Ka Oiaio, Volume I, Number 36, 20 February 1896 — Page 2

Page PDF (727.29 KB)

This text was transcribed by:  Melissa Eskaran
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.

JOHN E. BUSH, Luna Hooponopono a me Puuku

HONOLULU, FEBERUARI 20, 1896

 

HE HOAKAKA.

            O ka wehewehe pili hoomana ma ke kolamu mua o ka aoao ekolu, ua hoike mua aku makou aole na makou ia, aka, na ke poo o ka Hoomana Karistiano naauao, na J. Kekipi, a ina e like me ka olelo wehewehe a ke kumu o ia hoomana, he hewa o Karisto, alaila, ua hoike ae no ka hua o ka olelo hookahua oia hoomana i ke kue i kona inoa Karistiano ma ka hoole ana i ko Karisto hemolele, a aia hoi ka Hoomana Naauao ma ia wehewehe ana ke ku nei malalo o ke kumu ao ana i a hewa ai, ka mea i ae ia nana i kukulu mai ka hoomana Karistiano i kinohi, a i hoike i lawe ia hoi he papahi poo no ka Hoomana Karistiano Naauao.  He hiki paha ke olelo ia me keia ke ano o keia hoole ana i ka hemolele o ke Keiki a ke Akua, eia ke kui ae nei kekahi lala o Karisto, i ke poo, oia hoi o Karisto, ma ka hoole hoole ana i ka ka Uhane Hemolele i ao mai ai, a ina ua hewa mai ke kumu mai o ka Hoomana Karistiano Naauao, alaila, ke hoomana hewa nei ka Hoomanao Karistiano Naauao, a ua like hoi me kona hoole ana i kona pololei e hana nei, a e loaa ai ke kapa ia mai e ka poe Karistiano Oiaio i manaoio ia Karistiano, he Keiki oia na ke Akua, ka mea hewa ole, a ma kana olelo i olelo mai ai, aia au iloko o kuu Makua a he hookahi maua.  Ke ole nae makou e kuhihewa, o ke kapa ana aku he HEWA o Karisto, he ane-Karisto no ia, a he mea maikai no e imi i ka naauao mai ka ke Akua olelo ae, aole i ka lawe wale ana i ko ke kanaka ike a me kona noonoo kohokoho iho oia ka naauao, no ka mea wahi a ka olelo a ke Akua, he hupo ka ike o ke kanaka ke hookuku aku me kona.  Ua hiki mai ka pane no keia mea, mai Hilo mai, a oia iho keia mahope nei.

 

HE HEWA ANEI KO KARISTO

O kela ae la ka ninau i kukulu ia mai e ka mea kakau o ka Ekalesia o ka Hoomana Karistiano naauao, i ike ia ma ka OIAIO PUKA LA, o ka la 5 o keia malama Helu 25.  A o ka pane a ua hoa nei o ka Hoomana Karistiano Naauao no ua ninau la, oia iho keia “Ae.:  A penei hou iho no.  “Ua maopopo he kanaka hewa ia.”  (Iesu) Loaa no keia pane a me keia hooia ana ma kela helu i hoike ia maluna ae, malalo o ke poo manao nui, “Ka Hoomana Karistiano Naauao.”

            E ka Oiaio: E oluolu mai ia’u, e kamailio aku ai i ko’u mau manao, no kela pane,, a me kela hooia i haawi ia mai, e ka hoa uhaiholo aupuni Lani, no ka hewa o Iesu, a me hoike e maopopo ai, he kanaka hewa ia.

            Aole lokahi ko’u manao a me ka’u wahi noonoo uuku, me kela pane, a me kela hooia a ka makamaka o ka Hoomanao Karistiano Naauao.  Malia paha, ua kuhihewa ia wau; a a i ole, no ka pokole no hoi o ko’u wahi ike, i lihi launa ole aku me kela hoa a hue pau nei i na wehewehe ana ina huaolelo pohihihi o ka olelo Latina, Hebera a pela aku.

            He oiaio, ua hiki ole ia’u ke wehewahe i kela mau olelo kahiko; aka, ma ka ninau i kukulu ia mai maluna ae, a me kela pane hoi i ike ia, aole o’u hopohopo iki e hoike ae i ka’u pane, a me ka’u mau kuhikuhi no ka pono o ka’u pane; a eia mai no ia.

            “Aole loa he hewa iki o Iesu.”  Aole ma ka hana, aole ma ka manao, aole hoi ma ka olelo; aole ma ke kino, aole ma ka Uhane.  He hemolele wale oia mai waho a loko, mailuna oa lalo, mai ka la i hua ai iloko o Maria, a i ka la i hanau ai ma Betelehema; mai ia la aku a i ka la i kau ia ai ma ke Kea; a mai ia la aku a i ke ala hou ana, a hiki i ka hoi hou ana aku iluna i ka Lani, kahi Ona i hele mai ai: Aole loa oia i hewa iki ma na ano a pau.  Pela no oia i kupono ai e lilo i uwao, a i kalahala no ke ao nei, no kona kina ole, hewa ole a pela aku.  A ke hooiaio mai nei ka Palapala Hemolele penei: Isaia, 53:9, hapa hope.  “Aole nae ia (Iesu) i hana i ka mea hewa, aohe hoopunipuni ma kona waha.”  1 Peter 2:22.  “Ka Mea i hana hewa ole, aole hoi i ike ia ka apapap ma kona waha.”

            Aka, he wehewehe mai nei ka hoa, a makamaka hoi o ka H. K. N. i kahi e maopopo ai he hewa ko Iesu, a he kanaka oia; “mamuli ka o kela kino i loaa ai ia Iesu; oia hoi he kino Taresateriala; a mamuli oia ano kino e pili ai na kanawai honua i ua kino la; a pela iho la o Iesu e lilo ai he kanaka hewa;” e like la me Mose, Iosua, Elikai, Davida, Solomona, Isaia a pela.

            A o ka hoohalikelike i pahola ia mai, ua like me ke Kalo Apuwai, a Piko hoi; ina kanu ia ke kalo a ulu mai, mahope ulu mai no ka o-ha: a o ka maneo ana o ke kalo, pela no e maneo ai ka o-ha.”  A mamuli oia wehewehe hoohalike, e maopopo ai he kanaka hewa o Iesu, wahi a ka hoa.

            Ke hoole aku nei au i ka pili ole, a me ka pololei ole oia hoohalikelike ana no Iesu.  Ua kaawale loa kela mau hoohalikelike, a ua kaawale loa ko Iesu ano, a me kona kulana kino, mai na kino mai o ke ano Taresateriala i hoakaka nui ia e ka hoa o ka H. K. N., ma na helu 8, 10, 11, a me 12, o ka OIAIO PUKA LA.  Ma ko ke Akua Naauao Kiekie loa, aole oia i hoohuikau iki a lilo i mea kawili pu ia ai ko Iesu ano Hemolele, me ke ano hewa o ke kino kanaka.  He ole loa no, mai Kinohi a Hoikeana.

            Eia ka hoakaka ana Akahi.  Aole ko Iesu kino he kino i loaa mai malalo o na loina a me na rula mau o ke kino Taresateriala e like me na kanaka e ae, e pili mai ai iaia, na kanawai o ua kino la; oia hoi e kino hewa. Aole loa!  Oia hoi: “aole o Iesu he keiki i loaa ma ka hui kino ana o Maria (w), me Iosepa (k) kana kane hoopalau.  He oiaio keia.  Ma ia wahi nihini, i ike ole ia ai e ka lehulehu akeakamai, ka naauao nui o ke Akua: a kapa ia kela kino hemolele loa, he kino Taresateriala.”  A pela auanei e alakai ia ai ka lehulehu, e manaoio mai lakou , “ he kanaka hewa i’o no ka Iesu;” a o ka uhi mai no ia o ka pouli maluna o na kanaka ke lawe i kela wehewehe.

            He ekolu wale no mau kino i hoea mai i ka honua nei, mawaho ae o na loina a me na rula mau.  O Adamu (k), Eva (w), a me Iesu Karisto.  O na miliona kanaka a pau mawaho ae o keia ekolu, ala lakou malalo o na o loina a me ka rula mau, o ka loaa ana he kanaka, ma ke ano, he “hooulu, a hookumu hoolaha lahui, kanaka, e like me kauoha a ke Akua.

            Haule o Adamu a me Eva i ka hewa, lilo aku ko laua momi, a paniia malaila, he haawina o ka ehaeha.  Koe o Iesu, aole oia i haule iki i ka hewa, a hiki i ka make ana ma ke Kea, a ala hou mai, a hoi aku i ka lani, a noho ae la ma ka lima akau o ka Makua, e uwao ana no ko ke ao nei.

            Alua.  O ko Iesu kino, aole ia he kino kumu hoolaha mai, elike la me ke ano o ke kino Taresateriala, i hoakaka ia e ka hoa ma ka helu 12.  Nolaila, aole pili pono kela olelo wehewehe no ko Iesu lilo ana i kanaka hewa.  He mea oiaio nae, maloko mai o Maria kona hoea ana mai i ka honua nei.  Aka, o ke ano nae, a me ka mole e lilo ai keia Iesu i kanaka hewa, e like me ka olelo a ke hoa, aole loa e hiki ia mea me ka oiaio.

            A o ka olelo ana ae e like me ka pane a ke hoa, a me kana mau hoakaka ana me na hoopilipili ana ma ke kalo, ke manao iho nei au he olelo hoino maopopo no ia i ka Haku ia Iesu.”  Aka hoi ke hooia mai nei no ke hoa, “ua hiki mai o Iesu i ke ao nei ma ke kino Taresateriala;” a pela iho la oia i manao ai he “hewa ko Iesu, a he kanaka hewa ia.”

            Akolu.  O ko Iesu, oia ka io, ka iwi, na aa koko, a me ke koko, he hemolele wale no ia mau mea a pau loa; aole loa i pili aku ka hewa ilaila.  Nolaila.  aole i lilo i palaho ua kino la o Iesu, e like la me na kino e ae o ke ano Taresateriala.  He kino hemolele; a he hoao hoi ko Iesu; nolaila ke kumu i palaho ole ai, e like me ka hoike e ana mai a ke Kaula.  “Aole hoi oe e waiho i Kou mea hoano, e iki i ka palaho.”  Ma ia mea i like ole loa ai ko Iesu kino maoli, me na kino maoli e ae a pau loa he mau biliona.

            Nolaila, e hoomaopopo mai kakou i keia:

1. O ka hewa aole loa ia i pili lihi iki aku i ko Iesu kino maoli, oiai oia ma ka honua nei.

2. O na ano e ae; oi ahoi ka pololei, makewai, a pela aku, oia kai loaa ia Iesu mamuli o kela kino kanaka ona.  Nolaila, e makaala e na hoa haipule ina hoakaka akeakamai a ke hoa, a e heluhelu no me ka noonoo malie.  Nui