pihapiha oia wahe wahine i kakahiaka nei, he pulu paha i ka ua malole o luna.

 

            Ua pua i ka hopu ia o L. V. Redpath, no ka hewa apuka i ka Hui Gazett@ oia @ i kai hoao e mahu@a ma Waikiki ae maluna o ka waa.

 

            O kela Pake i hopu ia ai no ke ehe fa, ua hoopai ia, ma ka Poakahi nei he $100. Pokeokeo no kela mau huahelu, ke hookaa ia ma ke dala.

 

            Ua hookohu ia ae nei o J. H. Coney (Koni) i hope no ka manawa. ma kahi o ka Makai Nui o Kauai, oiai hoi oia aia i na aina e kahi i hele ai.

 

 

            Ua lilo ka hoolimalima o 4 apana makai o Ainahou. i ka Hui o Waila Ma, no ka $360 o ka makahiki, a o ke kumukuai hoi i kau ia mai i ka wa o ke kuilala ia ana.

 

 

            @ O na manao. na @ hou, na mele, na kanikau a me na hoolaha, e hoouna pololei mai ma ka inoa o ka Lunahooponopono o KA LEO. aole ma kekahi inoa e ae.

 

            He nui ka poe i komo hale ae maloko o na hale o na pake e ronoi ai i samshu, a pela aku. Hilahila kela ano hana, mai hoao hou e hana pela.

 

            O ka la 15 o keia mahine. oia kala hanau o ka Ona o ka nupepa "KA OIAIO." a o ka la 22 ae nei hoi ko Wasinetona, a ka la 15 no hoi ko Wilikoki Hooheno no ka hoi ka la hanau o keia poe.

 

            Ma ka halawai ana o ka Hui Hawaiian Athletie Assoiation Club, ma ka po Poakahi nei i waiho aku ai o Henry Hapai i kona kulana Kakauolelo no ka Hui, a ua pani ia kona hakahaka e Emily B@. Ua hookohu ia he mau Komite no ka hoomanao ana no kekahi heihei kaa hehi wawae o 25 mile. Aole no i kanamai.

 

            Aia aku la o Kapena Lindsay o luna o ka mokuahi Coptie i Ladana, mamuli o ke kauoha a ka Hui mokuahi White Star Lane, pela ka hoike a ka nupepa Kahea o Kapalakiko. He hookahi makahiki kona noho kapena ana no ia waa, a kikoo ia mai la e hoi i Aliimoku Kiekie no luna o ka Majestic. Eleu no.

            Ua hoopai ia elua mau pake no ka malama opiuma he $50 pakahi, imua o ka Aha Apana inehinei.

 

            E paa aku ana i ke kuai ma ke kukala ka hui kaa i kapaia Club Stables Co., ma ka Poalima ae nei. Feb. 14. O na mea e kukala ia aku ana. oia na lio, na kaa, na ili na huipa kaa, a pela aku.

 

            E kuai hoopau loa aku ana o Thomas Lindsay i kona hale hana wati e ku nei ma Alanui Kalepa.

            Ua ku mai ka Nonowai i ka po Poalima nei.

 

            Aia no o Pele ke ho@ a imu la, iluna o Halemaumau.

 

            O ka hihia che-fa o Ko Ch@. ua hoomau ia kona hana ia ana mai kakahiaka Poaono mai a hiki i keia la.

 

            I ka la apopo e noonoo ia ai ka hihia opiuma o Mo@si@k. kekahi ona poe kaeaea hopae opiuma o ka mokuahi Australia.

 

            He hookahi wale no eke leta a ka mokuahi Kahului i lawe mai ai no keia awa mai Newcastle mai, Australia. Ma'u no ka hoi ka nele.

            O ka hihia aihue o Antonio Leixeira a me J. Costa, ua waiho ia aku la a ka Poaha ae nei e noonoo ia ai.

 

            O ka Poakolu o keia mahina, oia hoi ka la 19, oia ka la e wehe ia ai ke Kau Aha olelo ma mua loa o ke Aupuhi Repubalike, elike me ke kuahana a ka Peresidena Dole.

 

            O ka Poaono nei ka la i hoolahaia ai no ka Miowera, aole nae oia i ku mai a hiki i keia kakahiaka mai Sidane mai oia a e holo ana no Victoria a me Vanekona.

 

            Ke maumaua mai nei no ka houkele ana o na pakana eloelo o Kulanihakoi i keia mau ahiahi, a ke ao ae, ua hele a loli na alanui hele i ka loku a ka ua hoeha ili, he ola hoi paha ia, no kahi wai ole.

 

            E naue ae e na makamaka ma ka Halekuai o J. J. Egan, kahi e loaa ai ia oukou na lole makepono, a he emi hoi na kumukuai, elike me kana hoolaha e puka mau nei ma loko o ko kakou milimili.

 

            I ka makahiki aku nei i hala, ua kukulu ia ma ke kulanakauhale pookela o Ladana, he 12,874 hale hou, a nona ka nui o na mile i uhipaa ia e keia mau hale, i aneane e piha ke 34 mile, na alanui hou e moe lakee ana io a ia nei.

 

            Eia i Honolulu nei o H. L. Holstein, ka hoa paonioni moho balota o A. Young, no ka noolohe ana i kana koi imua o ka Aha Kiekie no ka pono o kona aoao, ke ole makou e lohe hewa, o ka Poaha ae nei ka la e noonoo ia ai.

 

            Mawaena o na ohua makahanohano mai ka mokupuni mai o lalo ma ka Mikahala o kakahiaka Poaono nei, ke keiki lalawai o Lihue, W. H. Rice, H. C. Vida a me J. K. Mersburg. He oluolu maikai ko lakou mau oiwi kino, i ke kipehi ia mai paha hoi e na hunakai o Kaieiewaho.

 

            O Adams ana ke pani ma ke kulana kiai awa no ko Amerika mau pono ma na wai o Hawaii. ma kahi o Bennington e ka kiai nei. O noia wahi pahi ino no hoi keia la, o ka M. H. 1889, aole i poina ka lehulehu, ua like no oia nei me ka Bosetona kona hanau muli ma ke ano, he mau mahoe lana no na hana kumakaia.

 

            Haluku ku ua e nauke uku ana o mama ma, e aho ia haa ia la molowa.

            M@ @e @Poaono@ei i holo aku ai ka Monowai no Kapalakiko, aole he nui o kona mau wahi ohua i lawe aku ai

            Heaha keia pioo o ke aupuni i keia la, awiwi na kauoha pualikou e hoi aku iloko o ka Paa@ nei na P@lelehua i keia mau po?

 

            Eia ana ka Hotele Hawaii kekahi kanaka i iekie o ke aupuni o Austuria. nona ka inoa o Count Von Markhof, ma ka Monowai mai o ka po Poalima nei oia i kau mai ai. E hoonanea iki iho ana paha oia no onei no kekahi manawa.

            Eia i Honolulu nei na hoa o ka Papa Nana Koho Balota o Honomu, Hilo, no ka hoike ana i ka lakou mea i hana ai ma ka la koho balota iho nei.

            I ka Poaono nei i hoohua ia mai ai mailoko mai o ka puhaka o Miss Apuakea, he keikikane nui nepunepu. o ka papa aia la ihea.

            Ua huli hoi mai ka Hui Keaka Lio mai Kauai mai i ka Poaono nei, a ua halawai lakou me ka ulia laki ma ka lakou huakai aku nei ia mokupuni.

            Ma Sidane Dec. 26, 1895 ua hanau ia mai na ka wahine a L.J. Levey, ne keikikane o keia mau mea no hoi kekahi o na poe i hookuewa ia malalo o ke kauoha a ke aupuni e ku nei.

            I keia ahiahi, e hoomaka aku ai ka hanakuli ana o na Pake, no ka hoomanao ana i ko lakou la ilapenuia, oia hoi "Konohi" la. E pau aku ana na hoolela me kahi poe kanaka i ka hele e nonoi wahi samasu. O ka hana ana ia, ola ka ma'i.

            Eia ke laha nui nei ka mai puupuu Ulalii i ke kulanakauhale nei. iwaena o na keiki liilii, a pela pu hoi me ke kunu Kalea. E malama pono loa i na keiki, ka hua makamae o ko oukou mau puhaka ponoi, mai hoohemahema, o poino auanei.

            Uakii ia mai ka e Anela o ka make ke keiki muli loa a John Apio o uka o Maemae, ma ka auina la Poaono nei, nona ka makahiki 1, a me 7 la o kona hanu ana i na ea o keia noho kino ana, minaina na opuu makamae, na kawowo hoi o Hawaii, i upu ia aku mao lakou la e ulu hou ai ka lahui. Aloha na kamalei opio i ka haalele i na makua.

            E haawi Aha Mele ana na kaikamahine o ke kula Kaika mahine o Kamehameha ma ka Paka Kuokoa, mawaho ae nei o Pawaa. i ke ahiahi Poaono ae nei. E naue nui aku ka poe puni mele malaila. i lohe i ka leo o na Pupukanioe o ke kula o Kaiwiula, he ole hoi ka lohe pepeiao. O ka Kiilau keia e hoike o aku nei mamua. a na kela a me keia e kaupaonanona iho.

            O ka mokuahi Arewa i pani ai ma ka hakahaka o ka mokuahi Miowera i ili ai, oia hoi e hooponopono ia ana ka moku ili ma Honolulu nei. a mahope mai ua holo oia malalo o ka hui Oceanic no kekahi mau huakai, no ke pani ana i ko Monowai hakahaka ua lilo aku la oia i ko kuai ia e ka Hui Spanish Compania Trans Atlantica Company, a ua lilo aku la oia i mokuhalihali koa no ke aupuni o @ i Cuba.

            Ua @makou, ina ka @maikai o kekahi hoaloha a makou i hilinai ai a o ke ano nui, e hoike mai ana ua leta la, aia no lakou ke alo ala iloko o ka inoa a me ka hoomanawanui iloko o ke anu huihui o kela aina malihini. Aloha no.

            Ua hapuku pau aku ka Monowai i ka Poaono nei. i nakoena maia iho a ka Austrailia @ koe wa@ koe@ ole iho. Oia ka hau ana.

            O ka nui o @ loaa i na wahine ma ka hoohana ana i ka nupepa manawa o Honolulu nei, he $399.40: Nui kela mau okeni.

 

            Eia ka Luna Nui o ka Hui Keaka ke waiho nei iloko o ka nawaliwali mai iloko o keia mau la, mai kona huli hoi ana mai Kauai mai.

 

            I ka po o ka la apopo e hoomaka hou ai ke keaka lio i ka lakou hana. E nane nui ae malaila, ka poe puni lealea.

 

            E haawi ana na haumana o ke Kulau i o Kaakopua he Aha Mele, ma ka Poaono, no ke kuai ana i Piano no ke kula.

 

            Ua hoopai ia o Haiola, he kalaiwa kaa imua o ka Aha Apana i kakahiaka onehinei, o ka uku hoopai koe.

 

            Ua hoopii aku na sela o luna o ke kalepa Babcock 1 ke Kanikela Amerika no ka hana ino o na malamamoku.

 

            Ua haawi ae ka mea nona ka haleaina ma ke kihi o Alanui Nuuanu me Kalepa i paina no na Kapena makai, na Lutanela, na Kakauolelo a me kahi poe e ae. Ono ka puu.

 

            O ka hihia kipu o John Kaahanui a me Martin a me A. Vermeye. no ka olelo ino, e hoomau ia aku ana no a loaa ka wa kupono, o ko Vermeye ua hookuu ia oia malalo o ka bona o $100.

 

            O ka la Poni Moi o ke Czar o Rusia, oia ka la 12 ae nei o Moi o keia makahiki. E lilo ana ia he la kulaia puui no ia lahui pookela o ke ao nei, nona na miliona 1 kokoke e piha ke 80.

 

            U huli hoi mai ka Bihopa o Honolulu mai kana huakai misiona aku nei no na mea pili i ka pono uhane ma ka apana o Kapaa, Kauai. Makaala no oia ma kana haaa i poni ia ai, i mea hoikeike aku i ke ola ma keia noho kino ana.

 

            Ua paniku ae na pake i ko lakou mau halekuai a me na hale kalepa liilii o na ano a pau ma ka la inehinei, no ka hoomanao ana i ko lakou la makahiki hou. Kohu la Sabat ka noonoo ona hale, mamuli o ko lakou malama me ka laahia i ke lakou la hauoli.

            I keia la ku mai ai ka Mariposa mai Kapalakiko mai.

 

            Ua ha'a aku ka makai kiu Hammer no Kahului a me Hawaii. no ka huli ana ia Lionel V. Redpath, he mea i hoomaopopoia ua ap@ka i kekahi heluna nui o na dala o ka Hui Paipalapala Gazette, ma ke Kalaudine o ke ahiahi Poalua nei.

 

            Ua @Kepani Tonia. @ hoa lahoi @ ona, a ua @ i ka hope ia @ ka lawe i ko hai palapala @ kaa auhau ma ka Poalua nei. a i ka huli pono ia ana i ke kumu o kona @ ana pela. eia ka ua ma@ka mai oia m@i kahi hoomalu lumaluma mai. makai o Kahakaaulana. Lo-lo na ko@ he.

 

            Ua apono mai nei o Peresidena Kalivalana i ko Fang Yueng Hong i Kanikela Kenerala no Kina ma Kapalakiko. O keia hookohuia ana. mamuli no ia o kona noho hoaloha pilipaa ana me ke Kuhina no ho aupuni ma Wasinetona. ma o kona ano he kanaka Ioea ma ka hana i haawi ia mai la iaia.

 

            Ma ke kakahiaka onehinei i kii mai ai ka Anela o ka make ia Alai, he--limahana eleu no ka Enterprsei Mill, mamuli o ke kali i kona hoahanau e noho kuene nei no luna o ka Malulani, nolaila ua hoopanee ia kona hoolewa ana a hiki i kona hoea ana mai. Luuluu wale oia ke ike iho i kona kino wailua.

 

            Ua hopu ia kekahi mau pake elua ma ke kakahiaka onehinei no ka hoopahupahu ma ke alanui hele o ka lehulehu Ua hookuu ia mai no laua, me ke kali ia a pau ko lakou la makahiki hou, alaila hooponopono ia ko laua hoopai. E aka hele no hoi paha ka hanakuli pela, malama poino ka lehulehu.

 

            No ka aihue ma ke degere eha, ua hoopai ia o David Keaha he 30 la hoopaahao ma Kawa, oia iho la no ka uku kupono no ia ano hana, o ka palaualelo ana, a manao ke ola ka hai mea i luhi ai me ka hou o ka lae. E hoopau ia hana e ka makamaka a e hoololi ae i ka noonoo ana ma ka mea kupono oia ka makou pono la e ka makamaka.

 

            @ O na kauoha nupepa a pau, e pili ana i KA LEO, e hoouna pololei mai no ia ma ka inoa o ko makou Puuku. a pela hoi na hookaa dala ana, ma kona inoa wale no e mana ai, aole ma kekahi inoa e ae.

 

            @ Kuai hooeini, kuai manuahi, a i ole he haawi wale aku no me ka nana ole ia o na lilo iloko o keia wa Hune. a nelo hoi o ka aina, eia ma ka halekuai KALAHIKI, penoi na kuai ana, na Alapia huluhulu pelu palua o 39 iniha ka laula, he .35 keneta wale no o ka l-a, 30 iniha laula, 25 keneta o ka I-a, 26 iniha laula .10 keneta o ka I-a, na papale kaloponi eleele o na ano a pau $3.00 mamua. a i keia wa $1.00. E kipa, o komo, e wae nou iho, i ike pono i ka nani uluwehiwehi o KALAHIKI. he ole hoi ka lohe pepeino. E ike ia kakou hoa kanaka. mai kipa hewa ke aloha i ka manu Kolaka. ua like ia me ka manu Kolea, uliuli ka umauma, o ka hoi no ia i Kahiki, e ia ono ai.

 

            @

 

Laau Bama K@

 

----- A -----

LOGAN,

Non na Mai Kupu.

            No na Ma'i Hana,

                        Na Mai Punia

 

 

            He laau hope ole keia no na K@ opio a me na kanaka makua.

 

I hoomakaukau wale la no e

 

                        BENSON, SMITH & CO.,

            @10 @

Na Mea Kaliko Noeau O Japan@.

            Ua wehe ae nei au i na mea hou i laha mua ole maanei nei mai lapana mai.

Na pahu iwi--ea maikai loa.

            Na kahi iwi--ea a me Pine @oho

                        A pela aku, kumukuni haahaa Loa.

 

No Kaeha i Hanaia ai?

            Maloko o kekahi ma@ Halekuai, aole hoi he haawiaa i na kanaka unaoli na hookipa ana elike me na hoa kuoi haole. He hewa loa keia. Ua hooikaika loa makou e hookipa i na hoa kuai Hawaii ma @ pau e like me ia i hoohanaia i na haole. Oia ka mea pono. Ua lilo no ka maikai o kau kala. Ua @ ma keia manao iwaena o na kanaka aole hoi he loaa ia lakou na mea @ ai elike me ia i na haole. Malia paha he oiai i keia. He hapakue @ ka ike o kekahi poe kalepa i hana ai i keia mea. Aole o makou manao, a aole loa no hoi mamua i manao, he mea pomaikai ka hahai ana i kekahi ano hana elike me ia. Ua @ena iho makou, i ke ano o ka makou mau mea kuai, O keia he kekahi e na mea koikoi loa e pili ana i ke oihana kalepa loaa laaaau. E hoopaakiki ana makou e loaa ke mea maikai i na manawa a pau. mahope mai na mea e ae.

 

OKA UKU ANA IKE KUMUKUAI.

            I kakau ia ma ka omole a ope paha he mea mau ia no na makehiki i hala a hiki wale i ko makou komo ana mai i ke kahua  kalepa. O ke makou makemake e lilo i oihana kalepa nui ka makou. Ua hiki wale no ia makou ke hooko i keia @ ma kekahi alanui e ae, mawahe o ke kuai emi ana mamua e na hale@ e ae. O keia ka makou e hana @, Oia ka makou mau kumukuai e kuai nei e kamoe ana mai ka 10 pa haneri a ke 30 pa haneri ka emi iho malalo o ka @ halekuai e ae. E haawi ana makou i na hoakuai dala keike e 10 pa haneri o ka lakou mau @ ana i niki i ke 50 keneta a pii ak@i He hoomakaalii nui keia. Aole makou i manao ua ike ka nui kanaka Hawaii i keia hoemi a makou oiai aole makou i hoike akea aku i keia mea mamua ma ka olelo Hawaii.

 

MA HAAWINA LAAU LAPAAU

 

            E ma'i ana i kekahi manawa? A e hele ana hoi i ke Kauka. E haawi mai mai ana ke Kauka i kekahi palapala o ke ano o na laau. E lawe mai i ua palapala 'ia ia makou @ hoopiha aku. E poomaikai ana oe a e kuhikuhi aku ana makou ia oe i ke kumu. Ma na kulanakauhale e ae he hana maa mau ka haawi ana i ke kuuka i kekahi uku ko@ He mea oiaio. o oe ana ka mea @ iku keia uku kaulele Aole o makou ae e uku i kekahi kauka i hala uku kaulele E kaki ana makou i ka uku kupono, e hoohana ana i ai laau lapaau maikai loa, i hoomakaukau ia e ka poe akamai loa i ka hana ana i na laau lapaau. He mea ole ke Kauka a oukou i hele ai. o lawe ma i ka palapala o ka laau ia makou, a na makou e hana aka. lua e hoopaakiki mai ana e hele oe i kekahi halekuai laau @ ae @ o keia kekahi o na @ aka pa haneri" a o uku kaulele hou iho ana oe he 50 keneta. a pala aku.

            Ua ao aku la makou ia oe. E kuohana ma ia ao ana. No kou pomaikai ia mau hoaka ana. a me na kou pa iho hei.

 

HUI KUAI LAAU LAPAAU HOBRON.

 

KA HUI HANA LAAU HOEMI

KUMUKUAI.

            @